*************************************************************************************************************
WIADOMOŚCI – TUDÓSÍTÁSOK – ZPRÁVY
Gazeta członków ruchu politycznego COEXISTENTIA-WSPÓLNOTA
A COEXISTENTIA-EGYÜTTÉLÉS politikai mozgalom tagjainak lapja
Noviny členů politického hnutí COEXISTENTIA-SOUŽITÍ
nr 84 (4/2017) 15.5.2017 r.
*************************************************************************************************************
|
Unia
Chrześcijańsko-Demokratyczna-Czechosłowacka Partia Ludowa (KDU-ČSL) będzie w
wyborach parlamentarnych zabiegać o poparcie wyborców w koalicji
z ruchem
politycznym Starostowie i Niezależni (STAN), na liście kandydackiej w
morawsko-śląskim okręgu wyborczym będą kandydaci COEXISTENTII (COEX). / A Kereszténydemokrata unió – Csehszlovák
néppárt (KDU-ČSL) a parlamenti választásokon a Polgármesterek és függetlenek
(STAN) politikai mozgalommal együtt koalícióban küzd majd a választók
szavazataiért, a morvasziléziai választási kerületben a COEXISTENTIA (COEX)
politikai mozgalom jelöltjei is a jelölőlistán lesznek. /
Křesťansko-demokratická unie-Československá strana lidová (KDU-ČSL) se bude v
parlamentních volbách ucházet o hlasy voličů v koalici s politickým hnutím
Starostové a nezávislí (STAN), na kandidátní listině v moravskoslezském
volebním obvodu budou kandidáti politického hnutí COEXISTENTIA (COEX).
Przed Kongresem ruchu politycznego
COEXISTENTIA-WSPÓLNOTA / A
COEXISTENTIA-EGYÜTTÉLÉS politikai mozgalom Kongresszusa előtt / Před
Kongresem politického hnutí COEXISTENTIA-SOUŽITÍ
W sobotę 27.5.2017 r. odbędzie się w Czeskim
Cieszynie XV Kongres ruchu politycznego
COEXISTENTIA-WSPÓLNOTA-EGYÜTTÉLÉS-SPIVŻITTJA (dalej COEX). W programie obrad
zaplanowano wygłoszenie sprawozdania z działalności za okres 2015/2017,
omówienie ramowego planu pracy na następną dwuletnią kadencję, przyjęcie uchwały
dotyczącej programu i priorytetów programowych COEX, a także wybory nowego
kierownictwa COEX – przewodniczącego, pierwszego wiceprzewodniczącego, Rady
Republikowej, Komisji Rewizyjnej i Sądu Rozjemczego.
Poprzedni Kongres COEX, który odbył się 16.5.2015 r.
w Jabłonkowie, wybrał władze COEX w składzie: Józef Przywara – przewodniczący,
Róbert András Komjathy – pierwszy wiceprzewodniczący, Helena Bubik, Judit
Černakowa-Illés, Zoltán Domonkos, Władysław Drong, János Fajd, István Fucsik,
Stanisław Gawlik, Bogusław Kaleta, Eugeniusz Kiedroń, Jolana Kónyowa, László
Attila Kocsis, Arpád Kosár, László Labancz, Karol Madzia (zrezygnował w trakcie
kadencji), Karel Matisz, Władysław Niedoba, Bogusław Raszka, Eduard Szabó, Ernö
Soós, Józef Toboła, Tadeusz Toman, Paweł Wania, Komisję Rewizyjną w składzie:
Lajos Balla, László Derian, Jadwiga Karolczyk i Sąd Rozjemczy w składzie:
András Dojcsan, Józef Pietrus, Tadeusz Kornuta. Przyjęto program wyborczy na
okres 06/2015-05/2017 i priorytety programowe na kadencję wyborczą
06/2015-05/2017.
Na zebraniu Rady Republikowej COEX, które odbyło się
po zakończeniu Kongresu COEX, wybrano Radę Wykonawczą COEX w składzie Zoltán
Domonkos, Władysław Drong, István Fucsik, Stanisław Gawlik, László Attila
Kocsis, Róbert András Komjathy, Arpád Kosár, Karol Madzia (zrezygnował w
trakcie kadencji), Władysław Niedoba, Józef Przywara, Józef Toboła, Tadeusz
Toman. Sekretarzem Rady Wykonawczej COEX wybrano Zoltána Domonkosa. Rada
Republikowa COEX zaakceptowała regulamin obrad sekcji narodowych – polskiej i
węgierskiej.
Podczas zebrania Rady Republikowej COEX i Rady
Wykonawczej COEX, które odbyły się w sobotę 26.9.2015 r. we Pradze, omówiono
sytuację finansową COEX, dyskutowano na temat nowelizacji ustawy o kronikach
gminnych, obrzędach ślubnych w języku mniejszości narodowej, nowelizacji
ogłoszenia dotyczącego korzystania z kolei i przyjęto stosowną uchwałę.
Następne zebranie Rady Wykonawczej COEX odbyło się w piątek 19.2.2016 r. w
Czeskim Cieszynie. Dyskutowano na niej o udziale COEX w wyborach do Sejmiku
Województwa Morawsko-Śląskiego i na temat polskiego szkolnictwa
narodowościowego w Republice Czeskiej.
W sobotę 24.9.2016 obradowała w Czeskim Cieszynie
(zamiast w Pradze) Rada Republikowa COEX. Przedstawiono sprawozdanie z
działalności Ruchu i informacje z działalności sekcji narodowych. Rada
Wykonawcza COEX, która obradowała po zakończeniu zebrania Rady Republikowej
COEX, sprecyzowała niektóre zadania, przede wszystkim te, które dotyczyły
kampanii przedwyborczej w wyborach do Senatu Parlamentu Republiki Czeskiej w
obwodzie wyborczym nr 73 i w wyborach do Sejmiku Województwa
Morawsko-Śląskiego. Zebranie Rady Wykonawczej COEX, które miało odbyć się w czwartek 2.2.1017 r., nie odbyło
się – zabrakło kworum. Zadania związane z udziałem COEX w wyborach do Izby
Poselskiej Parlamentu Republiki Czeskiej były omówione w ramach obrad zarządu
Polskiej Sekcji Narodowej COEX.
2017. május 27-én, szombaton kerül sor
Český Těšínben a COEXISTENTIA-WSPÓLNOTA-EGYÜTTÉLÉS-SPIVŻITTJA (a továbbiakban
COEX) politikai mozgalom XV.kongresszusára. A gyűlésen előadják a 2015/2017-es
időszakban lefolytatott tevékenységről szóló beszámolót, megtárgyalják a
következő kétéves választási időszakra kiterjedő kerettervet, elfogadják a COEX
programját és programprioritásait érintő határozatot, valamint megválasztják a COEX új vezetőségét – az
elnököt, az első elnökhelyettest, az Országos Tanácsot, a Felügyelő Bizottságot
és a Békéltető Bizottságot.
A COEX múltkori, 2015.május 16.-i Jablunkovban
megtartott kongresszusán megválasztották a COEX vezetését, a következő
összetételben: Josef Przywara – elnök, Komjáthy Róbert – első elnökhelyettes,
Helena Bubik, Černakowa-Illés Judit, Domonkos Zoltán, Władysław Drong, Fajd
János, Fucsik István, Stanislav Gawlik, Bohuslav Kaleta, Evžen Kiedroń, Kónya
Jolán, Kocsis László, Kosár Árpád,
Labancz László, Karel Madzia (lemondott a választási időszak közben),
Karel Matisz, Vladislav Niedoba, Bohuslav Raszka, Szabó Eduárd, Soós Ernő,
Josef Tobola, Tadeusz Toman, Pavel Wania, az Ellenőrző Bizottságot a következő
összetételben: Balla Lajos, Derian
László, Jadwiga Karolczyk valamint a Békéltető Bizottságot Dojcsan András,
Josef Pietrus, Tadeusz Kornuta összetételben. Elfogadták a 2015 júniusától - 2017
májusáig terjedő időszakra vonatkozó
választási programot és a 2015
júniusától - 2017 májusáig terjedő választási időszakra vonatkozó programprioritásokat.
A COEX
Kongresszusa után megtartott COEX Országos Tanácsa gyulésén megválasztották a
COEX Végrehajtó Bizottságát a következő
összetételben: Domonkos Zoltán, Vladislav Drong, Fucsik István, Stanislav Gawlik, Kocsis László, Komjáthy Róbert András, Kosár Árpád,
Karel Madzia (lemondott a választási időszak közben), Vladislav Niedoba,
Josef Przywara, Josef Tobola, Tadeusz Toman. A COEX Végrehajtó Bizottsága
titkárának Domonkos Zoltánt választották meg. A COEX Országos Tanácsa
jóváhagyta a lengyel és a magyar nemzeti tagozatok ülésrendjét.
A 2015
szeptember 26.-án szombaton Prágában megtartott COEX Országos Tanácsa és
Végrehajtó Bizottsága ülésén megtárgyalták a COEX pénzügyi helyzetét,
megvitatták a községi krónikákról szóló törvény novellizációját és a nemzeti
kisebbségek nyelvén tartandó esküvői szertartásokat, valamint a vasutak
forgalmi menetrendjének hirdetményéről szóló novellizációt, majd ezután sor
került a megfelelő határozat elfogadására. A COEX Végrehajtó Bizottságának
rákövetkező ülése 2016 február 19.-én
Český Těšínben lett megtartva. Az ülésen megvitatták a COEX részvételét a
Morvasziléziai Kerület Képviselőtestületébe tartandó választásokon, valamint a
lengyel nemzetiségi iskolaügy témáját.
2016
szeptember 24.-én szombaton Český Těšínben ülésezett a COEX Országos Tanácsa.
Beszámolókat tartottak a Mozgalom és a nemzeti tagozatok tevékenységéről. A
COEX Végrehajtó Bizottsága a COEX Országos Tanácsa ülésének befejezése után
tartotta meg gyűlését és pontosította az egyes feladatokat, mindenekelőtt
azokat amelyek a Cseh Köztársaság Szenátusába, Parlamentjébe és a
Morvasziléziai Kerület Képviselőtestületébe tartandó választások előtti
kampányt érintették a 73.számú választási körzetben. A COEX Végrehajtó
Bizottságának 2017 februárjára tervezett ülése elmaradt – mivelhogy nem volt
meg a quorum. A COEX-nek a Cseh Köztársaság Parlamentje Képviselőgyűlésébe
tartandó választásokkal összefüggő feladatait a COEX Lengyel Nemzeti Tagozata
bizottsági gyűlésének keretén belül vitatták meg. 2017 május 27.-én szombaton
Český Těšínben kerül sor a
COEXISTENTIA-WSPÓLNOTA-EGYÜTTÉLÉS-SPIVŻITTJA (a továbbiakban COEX) politikai
mozgalom XV.kongresszusára. A gyűlésen előadják a 2015/2017-es időszakban
lefolytatott tevékenységről szóló beszámolót, megtárgyalják a következő kétéves
választási időszakra kiterjedő kerettervet, elfogadják a COEX programját és
programprioritásait érintő határozatot, valamint megválasztják a COEX új vezetőségét – az elnököt, az első
elnökhelyettest, az Országos Tanácsot, a Felügyelő Bizottságot és a Békéltető
Bizottságot.
V sobotu 27.5.2017 se bude konat v Českém Těšíně XV. Kongres politického
hnutí COEXISTENTIA-WSPÓLNOTA-EGYÜTTÉLÉS-SPIVŻITTJA (dále COEX). Na programu
jednání je přednesení zprávy o činnosti za období 2015/2017, projednání
rámcového plánu práce na příští dvouleté volební období, přijetí usnesení
týkajícího se programu a programových priorit COEX, a také volba nového vedení
COEX – předsedy, prvního místopředsedy, Republikové rady, Revizní komise a
Smírčí komise.
Minulý Kongres COEX, který se konal 16.5.2015 v
Jablunkově, zvolil vedení COEX ve složení: Josef Przywara – předseda, Róbert
Komjathy – první místopředseda, Helena Bubik, Judit Černakowa-Illés, Zoltán
Domonkos, Władysław Drong, János Fajd, István Fucsik, Stanislav Gawlik,
Bohuslav Kaleta, Evžen Kiedroń, Jolana Kónyowa, Ladislav Kocsis, Arpád Kosár,
Ladislav Labancz, Karel Madzia (rezignoval v průběhu volebního období), Karel
Matisz, Vladislav Niedoba, Bohuslav Raszka, Eduard Szabó, Ernö Soós, Josef
Tobola, Tadeusz Toman, Pavel Wania, Revizní komisi ve složení: Ludovít Balla,
Ladislav Derian, Jadwiga Karolczyk a Smírčí komisi ve složení: András Dojcsan,
Josef Pietrus, Tadeusz Kornuta. Byl schválen volební program pro období
06/2015-05/2017 a programové priority pro volební období 06/2015-05/2017.
Na
schůzi Republikové rady COEX, která se konala po ukončení jednání Kongresu
COEX, byla zvolena Výkonná rada COEX ve složení: Zoltán Domonkos, Władysław
Drong, István Fucsik, Stanislav Gawlik, Ladislav Kocsis, Róbert András
Komjathy, Arpád Kosár, Karel Madzia (rezignoval v průběhu volebního období),
Vladislav Niedoba, Josef Przywara, Josef Tobola, Tadeusz Toman. Tajemníkem
Výkonné rady COEX byl zvolen Zoltán Domonkos. Republiková rada COEX schválila
jednací řády národních sekcí – polské a maďarské
Na
schůzi Republikové rady COEX a Výkonné rady COEX, které se konaly v sobotu
26.9.2015 ve Praze byla projednána finanční situace COEX, bylo diskutováno na
téma novelizace zákona o obecních kronikách, o svatebních obřadech v jazyce
národnostní menšiny, o novelizaci vyhlášky o dopravním řádu drah a bylo přijato
příslušné usnesení. Následná schůze Výkonné rady COEX se konala v pátek
19.2.2016 v Českém Těšíně. Byla na ní diskutována účast COEX ve volbách do
Zastupitelstva Moravskoslezského kraje a téma polského národnostního školství.
