Uwagi do Projektu
RZĄDOWY PROGRAM
WSPÓŁPRACY Z POLONIĄ
I POLAKAMI ZA GRANICĄ
Warszawa, sierpień 2011 r.
Wstęp
Ocena dotycząca cyt.:"bardzo trafną strategię polityki polonijnej, która otrzymała wymiar polityki partnerstwa." jest nieco chybiona bo w akapicie poniżej stwierdza się iż była ona cyt.: "nie zawsze idące w parze z realizacją celów wynikających z polskiej racji stanu i abstrahujące od rzeczywistej sytuacji Rodaków za granicą, doprowadziło do niekorzystnego skutku ubocznego." Uzupelnienie stanowi wyliczenie njważniejszych najważniejszych niespełnionych zamierzeń polityki Państwa Polskiego wobec Polonii i Polaków za Granicą po 1989 r.
Ale najważniejsze
to iż w projekcie uwzględniono mankamenty.
Jeżeli deklaracja, określająca realizację celu strategicznego, którym jest "Uzyskanie zrozumienia i skutecznego poparcia dla polskiej racji stanu i polskiej polityki zagranicznej oraz skorzystanie z potencjału Polonii i Polaków za granicą do promocji i budowy pozytywnego wizerunku Polski w świecie" .poprzez
cyt.:
"Działaniem państwa niezbędnym dla realizacji tego
stanu są wszelkie przedsięwzięcia zmierzające do zapewnienia Polonii i Polakom
za granicą prawa i możliwości kultywowania polskości w państwach ich
zamieszkania, rozwijania kontaktów z krajem, korzystania z praw mniejszości
narodowych. Nieodzowna jest również współpraca przy budowaniu wysokiej pozycji
Polonii i Polaków za granicą w krajach ich zamieszkania. Polskość powinna się
bowiem stać ich atutem nawet tam, gdzie przyznawanie się do polskich korzeni
wciąż jeszcze wymaga odwagi"
, jest w pełni szczera to
dalsze rozdziały programu powinny zostać poszerzone o istotne sformułowania
eliminujące "upartyjnienie" Polskiej Racji Stanu .
ukierunkowane w pierwszym rzędzie na kolejne pokolenia osób urodzonych poza Polską i nieznających języka polskiego oraz grupy zainteresowań, grupy integrujące się bez wyraźnych struktur, środowiska skupione wokół portali internetowych określonych poprzez:
- Włączenie w sferę działań Programu
niezrzeszonych osób polskiego pochodzenia i środowisk wykorzystujących
nowoczesne formy integracji
- Zaangażowanie potencjału osób pochodzenia polskiego nie
znających języka polskiego
i twierdzenie że "ich propolskie zaangażowanie w promowanie polskiej kultury. gospodarki budowanie dobrego wizerunku Polski wsparcie w dziedzinie promocji Polski za granicą może być bardzo skutecznym uzupełnieniem ma bowiem dodatkowy walor wiarygodności".
w rzeczywistości może być tylko uzupełnieniem bez gwarancji sukcesu.
Uwypuklić trzeba w punkcie - Dążenie do zapewnienia pełnej realizacji praw polskich mniejszości narodowych że pozostawiająca wiele do życzenia polityka wobec mniejszości polskich w poszczególnych państwach została spowodowana przez nie uwzględnienie żądań, dotyczących podpisania traktatu ochronnego dla tych mniejszości w myśl artykułu 18. Konwencji ramowej RE. ( załącznik nr. 1)
a) Raport o sytuacji Polonii i Polaków za granicą 2009. Raport ten zgromadził całą podstawową wiedzę podsumowującą dokonania 20 lat polityki polonijnej niepodległej Polski.
Do tego raportu przedstawiliśmy
swoje uwagi ( załącznik nr. 2), które zostały wysłane do Senatu RP, Sejmu RP
oraz Wspólnoty Polskiej. Jak dotąd żadna z tych instytucji nie ustosunkowała
sie do naszych uwag. Opracowanie stanu polskiej mniejszości w RC było jak
najbardziej chybione.
b) Atlas Polonii Świata. Istnieją poważne watpliwości dotyczące wyboru autorów oraz recenzentów opracowania. Bo z doświadczenia wiemy , że opierano się na zdaniu osób niekompetentnych.
- Sam fakt
określający , że cyt.: "Nie ma to być gigantyczna witryna obejmująca
wszystkie zainteresowania zróżnicowanej Polonii i Polaków za granicą i
powielająca już istniejące, choć rozproszone źródła internetowe" oraz że
" Zainteresowanie użytkowników pobudzane będzie dodatkowo
"uspołecznieniem" tworzenia bazy poprzez możliwość jej uzupełniania
przez wszystkich." jest
z góry określony jako cenzurowany a tym samym stterowany w myśl pryncypiów tej
partii która stoi u władzy
- Brakuje ewidetnie organ ponadpartyjny,
który by gwarantował neutralność poglądową.
- Jaka będzie rola Wspólnoty Polskiej ?!!!
Jedna uwaga i zapytanie
Rząd jest podległy Sejmowi
RP oraz Senatowi RP .W związku z tym
jakie będa relacje pomiędzy Międzyresortowym Zespołem ds. Polonii i
Polaków za Granicą a władzą ustawodawczą ?!!!
Uwagi do załączników
- brak elementu weryfikacji
wiarygodności osób do których chce się dotrzeć.
- brak współpracy w dziedzinie
ochrony środowiska ( na terenach przygranicznych z Polską)
- brak uwzględnienia przy dokumentacji zabytków kultury oraz piśmiennictwa na terenach zamieszkujacych przez Polaków na terenie RC oraz miejsc Pamięci Narodowej.
2. Załącznik nr.2
Niezrozumiałe jest to , że projekt został opracowany w sierpniu 2011 r. a działania poszczególnych organów administracji rządowej na rzecz realizacji zadań w 2011 r . terminy realizacji określają w miesiącach poprzedzających datę projektu ?!!!
W Czeskim Cieszynie 24.08.2011.
