Szanowny
Panie Prezesie, Szanowni Państwo, Drodzy Przyjaciele,
Dziękuję bardzo za miłe zaproszenie i przepraszam,
że nie mogę być dziś z wami, na XVI. Kongresie Ruch politycznego
COEXISTENTIA-WSPÓLNOTA-EGYÜTTÉLÉS -SPIVŽITIA (COEX)
Kiedy w lutym 1990 r. odwiedziłem biuro Edwina
Macury w Czeskim Cieszynie i
powiedziałem, że jestem Węgrem z Bratysławy z przesłaniem: mamy
propozycję
stworzenia razem – z Węgrów, Polaków i
innych czechosłowackich mniejszości
narodowych - ruch polityczny, na który pozwoliło nam
demokratyczne prawo
wyborcze, wybierzemy parlamentarzystów do Zgromadzenia
Federalnego w Pradze w
drodze wyborów i damy szansę na pojednanie większości i
mniejszości w nowym
systemie demokratycznym. Staszek Gawlik, który
później odegrał kluczową rolę w
relacjach między dwiema społecznościami oraz w Ruchu Politycznym
Koegzystencji,
był również obecny na spotkaniu. Sugestia i pomysł zostały
zrealizowane,
odpowiedź była pozytywna i zaczęliśmy pracować równolegle i
współpracować,
polegając na siebie. Po czerwcowych wyborach węgierscy i polscy
deputowani
zostali wybrani do Zgromadzenia Federalnego z listy Coexistencia. Po
obu
stronach rzeki Olzy spotkałem dobrych ludzi i przyjaciół.
W przyszłym roku przypada 30. rocznica powstania
COEXISTENTII, która była jednym z niewielu ruchów
politycznych na szczeblu
federalnym. Istnieje pewna sprzeczność, że mniejszości narodowe,
które nie były
pytane, kiedy tworzyły się granice
państwa, czy chcą mieszkać w Czechosłowacji, były jednymi
z najbardziej
wspierających przetrwanie państwa federalnego.
W ciągu trzydziestu lat wyrosło pokolenie,
które nie
pamięta o kontroli granicznej, co oznaczało przejście mostu z Czeskiego
Cieszyna do Cieszyna lub z Komarna do Komarom. Mosty są teraz
interoperacyjne.
Współpraca wyszehradzka dodaje nowe wymiary. Coexistentia
łączyła państwa
wyszehradzkie w szczególny sposób, poprzez
Węgrów na Słowacji oraz Polaków i
Węgrów w Czechach.
Nowe pokolenie nie musi mówić o tym, co
oznaczają
ograniczenia w podróży i co oznacza walka o to, co jest
teraz naturalne.
Jednocześnie wciąż istnieją kwestie, o które wciąż musimy
walczyć: używanie języka
ojczystego, zachowanie naszej
tożsamości, nasze przetrwanie, nasza godność, choć z różnymi
akcentami, ale
każde pokolenie musi walczyć o własną wolność.
Kiedy widzę logo COEXISTENTII, czytam
wielojęzyczną
nazwę organizacji, którą stworzyliśmy na początku lat 90.,
mam uczucie , że
jestem jak stara historia, trochę jak butelka wyłowiona z przeszłości.
Słowacka
EGYÜTTÉLÉS rozwiązała się w 1998 r. wraz z utworzeniem
Węgierskiej Partii
Koalicyjnej, ale oto ona niesie tą tradycję. COEXISTENTIA w Czechach
trwa i
utrzymuje ten płomień nadziei.
Z pewnością trzeba wspomnieć o pracy
László Kocsisa
i przewodniczącego ś.p. Istvána Pálffy'ego,
którzy wiele zrobili dla ruchu i
poprawy sytuacji mniejszości narodowych. Kiedy wspominam o
współpracy w
Wyszehradzie, nie możemy zapomnieć o Jánosie
Esterházy: dziecku węgierskiego
ojca i polskiej matki, hrabinie Tarnowskiej, parlamentarzystce w
Pradze, która
broniła praw Węgrów na Słowacji, a który zmarł w
Mírowie w Czechach. Jedną z
zalet pracy Coexistentii jest godna troska o pamięć
Esterházy.
Szanowny Panie Prezesie, Szanowni Państwo, Drodzy
Przyjaciele,
W trzydziestą rocznicę Coexistentii przesyłam moje
szczere pozdrowienia. Pamiętajmy o tych z nas, których już
tu nie ma, bo
odeszli na wieczność, lub z powodu innych przeszkód od nich
nie zależnych.
Niech żyje EGYÜTTÉLÉS, niech żyje WSPÓLNOTA i Ruch Polityczny
SPIVŽITIA. Niech żyje przyjaźń
polsko-węgierska, poprzez Wyszehrad!
Budapeszt, 8 listopada 2019 r. patrz węgierski oryginał
Iván Gyurcsík
jeden z założycieli i pierwszy Sekretarz Generalny
Coexistentii