V sobotu 24.9.2016 jednala v Českém Těšíně Republiková
rada COEX. Byly předneseny zprávy o činnosti Hnutí, informace o činnosti
národních sekcí. Výkonná rada COEX, která jednala po ukončení schůze
Republikové rady COEX upřesnila některé úkoly, především ty, které se týkaly
předvolební kampaně ve volbách do Senátu Parlamentu České republiky ve volebním
obvodu č. 73 a ve volbách do Zastupitelstva Moravskoslezského kraje. Schůze
Výkonné rady COEX, která se měla konat v únoru 2017, se nekonala – nebylo
kvórum. Úkoly související s účastí COEX ve volbách do Poslanecké sněmovny
Parlamentu České republiky byly projednány v rámci jednání výboru Polské
národní sekce COEX.
KDU-ČSL: przed wyborami parlamentarnymi / KDU-ČSL:
před parlametními volbami
Unia
Chrześcijańsko-Demokratyczna-Czechosłowacka Partia Ludowa (KDU-ČSL) i
Starostowie i Niezależni (STAN) podpisali umowę koalicyjną o współpracy
wyborach do Izby Poselskiej w 2017 roku. Koalicję popiera dalszych około
dziesięciu partii i ruchów regionalnych, których wykaz zamieścił web www.kdu-csl.cz. –
Zdecydowaliśmy, że chcemy razem ze Starostami utworzyć koalicję przedwyborczą i
w niej zabiegać o głosy tych 30 procent wyborców, którzy ponownie nie wiedzą,
kogo wybierać, ... którzy stale wierzą, że zmiana może być na lepsze. Razem
proponujemy pro europejską niepopulistyczną, konstruktywną i centrową
alternatywę – powiedział Pavel Bělobrádek, przewodniczący KDU-ČSL. / Křesťansko-demokratická unie-Československá strana lidová (KDU-ČSL) a
hnutí Starostové a nezávislí (STAN) podepsali koaliční smlouvu pro spolupráci
ve volbách do Poslanecké sněmovny v roce 2017. Koalici podporuje další desítka
regionálních stran a hnutí, které zveřejnil web www.kdu-csl.cz. – Rozhodli jsme
se, že chceme společně se Starosty vytvořit předvolební koalici a v ní se
ucházet o přízeň těch nejméně 30 procent voličů, kteří opět nevědí koho volit,
... kteří pořád věří, že změna může být k lepšímu. Společně nabízíme
proevropskou, nepopulistickou, konstruktivní a středovou alternativu – řekl
Pavel Bělobrádek, předseda KDU-ČSL.
Notatka ze
spotkania z przedstawicielami władz KDU-ČSL, Czeski Cieszyn, 1.2.2017 r. /
Poznámka ze setkání se zástupci vedení KDU-ČSL, Český Těšín, 1.2.2017.
Obecni /
Přítomní:
Ph.D. Pavel
Bělobrádek, MBA,
przewodniczący / předseda Křeťansko-demokratické unie-Československé strany
lidové,
Ing.
Jiří Carbol,
senator Parlamentu RC, przewodniczący Morawsko-Śląskiego Zarządu Wojewódzkiego
KDU-ČSL, wójt gminy Dobra / senátor Parlamentu ČR, předseda Krajského
moravskoslezského výboru KDU-ČSL, starosta obce Dobrá,
Ing.
Bogusław Niemiec,
radny Miasta Statutowego Hawierzowa za KDU-ČSL / člen zastupitelstva
Statutárního města Havířov za KDU-ČSL,
Józef
Przywara,
przewodniczący ruchu politycznego / předseda politického hnutí
COEXISTENTIA-WSPÓLNOTA-EGYUTTÉLÉS,
inż.
Tadeusz Toman,
członek RW COEX / člen VR COEX,
Władysław
Niedoba, członek RW
COEX / člen VR COEX,
Dr inż.
Stanisław Gawlik,
członek RW COEX, p.o. przewodniczącego PSN COEX / člen VR COEX, zmocněn plnit
povinnosti předsedy PNS COEX.
Temat / Téma:
Rozmowy dotyczące współpracy przy tegorocznych wyborach
parlamentarnych. W
związku z przekazaniem pisma do kierownictwa KDU-ČSL, dotyczącego
propozycji współpracy i możliwości umieszczenia na listach wyborczych KDU-ČSL
kandydatów COEX ustalono, że propozycją jest zainteresowane kierownictwo
KDU-ČSL. Wstępnie uzgodniono, że na liście wyborczej w Okręgu Morawsko-Śląskim
jest nominowany do pierwszej dwunastki członek KDU-ČSL inż. Bogusław Niemiec z
Hawierzowa, w dalszej kolejności jest nominowany mgr Andrzej Szyja
z Karwiny, również członek KDU-ČSL. Kierownictwo COEX zaproponowała
wytypowanie 3-5 kandydatów z jej szeregów na listę wyborczą KDU-ČSL
z umieszczeniem według uznania przez sztab wyborczy KDU-ČSL. Kierownictwo
KDU–ČSL określiło te propozycje za bardzo interesujące i stwierdziło, że
senator J. Carbol na najbliższym zebraniu Morawsko-Śląskiego Zarządu
Wojewódzkiego KDU-ČSL przedstawi propozycję COEX i po podjęciu pozytywnej
uchwały natychmiast skontaktuje się z działaczami COEX, by opracować
strategię kampanii przedwyborczej oraz inne sprawy związane z wyborami.
Jeżeli sprawy potoczą się tak jak wspólnie omówiono, to następnym krokiem
będzie medializacja tych postanowień w środkach masowego przekazu. / Jednání
týkající se spolupráce v letošních parlamentních volbách. V souvislosti s
předáním dopisu vedení KDU-ČSL týkajícího se návrhů spolupráce a možnosti
umístění na volebních kandidátkách KDU-ČSL kandidátů COEX bylo dohodnuto, že na
návrhu má zájem vedení KDU-ČSL. Předběžně bylo dohodnuto, že na kandidátní
listině pro Moravskoslezský kraj je nominován v první dvanáctce člen KDU-ČSL
Ing. Bohuslav Niemiec z Havířova, v dalším pořadí je nominován Andrzej Szyja z
Karviné, také člen KDU-ČSL. Vedení COEX navrhlo vytipovat 3-5 kandidátů z
jejich řad na volební kandidátku KDU-ČSL pro uveřejnění dle rozhodnutí
volebního štábu KDU-ČSL. Vedení KDU-ČSL určilo tyto návrhy jako velmi zajímavé
a prohlásilo, že senátor J. Carbol na nejbližší schůzi Moravskoslezského
krajského výboru KDU-ČSL přednese návrh COEX a po přijetí kladného usnesení
ihned bude kontaktovat funkcionáře COEX s cílem připravit strategii předvolební
kampaně a také jiných záležitosti souvisejících s volbami. Pokud věci budou mít
takový průběh, jako bylo společně dohodnuto, potom následujícím krokem bude
medializace těchto rozhodnutí ve sdělovacích prostředcích.
Opracował /
Zpracoval: Stanisław Gawlik
Premier
chce odwołać ministra finansów / Premiér chce odvolat ministra financí
Premier Republiki Czeskiej, Bohuslav Sobotka (ČSSD), chce odwołać
ministra finansów, Andreja Babiša (ANO).
Najpierw planował złożyć dymisję. Wycofanie się z dymisji uzasadnił sposobem
interpretacji ustawy przez prezydenta Miloša Zemana, który zapowiedzianą
dymisję potraktował wyłącznie jako dymisję szefa rządu, a nie całego gabinetu.
Powodem odwołania ministra jest jego afera, związana z nieodprowadzaniem
podatków i wymuszaniem na dziennikarzach pism, co i jak mają pisać. Prezydent
odpowiedział, że zadecyduje w tej sprawie po powrocie z Chin. / Premiér České republiky Bohuslav Sobotka (ČSSD) chce odvolat
ministra financí Andreje Babiše (ANO).
Nejdřív plánoval podat demisi. Stáhnutí zpět demise odůvodnil způsobem interpretace
zákona prezidentem Milošem Zemanem, který s oznámenou demisi naložil jako pouze
s demisi předsedy vlády, a nikoliv celé vlády. Důvodem odvolání ministra je
jeho aféra, spojená s neodváděním daní a vynucováním na novinářích, co a jak
mají psát. Prezident odpověděl, že rozhodne v této záležitosti po návratu z
Číny.
Z
ostatniej chwili: wybory we Francji / Aktuálně: volby ve Francii
W drugie turze wyborów prezydenckich we Francji, które odbyły się
7.5.2017 r., zwyciężył centrysta, Emmanuel Macron. Pokonał kandydatkę skrajnie prawicowego Frontu Narodowego, Marine Le
Pen, stosunkiem głosów 66,06 – 33,94. Frekwencja wyniosła 74,6 proc. i była
najniższa od 1969 roku. W przemówieniu po wygranych wyborach prezydent-elekt
zapewnił, że będzie bronił zjednoczonej Europy. Jego zdaniem koniecznym
warunkiem pomyślności jest odbudowa zaufania obywateli do Europy i jej
instytucji. Macron zwrócił również uwagę, że walka nie jest zakończona.
Ostrzegł, że za miesiąc czekają Francję wybory parlamentarne. / Ve druhém kole prezidentských voleb ve Francii, které proběhly
7.5.2017, zvítězil centrista Emmanuel Macron. Porazil kandidátku krajně pravicové Národní fronty Marin Le Pen
poměrem hlasů 66,1 – 33,9. Volební účast byla 74,6 proc. a byla nejnižší od
roku 1969. V projevu po volebním vítězství prezident-elekt ujistil, že bude
bránit sjednocenou Evropu. Podle něho nutnou podmínku úspěchu je obnova důvěry
občanů k Evropě a jejím institucím. Macron poukázal také na to, že boj není u
konce. Upozornil, že Francii čekají za měsíc parlamentní volby.
|
Emmanuel Macron – nowo wybrany francuski prezydent / Emmanuel Macron – nově zvolený francouzský
prezident
„Polska szkoła w Pradze” / „Polská škola v Praze”
W Pradze-Nuslach, przy ul. Bolesława, kilka minut
na piechotę od stacji metra Wyszehrad, wznosi się gmach szkoły podstawowej. Dla
nas nie byłby on ciekawy, gdyby nie fakt, że jedno z pięter budynku zajmuje
Szkolny Punkt Konsultacyjny im. Świętej Jadwigi przy Ambasadzie
Rzeczypospolitej Polskiej. Potocznie placówka ta nazywana jest Polską Szkołą w
Pradze. Uczęszczają do niej także dzieci z zaolziańskich rodzin – czytamy w
„Głosie Ludu” z 8.4.2017 r. („Polska szkoła w Pradze”, Danuta Chlup).
Historia placówki sięga 1970
roku. Szkoła została założona dla Polaków tymczasowo przebywających w Czechach.
Przez 17 lat nauka odbywała się w trybie popołudniowym i konsultacyjnym. W 1987
roku placówka została przekształcona w szkołę z pełnym programem nauczania. Ten
pomyślny stan trwał do 2010 roku, kiedy to Ministerstwo Edukacji Narodowej
przeprowadziło zmiany w systemie szkół zagranicznych. Od tego momentu ponownie
realizowane jest tylko nauczanie uzupełniające.
Kierownikiem placówki jest
Agata Vlasáková, która pochodzi z Warszawy. Do Pragi przyjechała po maturze
razem z rodzicami, ponieważ ojciec otrzymał pracę w Czechach. Chociaż na
początku w ogóle nie znała języka czeskiego, skończyła studia biologiczne na
Uniwersytecie Karola. Później zdobyła wykształcenie pedagogiczne. Wyszła za mąż
za Czecha, od kilkunastu lat pracuje w polskiej szkole. Uczniowie w ciągu dnia
chodzą do innych szkół, gdzie realizują obowiązek szkolny. Mniej więcej połowa
uczniów uczęszcza do szkół czeskich, a połowa do szkół międzynarodowych,
najczęściej angielskojęzycznych. W Szkolnym Punkcie Konsultacyjnym uczniowie
mają lekcje języka polskiego, w ramach przedmiotu wiedza o Polsce uczą się
historii i geografii Polski oraz wiedzy o społeczeństwie. Przedmiotem
nadobowiązkowym jest religia. Uczniowie raz w tygodniu, w środę lub czwartek, uczęszczają
na zajęcia popołudniowe. Prócz tego odbywają się zajęcia przedpołudniowe w
jedną sobotę w miesiącu. Edukacja odbywa się w oparciu o ramy programowe dla
szkół zagranicznych.