Za Polską Sekcję Narodową
Ruchu Politycznego Coexistentia -Wspólnota w RC
Dr inż Stanisław Gawlik - Prezes
Załączniki :
1. traktat ochronny dla mniejszości w myśl artykułu 18. Konwencji ramowej RE:
P r o j
e k t :
Cieszyn
Czeski, maj 2000
Aktualizacji projektu dokonano na spotkaniu
Rady Politycznej Ruchu „Coexistentia” w RC w Cieszynie
Czeskim – 20 czerwca 2000
U M
O W A
POMIĘDZY RZECZĄPOSPOLITĄ
POLSKĄ
A REPUBLIKĄ CZESKĄ
O OCHRONIE PRAWA RDZENNEJ LUDNOŚCI POLSKIEJ
DO UTRZYMANIA SWEJ TOŻSAMOŚCI NARODOWEJ
SPORZĄDZONA W DNIA
Rzeczpospolita Polska i Republika Czeska - zwane dalej „Umawiającymi się Stronami” -
uwzględniając, iż rdzenna ludność polska, zamieszkująca Republikę Czeską w obszarze Śląska Cieszyńskiego, stanowi stale integralną część Narodu Polskiego,
uznając, że oderwanie tej ludności od kraju macierzystego za sprawą Stalina pod osłoną wojsk sowieckich i komunistycznego dyktatu w r. 1945 było sprzeczne z powszechnie w świecie demokratycznym przyjetą zasadą samostanowienia narodów,
zważywszy, iż ludność ta - stanowiąca jeszcze przed kilkudziesięciu laty na terenie przez siebie zamieszkałym większość lokalną - stała się w państwie czeskim mniejszością wbrew swej woli,
głęboko przekonane, że prawdziwie demokratyczne społeczeństwa nie tylko szanują swe mniejszości narodowe, lecz także tworzą właściwe warunki dla rozwoju ich tożsamości,
stwierdzając, że gwałtowny spadek liczby szkół tej ludności polskiej w latach 1960-80 oraz jej liczebności w latach powojennych jest między innymi wynikiem braku troski o jej rozwój zarówno ze strony państwa polskiego jak i czeskiego,
mając na uwadze postanowienia Konwencji Ramowej o Ochronie Mniejszości Narodowych z dnia 10 listopada 1994 r., przyjętej przez Radę Europy i pragnąc zgodnie z jej art. 1. wprowadzać w życie zasady tam zawarte,
postanowiły w myśl artykułu 18 ustępu 1 tej Konwencji zawrzeć niniejszą Umowę i stać się w zakresie swych kompetencji gwarantami realizacji następujących ustaleń:
Artykuł 1.
1. Chroniony przez niniejszą Umowę obszar zamieszkania rdzennej
ludności polskiej w Republice Czeskiej, zwany dalej „obszarem chronionym”,
tworzy czesko-cieszyński Region Polaków i Czechów (dalej w skrócie „Region”) o następujących miejscowościach:
|
1. Cierlicko |
2. Cierlicko-Grodziszcz |
3. Cieszyn Czeski |
|
3. Cieszyn Czeski - Mistrzowice |
5. Cieszyn Czeski - Sibica |
6. Cieszyn Czeski - Stanisłowice |
|
7. Cieszyn Czeski - Żuków Dolny |
8. Cieszyn Czeski -
Żukow Górny |
9. Gnojnik |
|
10. Guty |
11. Hawierzow -
Błędowice Dolne |
12.
Hawierzow -
Datynie Dolne |
|
13.
Hawierzow -
Szumbark |
14. Hawierzow - Żywocice |
15.
Kocobędz |
|
16.
Ligotka Kameralna |
17.
Mosty k.Cieszyna Cz. |
18.
Niebory |
|
19.
Ropica |
20.
Rzeka |
21
Śmiłowice. |
|
22.
Toszanowice Górne |
23.
Trzanowice |
24.
Trzycież |
|
25.
Trzyniec |
26.
Trzyniec -
Kojkowice |
27.
Trzyniec -
Końska |
|
28.
Trzyniec -
Leszna Dolna |
29.
Trzyniec -
Leszna Gorna |
30. Wielopole |
|
|
|
|
|
31.
Boconowice |
32.
Bukowiec |
33.
Bystrzyca |
|
34.
Gródek |
35.
Jabłonków |
36.
Karpentna |
|
37.
Koszarzyska |
38.
Łomna Dolna |
39.
Łomna Górna |
|
40.
Milików |
41.
Mosty k. Jabłonkowa |
42.
Nawsie |
|
43.
Nydek |
44.
Piosek |
45.
Trzyniec -
Łyżbice |
|
46.
Trzyniec -
Oldrzychowice |
47.
Trzyniec -Tyra |
48.
Wędrynia |
|
49.
Bogumin |
50.
Bogumin - Skrzeczoń |
51.
Bogumin - Zabłocie |
|
52.
Lutynia Dolna (Niemiecka) |
53.
Orłowa -
Lutynia Górna (Polska) |
54.
Orłowa -
Wierzniowice |
|
55.
Pietwałd |
56.
Rychwałd |
|
|
57.
Bogumin - Zawada |
58.
Dąbrowa |
59.
Dziećmorowice |
|
60.
Hawierzów -
Sducha Dolna |
61.
Hawierzów -
Sucha Średnia |
62.
Karwina - Darków |
|
63.
Karwina - Frysztat |
64.
Karwina - Łąki |
65.
Karwina -
Marklowice |
|
66.
Karwina - Piersna |
67.
Karwina - Raj |
68.
Karwina – Piotrowice |
|
69.
Karwina -
Stare Miasto |
70.
Karwina II |
71.
Olbrachcice |
|
72.
Orłowa |
73.
Orłowa - Poręba |
74.
Orlowa-Łazy |
|
75.
Stonawa |
76.
Sucha Górna |
|
2. Ludność polska zamieszkała stale w wymienionych w ustępie 1 miejscowościach, z uwagi na dokonanie na niej w ubiegłych dziesięcioleciach gwałtownej akcji wynaradawiającej, zostaje objęta specjalną ochroną w zakresie prawa do utrzymania przez nią swej tożsamości.
3. Zakres wymienionej w ustępie 2 ochrony określają poszczególne artykuły niniejszej Umowy.
4. Umawiające się Strony wydadzą w terminie nie przekraczającym 6 miesięcy od wejścia w życie Umowy - wewnętrzne akty prawne dla realizacji jej ustaleń. Nadzór nad tą realizacją sprawować będą właściwe organy Unii Europejskiej.
5. Początek realizacji Umowy liczy się od chwili wejścia w życie aktów prawnych wymienionych w ustępie 4.
Artykuł 2.
1. W miejscowościach obszaru chronionego zostaną przywrócone, stosowane w okresie międzywojennym, dwujęzyczne tablice informacyjne w językach polskim i czeskim nazw tych miejscowości, ulic, urzędów państwowych i samorządowych, instytucji publicznych i punktów topograficznych wszędzie, gdzie są czeskie, publiczne tablice imformacyjne. Tablice te będą w obu językach identyczne t.j. o tej samej wielkości samych tablic jak i tekstów pisanych na nich.
Artykuł 3.
1. Na obszarze chronionym sprawy polskiej oświaty i kultury oraz polskiej działalności gospodarczej podlegają Polskim Autonomicznym Organom Samorządowym Regionu.
2. Polskie Autonomiczne Organy Samorządowe Regionu (dalej zwane Polskie Organy Regionu) działają:
- w płaszczyźnie zarządzania całym Regionem,
- w płaszczyźnie zarządzania gminami obszaru Regionu.
Organy regionalne i gminne powołuje Autonomiczna Rada Regionu, wybierana przez ludność polską - stałych mieszkańców Regionu.
3. Polskie Organy Regionu wykonują swe funkcje niezależnie i równolegle do czeskich organów samorządowych przy ścisłej, wzajemnej z nimi koordynacji swych ustaleń na zasadach równości i obustronnego przestrzegania wspólnych interesów i poszanowania dla interesów drugiej strony, reprezentującej ludność polską względnie czeską Regionu.