Jedyną nauczycielką
pochodzącą z Zaolzia jest Urszula Drahna, córka Tadeusza Błanika, zmarłego
profesora Polskiego Gimnazjum w Orłowej i Czeskim Cieszynie. Mieszka w Pradze
od ponad dwudziestu lat, jej mąż jest Czechem. Jej specjalnością jest nauczanie
początkowe, dlatego opiekuje się jedną z pierwszych klas, a także klasą
trzecią. – Po popełnianych błędach można poznać, czy dziecko chodzi do szkoły
czeskojęzycznej, czy angielskojęzycznej. Ważne jest, aby rodzice-Polacy
rozmawiali z dziećmi w domu po polsku. To może wydawać się oczywiste, ale wcale
tak nie jest. O poprawnym języku polskim powinni pamiętać także rodzice z
Zaolzia, przyzwyczajeni do posługiwania się gwarą. Wiem, że to wymaga pewnego
wysiłku, ponieważ gwara jest nam najbliższa, ale jeżeli chcemy, by dziecko
nauczyło się literackiego języka polskiego, to od urodzenia powinniśmy z nim
mówić po polsku – powiedziała Urszula Drahna.
Polska szkoła utrzymuje
bardzo ścisłe kontakty z Ambasadą RP w Pradze, i z Instytutem Polskim i polską
parafią. W Ambasadzie odbywają się najważniejsze szkolne imprezy. Kontakt: www.szkolapolskawpradze.com, adres: Boleslavova 1/250, 140 00 Praha 4,
Nusle, telefon: (0420) 214 403 443, e-mail: spkwpradze@gmail.com.
V Praze-Nuslích, v Boleslavově ulici, několik
minut pěšky od stanice metra Vyšehrad, zvedá se budova základní školy. To by
nás nezajímalo, kdyby ne skutečnost, že jedno z pater budovy zaujímá Školní
konzultační stanoviště Svaté Hedviky při Velvyslanectví Polské republiky.
Hovorově je toto zařízení nazýváno Polskou školou v Praze. Navštěvují ho rovněž
dětí zaolzanských rodin – čteme v „Głosu Ludu” z 8.4.2017 („Polská škola v
Praze”, Danuta Chlup).
Dějiny zařízení se datují od
roku 1970. Škola byla zřízená pro Poláky dočasně pobývající v Čechách. Po dobu
17 let vyučování probíhalo odpoledním a konzultačním způsobem. V roce 1987
zařízení bylo přeměněno na školu s úplným vzdělávacím programem. Tento příznivý
stav trval do roku 2010, kdy Ministerstvo národního vzdělávání (Ministerstwo
Edukacji Narodowej) provedlo změny v sítí zahraničních škol. Od tohoto
okamžiku je opět uskutečňováno pouze doplňující vzdělávání.
Vedoucím zařízení je
Agata Vlasáková, která pochází z Varšavy. Do Prahy přijela po maturitě s rodiči,
protože otec získal zaměstnání v Čechách. I když ze začátku vůbec neuměla
česky, ukončila studia biologie na Karlově univerzitě. Později vystudovala obor
pedagogika. Vdala se za Čecha, od několika let pracuje v polské škole. Žáci
navštěvují denně jiné školy, kde plní povinnou školní docházku. Asi polovina
žáků navštěvuje české školy, polovina mezinárodní školy, většinou
anglickojazyčné. Na Školním konzultačním stanovišti mají žáci hodiny polského
jazyka, v rámci předmětu nauka o Polsku se učí dějepis a zeměpis Polska a
občanskou nauku o společnosti. Nepovinným předmětem je náboženství. Žáci jednou
týdně, ve středu nebo ve čtvrtek, navštěvují odpolední přednášky. Kromě toho se
konají dopolední přednášky v sobotu jednou měsíčně. Vzdělávání probíhá na základě
programu výuky pro zahraniční školy.
Jednou z učitelek je
pocházející ze Zaolzí Urszula Drahna, dcera Tadeusze Błanika, zemřelého
profesora Polského gymnázia v Orlové a Českém Těšíně. Bydlí v Praze přes dvacet
let, vdala se za Čecha. Jejím oborem je vzdělávání pro začátečníky, proto
pečuje o jednu z prvních tříd, a také o třetí třídu. – Podle chybování můžeme
poznat, zda dítě navštěvuje českojazyčnou nebo anglickojazyčnou školu. Důležité
je, aby rodiče-Poláci doma mluvili s dětmi polsky. To se může zdát samozřejmé,
ale není tomu tak. O spisovném polském jazyce by měli pamatovat také rodiče ze
Zaolzí, přivyklí používat nářečí. Uvědomuji si, že to vyžaduje určité úsilí,
protože nářečí je pro nás nejbližší, ale pokud chceme, aby dítě se naučilo
spisovný polský jazyk, potom od narození musíme mluvit s nim polsky – řekla
Urszula Drahna.
Polská škola udržuje velmi
úzké kontakty s Velvyslanectvím PR v Praze, a také s Polským institutem a
polskou farností. Na Velvyslanectví se konají nejdůležitější školní akce. Kontakt: www.szkolapolskawpradze.com, adresa: Boleslavova 1/250, 140 00 Praha 4,
Nusle, telefon: (0420) 214 403 443, e-mail: spkwpradze@gmail.com.
|
Urszula Drahna na lekcji języka polskiego / Urszula Drahna na hodině polského jazyka (Danuta Chlup, „Głos
Ludu”, 8.4.2017)
Zapisy
do polskich szkół podstawowych w RC / Zápisy do polských základních škol v
ČR
Terminy zapisów do
klas pierwszych polskich szkół podstawowych w Republice Czeskiej
Polska Szkoła Podstawowa im.
Wacława Olszaka w Karwinie-Frysztacie – 3.4.2017 r. (poniedziałek) w godz.
13:00-16:00 i 4.4.2017 r. (wtorek) w godz. 14:00-16:30,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania w Hawierzowie-Błędowicach – 3.4.2017 r. (poniedziałek) i
4.4.2014 r. (wtorek) w godz. 13:00-17:00,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania w Koszarzyskach – 3.4.2017 r. (poniedziałek) w godz.
12:00-16:00,
Szkoła Podstawowa z Polskim Językiem
Nauczania w Ropicy – 4.4.2017 r. (wtorek) w godz. 13:00-17:00,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania im. Żwirki i Wigury w Cierlicku – 5.4.2017 r. (środa) w
godz. 8:00-16:00,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania w Czeskim Cieszynie-Sibicy – 5.4.2017 r. (środa) w godz.
13:00-17:00,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania w Bukowcu – 5.4.2017 r. (środa) w godz. 8:00-15:00,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania w Nawsiu – 5.4.2017 r. (środa) w godz. 7:00-15:00,
Szkoła Podstawowa z Polski m
Językiem Nauczania w Czeskim Cieszynie – 5.4.2017 r. (środa) w godz.
13:00-18:00 i 6.4.2017 r. (czwartek) w godz. 14:00-17:00,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania im. Jana Kubisza w Gnojniku – 7.4.2017 r. (piątek) w godz.
7:30-16:30,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania w Łomnej Dolnej – 6.4.2017 r. (czwartek) i 7.4.2017 r.
(piątek) w godz. 12:00-16:00,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania im. Henryka Sienkiewicza w Jabłonkowie – 6.4.2017 r.
(czwartek) w godz. 13:00-17:00 i 7.4.2017 r. (piątek) w godz. 13:00-16:00.
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania Lutyni Dolnej – 10.4.2017 r. (poniedziałek) w godz.
10:00-17:00,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania w Mostach koło Jabłonkowa – 10.4.2017 r. (poniedziałek) w
godz. 12:00-15:30,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania w Milikowie – 11.4.2017 r. (wtorek) w godz. 8:00-16:00,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania im. Gustawa Przeczka w Trzyńcu I przy ulicy Dworcowej 10 –
18.4.2017 r. (wtorek) i 19.4.2017 r. (środa) w godz. 14:00-17:00,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania w Trzyńcu VI przy ulicy Kopernika 696 – 18.4.2017 r.
(wtorek) i 19.4.2017 r. (środa) w godz. 14:00-17:00,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania w Trzyńcu-Oldrzychowicach – 18.4.2017 r. (wtorek) i
19.4.2017 r. (środa) w godz. 14:00-17:00,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania im. Stanisława Hadyny w Bystrzycy – 19.4.2017 r. (środa) w
godz. 8:00-17:00,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania im. Wisławy Szymborskiej w Wędryni – 19.4.2017 r. (środa) w
godz. 12:00-16:00 i 20.4.2017 r. (czwartek) w godz. 8:00-14:00,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania w Stonawie-Hołkowicach – 20.4.2017 r. (czwartek) w godz.
14:00-16:30,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania w Gródku – 20.4.2017 r. (czwartek) w godz. 8:00-16:00,
Szkoła Podstawowa z Polski m
Językiem Nauczania w Orłowie-Lutyni – 20.4.2017 r. (czwartek) w godz.
13:00-17:00 i 21.4.2017 r. (piątek) w godz. 8:00-12:00,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania w Suchej Górnej – 25.4.2017 r. (wtorek) w godz. 12:00-16.30,
Szkoła Podstawowa z Polskim
Językiem Nauczania w Olbrachcicach – 26.4.2017 r. (środa) w godz. 13:00-17:00.
Termíny zápisů do prvních
tříd polských základních škol v České republice
Polská základní škola Wacława
Olszaka Karviná-Fryštát – 3.4.2017 (pondělí) v 13:00-16:00 h a 4.4.2017 (úterý)
v 14:00-16:30 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Havířov-Bludovice – 3.4.2017 (pondělí) a 4.4.2014 (úterý) v
13:00-17:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Košařiska – 3.4.2017 (pondělí) v 12:00-16:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Ropice – 4.4.2017 (úterý) v 13:00-17:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Żwirka a Wigury Těrlicko – 5.4.2017 (středa) v 8:00-16:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Český Těšín-Svibice – 5.4.2017 (středa) v 13:00-17:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Bukovec – 5.4.2017 (středa) v 8:00-15:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Návsí – 5.4.2017 (středa) v 7:00-15:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Český Těšín – 5.4.2017 (středa) v 13:00-18:00 h a 6.4.2014
(čtvrtek) v 14:00-17:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Jana Kubisze Hnojník – 7.4.2017 (pátek) v 7:30-16:30 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Dolní Lomná – 6.4.2017 (čtvrtek) a 7.4.2017 (pátek) v
12:00-16:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Henryka Sienkiewicze Jablunkov – 6.4.2017 (čtvrtek) v
13:00-17:00 h a 7.4.2014 (pátek) v 13:00-16:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Dolní Lutyně – 10.4.2017 (pondělí) v 10:00-17:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Mosty u Jablunkova – 10.4.2017 (pondělí) v 12:00-15:30 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Milíkov – 11.4.2017 (úterý) v 8:00-16:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Gustawa Przeczka Třinec I, Nádražní 10 – 18.4.2017 (úterý) a
19.4.2017 (středa) v 14:00-17:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Třinec VI, Kopernikova 606 – 18.4.2017 (úterý) a 19.4.2017
(středa) v 14:00-17:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Třinec-Oldřichovice – 18.4.2017 (úterý) a 19.4.2017 (středa)
v 14:00-17:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Stanisława Hadyny Bystřice – 19.4.2017 (středa) v 8:00-17:00
h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Wisławy Szymborské Vendryně – 19.4.2017 (středa) v
12:00-16:00 h a 20.4.2017 (čtvrtek) v 8:00-14:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Stonava-Holkovice – 20.4.2017 (čtvrtek) v 14:00-16:30 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Hrádek – 20.4.2017 (čtvrtek) v 8:00-16:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Orlová-Lutyně – 20.4.2017 (čtvrtek) v 13:00-17:00 h a
21.4.2017 (pátek) v 8:00-12:00 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Horní Suchá – 25.4.2017 (úterý) v 12:00-16:30 h,
Základní škola s polským
jazykem vyučovacím Stonava-Holkovice – 26.4.2017 (středa) v 13:00-17:00 h.
Ze względu na to, że oficjalne
nazwy szkół Szkolnictwa Polskiej Mniejszości Narodowej (SPMN) są na razie
nieujednolicone, z opuszczaniem niekiedy i całych części nazw szkół w języku
polskim, będą więc tutaj napisane w skróconej formie polskiego języka potocznego! / S ohledem na
to, že oficiální názvy Školství polské národnostní menšiny (ŠPNM) jsou dosud
nesjednoceny, s vynecháváním někdy i celých částí názvů škol v polském jazyce,
budou proto zde psány ve zkrácené formě polského hovorového jazyka!
Liczba dzieci
zapisanych do klas pierwszych szkół podstawowych
z polskim językiem
nauczania w Republice Czeskiej / Počet dětí zapsaných do prvních tříd škol s polským
vyučovacím jazykem v České republice
|
2017/2018 **) |
2016/2017 *) |
2015/2016 *) |
2014/2015 *) |
RAZEM |
(230) |
275 |
249 |
229 |
z tego |
|
|
|
|
Gnojnik |
20 |
19 |
15 |
11 |
Wędrynia |
8 |
12 |
13 |
9 |
Bukowiec |
11 |
8 |
7 |
10 |
Oldrzychowice |
3 |
3 |
8 |
4 |
Sucha Górna |
10 |
15 |
4 |
5 |
Trzyniec Dworcowa |
18 |
21 |
19 |
12 |
Trzyniec Taras |
6 |
8 |
8 |
9 |
Bystrzyca |
17 |
17 |
22 |
14 |
Mosty koło Jabłonkowa |
3 |
4 |
3 |
9 |
Orłowa Lutynia |
5 |
5 |
3 |
6 |
Lutynia Dolna |
3 |
8 |
2 |
5 |
Nawsie |
8 |
7 |
2 |
5 |
Koszarzyska |
4 |
6 |
1 |
6 |
Hawierzów Błędowice |
9 |
5 |
4 |
10 |
Karwina Frysztat |
18 |
15 |
15 |
17 |
Czeski Cieszyn |
49 |
43 |
60 |
39 |
Czeski Cieszyn Sibica |
6 |
14 |
12 |
10 |
Stonawa |
3 |
4 |
3 |
2 |
Gródek |
5 |
8 |
10 |
2 |
Jabłonków |
13 |
30 |
17 |
21 |
Ropica |
7 |
5 |
6 |
7 |
Cierlicko |
3 |
8 |
6 |
8 |
Łomna Dolna |
5 |
2 |
3 |
0 |
Milików |
3 |
4 |
3 |
5 |
Olbrachcice |
|
4 |
3 |
4 |
*)
Uczniowie klas pierwszych, źródło: Polskie Centrum Pedagogiczne
**)
Dzieci zapisane do klas pierwszych, źródło: informacje medialne
Koszarzyska – Pierwszym dzieckiem, które zapisało się do
klasy pierwszej polskiej szkoły na Zaolziu na rok szkolny 2017/2018, jak podaje
www.glosludu.cz, był Marek Sikora z Koszarzysk. Szkoła w
Koszarzyskach rozpoczęła zapisy jako pierwsza już w poniedziałek 3.4.2017 r. o
godz. 12:00. W klasie pierwszej w przyszłym roku szkolnym będzie się kształcić
w sumie czworo uczniów. / – W poniedziałek 3.4.2017 r. odbyły się w naszej
szkole zapisy do klasy 1. Czterej dzielni pierwszoklasiści stanęli z wielką
odwagą przed ciekawym zadaniem, dotrzeć do chatki Jasia i Małgosi, pokonując
przy tym różne przeszkody i rozwiązując bajkowe zadania. Wszyscy przyszli
pierwszacy spełnili proponowane im zadania i spisali się przy tym na medal –
czytamy na stronach internetowych szkoły. / Košařiska – Prvním dítětem, které było zapsáno do první
třídy polské školy na Zaolzí na školní rok 2017/2018, jak informuje www.glosludu.cz, byl Marek Sikora
z Košařisk. Škola v Košařiskách zahájila zápisy jako první už v pondělí
3.4.2017 ve 12:00 h. V první třídě v příštím školním roce budou se vzdělávat
celkem čtyři žáci. / – V pondělí 3.4.2017 se konaly v naší škole zápisy do 1.
třídy. Čtyři zdatní prvňáci se poprali s velkou statečností se zajímavými
úkoly, dostat se do chaloupky Jeníka a Mařenky, překonávat při tom různé
překážky a řešit pohádkové úkoly. Všichni budoucí prvňáci splnili jim
předložené úkoly a vyznamenali se přitom vítězně – čteme na internetových
stránkách školy.
Karwina-Frysztat – Zdjęcie z zapisów w
polskiej szkole w Karwinie-Frysztacie ukazało się na okładce czeskiej gazety regionalnej.
W poniedziałek 3.4.2017 r. o godz. 14:00 rozpoczęły się zapisy do klasy
pierwszej. Karwińska podstawówka może liczyć w przyszłym roku szkolnym do dość
liczną klasę pierwszą. / Tomasz i Helena Hejdowie przybyli do zapisów z synem
Szymonem. – Dla naszego synka wybraliśmy polską podstawówkę, ponieważ ja
chodziłam do tej placówki. Mój mąż jest Czechem, więc długo dyskutowaliśmy, do
jakiej szkoły go posłać, ale ostatecznie zdecydowaliśmy się na polską
podstawówkę. Mnie, jako mamie, ta szkoła jest bliższa i będę uczyć się razem z
synem. Mąż rozmawia z naszymi dziećmi po czesku, a ja gwarą, „po naszymu”. Mamy
jeszcze dwoje młodszych dzieci i je także w przyszłości planujemy posłać do
polskiej szkoły, a teraz będą chodzić do polskiego przedszkola. / Na stronach internetowych szkoły poinformowano,
że w roku szkolnym 2017/2018 naukę w klasie pierwszej rozpocznie dziewiętnastu
uczniów. / Karviná-Fryštát – Snímek ze zápisů v polské
škole v Karviné-Fryštátě byl zveřejněn na obálce českých regionálních novin. V
pondělí 3.4.2017 v 14:00 h byly zahájeny zápisy do první třídy. Karvinská
základní škola může počítat v příštím školním roce s poměrně početnou první
třídou. / K zápisům se dostavili se synem Tomasz a Helena Hejdovi. – Pro našeho
syna jsme zvolili polskou základní školu, protože sama jsem navštěvovala toto
školské zařízení. Můj manžel je Čechem, proto dlouho jsme diskutovali, do které
školy zapsat syna, ale nakonec jsme se rozhodli pro polskou základní školu.
Mne, jako matce, tato škola je bližší a budu se učit spolu se synem. Manžel
mluví s našimi dětmi česky, a já nářečím, „po našymu”. Máme ještě dvě mladší
děti, a je také v budoucnu plánujeme zapsat do polské školy, a teď budou
navštěvovat polskou mateřskou školu. / Na internetových stránkách školy je informace,
že ve školním roce 2017/2018 vzdělávání v první třídě zahájí devatenáct žáků.
|
Gazeta
codzienna „Karvinský deník” z 4.4.2017 r. zamieściła na pierwszej stronie zdjęcie
z zapisów w karwińskiej szkole podstawowej z polskim językiem nauczania / Deník
„Karvinský deník” z 4.4.2017 zveřejnil na první straně snímek ze zápisů v
karvinské základní škole s polským jazykem vyučovacím
|
Tomasz i Helena Hejdowie (Małgorzata Bryl, „Głos Ludu”,
6.4.2017 r.)
Trzyniec – Znamy pozytywne opinie na temat tej placówki od
naszych znajomych. Polska szkoła jest lepszej jakości niż czeska. U nas w domu
ja mówię do dzieci gwarą, a mąż po czesku. Podobnie jest z czytaniem synowi, bo
niektóre bajki czytamy mu po czesku i po polsku, są też takie, które czytamy w
gwarze – powiedziała mama Tomasza, Barbara Łaboj. / Třinec – Od
našich známých máme pozitivní názory na téma tohoto školského zařízení. Polská
škola je kvalitnější než česká. U nás doma já mluvím s dětmi nářečím, a manžel
česky. Obdobně je to s čtením pohádek, některé čteme česky a polsky, a některé
v nářečí – řekla máma Tomasze, Barbara Labojová.
|
Barbara Laboj i Martin Laboj ze synem Tomaszem (Małgorzata
Bryl, „Głos Ludu”, 27.4.2017 r.)
Jabłonków – Podobnie jak przed rokiem
„Głos Ludu” – gazeta Polaków w Republice Czeskiej prezentuje niektórych
przyszłorocznych pierwszoklasistów. Do polskiej szkoły w Jabłonkowie swoją
córkę Annę zapisała Beata Michalik. – Uczęszczałam tu też ja i mój mąż. Dla
mnie to jest rodzinna szkoła, z którą wiążą się bardzo dobre wspomnienia. Nie
potrafię wyobrazić sobie innego miejsca edukacji dla mojej córki – powiedziała
redakcji. Pani Beata pracuje w szkole jako nauczycielka. Dlatego wie z własnego
doświadczenia, że nauczyciele w polskiej szkole mogą poświęcać więcej uwagi
poszczególnym uczniom, bo dzieci jest mniej niż w czeskich szkołach. / Jablunkov –
Stejně jako před rokem „Głos Ludu” – noviny Poláků v České republice
představují některé prvňáky, kteří nastoupí v příštím školním roce. Do polské
školy v Jablunkově zapsala svou dceru Annu Beata Michalik. – Navštěvovala jsem
tuto školu, rovněž můj manžel. Pro mne je to rodinná škola, na kterou mám velmi
dobré vzpomínky. Neumím si představit jiné místo pro vzdělávání mé dcery –
řekla redakci. Paní Beata pracuje ve škole jako učitelka. Proto z vlastní
zkušenosti ví, že učitelé v polské škole mohou více pozornosti věnovat
jednotlivým žákům, protože dětí je méně než v českých školách.
|
Beata Michalik z córką Anną („Głos Ludu”, 8.4.2017 r.)
Hawierzów-Błędowice –
Polska szkoła zaangażowała się w kampanię na rzecz dwujęzycznego kształcenia
dzieci. Dzięki staraniom Koła Macierzy Szkolnej wydrukowano plakaty uzupełnione
informacjami o terminie zapisów, o dniu otwartym oraz danymi kontaktowymi
szkoły. Autorką projektu graficznego plakatu jest absolwentka szkoły, Barbara
Kowalczyk. Stanisław Kołorz z Macierzy Szkolnej poinformował nas, że plakat
wydrukowano w porozumieniu z Kongresem Polaków w RC, który posiada do niego
prawa autorskie. Do klasy pierwszej na rok szkolny 2017/2018 rodzice zapisali 9
dzieci – ośmiu absolwentów błędowickiego polskiego przedszkola oraz jedno
dziecko, które uczęszczało do przedszkola czeskiego. / Havířov-Bludovice –
Polská škola se zapojila do kampaně ve věci dvojjazyčného vzdělávání dětí. Díky
snahám Skupiny Matice školské byly vytištěny plakáty doplněny informacemi o
termínu zápisů, dni otevřených dveří a kontaktními údaji školy. Autorkou
grafického projektu plakátu je absolventka školy, Barbara Kowalczyk. Stanisław
Kołorz z Matice školské nás informoval, že plakát byl vytištěn po dohodě s
Kongresem Poláků v ČR, který má k němu autorská práva. Do první třídy ve
školním roce 2017/2018 rodiče zapsali 9 děti – osm absolventů bludovické polské
mateřské školy a jedno dítě, které navštěvovalo českou mateřskou školu.
|
„Proč-Dlaczego?” – plakat
wydany przez Macierz Szkolną / plakát vydaný Matici školskou
Czeski Cieszyn – Portal internetowy www.glosludu.cz przedstawił dwójkę
dzieci zapisanych do klasy pierwszej Szkoły Podstawowej z Polskim Językiem
Nauczania w Czeskim Cieszynie na rok szkolny 2017/2018. Dorota i Tomasz
Henerowie zapisali syna Jakuba. Obaj są narodowości polskiej, dwaj starsi
bracia Jakuba również chodzili do polskiej szkoły. Katarzyna Richterová
zapisała córkę Emę. – Mąż jest Polakiem, a ja jestem Czeszką, mieliśmy więc
możliwość posłania dziecka do polskiej lub czeskiej szkoły. Ostatecznie
zdecydowaliśmy się na polską szkołę, bo w przypadku czeskiej szkoły nasza córka
nie byłaby już dwujęzyczna – powiedziała. Na ogólne wyniki zapisów czekamy. / Český Těšín –
Internetový portál www.glosludu.cz
představil dvě děti zapsané do první třídy Základní školy s polským jazykem
vyučovacím Český Těšín na školní rok 2017/2018. Dorota a Tomasz Henerovi
zapsali syna Jakuba. Oba jsou polské národnosti, dva starší bratři Jakuba
rovněž navštěvovali polskou školu. Kateřina Richterová zapsala svou dceru Emu.
– Manžel je Polákem, a já jsem Češkou, proto jsme měli možnost posílat dítě do
polské nebo české školy. Nakonec jsme se rozhodli pro polskou školu, protože v
případě české školy naše dcera by nebyla dvojjazyčná – řekla. Na celkové
výsledky zápisů čekáme.
|
|
Dorota i Tomasz Henerowie z synem Jakubem i Katarzyna
Richter z córką Emą (Małgorzata Bryl, www.glosludu.cz)
Czeski Cieszyn-Sibica –
Natomiast dwójkę dzieci zapisanych do polskiej szkoły w Czeskim
Cieszynie-Sibicy prezentuje „Głos Ludu” z 11.4.2017 r. Ewa i Roman Kropowie
zapisali do klasy pierwszej syna Adasia. Obaj są polskojęzyczni, języka
czeskiego Adaś nauczy się samoistnie podczas kontaktów z rówieśnikami. Obaj
uważają, że dwujęzyczność to ogromny plus. Maria i Józef Stašowie zapisali
córkę Joannę. – W domu mówimy po czesku, bo kiedy poznaliśmy się z mężem,
jeszcze nie mieliśmy w planach posyłać dzieci do polskiej szkoły. W domu męża z
kolei mówiło się po słowacku. Jednak postanowiliśmy dać pierwszą córkę do
polskiego przedszkola, bo nie było miejsca w czeskim. Właściwie to więc
przypadek, że zaczęła edukację w języku polskim. Jednak później tak nam się to spodobało,
że postanowiliśmy kontynuować edukację naszych dzieci w języku polskim. / Český Těšín-Svibice –
Naopak dvě děti zapsané do polské školy v Českém Těšíně-Svibici představuje
„Głos Ludu” z 11.4.2017. Ewa a Roman Kropovi zapsali do první třídy syna Adasia.