4. Postanowienia Polskich Organów Regionu nie mogą być sprzeczne z obowiązującym prawem czeskim, jednocześnie jednak prawo czeskie i jego możliwa wykładnia nie mogą naruszać podstawowego prawa ludności polskiej, jakim jest prawo do utrzymania jej tożsamości narodowej. W przypadkach występowania czeskich ustaleń prawnych, naruszających ww. podstawowe prawo, pierwszeństwo przed tymi ustaleniami będą miały zobowiązania, wynikające z europejskich konwencji na ochronę mniejszości narodowych, z którymi Polskie Organy Regionu zawsze powinny być w zgodzie.
5. Na obszarze chronionym nie będą podejmowane przez władze czeskie decyzje, umożliwiające administracyjne zmiany proporcji narodowościowych na niekorzyść Polaków, jak np. wysiedlenia ludności polskiej z powodu szkód górniczych lub z innych przyczyn, zmiany struktury szkolnictwa poprzez zamykanie szkół polskich, zmiany granic gmin itp. Dokonane w przeszłości zmiany administracyjne, powodujące zmiany proporcji narodowościowych i sprzeczne z Konwencja Ramową zostaną cofnięte. Sprawy mające wpływ na proporcje narodowościowe będą rozpatrywane wyłącznie wspólnie przez polską i czeską stronę samorządową Regionu.
6. W problemach spornych, mogących spowodować naruszenie prawa ludności polskiej do jej tożsamości, będzie decydowała Międzypaństwowa Polsko-Czeska Komisja Arbitrażowa, zaś w przypadkach nierozstrzygniętych na tym szczeblu, dalsze postępowanie określa artykuł 23 niniejszej Umowy.
Artykuł 4.
Ludność polska Regionu ma prawo do ochrony karnoprawnej przez ustanowienie sankcji prawnych wobec czynów polegających na szydzeniu, lżeniu, napaści lub dyskryminacji jej organizacji lub osób fizycznych ze względu na ich polską przynależność narodową.
Artykuł 5.
1. Na całym obszarze chronionym Regionu język polski i czeski są
językami
urzędowymi i równorzędnymi we wszystkich urzędach, instytucjach państwowych,
zakładach państwowych oraz placówkach usługowych, jak również we wszystkich
jednostkach, posiadających państwową licencję na prowadzenie działalności
gospodarczej na użytek publiczny taki, w której stroną może być miejscowa
ludność polska.
2. Wymieniona w ustępie 1 dwujęzyczność w Regionie obowiązuje we wszystkich urzędowych ogłoszeniach, napisach i komunikatach.
Artykuł 6.
1. Wszystkie podmioty prawne, o licencjonowanych przez państwo kontaktach publicznych z ludnością , informują na wywieszkach umieszczonych na swych obiektach lub wewnątrz nich w odpowiednim do tego, widocznym miejscu, iż w kontaktach z ludnością posługują się również językiem polskim. Osoby upoważnione do tych kontaktów powinny wykazać się egzaminem z poprawnej znajomości języka miejscowej ludności polskiej i otrzymują za to gratyfikację finansową w postaci dodatku za dwujęzyczność. To samo odnosi się do polskich podmiotów prawnych w odniesieniu do stosowania języka czeskiego w licencjonowanych przez państwo publicznych kontaktach z ludnością czeską.
2. Wszystkie wydziały urzędów powiatowych i innych urzędów na szczeblu powiatu związanych swą działalnością z Regionem a zlokalizowane poza nim są objęte postanowieniami analogicznymi do ustaleń w ustępie 1 i w art. 5. ustęp 1 i 2.
Artykuł 7.
Ludność polska Regionu ma niezbywalne prawo do uczestniczenia w nabożeństwach odprawianych i prowadzonych w całości w języku polskim.
Artykuł 8.
Ludności polskiej Regionu zapewnia się zwłaszcza w myśl ustaleń art. 34 Dokumentu Kopenhaskiego:
-
poprawną polską pisownię imion i nazwisk we wszyskich dokumentach,
- stosowanie polskiej formy ich imion i
nazwisk,
- prawo do nadawania dzieciom polskich imion i zakaz przymusu lub nacisku nadawania niepolskich imion,
- prawo do przekazywania w języku polskim publicznych informacji dla siebie,
- prawo do prowadzenia własnej dokumentacji podmiotów prawnych w języku polskim,
- przyjmowanie we wszystkich organach administracji i innych organach państwowych i samorządowych oraz w sądach pism, podań oraz wypowiedzi w języku polskim.
Artykuł 9.
1. Każdy mieszkaniec obszaru chronionego narodowości polskiej, który posiadał w dniu 1 września 1939 roku obywatelstwo polskie lub jego zstępni, mogą wystąpić do władz Strony Polskiej o potwierdzenie swego prawa do obywatelstwa polskiego.
2. Osoby narodowości polskiej mają prawo do osobistego lub przez prawnie ustanowionych zastępców do określenia i zapisu w dowodach osobistych swojej narodowości. Stosowanie przymusu lub zachęty w celu skłonienia do wyrzeczenia lub zmiany narodowości, będzie zabronione.
3. Traktowanie narodowości polskiej jako czynnika dyskryminującego przy wykonywaniu zawodu, zajmowaniu kierowniczych stanowisk w urzędach państwowych i samorządowych lub przyjmowaniu do pracy, nawet w ogłoszeniach i w warunkach konkursów, będzie zabronione.
4. Osoby narodowości polskiej oraz osoby prawne będą w granicach ustaw Strony Czeskiej równoprawne z obywatelami narodowości czeskiej oraz czeskimi osobami prawnymi przy nadawaniu jakichkolwiek uprawnień zarobkowych i urzędowych zezwoleń odnoszących się w szczególności do działalności gospodarczej i udzielania subwencji oraz przydziałów rządowych.
Artykuł 10.
Każdy polski, rdzenny i stały mieszkaniec Regionu może wystąpić do władz polskich o Kartę Polaka, która pozwala na korzystanie na terenie Polski z wszystkich praw przysługującym obywatelom polskim stale zamieszkałym w kraju, poza uprawnieniami wynikającymi z faktu stałego zamieszkania w Polsce.
Artykuł 11.
UWAGA:
Artykuł 11 stał się z uwagi
na wprowadzenie Strefy Schengen nieaktualny
- notatkę wpisał 25.8.2011 Józef Staniek (współautor Projektu niniejszej
Umowy), prezes Zarządu Fundacji Słowa Polskiego dla Zaolzia w Warszawie).
W każdej miejscowości Regionu graniczącej z Polską zostaje udostępnione dla ludności co najmniej jedno przejście graniczne czynne przez całą dobę. Z przejść tych ludność z Polski i z Regionu może korzystać bez żadnych ograniczeń w celu przekraczania granicy z obu stron po okazaniu dowodu osobistego, bez względu na miejsce zamieszkania w Polsce.
Artykuł 12.
Rzeczpospolita Polska, z uwagi na krytyczny stan bytu narodowego
rdzennej ludności polskiej w Republice Czeskiej roztoczy, przy należnym
respektowaniu prawodawstwa Republiki, pełną
opiekę kulturalno-oświatową i polityczną nad tą ludnością.(Podobne postanowienie zawarto
w Umowie Niemiecko-czeskiej z r. 1991 dla Niemców)
Artykuł 13.