Oba jsou polskojazyční, český jazyk Adaś se naučí samostatně nezávisle při
kontaktech s vrstevníky. Oba se domnívají, že dvojjazyčnost to je obrovský
klad. Marie a Jozef Stašovi zapsali dceru Joannu. – U nás doma mluvíme česky,
protože když jsme se seznámili s manželem, neměli jsme ještě v plánu posílat
děti do polské školy. V domácnosti manžela se zase mluvilo slovensky. Avšak
rozhodli jsme se poslat svou první dceru do polské mateřské školy, protože v
české nebylo místo. Proto vlastně náhoda způsobila, že dcera začala vzdělávání
v jazyce polském. Avšak později se nám to zalíbilo, proto jsme se rozhodli
vzdělávat naše děti v jazyce polském.
|
|
Ewa i Roman Kropowie z synem Adasiem i Maria i Józef
Stašowie z córką Joanną („Głos Ludu”, 11.4.2017 r.)
Mosty koło
Jabłonkowa – „Głos Ludu” z 13.4.2017 r.
przedstawia dwójkę dzieci zapisanych do klasy pierwszej polskiej szkoły w
Mostach koło Jabłonkowa. Elżbieta Samiec zapisała do klasy pierwszej córkę
Joannę. – Jako nauczycielka bardzo doceniam, że polska szkoła daje dzieciom
kolejny język, którym w przyszłości będą biegle władać. Z kolei u nas w domu
rozmawiamy ze sobą „po naszymu”, bo jestem obrończynią czystej gwary. Język
polski jest w szkole i książkach. Wanda i Tomasz Bílikowie zdecydowali się
posłać córkę Zofię do klasy pierwszej polskiej szkoły, bo ma ona większe
możliwości i więcej daje dzieciom. /
Redaktor ostrawskiego studia czeskiej telewizji publicznej Renata Bilan
odwiedziła polską szkołę w Mostach koło Jabłonkowa, reportaż był wyemitowany
16.4.2017 r. W przyszłym roku szkolnym w pierwszej klasie będzie się kształcić
trójka dzieci. / Mosty u Jablunkova – „Głos Ludu” z 13.4.2017
představuje dvě děti zapsané do první třídy polské školy v Mostech u
Jablunkova. Elżbieta Samiec zapsala do první třídy dceru Johanku. – Jako
učitelka náležitě oceňuji, že polská škola dává dětem další jazyk, který budou
mohly v budoucnu používat. Navíc u nás doma mluvíme „po našymu”, protože jsem
ochránkyni čistého nářečí. Polský jazyk je ve škole a v knihách. Wanda a Tomasz
Bilíkovi se rozhodli poslat dceru Sofii do první třídy polské školy, protože
tato má větší možnosti a více dává dětem. / Redaktorka ostravské redakce české
veřejnoprávní televize Renata Bilan navštívila polskou školu v Mostech u
Jablunkova, reportáž byl odvysílán 16.4.2017. V příštím školním roce v první
třídě se budou vzdělávat tři děti.
|
|
Elżbieta Samiec z córką Joanną i Wanda i Tomasz Bílikowie z
córką Zofią (Małgorzata Bryl, „Głos Ludu”, 13.4.2017 r.)
Milików – Zapisy do klasy pierwszej przebiegły
we wtorek 6.4.2017 r. „Głos Ludu” z 13.4.2017 r. przedstawił Beatę Poncza,
która wybrała dla córki Izabeli właśnie tę szkołę, bo sama do niej uczęszczała.
W szkole uczy się również jej starszy dziesięcioletni syn. Mama przyszłej
pierwszoklasistki podkreśla niepodważalne korzyści, jakie daje nauczanie
wielojęzyczne, bo dzieci uczą się tu jednocześnie polskiego, czeskiego i
angielskiego. / Milíkov – Zápisy do první třídy proběhly v úterý
6.4.2017. „Głos Ludu” z 13.4.2017 představil Beatu Poncza, která zvolila pro
svou dceru Izabelu právě tuto školu, protože sama ji navštěvovala. Ve škole se
vzdělává rovněž její starší desetiletý syn. Máma budoucí prvňáčky zdůrazňuje
nevyvracitelné výhody, jaké dává mnohojazyčné vzdělávání, protože děti se tu
učí současně polštinu, češtinu i angličtinu.
Beata Poncza z córką Izabelą (Małgorzata Bryl, „Głos Ludu”,
13.4.2017 r.)
Łomna Dolna – Nie wyobrażam sobie innej
edukacji dla mojej wnuczki niż w języku polskim – powiedziała Danuta Kolasa,
babcia i opiekunka Wanesy, przyszłej pierwszoklasistki. – W naszym domu
rozmawia się też po polsku, aczkolwiek otwieramy się na dwujęzyczność, która
jest czymś dobrym. Przecież w polskiej szkole równie dobrze uczy się dzieci
języka czeskiego / Dolní Lomná – Nepředstavuji si jiné vzdělávání mé
vnučky než v jazyce polském – řekla Danuta Kolasa, babička a opatrovnice
Wanesy, budoucí prvňáčky. – U nás doma také mluvíme polsky, i když jsme
otevření na dvojjazyčnost, která je něčím dobrým. Přece v polské škole stejně
kvalitně se učí děti češtinu.
|
Danuta Kolasa z wnuczką Wanesą (Małgorzata Bryl, „Głos
Ludu”, 11.4.2017 r.)
Lutynia Dolna – Redaktor polskiej
„pięciominutówki” ostrawskiego studia czeskiej telewizji publicznej, Renata
Bilan, odwiedziła polską szkołę w Lutyni Dolnej. Przygotowany reportaż był
wyemitowany 16.4.2017 r. o godz. 6.00 rano. Głos zabrali w nim rodzice
przyszłych pierwszoklasistów, podano również liczby zapisanych dzieci. W
przyszłym roku szkolnym w pierwszej klasie będzie się kształcić trójka dzieci.
/ Dolní
Lutyně – Redaktorka polské „pětiminutovky” české veřejnoprávní
televize Ostrava Renata Bilan navštívila polskou školu v Dolní Lutyni.
Připravený reportáž był odvysílán 16.4.2017 v 6:00 h ráno. Slova se v něm ujali
rodiče budoucích prvňáků, byly zveřejněny rovněž počty zapsaných děti. V
příštím školním roce v první třídě budou se vzdělávat tří děti.
Gnojnik – Zapisy do klasy pierwszej
przebiegły w piątek 7.4.2017 r. Portal internetowy szkoły www.godula.cz prezentuje zdjęcia 11
dzieci zapisanych do klasy pierwszej. Łącznie w roku szkolnym 2017/2018 będzie
ich dwadzieścia. / Hnojník – Zápisy do první třídy se konaly v pátek
7.4.2017. Internetový portál školy www.godula.cz představuje snímky 11 dětí
zapsaných do první třídy. Celkem ve školním roce 2017/2018 jich bude dvacet.
Bukowiec – „Głos Ludu” z 20.4.2016 r.
zaprezentował twarze trójki dzieci zapisanych na rok szkolny 2017/2018 do klasy
pierwszej polskiej szkoły w Bukowcu. Jakub Pyszko przyszedł ze swoim tatą,
który jest prezesem Macierzy Szkolnej. Również jego siostry Maja i Esterka
uczęszczają do tej placówki. Roman Wolny przyszedł z rodzicami, jego starsza
siostra Nikolka uczęszczała tu do szkoły, teraz chodzi do klasy szóstej PSP w
Jabłonkowie. Maria Łysek przyszła z mamą Łucją. Do klasy drugiej chodzi tu już
starsza siostra Jarka. – Dobrze się rozumiemy z tutejszymi nauczycielami, są
oni jakby przedłużeniem naszych rąk w kwestii wychowania dzieci i ich edukacji
– powiedziała Łucja Łysek„. Głos Ludu” z 6.5.2017
r. zamieścił obszerny artykuł Danuty Chlup „Od kuźni po nowoczesną”, która
prezentuje historię i teraźniejszość szkoły. Przed dwoma wiekami dzieci
faktycznie uczyły się tu w kuźni „U Jochymka”, prowizoryczna szkoła powstała w
1792 roku. Budynek szkolny z prawdziwego zdarzenia wzniesiono w 1855 roku.
Nauczycielki i dzieci uczciły jubileusz 225-lecia polskiego szkolnictwa w
Bukowcu przedstawieniem muzycznym Hansa Christiana Andersena „Mała syrenka”.
Dyrektor szkoły Iwona Wrona optymistycznie wyraża się o najbliższej przyszłości
placówki. – Aktualnie dzieci uczą się w dwóch łączonych klasach, po wakacjach
będą trzy, ponieważ pierwszoklasiści, których ma być 11, będą mieli osobną
klasę. W bieżącym roku szkolnym naukę pobiera 33 uczniów, w przyszłym roku będzie
ich o 9 więcej – powiedziała. / Bukovec – „Głos Ludu” z
20.4.2016 zveřejnil obličeje tří dětí zapsaných na školní rok 2017/2018 do
první třídy polské školy v Bukovci. Jakub Pyszko přišel k zápisu se svým otcem,
který je předsedou Matice školské. Rovněž jeho sestry Maja a Ester navštěvují
toto zařízení. Roman Wolny přišel s rodiči, jeho starší sestra Nikolka
navštěvovala tuto školu, teď je žákyni šesté třídy PZŠ Jablunkov. Maria Lysek
přišla s matkou Lucií. Druhou třídu navštěvuje zde její starší sestra Jaruška.
– Dobře si rozumíme se zdejšími učiteli, oni jsou jako prodloužené ruce ve
výchově děti a jejich vzdělávání – řekla
Lucie Lysková. / „Głos Ludu” z
6.5.2017 zveřejnil rozsáhlý článek Danuty Chlup „Od kovárny po moderní”, který
představuje dějiny a současnost školy. Před dvěma stoletími děti se fakticky
učili v kovárně „U Jochymka”, provizorní škola vznikla v roce 1792. Opravdová
školní budova byla postavena v roce 1855. Učitelky a děti oslavily jubileum
225. výročí polského školství v Bukovci hudební hrou Hanse Christiana Andersena
„Malá sirénka”. Ředitelka školy, Ivana Wrona, se vyjadřuje optimisticky o
nejbližší budoucnosti školského zařízení. – Současně se děti učí ve dvou
spojených třídách, po prázdninách budou tři, protože prvňáci, kterých má být
11, budou mít samostatnou třídu. V letoším školním roce se ve škole vzdělává 33
žáků, v příštím roce jich bude o 9 více – řekla.
|
Uczniowie klas 1. i 2. na lekcji języka polskiego / Žáci 1.
a 2. třídy na hodině polského jazyka („Głos Ludu”, 6.5.2017 r.)
|
|
|
Marek Pyszko synem Jakubem, państwo Wolni z synem Romanem i
Łucja Łysek z córką Marią (Norbert Dąbkowski, „Głos Ludu”, 20.4.2017 r.)
Nawsie – Kolejne dzieci zapisane do polskich szkół zaprezentował
„Głos Ludu” z 22.4.2016 r. – Posyłamy naszą córkę do polskiej szkoły w
Nawsiu, bo jest to moja Alma Mater, stąd pochodzę i staram się pielęgnować
rodzinne tradycje – powiedziała mama Anety Lisztwan, która ma jeszcze młodszą
córkę Natalkę i syna Rodana. Do klasy pierwszej córkę Dorotę zapisała również
Irena Jaroš. Do tej szkoły uczęszcza już jej syn Jakub do klasy piątej i córka
Zuzanka do klasy trzeciej. Daniela Rusnok zapisała do klasy pierwszej córkę
Szarlotkę. Jej starsza córka chodzi do klasy trzeciej. – Zdecydowaliśmy się na
tą szkołę, gdyż tu mieszkamy i jest tu świetny kolektyw nauczycieli. / Návsí –
Další děti byly zapsány do polských škol ukázal „Głos Ludu” z 22.4.2016. –
Posíláme naši dceru do polské školy v Návsí, protože je to naše Alma Mater,
odtud pocházím a snažím se pečovat rodinné tradice – řekla máma Anety Lisztwan,
která má ještě mladší dceru Natálku a syna Rodana. Do první třídy dceru Dorotu
zapsala rovněž Irena Jaroš. Tuto školu navštěvuje už její syn Jakub, žák páté
třídy a dcera Zuzana, žákyně třetí třídy. Daniela Rusnok zapsala do první třídy
dceru Szarlotku. Její starší dcera je žákyni třetí třídy. – Rozhodli jsme se
pro tuto školu, protože tu bydlíme a je zde výborný kolektiv učitelů.
|
Państwo Lisztwanowie z córką Anetą, Irena Jaroš z córką
Dorotą i Daniela Rusnok z córką Szarlotką (Norbert Dąbkowski, „Głos Ludu”,
22.4.2017 r.)