1. Polska ludność Regionu tworzy swe organizacje społeczne i polityczne na podstawie prawa obowiązującego w państwie. Realizuje w ten sposób swe prawo w uczestniczeniu w sprawach publicznych jej dotyczących.
2. Powołane w trybie, określonym w ustępie 1, organizacje stanowią podmioty, które są równe wobec prawa. Żadna z tych organizacji nie będzie w sposób preferencyjny traktowana przez żadną z obu administracji państwowych ani też uznawana za reprezentantkę innej organizacji. Żadna z tych organizacji nie może też być traktowana jako mandatariuszka całej społeczności polskiej w Republice.
Artykuł 14.
Organizacje polskie Regionu, powołane na podstawie aktualnie obowiązującego prawa, mogą samodzielnie występować o dotacje na swą działalność.
Artykuł 15.
1. Strona Czeska spowoduje nie później niż w terminie 6 miesięcy od wejścia w życie niniejszej Umowy prawne unieważnienie konfiskat mienia polskich organizacji przedwojennych Regionu, dokonanych po dniu 1 września 1939 roku.
2. Strona Czeska zapewni zwrot skonfiskowanych w rozumieniu powyższego ustępu 1 nieruchomości i innego mienia polskich organizacji społecznych, społeczno-politycznych i kulturalnych, działających na obszarze chronionym przed 1 września 1939 roku. Za mienie definitywnie utracone zostanie przyznane odszkodowanie. W razie braku odpowiednich następców prawnych wyżej wymienionych organizacji - nieruchomości i inne mienie zostaną przekazane na potrzeby polskiego szkolnictwa oraz Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego.
3. Umawiające się Strony utworzą w terminie 1 miesiąca od wejścia w życie niniejszej Umowy polsko-czeską Komisję do Spraw Zwrotu Mienia Polskich Organizacji.
Artykuł 16.
1. Właściwe organy Strony Czeskiej zapewnią realizację ustaleń Komisji, o której mowa w artykule 15, ustępie 3 w sprawie zwrotu lub przekazania skonfiskowanego mienia, nie później jednak niż w ciągu 8 miesięcy od wejścia w życie niniejszej Umowy.
2. We wszystkich sprawach, nie rozstrzygniętych przez Komisję, o której mowa w artykule 15, ustępie 3 dalsze postępowanie określa artykuł 23 niniejszej Umowy.
Artykuł 17.
1. Swoją reprezentację polityczną , Autonomiczną Radę Regionu, ludność polska wyłania w wyborach organizowanych w skali całego Regionu spośród kandydatów, zgłoszonych ze środowisk polskich - stałych mieszkańców obszaru, chronionego niniejszą Umową.
2.Rownolegle z wyborami członków Autonomicznej Rady Regionu jest oddzielnie wybierany spośród wielu kandydatów jej przewodniczący - który uzyskuje równocześnie mandat do reprezentowania ludności polskiej w najwyższych organach ustawodawczych Republiki.
3. Wybory do Autonomicznej Rady Regionu oraz jej przewodniczącego są ważne w przypadku udziału w nich co najmniej 30 % pełnoletnich osób z rdzennej ludności polskiej Regionu, uprawnionych do głosowania.
Artykuł 18.
Autonomiczna Rada Regionu powołuje rzecznika ludności polskiej d/s
kontaktów z Radą Europy i Unią Europejską.
Artykuł 19.
1. Biorąc pod uwagę, że stan szkolnictwa mniejszości narodowej w danym kraju jest jednym z ważnych mierników warunków utrzymania jej bytu narodowego,
uznając, iż likwidacja ponad dwu trzecich stanu polskich szkół w okresie ostatnich 20 lat w pełni uzasadnia zastosowanie względem ludności polskiej zasady „RÓWNOŚCI SZANS WOBEC PRAWA”,
Strona Czeska nie ograniczy wydatków na szkolnictwo polskie przez porównawcze zastosowanie kryteriów ekonomicznych, dotyczących funkcjonowania szkolnictwa czeskiego. Przy pełnej kontroli rzeczywistych wydatków na utrzymanie polskich przedszkoli i szkół nie dopuści pod żadnym pozorem finansowym do jakiejkolwiek likwidacji polskich klas w przedszkolach i szkołach - dotując je nawet w przypadku bardzo małej liczby uczniów w klasach istniejących lub w nowo zakładanych szkołach i przedszkolach polskich Regionu.
2. Zabezpieczenie środków finansowych na polskie szkolnictwo w myśl ustępu 1 odnosi się również do zapewnienia druku podręczników szkolnych w języku polskim. W przypadku trudności realizacji tego zadania Umawiające się Strony uzgodnią dopuszczenie do szkół i klas polskich podręczników wydawanych w Polsce.
Artykuł 20.
Zarządzanie i rozwój szkolnictwa polskiego będzie w pełni w gestii polskich Autonomicznych Organów Samorządowych Regionu, które powołają do tego celu Polski Urząd d/s Szkolnictwa Regionu. Pierwszoplanowym zadaniem tego Urzędu będzie niedopuszczenie do likwidacji polskiej oświaty na obszarze chronionym przez niniejszą Umowę.
Artykuł 21.
Z Polskim Urzędem d/s Szkolnictwa Regionu będzie merytorycznie współpracował ściśle Wydział d/s Szkolnictwa Polaków za Granicą w Ministerstwie Edukacji Narodowej Strony Polskiej, zwłaszcza w dziedzinie zabezpieczenia podręczników szkolnych i innych potrzeb związanych z procesem nauczania szkolnego.
Artykuł 22.
Szkolnictwo polskie Regionu jest finansowane z budżetu resortu oświaty Strony Czeskiej.
Artykuł 23.
Realizację niniejszej Umowy Strony poddają nadzorowi Komitetu Ministrów Rady Europy w Strasbourgu, który ustali skuteczne sankcje za naruszanie postanowień Umowy oraz jako gwarant jej realizacji będzie odpowiedzialny za ich zastosowanie. Będą również przestrzegały trybu jaki Komitet ten określi dla rowiązywania spornych problemów niezałatwionych w wyniku postępowania przewidzianego w art. 3. ustępu 5 i 6.
Artykuł 24.
Niniejsza Umowa podlega ratyfikacji i wejdzie w życie w dniu wymiany dokumentów ratyfikacyjnych.
Artykuł 25.
Niniejsza Umowa będzie aktualizowana po okresie 10 lat. Jej ważność w obecnym brzmieniu ulega automatycznie przedłużeniu na kolejne 5 -letnie okresy, jeśli żadna z Umawiających się Stron nie zaproponuje w drodze notyfikacji na 6 miesięcy przed upływem danego okresu kolejnej aktualizacji postanowień Umowy.
Sporządzono w dnia r. 2000 w dwóch egzemplarzach, każdy w językach
polskim i czeskim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc.
W imieniu Rzeczypospolitej W imieniu Republiki
Polskiej: Czeskiej:
1.7.1.