Orłowa-Lutynia – Kamil i Łucja Wierzgoniowie wybrali dla
swojej córki Szczepanki polską szkołę, bo do takiej placówki chodzili też ich rodzice
i mają z tym dobre doświadczenie – pisze „Głos Ludu” z 25.4.2017
r. – Zależy nam też, by nasze dziecko umiało mówić w dwóch językach. U nas w
domu mówi się po czesku, dlatego szkoła zapewni jej umiejętność władania
językiem polskim. Nasza młodsza córka uczęszcza tu do przedszkola i także mamy
w planach posłać ją do polskiej szkoły. Natomiast dla Patryka i Alicji Alterów
decyzja związana z wyborem polskiej szkoły dla córki Emmy była bardzo łatwa, bo
oboje skończyli polską podstawówkę, Patryk w Orłowej-Lutyni, a Alicja w
Karwinie-Nowym Mieście. Starszy ich syn chodzi tu już do klasy czwartej. –
Doskonale widać efekty pracy pedagogów, chociażby w postaci sukcesów polskich
uczniów na konkursach, w których liczy się wiedza. / Orlová-Lutyně –
Kamil a Lucie Wierzgoniovi zvolili pro svou dceru Štěpánku polskou školu,
protože tuto školu navštěvovali jejich rodiče a mají s tím dobré zkušenosti –
čteme v „Głosu Ludu” z 25.4.2017. – Záleží nám, aby naše dítě umělo mluvit ve
dvou jazycích. U nás doma se mluví česky, proto škola jí zajistí dovednost
zvládnout polský jazyk. Naše mladší dcera navštěvuje zde polskou mateřskou
školu a také plánujeme zapsat ji do polské školy. Naopak pro Patrika a Alici
Alterovy rozhodnutí spojené s volbou polské školy pro dceru Emmu bylo velmi
jednoduché, protože oba ukončili polskou základní školu, Partik v
Orlové-Lutyni, a Alice v Karviné-Novém Městě. Jejich starší syn navštěvuje zde
už čtvrtou třídu. – Skvělé je vidět výsledky práce pedagogů, například úspěchy
polských žáků v soutěžích, ve kterých jsou rozhodující znalosti.
|
Kamil i Łucja Wierzgoniowie z córką Szczepanką i Patryk i
Alicja Alterowie z córką Emmą (M. Bryl, „Głos Ludu”, 25.4.2017 r.)
Bystrzyca – Do Szkoły Podstawowej z Polskim Językiem
Nauczania im. Stanisława Hadyny w Bystrzycy zapisano siedemnastu
pierwszoklasistów i taka sama liczba uczniów rozpocznie tu naukę w klasie
pierwszej – czytamy na stronie internetowej szkoły. / „Głos Ludu” z 29.4.2017
r. prezentuje kolejnych dwu pierwszoklasistów. Do klasy pierwszej byli zapisani
Jolanta Křenek i Adam Tomiczek. – Zapisuję tu moją córkę, ponieważ chodzi tu
już do klasy piątej jej starszy brat. Dzięki polskiej szkole dzieci będą mówić
po polsku, natomiast w domu rozmawiam z nimi gwarą polską, z kolei mąż mówi po
czesku – powiedziała Beata Křenkowa. Natomiast zdaniem Agnieszki i Daniela
Tomiczków, rodziców Adama, poziom edukacji jest tutaj na pewno wyższy niż w
czeskich szkołach. / Bystřice – Do Základní školy s polským jazykem vyučovacím
Stanislava Hadyny Bystřice bylo zapsáno sedmnáct prvňáků a stejný počet žáků
zahájí výuku v první třídě – čteme na internetových stránkách školy. / „Głos
Ludu” z 29.4.2017 představuje další dva prvňáky. Do první třídy byli zapsáni
Jolana Křenek a Adam Tomiczek. – Zapsala jsem zde moji dceru, protože pátou
třídu už zde navštěvuje její starší bratr. Díky polské škole děti budou mluvit
polsky, naopak doma mluvím s nimi polským nářečím, a manžel česky – řekla Beata
Křenková. Naopak podle názoru Agnieszky a Daniela Tomiczků, rodičů Adama,
úroveň vzdělávání je zde určitě vyšší než v českých školách.
|
Beata Křenkowa z córką Jolaną i Agnieszka i Daniel
Tomiczkowie z synem Adamem (Małgorzata Bryl, „Głos Ludu”, 29.4.2017 r.)
Olbrachcice – „Głos Ludu” z 6.5.2017 r. prezentuje Melanię
Stebel, która przyszła do zapisów z córką Adelą. – Wybraliśmy polską szkołę w
Olbrachcicach, bo oboje z mężem także chodziliśmy do polskiej szkoły. Jesteśmy
bardzo zadowoleni z poziomu tutejszej szkoły oraz pracy nauczycieli. Nasz
starszy syn chodzi tu już do trzeciej klasy, więc możemy potwierdzić, że
podejście do dzieci jest bardzo dobre – powiedziała / Albrechtice – „Głosu
Ludu” z 6.5.2017 představuje Malanii Stebel, která přišla k zápisu se svou
dcerou Adélou. – Zvolili jsme polskou školu v Albrechticích, protože oba s
manželem jsme navštěvovali polskou školu. Jsme velmi spokojeni z úrovně zdejší
školy a také z práce učitelů. Náš starší syn navštěvuje zde už třetí třídu,
proto můžeme potvrdit, že přístup k dětem je zde velmi dobrý – řekla.
|
Melania Stebel z córką Adelą (Małgorzata Bryl, „Głos Ludu”,
6.5.2017 r.)
Agata Śmiłowska najlepszym recytatorem / Agata
Śmiłowská nejlepším vyprávěčem
Czeski tygodnik regionalny „Karvinsko” zamieścił
w numerze z 11.4.2017 r. artykuł o Agacie Śmiłowskiej, uczennicy Szkoły
Podstawowej z Polskim Językiem Nauczania w Karwinie-Frysztacie, laureatce
konkursu na najlepszą recytację dziecięcą. – Na początku roku
szkolnego na lekcji języka czeskiego dostaliśmy na zadanie domowe przeczytać
dowolną książkę odpowiednią do naszego wieku i wytworzyć na jej temat wideo
projekcję Pani nauczycielka przyznała, że chodzi o konkurs, ale jaką książkę
wybierzemy zależy wyłącznie na nas. Agata wybrała „Poslední aristokratku”
Evžena Bočka. – Jest to rzeczywiście książka pełna dowcipu. Co więcej, humor,
który tu znajdujemy jest zupełnie inny niż w pozostałych książkach – tłumaczy z
zachwytem. Swoje wideo opowiadanie o Ostatniej arystokratce uzupełniła
fotografiami z przedstawienia na motywy opowiadania. Komisja, w skład której
wchodzili aktorzy Jiří Lábus i Martin Dejdar, wybrali spośród przeszło stu
nadesłanych prac te najlepsze. W marcu finaliści swoje opowiadania przedstawili
komisji na żywo. – Miałam tremę, ale w końcu wszystko przebiegło dobrze –
śmieje się Agata, która podobno opowiadanie trenowała podczas wycieczki w
kolejce linowej. Nagrodą za uzyskanie pierwszego miejsca były książki dla
szkoły wartości 11 tysięcy koron. / Český regionální týdeník „Karvinsko” zveřejnil v
čísle z 11.4.2017 článek o Agacie Śmiłowské, žákyni Základní školy s polským
jazykem vyučovacím Karviná-Fryštát, vítězce soutěže o nejlepšího dětského
vyprávěče. – Na začátku školního roku jsme v hodině českého jazyka
dostali domácí úkol přečíst nějakou knihu vhodnou pro náš věk a vytvořit na
její téma videoprezentaci. Paní učitelka se nám přiznala, že se jedná o soutěž,
ale jakou knihu si vybereme je čistě na nás. Agata sáhla po „Poslední
aristokratce” Evžena Bočka. – Je to neskutečně vtipná kniha. Navíc humor,
který se zde objevuje, je úplně jiný, než v ostatních knihách – vysvětluje
nadšeně. Svoji videoprezentaci o Poslední aristokratce doplnila fotografiemi z
divadelního představení na motivy příběhu. Porota, ve které zasedli herci Jiří
Lábus a Martin Dejdar, vybrala z více než sta došlých příspěvků ty nejlepší. V
březnu finalisté své vyprávění přednesli porotě živě. – Měla jsem trému, ale
nakonec to bylo úplně v pohodě – směje se Agata, která si prý své vyprávění
trénovala i při jízdě na lanovce. Cenou za zisk prvního místa byly knihy pro
školu v celkové hodnotě 11 tisíc korun.
|
Artykuł z „Karvinska” / Článek
z „Karvinska” („Přednes jsem trénovala i na lanovce, říká Agáta”)
Sukces Petry Sikora / Úspěch Petry Sikora
Wielki sukces w tegorocznej
edycji konkursu pieśni ludowej „Zpěváček 2017” osiągnęła uczennica klasy
ósmej Szkoły Podstawowej z Polskim Językiem Nauczania im. Wisławy Szymborskiej
w Wędryni, Petra Sikora. W eliminacjach
miejskich, które odbyły się w Trzyńcu, uzyskała pierwsze miejsce, co zapewniło
jej awans do eliminacji regionalnych w Karwinie. Tam na początku kwietnia
zmierzyła swe siły ze zwycięzcami eliminacji z Jabłonkowa, Czeskiego Cieszyna,
Bogumina, Hawierzowa, Orłowej i Karwiny. Petra wyśpiewała drugie miejsce w swojej
kategorii. Sukcesy odnieśli także inni uczniowie polskich szkół – pisze „Głos
Ludu” z 22.4.2017 r. / Velký úspěch v letošním
ročníku soutěže lidové písně „Zpěváček 2017” dosáhla žákyně osmé třídy Základní
školy s polským jazykem vyučovacím Wisławy Szymborské Vendryně, Petra Sikora. V místních eliminacích, které se konaly v
Třinci, získala první místo, které ji zajistilo postup do regionálního kola v
Karviné. Tam začátkem dubna se utkala s vítězi eliminací z Jablunkova, Českého
Těšína, Bohumína, Havířova, Orlové a Karviné. Petra vyzpívala druhé místo ve
své kategorii. Úspěšní byli rovněž jiní žáci polských škol – čteme v „Głosu
Ludu” z 22.4.2017.
|
Petra Sikora (ARC, „Głos Ludu”, 22.4.2017 r.)
Dziecka ze Stonawy laureatem konkursu / Dziecka ze Stonawy
vítězem soutěže
Laureatem konkursu Inicjatywy PZKO 2017 został
zespół folklorystyczny Dziecka ze Stonawy, działający przy Miejscowym Kole PZKO
w Stonawie. Drugie miejsce zdobyło Gorolskie Święto, organizowane przez
Miejscowe Koło PZKO w Jabłonkowie. Trzecią najlepszą inicjatywą okazało się
wydanie książki „Popołudnie wspomnień” przez członków Miejscowego Koła PZKO w
Nawsiu-Jasieniu. Wyniki ogłoszono 21.4.2017 r. w Domu PZKO przy ul. Bożka w
Czeskim Cieszynie podczas uroczystej gali. Jej gośćmi byli konsul generalny RP
w Ostrawie, Janusz Bilski, senator, Jerzy Cieńciała, i wicemarszałek, Stanisław
Folwarczny. Konkurs Inicjatywy PZKO odbył się po raz drugi. Przed rokiem
zwyciężyła impreza Miejscowego Koła PZKO w Karwinie-Frysztacie Dolański Gróm. /
Vítězem soutěže Iniciativy PZKO 2017 se stal
folklorní soubor Dziecka ze Stonawy, který působí při Místní skupině PZKO
Stonava. Druhé místo obsadil Gorolský svátek, který pořádá Místní
skupina PZKO Jablunkov. Třetí nejlepší iniciativou byla nakonec kniha
„Popołudnie wspomnień” (Odpoledne
vzpomínek), která byla vydána členy Místní skupiny PZKO Návsí-Jasení.
Výsledky byly oznámeny během slavnostního večera 21.4.2017 v Domě PZKO na ul.
Božka v Českém Těšíně. Jeho hosty byli generální konsul PR v Ostravě Janusz
Bilski, senátor Jerzy Cieńciała a zástupce hejtmana Stanisław Folwarczny.
Soutěž Iniciativy PZKO se konal podruhé. V minulém roce vítězila akce Místní
skupiny PZKO Karviná-Fryštát, Dolański Gróm (Dolanský hrom).
|
Pierwszą nagrodę odebrały Dziecka ze Stonawy – zdjęcie nr
1, goście Inicjatyw PZKO – zdjęcie nr 2 / První
cenu převzaly Dziecka ze Stonawy – snímek č. 1, hosté Iniciativ PZKO – snímek
č. 2 (Wiesław Przeczek, „Hutnik”, 26.4-2.5.2017 r.)
Mistrzostwa szkół średnich w badmintonie / Mistrovství středních škol v badmintonu
Polskie Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w
Czeskim Cieszynie było organizatorem pierwszej edycji mistrzostw szkolnych
klubów sportowych w badmintonie. Na kortach w czesko cieszyńskiej hali
sportowej od środy 26.4.2017 r. do czwartku 27.4.2017 r. trwała ostra
rywalizacja pomiędzy sześcioma szkołami średnimi z całej Republiki Czeskiej.
Pierwsze miejsce w końcowej klasyfikacji zdobyli studenci Gimnazjum Olgi
Havlovej w Ostrawie-Porubie. Organizatorzy zawodów, Gimnazjum Polskie im.
Juliusza Słowackiego w Czeskim Cieszynie, uzyskało bardzo dobre trzecie
miejsce. Sprawną organizację i wysoki poziom sportowy ocenili wszyscy
zaproszeni goście, m.in. Tomasz Mendrek, absolwent polskiego
Czeskocieszyńskiego gimnazjum, uczestnik igrzysk olimpijskich w Barcelonie.
Pozytywne oceny mogliśmy przeczytać również na czeskim portalu internetowym
www.denik.cz. / Polské
gymnázium Juliusze Słowackého Český Těšín bylo pořadatelem prvního ročníku
mistrovství školních sportovních klubů v badmintonu. Na kurtech
českotěšínské sportovní haly proběhla od středy 26.4.2017 do čtvrtku 27.4.2017
zarputilá soutěž šesti středních škol z celé České republiky. První místo v
konečném hodnocení získali studenti Gymnázia Olgy Havlové Ostrava-Poruba.
Pořadatelé závodů, Polské gymnázium Juliusze Słowackého Český Těšín, obsadilo
velmi dobré třetí místo. Dobrou organizaci a vysokou sportovní úroveň
zhodnotili všichni pozvaní hosté, m. j. Tomasz Mendrek, absolvent polského
českotěšínského gymnázia, účastník olympijských her v Barceloně. Pozitivní
hodnocení jsme mohli přečíst rovněž na českém internetovém portále
www.denik.cz.
Uczestnicy mistrzostw szkół średnich w badmintonie / účastníci mistrovství středních škol v
badmintonu (Norbert Dąbkowski, „Głos Ludu”, 29.4.2017 r.)
Obradowało Stowarzyszenie Przyjaciół Polskiej Książki / Jednalo Sdružení přátel polské knihy
W środę 19.4.2017 r. odbyło się w Czeskim Cieszynie
zebranie sprawozdawcze Stowarzyszenia Przyjaciół Polskiej Książki (SPPK).
Omówiono na nim ubiegłoroczną działalność i ustalono tegoroczne zadania.
Głównym celem SPPK, które powstało przed osiemnastu laty, jest promocja
czytelnictwa i polskiej książki na Zaolziu. Najważniejszymi imprezami SPPK są „Ja czytam tobie a ty mnie”
oraz „Z książką na walizkach” połączoną z konkursem czytelniczym. SPPK wspólnie
z Klubem Polskiej Prasy i Książki zorganizowało kiermasze książki w Trzyńcu i
Jabłonkowie. Przy współpracy Oddziału Literatury Polskiej, Biblioteki
Regionalnej w Karwinie pilotowało zbiórkę książek dla Zaolzia, które zostały
rozdysponowane do bibliotek w regionie.
– W tym roku staramy się też o uzyskanie środków finansowych na wydanie
książki o Wiesławie Adamie Bergerze – powiedziała Helena Legowicz,
przewodnicząca SPPK. / Ve středu 19.4.2017 se konala v Českém Těšíně výroční schůze
Sdružení přítel polské knihy (SPPK).
Byla na něm projednána činnost v minulém roce a dohodnuty letošní úkoly,
Hlavním cílem SPPK, které vzniklo před osmnácti lety, je reklama čtenářství a
polské knihy na Zaolzí. Nejdůležitějšími akcemi SPPK jsou „Já čtu tobě a ty
mně” a také „S knihou na kufrech” spojenou s čtenářskou soutěží. SPPK společně
s Klubem polského tisku a knihy uspořádalo prodejní knižní výstavy v Třinci a
Jablunkově. Za spolupráce Oddělení polské literatury Regionální knihovny
Karviná dohlíženo na sbírku knih pro Zaolzí, které byly předány knihovnám v
regionu. – V tomto roce se rovněž snažíme získat finanční prostředky na vydání
knihy o Wiesławu Adamu Bergerovi – řekla Helena Legowicz, předsedkyně SPPK.
Obrady SPPK / Jednání
SPPK (Emilia Świder, „Hutnik”, 26.4-2.5.2017 r.)
Dwadzieścia lat od śmierci Franciszka Świdra / Dvacet let
od smrti Franciszka Świdera
Niedawno minęła
dwudziesta rocznica śmierci jednego z najbardziej wyrazistych artystów
tutejszego regionu, Franciszka Świdra (27.1.1911-22.3.1997). Twórczość tego karwińskiego rodaka obywatele
nadal mogą aktywnie spotykać. Jego najwybitniejszym dziełem jest pomnik Matka
poświęcony ofiarom terroru nazistowskiego w Żywocicach. Możemy podziwiać
również jego grafito z motywem młodzieży z lat pięćdziesiątych XX wieku, które
znajduje się na fasadzie budynku Polskiego Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w
Czeskim Cieszynie, witraże w hawierzowskim domu kultury Radost i różne inne
dzieła. Poświęcał się malarstwu, grafice, portretowi, karykaturze, zajmował się
witrażem lub projektom etykiet dla karwińskiej likierki. Dominującym w jego twórczości
jest rzeźba monumentalna i plastyka figuralna. Praktycznie całe życie mieszkał
w Kolonii Rojka w starej Karwinie. / Nedávno uplynulo
dvacet let od smrti jednoho z nejvýraznějších umělců zdejšího regionu
Franciszka Świdera (27.1.1911-22.3.1997).
S tvorbou tohoto karvinského rodáka se obyvatelé i nadále aktivně potkávají.
Nejvýznamnějším jeho dílem je pomník Matka věnovaný obětem nacistického teroru
v Životicích. Můžeme obdivovat rovněž jeho grafito s motivem mládeže z
padesátých let 20. století, které se nachází na fasádě budovy Polského gymnázia
Juliusze Słowackého Český Těšín, vitráže v havířovském kulturním domě Radost a
různá další díla. Věnoval se malířství, grafice, portrétům, karikaturám,
zabýval se vitrážemi či návrhy etiket pro karvinskou likérku. Dominujícím se
pro něj stal sochařský monument a figurální plastika. Prakticky celý život
bydlel v Rojkově kolonii ve staré Karviné.
Międzynarodowa konferencja naukowa „Wpływ
reformacji na obecny stan chrześcijaństwa” / Mezinárodní vědecká konference „Vliv reformace na soudobé křesťanství”
Konferencja odbyła się w sobotę w Domu
Zborowym w Nawsiu. Jej organizatorami byli organizacja pożytku publicznego
Koexistencia opp. oraz miejscowy zbór Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Wyznania
Augsburskiego. Patronat nad imprezą objęła wójt gminy, Lenka Husarova. Konferencję prowadził w imieniu zarządu
Koexistencji opp. Stanisław Gawlik. Wstępny referat wygłosił gospodarz
spotkania, pastor Śląskiego Kościoła Ewangelickiego A. W. Jan Fojcik. Wykłady,
które wygłosili przedstawiciele trzech kościołów chrześcijańskich, pomogły w
obaleniu wielu mitów dotyczących reformacji, rozłamu w Kościele i samego Lutra.
Ks. prof. Józef Budniak, teolog katolicki, zasługi reformacji dla współczesnego
Kościoła upatrywał głównie w nacisku, jaki pod jego wpływem zaczęto kłaść na
wykształcenie teologiczne księży oraz większe zainteresowanie biskupów swoimi
diecezjami. Mówił też o największym rozłamie chrześcijaństwa, który wbrew
ogólnemu przeświadczeniu wcale nie nastąpił 500 lat temu, ale już w 1054 roku,
kiedy Kościół podzielił się na wschodni i zachodni. Większość swojego wykładu
poświęcił jednak działaniom ekumenicznym. Marek Říčan, referent teologiczny
Śląskiego Kościoła Ewangelickiego A. W. przedstawił ciekawe spojrzenie teologa
luterańskiego Hermana Sasse na reformację i rolę, jaką odegrał w nim Marcin
Luter. Ostatni z prelegentów, pastor kalwińskiego kościoła reformowanego w
Pradze, Węgier mówiący po polsku, Eles Gyorgy, zajął się tematem, jak reformacja
pomogła rozwojowi społeczeństwa kiedyś i teraz. Obrady
podsumował biskup Śląskiego Kościoła Ewangelickiego A. W. Jan Wacławek.
Konference se konala v sobotu ve
Sborovém domě Návsí. Jejími pořadateli byli obecně prospěšná společnost Koexistencia
o.p.s. a také místní sbor Slezské církve evangelické augsnurského vyznání.
Záštitu akce přijala starostka obce, Lenka Husarová. Jménem výboru Koexistencia o.p.s.
konferenci řídil Stanisław Gawlik. Úvodní referát přednesl hostitel setkání,
pastor Slezské církve evangelické A. V. Jan Fojcik. Přednášky, které
pronesli zástupci tří křesťanských církví,
pomohly vyvrátit mnoho mýtů týkajících se reformace, rozkolu v Církvi a
samotného Luthera. Kn. Prof. Józef Budniak, katolický teolog, spatřoval zásluhy
reformace pro soudobou Církev hlavně v důrazu, jaký kladla na teologické
vzdělání kněží a také na větší zájem biskupů o své diecéze. Mluvil také o
největším rozkolu křesťanství, který přes obecné přesvědčení nenastal vůbec
před 500. lety, ale už v roce 1054, kdy se Církev rozdělila na východní a
západní. Avšak většinu své přednášky věnoval ekumenické činnosti. Marek Říčan
teologický referent Slezské církve evangelické A. V. ukázal zajímavý pohled na
význam role Luthera v reformaci luteránského teologa Hermana Sasse. Poslední z
přednášejících, pastor církve kalvinské reformní v Praze, Maďar mluvící polsky,
Eles Gyorgy, začal mluvit o tom, jak reformace pomohla rozvíjet společnost
kdysi a dnes. Jednání shrnul biskup Slezské církve evangelické A. V., Jan Wacławek.
„Vliv reformace na
soudobé křesťanství” – referát pastora SCEAV Jana Fojcika
Vážení hosté, milí přátelé,
nacházíme se v „předročí”
pětistého výročí Lutherovy reformace. Je nepopíratelným faktem, že Lutherova
reformace se zapsala nesmazatelnými písmeny do dějin nejen Církve, ale i celého
lidstva. Duchovní hnutí, které svým obsahem zanechalo stopy jak v náboženském,
tak také kulturním, sociálním a politickém životě Evropy, a myslím že bychom
mohli říci – i na jiných světadílech. Význam reformace pro křesťanství pak lze
jen stěží dodatečně docenit. Napříč tomu, že byla součástí širokého evropského
kulturního a politického pohybu, vidíme v ní Boží zásah do dějin Církve.
Událost, na kterou můžeme pohlížet z mnoha různých hledisek. Tato konference si
nečiní nároky zohlednit všechny zorné úhly Lutherovy reformace, zároveň však
chce přidat malou část k vděčnému hodnocení tohoto díla a uvažování nad
odkazem, který z něj vyplývá.
Historik Schweibert v publikaci „Luther and His Times” píše: „Není
pochyb o tom, že Luther se narodil do světa, ve kterém působily doslova „velké
síly”, které dávno před jeho narozením připravily cestu a zároveň úlohu, kterou
měl vykonat.” 1). Hans Hillerbrand, církevní historik dokonce
poznamenal: „Kdyby se historie dala psát v podmíňovácím způsobu, mohli
bychom říci, že v šestnáctém století by bylo došlo k náboženskému převratu i
kdyby Martin Luther zemřel v kolébce” 2). Ale každý pokus
vysvětlit reformaci jen na základě působení těchto sil, pnutí je dopředu
odsouzený k neúspěchu. Dějiny nikdy nejsou tvořeny pouhým součtem vlivů
předchozích událostí. Kromě historických zákonitostí je v dějinách stejně
významná úloha tvůrčích schopností. Slovy Walthera von Loewenicha „Myšlenky mohou
viset ve vzduchu, problémy čekat na vyřešení, ale tím ještě nic nového
nevzniká.” 3) Myslím, že tyto dvě věcí – totiž historický vývoj
a úlohu osobnosti Martina Luthera musíme mít na paměti, když hledáme prameny
reformace. Obsáhle bychom mohli pojednávat o onom historickém vývoji, o cestě k
reformaci. Uvádět dosah životů a díl Johna Wicliffa, Jana Husa, husitství,
Jednoty bratrské – zde v Čechách, nepřímý dosah osobností humanismu a renesance
v Evropě, politickou situaci, duchovní stav církve té doby, prodej odpustků,
simonie, nepotismus a mnoho dalších aspektů. Ale ačkoli snahy „předreformátorů”
byly obdivuhodné, církev potřebovala proroka z lidu, který by dokázal věrně
přetlumočit složité teologické problémy do srozumitelného jazyka.
Ks. Bogusław Milerski poznamenává, že jeden z nejvlivnějších týdeníku v
Německu, časopis „Der Spiegel” publikuje od 31. října minulého roku publikační
cyklus posvěcený tématům reformace. Hlavní článek nesl příznačný název:
„Luther. Der erste Wurbürger. Luther. Pierwszy wkurzony obywatel” 4).
Vystoupení Martina Luthera aktem přibití 95 tezí na dvoře kostela ve Vitemberku
bylo oním srozumitelným vyjádřením naštvaných, rozzlobených občanů. Luther
tehdy hned v první své tezi srozumitelným způsobem volal a to k pokání: „Když
náš Pán a Mistr Ježíš Kristus řekl: Čiňte pokání! Chtěl, aby celý život
křesťana bylo pokání!”. Jednoduché, výstižné, a přece tak hluboké! Zároveň
je však potřeba zdůraznit, že cílem aktu přibití 95 tezí nebylo nastolení
církevního schizmatu, či založení nové církve, z čeho je často Martin Luther
nesprávně obviňován, ale otevření akademické debaty nad praxí a teologickými
problémy zejména prodeje odpustků. Luther se mylně domníval, že uvedený spor
bude možné vyřešit přátelskou diskusí. Oficiální církev ihned zaujala
nepřátelský postoj – usvědčit Luthera z
kacířství. I později reformace jako taková nebyla útokem na víru, její učení,
jejím cílem bylo naopak upevnit víru a obnovit postavení církve. Až když se stává zjevným, že není možné dosáhnout
dohody nebo alespoň smysluplného dialogu, až po tom co je exkomunikován
papežskou bulou, až když je zjevným, že obě strany jsou natolik vzdálené v
zásadních teologických otázkách a jejich případné reformy, až tehdy píše Luther
tři velké traktáty – v roce 1520, které prakticky znamenaly rozchod Luthera s
oficiální církví.