Raport Ambasady RP w Pradze
Ad
Informacje podstawowe:
- w świetle faktów i dokumentów kwestia mniejszości polskiej w
Czechosłosłowacji, nie jest zjawiskiem, które - jak formułuje polskie MSZ - pojawiło się ( jak gdyby) po zakończeniu 1 wojny światowej, Jak już wyżej wspomniano ma swój początek w
podstępnej agresji czeskiej na Polskę w r. 1919. O tej napaści na Polskę w
czasie, kiedy ta walczyła z bolszewikami o swój byt państwowy, polskie MSZ
milczy.
- ponad czterokrotny spadek liczby Polaków na Zaolziu w okresie od 1919
do 2001 jest najbardziej wymownym dowodem łamania praw Polaków w RC (CRS).
Spadek ten jest efektem nie przebierającej w środkach depolonizacji. Składa się
na to m.in. nacisk na polskich rodziców, pod rygorem utraty pracy, aby oddawali
dzieci do czeskich szkół (okres przedwojenny), likwidacja szkolnictwa
polskiego (1962 – 82) pod pretekstem
tworzenia szkół zbiorczych a obecnie stopniowa eliminacja samodzielności
placówek szkolnych, np. tej, o której utrzymaniu samodzielności Raport
nieprawdziwie informuje (szkoła w Trzyńcu na Tarasie została wbrew protestom
rodziców zredukowana). Pełzający proces likwidacji objął polskie przedszkola
(zmiana lokalizacji placówek – utrudnienia w dojazdach) oraz szkoły (np. głośny
casus Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Orłowej, wysadzonego dynamitem w powietrze w r. 1987, dalej likwidacja
elokowanych klas gimnazjalnych w Karwinej itp.).
a) Ambasada: określenie „czeskich Polaków“
Coexistentia:
Delikatnie mówiąc, jest to bardzo niefortunne, obraźliwe określenie,
graniczące z dyskredytacją rodzimych Polaków oraz obywateli polskich
zamieszkujących Republikę Czeską. Nie uwzględnia konfliktu , który narasta,
pomiędzy tymi, którzy jednoznacznie
odrzucili narodowść polską a tymi, którzy przy tej narodowści trwają.
„Szkopyrtocy“ (odszczepieńcy) wspominają o swoich polskich korzeniach tylko
wtedy , kiedy wpraszają się w łaski władz RP.
b) Amb.: skład socjalny
polskiej mniejszości w Czechach tworzy kompletną strukturę społeczną. Zmiany w
niej pokazują, że tradycyjne utożsamianie Polaków z pracą w kopalniach i w
przemyśle ciężkim to już przeszłość. Spis ludności z 2001 r. i najnowsze
badania wskazują na intensywny rozwój edukacji i wzrost aktywności zawodowej w
trzecim sektorze, a głównie w dziedzinie kultury i służby zdrowia.
Coex.: Badania demograficzne, o które oparto te
wywody nie zostały dotąd kompleksowo opracowane. Z naszego punktu widzenia
poprzez liberalizację ekonomiczną dochodzi do rozluźnienia stosunków
międzyludzkich, nie tylko sui generis, ale również w społeczności Polaków. Tej gwałtownej
tendencji paradoksalnie zapobiega,
konserwatywny luksus, zakodowany w działalności społecznej utrwalający tradycyjne wartości. Największe przeszkody
widzimy w braku odpowiedniej komunikacji transportowej (brak autobusów szkolnych) oraz w nieodpowiednim
traktowaniu potrzeb pracujących
rodziców. Brak również systemu upowszechniania zalet kształcenia w dwu językach oraz troski o uczniów. Operowanie
tendencjami obniżającej się rozrodczości jest tematem zastępczym.
Amb.: Poza Zaolziem
organizacje polskie praktycznie nie istnieją
Coex.: Oprócz Klubu Polskiego w Pradze nie wolno
zapominać o Polonusie - Klub Polski w Brnie, Stowarzyszeniu Szkoła Polonijna w
Pradze oraz Stowarzyszeniu Akademickim Jedność (SA“J“) – który zrzesza
studentów z Zaolzia studiujących na uczelniach w RC. Pamiętać równiez
trzeba o Spółdzielni Ludowej Dom Polski
w Ostrawie.
3. Pozycja
w kraju zamieszkania:
a) Amb.: Zaolzie stale dysponuje silnym
polskim zapleczem intelektualnym złożonym z prawników, lekarzy, inżynierów,
twórców kultury i menedżerów.
Coex.: Takie zaplecze
bezsprzecznie istnieje, ale dla kształtowania wartości narodowych
najważniejszym zapleczem jest piętnastotysięczna rzesza członków polskich
organizacji społecznych, którzy tworzą kręgosłup polskości w RC.
b) Amb.: Oparciem dla wielu rodzin polskich
na Zaolziu pozostaje także silna tożsamość religijna związana z przynależnością
do kościoła ewangelickiego wyznania augsburskiego.
Coex.: To jest tylko
część prawdy. Jest niezrozumiałe, dlaczego nie uwzględniono w tym stwierdzeniu
społeczności katolików polskich stanowiącej na Zaolziu większość. Czyżby to
miało związek z wystąpieniami przeciw działaniom szowinistycznych czeskich
proboszczów, którzy znacząco ograniczali liczbę polskich nabożeństw, a na polskich
mszach wygłaszali kazania wyłącznie po czesku? A może z tym, że polscy katolicy
na Zaolziu skarżyli się na postępowanie duszpasterzy z Polski, którzy doktrynę
ewangelizacji ateistycznej większości czeskiej traktowali dosłownie, eliminując
skutecznie żywioł polski z życia parafialnego? Dzisiaj możemy powiedzieć, iż
nawet w najtrudniejszych czasach minionych, wiara utożsamiała się z
narodowością, a narodowość z wiarą.
c) Amb.: Sukcesy na polu
gospodarczym i rola, jaką odegrało wielu Polaków w okresie transformacji
ekonomicznej realizowanej w Republice Czeskiej, są odbierane jako sukces całej mniejszości.
Coex.: Również niezrozumiałym się wydaje dlaczego poza wymienionymi w
tekście MSZ nie uwzględniono innych, nie mniej znaczących przedsiębiorców
polskich, zasłużonych we wspieraniu działalności społecznej, jak np. braci
Wałachów właścicieli firmy WALMARK, braci Czudków, właścicieli firmy AUTOSERVIS
CZUDEK, braci Stopów właścicieli firmy EMTEST, rodziny Janiczków właścicieli
firmy JAP TRADING, Rodziny Kołorzów właścicieli firmy PROMILK, Mariana
Pijarskiego – prezesa zarządu firmy ASSECO, zmarłego w tym roku Karola
Michalskiego, współwłaściciela firmy KATIM, Leszka Wronkę wybitnego
przedsiębiorcy w branży showbiznesu oraz setki innych właścicieli podmiotów gospodarczych,
których nie powinno się pominąć za ich zasługi we wspieraniu Miejscowych Kół
PZKO oraz imprez przez te Koła realizowanych.
Na podkreślenie zasłuży
również fakt iż przedsiębiorcy narodowości polskiej stanowią przedpole
reprezentujące interesy polskiej
gospodarki. Zaolziacy spełniają bardzo ważną
rolę dla zapewnienia i promocji
polskich interesów , zwłaszcza
gospodarczych na terenie RC i Słowacji. W większości polskich firm
działających na tym rynku zatrudnia lub korzysta z usług Polaków z Zaolzia,
względnie prowadzi własne interesy sprzedając polskie produkty i usługi. Przy
obecnej sytuacji, kiedy Konsulat Generalny w Ostrawie nie ma wydziału do spraw promocji, Polacy z Zaolzia spełniają te
istotne dla Polski zadania. Ten fakt jest również podkreślany przez czeskich biznesmenów , którzy publicznie
stwierdzają znaczny handicap Czech w
porównaniu do Polski, że Polska ma oparcie we wykształconych Polakach na
Zaolziu. To jest najlepszy argument dlaczego jest ważne polskie szkolnictwo na
Zaolziu i możliwość kształcenia w Polsce.
d ) Amb.: W ostatnich wyborach do parlamentu
start Polaków w barwach największych czeskich stronnictw politycznych zakończył
się niepowodzeniem.
Coex.:
Nie komentuje się natomiast faktu, iż 5 % granica progu wyborczego jest dla mniejszości polskiej nie do pokonania,
ani nie uwzględnia tego, iż Ruch Polityczny Coexistentia – Wspólnota, a
zwłaszcza jego Polska Sekcja Narodowa stara się usilnie o obniżenie tego progu
wyborczego. Zabrakło informacji, iż w Senacie Parlamentu RC zasiada senator Igor Petrov z Trzyńca
o korzeniach polsko-bułgarskich, jak również tego, co naiistotniejsze w
działalności na szczeblu regionalnym na Śląsku Cieszyńskim, że Ruch Polityczny
Coexistentia-Wspólnota posiada we władzach samorządowych 40 przedstawicieli
z których funkcję wicewójtów pełnią jej członkowie w gminach, Wędrynia,
Bukowiec, Milików oraz Olbrachcice. Oprócz tego z ugrupowań innych partii
lub ugrupowań niezależnych znaczące
funkcje w samorządach wykonują wójt
gminy Stonawa – Andrzej Feber, wójt
gminy Ligotka Kameralna – Stanisław Ćmiel, wójcina gminy Łomna Dolna - Renata
Pavlinova. wice burmistrzowie jak Stanisław Folwarczny w Czeskim Cieszynie, Stanisław Jakus w Jabłonkowie czy
wice wójtówie w Bystrzycy, Ropicy, Suchej Górnej oraz Cierlicka.
.
4.
Główne problemy, w tym ewentualne przejawy przemocy wobec Polaków:
a) Amb.: Na obszarze Republiki Czeskiej nie odnotowuje się naruszenia
praw osób pochodzenia polskiego ani stosowania dyskryminacji wobec obywateli
polskich na stałe tam zamieszkałych. Standardy europejskie dotyczące praw
mniejszości narodowych, zakotwiczone także w ustawodawstwie czeskim, są
generalnie przestrzegane i z uwagą studiowane przez miejscowe władze
samorządowe, które pragną zachować poprawność polityczną w tej kwestii
Coex.: Problem ten, tak
potraktowany, jest oczywistą nieprawdą. Już sam fakt, iż wszelkie działania
dyskryminacyjne, nietolerancja, ksenofobia itp. są postrzegane przez prawo
czeskie jako wykroczenia, a nie przestępstwa,
uniemożliwia skuteczną obronę przeciw takim aktom bezprawia. Również
standardy europejskie nie są jeszcze zakotwiczone w ustawodawstwie czeskim.
Świadczy o tym petycja przedstawiona w Parlamencie Europejskim sygnowana przez
przedstawicieli Polskiej Sekcji Narodowej Ruchu Politycznego
Coexistentia-Wspólnota. Jeśli natomiast chodzi o miejscowe władze samorządowe,
to one w większości nie zapoznają się z obowiązującymi standardami, a tym
bardziej nie zachowują poprawności politycznej. Dowodem jest tutaj stwierdzenie Sekretariatu do Spraw
Mniejszości Narodowych przy Rządzie RC, iż gminy w których powinny obowiązywać
postanowienia Konwencji Ramowej UE oraz
Konwencji o Ochronie Języków Mniejszościowych tych postanowień nie tylko nie
realizują, lecz nawet nie odpowiadają na monity Sekretariatu w tej sprawie.
b) Amb.: Nie zmienią tego faktu najbardziej nawet korzystne dla
mniejszości zapisy ustawodawstwa czeskiego, ustalające niezbędne limitowane
kwoty uczniów przypadających na jedną klasę.
Coex.: Zmniejszone limity ustawowo gwarantowane w
ramach wyjątków zatwiedzają samorządy gminne, a te systematycznie odrzucają
takie rozwiązanie, uniemożliwiając otwarcie klas niepełnych. Odwołania od tych
decyzji odrzuca Ministerstwo Spraw Wewnętrznych motywując to tym, iż nie może
ingerować w decyzje samorządu lokalnego. Brak równiez pełnych danych
dotyczących stanu szkolnictwa polskiego w RC jak ilość szkół pełnych oraz nie
pełnych podstawowych. ilość uczniów w klasach, oraz ilość klas w szkołach
ponadpodstawowych z wyszczególnieniem ilości uczniów.
c) Amb.: Nierozwiązaną kwestią pozostaje
zwrot bądź przyznanie rekompensaty za majątki przedwojennych polskich
organizacji na czeskim Śląsku Cieszyńskim, zwłaszcza majątki przejęte jako
mienie poniemieckie. dokumentacja inwentaryzująca straty polskie została
przedłożona władzom czeskim z wnioskiem o zadośćuczynienie.
Coex.: Dokumentacja taka
została przekazana przez kancelarię Kongresu Polaków z tym że w zapisie
z dnia 8.11.1993 r. jest jasno uwzględnione iż o majątki, oprócz Macierzy
Szkolnej, PTTS Beskid Śląski oraz Stowarzyszenie Kształcące i wspierające
„Braterstwo“ w Suchej Gôrnej, Kongres Polaków nie zabiega. Natomiast stanowisko
Polskiej Sekcji Narodowej Ruchu Politycznego Coexistentia –Wspólnota jest następujące:
Odzyskanie mienia polskiego
jest prawem niezbywalnym. Walka o jego zwrot tam, gdzie to jest możliwe tzn. w
przypadku Macierzy Szkolnej lub PTTS Beskid Śląski będzie kontynuowana. O to
dbają już działacze tych organizacji, natomiast całe pozostałe mienie, które
zostało zagrabione i nie ma realnej możliwości ich zwrotu, powinno zostać
uznane za pożyczkę dla państwa czeskiego,
którą powinny obecne wladze rekompensować corocznymi odsetkami, tak, by
np. w okresie 50 lat doszło przynajmniej do
częściowego zwrotu wartości zagrabionego mienia. Kwota odsetek powinna
zostać corocznie rozdzielona pomiędzy istniejące polskie organizacje,
proporcjonalnie według liczby ich członków. Należałoby w ten sposób doprowadzić
do sprawiedliwego wyrównania krzywd powstałych przez zagrabienie mienia naszych
przodków. Nie zwalniałoby to państwa czeskiego od udzielania wsparcia
finansowego polskim organizacjom
wynikajacego z dotychczasowych rozwiązań prawnych – jako , że
ciągle jesteśmy podatnikami tego państwa.
d) Amb.: Na terenach zamieszkanych przez
autochtoniczną ludność polską (Zaolzie) lokalne władze samorządowe coraz lepiej
rozumieją potrzeby mniejszości polskiej, starając się wypełniać w praktyce
zapisy czeskich i międzynarodowych uregulowań prawnych implementowanych do
ustaw krajowych w tym zakresie.
Coex.: Konwencja ramowa w zasadzie nie została
wdrożona do porządku prawnego RC, zaś twierdzenie, że wdrożono ją poprzez jej
przyjęcie, jest złudne. Zwracaliśmy na to pisemnie uwagę w dokumencie nazwanym
„Uwagi do materiałów na Seminarium na temat wdrażania w RC Konwencji ramowej o
ochronie mniejszości narodowych z dn. 13.10. 2007.
To właśnie sposób monitorowania przez Radę Europy
wiarygodności przesyłanych sprawozdań skłonił nas do poparcia naszymi podpisami
wspomnianej Petycji. Okazję do osobistego zapoznania się ze sposobem
monitorowania faktycznego stanu rzeczy mieliśmy w związku z prezentacją
dokumentu „Uwagi do Raportu RC „Pierwsze sprawozdanie okresowe” przesłane
sekretarzowi generalnemu Rady Europy w myśl artykułu 15 Karty (Karta języków regionalnych lub mniejszościowych)”
z dn. 11.12.2008. Nie umożliwiono nam wówczas dokładnego uzasadnienia naszych
uwag przed trzyosobową Komisją ekspertów Karty, która specjalnie przybyła do
Ostrawy w celu wyjaśnienia zastrzeżeń. Pomimo
tego, że swoje uwagi przesłaliśmy do Strasburga na piśmie, nie otrzymaliśmy
żadnej odpowiedzi.
Należy podkreślić, że powoływanie się na Umowę
pomiędzy Czeską i Słowacką Republiką Federacyjną z roku 1992 oraz wcześniejsze
porozumienie międzyrządowe z r. 1991 trąci anachronizmem i potwierdza tylko
fakt, że porozumienie międzyrządowe nie zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw
i w związku z tym faktem lege artis nie istnieje. Chodzi nam o to, aby w
obecnej sytuacji, obie wysokie strony – Republika Czeska i Rzeczpospolita
Polska, z racji przynależności do społeczności europejskiej, wspólnie podjęły
się opracowania umowy pozwalającej na pełne poszanowanie zasad obrony
tożsamości narodowej polskiej mniejszości narodowej w Republice Czeskiej, w
celu zapobieżenia dalszym tendencjom asymilacyjnym.
5. Kierunki współpracy polskich placówek z Polonią i
Polakami
Są szczegółowo omówione z tym, że istnieje
pewna wybiorczość dotycząca prezentowania problemów z pominięciem tych
najbardziej neuralgicznych.
6. Obraz Polski i Polaków
Amb.: Obraz Polski kształtowany w mediach
czeskich można ocenić jako pozytywny
Coex.:
Z wyjątkiem mediów regionalnych, gdzie są publikowane napastliwe
przyczynki od czytelników bez dopisku, że redakcja nie odpowiada za publikowany
materiał. Na stronach internetowych natomiast pojawiają się informacje oraz
dyskusje na blogach tak oszczercze, że naruszają ustawodawstwo RC. Pomimo tego
nie są usuwane a proweider nie jest pociągany do odpowiedzialności prawnej.
7.Wizerunek
Polski w podręcznikach szkolnych
Amb. : Od klasy siódmej uczniowie zapoznają się z dziejami Polski od
średniowiecza do współczesności na podstawie kontaktów czesko-polskich.
Przybliża się im sylwetki wielu znaczących postaci polskiego życia
politycznego, nauki i sztuki a także kluczowe wydarzenia polskiej historii.
Niestety, nie ma zbyt wiele informacji o polskim wkładzie w kulturę po
II wojnie światowej. O wiele więcej można się natomiast dowiedzieć o ważnych
postaciach z polskiej polityki powojennej, w których prezentowaniu przeważa
rzeczowość. Pozytywnie jest oceniany zwłaszcza papież Jan Paweł II i Lech
Wałęsa. Większość pozostałych postaci jest charakteryzowana przeważnie
neutralnie. Należy zaznaczyć, że w podręcznikach do nauczania historii
pozostaje
minimalne zainteresowanie polską mniejszością narodową w Czechosłowacji
i Republice Czeskiej. Oprócz niedokładnych i w dodatku rozbieżnych danych o
liczbie ludności polskiej podczas pierwszego powszechnego spisu ludności w
Republice Czechosłowackiej, z podręczników do historii powszechnej o „czeskich”
Polakach nie można się niczego dowiedzieć. Podsumowując, w podręcznikach
szkolnych generalnie za mało jest informacji o Polsce, mogłyby one być bardziej
rozbudowane, tworząc korzystniejszy wizerunek Polski.
Coex:
Przedewszystkim należy sobie uświadomić czy chodzi o podręczniki czeskie dla
szkół czeskich czy też o podręczniki dla Szkół Podstawowych z Polskim
Językiem Nauczania - ponieważ w tym wypadku informacje są bardzo nieprecyzyjne.
-W
szkołach z polskim językiem nauczania/dalej tylko polskich/uczniowie i
nauczyciele korzystają z podręczników z Polski (wydawnictw polskich) na lekciach historii,
geografii, języka polskiego nauki
obywatelskiej oraz wychowania muzycznego. Ponieważ w tych podręcznikach nie ma
wzmianki o Zaolziu (oprócz roku 1938 gdzie w sposób bardzo oględny ba nawet
przepraszający jest traktowany temat wkroczenia wojsk polskich na te tereny)
ani o polskiej mniejszości narodowej w RC, dlatego uczy się z publikacji
wydawnictw PZKO, korzysta z wykładów i spotkań z ludźmi pióra i
kultury np.(W.Chotomska,Andrzej Grabowski,reżyserámi J.Hoffman,K.Kutz itd.)
-O ludziach kultury i sztuki okresu powojennego informacje są przekazywane uczniom na lekcích języka polskiego, nauki obywatelskiej oraz wychowania muzycznego.
1.7.2.
Informacja Kongresu Polaków w Republice Czeskiej
Kongr.: Po II wojnie
oewiatowej, w myśl obowiązującego prawa, związki oznajmiły wznowienie
działalności. Władze czeskie nie wypowiadały się na temat reaktywacji polskich
związków, a ostatecznie w latach 1947–1948 oznajmiły organizacjom, że ich
reaktywacji nie przyjmują do wiadomooeci z tego powodu, że ich program nie jest
w zgodzie z obecną polityczną organizacją życia publicznego. Majątku
zagrabionego Polakom przez Niemców władze czeskie Polakom nie zwróciły.
Coex.: Z dokumentacji jaka została przekazana przez
kancelarię Kongresu Polaków do władz czeskich z dnia 8.11.1993r. jasno wynika, że Kongres Polaków niestety
nie zabiega o zwrot innego mienia, poza majątkiem Macierzy Szkolnej, PTTS
Beskid Śląski oraz Stowarzyszenie Kształcące i wspierające „Braterstwo“ w
Suchej Gôrnej.
Kongr.: Żądamy, by Polska w sposób stanowczy
sprawę monitorowała i wywierała swoim autorytetem nacisk na stronę czeską, by
ta lepiej informowała urzędy gminne i miejskie oraz samych urzędników w tej
sprawie. Do tej pory pełna dwujęzycznooeć, tak jak określona jest w ustawie o
gminach, nie została wprowadzona w żadnej gminie zaolziańskiej.
Coex.: Tutaj wyraźnie jest pominięty
fakt konieczności, aby w obecnej sytuacji, obie wysokie strony – Republika
Czeska i Rzeczpospolita Polska, z racji przynależności do społeczności
europejskiej, wspólnie podjęły się opracowania umowy opartej o wdrożenie
Konwencji Ramowej Rady Europy poprzez zawarcie w myśl art. 18 Konwencji, Umowy ochronnej obejmującej autochtoniczną
ludność polską w RC. Powinno to być priorytetem władz polskich, bo w
odniesieniu do Polaków żyjących poza granicami Kraju gwarancje takie są zawarte
w Dz.U. Nr. 22 z 15.3.2002 poz.209 str. 1365, a owczesny prezydent RP
oświadczyl , że będzie niezmiennie dotrzymywana w sensie zawierania umów
ochronnych dla Polaków w krajach ościennych.
Umowa
taka umożliwiłaby pełne poszanowanie
zasad obrony tożsamości narodowej polskiej mniejszości narodowej w Republice
Czeskiej, w celu zapobieżenia dalszym tendencjom wynaradawiającym.
Kongr.: Kwestia stosowania tytułów
akademickich osób, które skończyły studia w Polsce. W Czechach można stosować
tylko taki tytuł, jaki ma absolwent zapisany w dyplomie. Ze względu na fakt, że
na polskich dyplomach tytuł zapisany jest tylko w pełnym brzmieniu (np. magister, doktor nauk humanistycznych, lekarz
medycyny), bez postaci skrótowej (dr,
mgr itd.), absolwenci polskich
uniwersytetów nie mogą tych skrótów w Czechach stosować.
Coex.: To również powinna zawierać wspomniana wyżej Umowa Ochronna, która by
uniemożliwila taką dyskryminację Polaków w RC.
Problemy
rażąco dyskryminujace Polaków w RC,
które zostały pominięte w
pakiecie przedstawionym przez p. J. Szymeczka, na które nieustatnnie wskazuje
Polska Sekcja narodowa Ruchu Politycznego Coexistentia – Wspólnota
1.
W komentarzu do
Sprawozdania, dotyczącego sytuacji mniejszości narodowych w RC za 2008 rok
wskazywano na pominięcie zasadniczych dokumentów jak :
a)
Stanowiska Rady
Europejskiej na temat 1. Sprawozdania Periodycznego dotyczącego realizacji zobowiązań
wynikających z Karty Europejskiej języków mniejszościowych czy regionalnych
b)
Braku podsumowania
Komisji Ekspertów Karty, którzy przeprowadzali badania wyjaśniające dotyczące
zastrzeżeń do
1. Sprawozdania Periodycznego
c)
Brak stanowiska Rady Europejskiej
wobec 2. Sprawozdania Periodycznego dotyczącego realizacji postanowień Umowy
Ramowej o ochronie mniejszości w RC
d)
Braku jednoznacznego
stanowiska w sprawie wykorzystania dotacji z budżetu RC na wdrażanie zasad
Europejskiej Karty języków mniejszościowch czy regionalnych co powoduje nikłe
wykorzystanie tych środków budżetowych przez samorządy gminne, w których
powinna zostać zastosowana dwujęzyczność.
e)
Pomimo tego, że
poszczególne ministerstwa informują jakie czynności zastosowały w sprawie
wdrożenia zasad traktatów europejskich, w praktyce nic z tego nie jest
realizowane na pziomie województwa oraz gmin, więc wskazujemy na to, iż nadal
biurokracja nie stosuje się do tych zapisów. Zwłaszcza chodzi o to, iż Ustawa o
równym postępowaniu oraz środkach zapobiegających łamaniu tej Ustawy, jak
również wychowaniu multikulturowym jest w trakcie przygotowania i nie została
wdrożona do prawodawstwa RC.
f)
Publikacja „Badania oraz
analizy identyfikacji kulturowej oraz ich zróżnicowania, podręcznik historii“
nie zawiera żadnej wzmianki o grupach ludności autochtonicznej, zamieszkującej
obszar RC.
g)
Traktowanie informacji
z poszczególnych gmin, czy województw na temat problematyki mniejszości
narodowych jako wdrażanie norm europejskichj do prawodawstwa RC jest nie do przyjęcia, tym bardziej, iż na ten
sam fakt wskazuje rezolucja Reat MN(2006)2 z dnia 15.3.2006, podkreślając
opieszałość wladz RC przy wdrażaniu zasad Traktatów Europejskich do
prawodawstwa RC.
2.
Zagrożenie spowodowane
zwiększającą się liczbą werbalnych ataków wobec Polaków na Zaolziu, permanentną
ksenofobią oraz nietolerancją.
a) Fakt ten nieustannie podkreślamy w dokumentach
wysyłanych do władz RC podkreślając, iż stan ten jest spowodowany brakiem
powszechnej informacji o tym, iż działania na rzecz samostanowienia narodowego
Polaków w RC są konsekwencją zobowiązań RC wynikających z Traktatów
Europejskich;
b)
By przeciwdziałać tym
tendencjom nietolerancji, wysłaliśmy pisma do Ministra Spraw Węwnetrznych RC,
Ministra Szkolnictwa RC, Ministra Transportu RC oraz Ministra Praw Człowieka
oraz Mniejszości Narodowych w RC
z żądaniem wystąpienia do władz lokalnych oraz szkół w gminach na Zaolziu, gdzie powinno się stosować
zasady Traktatów Europejskich z jednoznacznym oświadczeniem, że te
traktaty są nadrzędne nad aktualnymi Ustawami RC.
Podsumowanie :
Raport, który został przedstawiony przez MSZ
RP jest materiałem niepełnym, powierzchownie traktującym tak ważne zagadnienia
samostanowienia narodowego Polaków w RC. Procedura przygotowania Raportu jest
chybiona. Wydaje się konieczne, iż powinna być
konsultowana z niezależnymi ośrodkami, które nie są uzależnione od
finansowania przez władze Kraju zamieszkania.
Uwagi zostały przedstawione Zarządowi
Polskiej Sekcji Narodowej Ruchu Politycznego Coexistentia – Wspólnota , który
jednomyślnie postanowił przekazać je Prezydentowi RP, komisjom Sejmu
oraz Senatu RP, jak również Prezesowi Wspólnoty Polskiej w Warszawie.
W Czeskim Cieszynie 4 stycznia 2010 r.
Za Polską Sekcję Narodową
Ruchu Politycznego Coexistentia-Wspólnota
Stanislaw Gawlik - Prezes