Dr. Radoslav Hanus píše, že Luther se stal „doslova nechtíc” 5) reformátorem
– tedy člověkem později stojícím za hnutím, nesoucím název reformace. Dle něj
jediným důvodem, proč s stal reformátorem byla jeho upřímná touha nalezení
pokoje pro svoji duši. Luther hledá jistotu, že spravedlivý Bůh jej miluje, a
to i napříč jeho hříchům. V tomto zápase za jedinou primární autoritu pro
teologické přemýšlení považuje netoliko výroky církevních autorit, ale jedině
Písma.
V tomto krátkém úvodu je potřeba také uvést, že mezi první podporovatele
reformace patřili humanisté, obyvatele říšských měst a šlechta. Byli to právě
oni, kteří činnost Luthera změnili na hnutí nesoucí název reformace. V našem
geografickém kontextu chci poukázat na to, že první dva spisy ve staročeštině
vyšly již v roce 1520 – dle dr. Jana Petríka, který sestavil seznam
česko-slovenských překladů Lutherových spisů. Byly to Lutherova kázání na
„Deset Božích přikázání”, a také důležitý: „Lutherův spis o svátosti těla
Kristova”. Je pozoruhodné, že jen v 16. století bylo přeloženo a publikováno do
staročeštiny 18 Lutherových spisů, další následovaly. Samozřejmě nemůžeme
opomenout díla dalších, kteří byli inspirování dílem našeho reformátora. V první
knize modliteb „Phiala adoramentorum”, kterou sestavil náš slovanský Luther
Jiří Třanovský v roce 1635 nacházíme Lutherovy modlitby k různým příležitostem.
Dodnes v některých částech – zejména u evangelíků dolních zemí – používáme
zpěvník „Cithara sanctorum”, který obsahoval ve svém prvním vydání roku 1863 na
33 Lutherových duchovních písní. A to jsme nevzpomenuli význam a dosah dalších
spisů, takových jako „Malý katechismus” na zbožnost a duchovní formaci našich
národů, potažmo celé Evropy.
Zároveň úvodem chci říci, že evangelíci si musí uvědomit, že to co se
udalo s křesťanskou vírou v kontextu kupčení s odpustky, je historicky velmi
zajímavé a důležité, avšak není to rozhodující pro dnešek. Pro dnešek platí
uvědomění si, že reformační postoje nestojí na principiálním antagonismu vůči
Římu. Reformace není tam, kde se spustí odvážná kritika církevní vrchnosti a
již vůbec nemůžeme za reformaci považovat rozdělení církve. Luther stál
zakořeněný v Písmu a také církevní tradici. Jen tak slovy doc. Ĺubomíra Batky
mohl se stát „reformátorem církve” a ne pouhým „novátorem církve” 6).
Slovy docenta rozhodující je otázka, zda-li se časem z reformou zvěsti o
ospravedlnění nestalo něco na způsob „novodobého odpustku”, který
přetransformoval upřímné snahy o pokání a radost z evangelia do roviny frází
zavánějících „lacinou milostí”. Zda-li se víra nestala pro křesťany přikrývkou
jejich laxnosti.
Stále znova se máme zamýšlet nad podstatou pokání.
Protože jedině takto pochopíme, jaký poklad máme v evangeliu. Luther vnímal, že
klidné svědomí křesťanů znamenalo jen to, že směle hřešili, protože odpustky
byly blízko. Toto hrozí křesťanům i dnes. Pokud by se ukázalo, že i dnes je
mnoho těch, kteří s klidným svědomím páchají hřích, Luther by neváhal opět
zveřejnit své teze.
V tomto slova smyslu je autor 95 výpovědí, Dr. Martin
Luther učitelem trvalé, nebojácné a ne pokrytecké reformace skrze pokání. Nechť
jeho odkaz platí a formuje dalších pět století, dá-li Pán.
„Wpływ reformacji na
obecny stan chrześcijaństwa” – tłumaczenie referatu na język polski
Szanowni
Goście, mili Przyjaciele,
znajdujemy
się w „przedroczu” pięćsetnej rocznicy reformacji Lutra. Jest faktem
niepodważalnym, że reformacja Lutra zapisała się niezatartym pismem w historii
nie tylko Kościoła, ale całej ludzkości. Duchowny ruchu, który
całą swoją treścią pozostawił ślady jak w religijnym, tak w kulturowym,
socjalnym i politycznym dorobku Europy, i myślę że moglibyśmy powiedzieć –
również innych kontynentów. Znaczenie reformacji dla chrześcijaństwa później
można już z trudem dodatkowo docenić. Pomimo, że była częścią składową
szerokiego europejskiego ruchu kulturowego i politycznego, widzimy w niej rękę
Boską ingerencji w historię Kościoła. Wydarzenie, na które możemy patrzeć z
różnych punktów widzenia. Konferencja niniejsza nie czyni sobie prawa
uwzględnić wszystkie punkty widzenia reformacji Lutra, jednocześnie jednak chce
włożyć małą cząstkę do wdzięcznej oceny tego dzieła i rozważania nad
dziedzictwem, które z niego wynika.
Historyk Schweibert w publikacji „Luther and His Times” pisze: „Nie
ma wątpliwości, że Luter urodził się do świata, w którym oddziaływały dosłownie
„wielkie siły”, które dawno przed jego urodzeniem przygotowały drogę i
jednocześnie zadania, które miał wykonać.” 1). Hans Hillerbrand,
historyk kościoła, zauważył nawet: „Gdyby historia mogła być zapisywana w
trybie przypuszczającym, moglibyśmy powiedzieć, że w szesnastym wieku doszłoby
do przewrotu religijnego nawet gdyby Marcin Luter zmarł w kołysce” 2).
Ale każda próba wytłumaczyć reformację tylko na podstawie działania tych sił,
spięć jest wprzód skazana na niepowodzenie. Historia nigdy nie jest zwykłą sumą
wpływów wcześniejszych wydarzeń. Oprócz historycznych prawidłowości jest w
historii równie ważne zadanie twórczych zdolności. Słowami Walthera von
Loewenicha „Myśli mogą wisieć w powietrzu, problemy czekać na rozwiązanie,
ale przez to jeszcze nic nowego nie powstaje.” 3) Myślę, że te
dwie rzeczy – mianowicie ewolucję historyczną i znaczenie osobistości Marcina Lutra
musimy uwzględniać, kiedy poszukujemy źródeł reformacji. Obszernie moglibyśmy
rozmawiać o owej ewolucji historycznej, o drodze do reformacji. Wymieniać
znaczenie życia i dzieł Johna Wicliffa, Jana Husa, husytyzmu, Braci Czeskich –
tutaj w Czechach, pośrednie znaczenie osobistości humanizmu i renesansu w
Europie, sytuacji politycznej, stanu duchowego kościoła tego okresu, sprzedaż
odpustków, świętokupstwa, nepotyzmu i dużo innych aspektów. Ale pomimo że
usiłowania „przedreformatorów” były godne podziwu, kościół potrzebował proroka
z ludu, który potrafiłby dokładnie przetłumaczyć na język zrozumiały
skomplikowane problemy teologiczne.
Ks. Bogusław Milerski zauważył, że jeden z najbardziej wpływowych
tygodników w Niemczech, czasopismo „Der Spiegel”, publikuje od 31 października
ubiegłego roku cykl felietonów poświęcony tematom reformacji. Główny artykuł
nazwano charakterystycznie: „Luther. Der
erste Wurbürger. Luther. Pierwszy wkurzony obywatel” 4).
Wystąpienie Marcina Lutra aktem
przybicia 95 tez na drzwiach kościoła w Witemberdze było owym zrozumiałym
uzewnętrznieniem wściekłych, rozgniewanych obywateli. Luter wtedy, zaraz w
pierwszej swojej tezie, zrozumiałym sposobem wołał o pokutę: „Kiedy nasz Pan
i Mistrz Jezus Chrystus powiedział: Czyńcie pokutę! Chciał, aby całe życie
chrześcijanina było pokutą”. Proste, trafne, a przecież tak głębokie!
Jednocześnie trzeba jednak podkreślić, że celem aktu przybicia 95 tez nie było
ustanowienie schizmy kościelnej, czy założenie nowego kościoła, z czego często
Marcin Luter jest niesprawiedliwie oskarżany, ale zagajenie debaty akademickiej
o praktyce i problemach teologicznych, zwłaszcza sprzedaży odpustków. Luter
błędnie przypuszczał, że wspomniany spór można rozwiązać w przyjacielskiej
dyskusji. Oficjalny kościół od razu zajął nieprzyjazne nastawienie – dowieść Lutrowi herezję. Również później
reformacja jako taka nie była atakiem na wiarę, jej naukę, jej celem było
natomiast wzmocnić wiarę i przywrócić pozycję kościoła. Dopiero kiedy stało się
jasne, że nie można osiągnąć ugody lub przynajmniej sensownego dialogu,
dopiero, kiedy był ekskomunikowany papieską bulą, dopiero kiedy jest jasne, że
obie strony są tak oddalone w podstawowych pytaniach teologicznych i ich
ewentualnych reform, dopiero kiedy Luter pisze trzy wielkie traktaty – w 1520
roku, które praktycznie oznaczały pożegnanie Lutra z kościołem oficjalnym.
Dr Radoslav Hanus pisze, że Luter został „dosłownie niechcący” 5) reformatorem
– to znaczy człowiekiem utożsamianym później z ruchem, niosącym nazwę reformacja.
Według niego jedynym powodem, dlaczego został reformatorem była jego tęsknota
znalezienia pokoju dla swego ducha. Luter szuka pewności, że sprawiedliwy Bóg
go miłuje, i to pomimo jego grzechów. W tej walce za jedyny podstawowy
autorytet dla myśli teologicznej uważa nie wypowiedzi autorytetów kościelnych,
ale wyłącznie Pismo.
W tym krótkim wstępie trzeba również stwierdzić, że pierwszymi
zwolennikami reformacji byli humaniści, obywatele miast rzeszy i szlachta. Byli
to oni właśnie, którzy działalność Lutra zmienili na ruch niosący nazwę
reformacja. W naszym kontekście historycznym chcę wspomnieć, że pierwsze dwa
dokumenty w języku staroczeskim wydane były już w 1520 roku – według dr Jana
Petríka, który sporządził wykaz czesko-słowackich tłumaczeń dokumentów Lutra.
Były to kazania Lutra na „Dziesięć Bożych przykazań”, jak również ważne:
„Dzieło Lutra o świętości ciała Chrystusa”. Jest godne uwagi, że tylko w 16.
wieku przetłumaczono na język staroczeski i opublikowano 18 dokumentów Lutra,
kolejne postępowały. Oczywiście nie możemy nie wspomnieć dokumentów kolejnych
osób, którzy byli inspirowani dziełem naszego reformatora. W pierwszej księdze
modlitw „Phiala adoramentorum”, którą zebrał nasz słowiański Luter Jerzy
Trzanowski w 1635 roku odnajdujemy modlitwy Lutra na różne okazje. Do dnia
dzisiejszego w niektórych częściach – przede wszystkim u ewangelików dolnych
krajów – korzystamy ze śpiewnika „Cithara sanctorum”, który zawierał w swoim
pierwszym wydaniu z 1863 roku na 33 pieśni duchowych Lutra. A to jeszcze nie
wspomnieliśmy znaczenia i zasięgu kolejnych dokumentów, takich jak „Mały
Katechizm” na pobożność i duchową formację naszych narodów, i wreszcie całej
Europy.
Jednocześnie na wstępie chciałbym powiedzieć, że ewangelicy muszą sobie
uświadomić, że to co stało się z wiarą chrześcijańską w kontekście handlu z
odpustkami, jest historycznie bardzo interesujące i ważne, dziś jednak nie jest
decydujące. Należy sobie uświadomić, że nastawienie wobec reformacji nie jest
pryncypialnie w sprzeczności z Rzymem. Reformacja nie jest tam, gdzie
rozpocznie się odważną krytykę władzy kościelnej i już w ogóle nie możemy
nazywać reformacją podział kościoła. Luter był zakorzeniony w Piśmie i również
w tradycji kościelnej. Tylko w ten sposób słowami doc. Ĺubomíra Batky mógł stać
się „reformatorem kościoła”, a nie wyłącznie „nowatorem kościoła” 6).
Słowami docenta decydującym pytaniem jest, czy z upływem czasu z reformą
zwiastowania o usprawiedliwieniu nie stało coś na sposób „nowożytnego
odpustku”, który przetransformował szczere dążenia do pokuty i radość z
ewangelia do poziomu frazesów zalatujących „tanią miłością”. Czy przypadkiem
wiara nie stała się dla chrześcijan przykrywką ich obojętności.
Powinniśmy stale na nowo myśleć o
istocie pokuty. Tylko w ten sposób możemy zrozumieć, jaki skarb mamy w
ewangelii. Luter rozumiał, że spokojne sumienie chrześcijan oznacza tylko to,
że śmiało grzeszyli, ponieważ odpustki były blisko. To grozi chrześcijanom
również dziś. O ile by się pokazało, że również dziś jest masa tych, którzy ze
spokojnym sumieniem dopuszczają się grzechu, Luter bez wahania ponownie ogłosił
by swoje tezy.
W tym znaczeniu jest autor 95 wypowiedzi, Dr Marcin Luter,
nauczycielem trwałej, odważnej i nie szczerej reformacji przez pokutę. Niech jego
odkaz obowiązuje i formuje kolejnych pięć stuleci, da-li Pan.
1. E.G.Scheibert:
Luther and His Times, str. 113
2. H.Hillerbrand (ed.): The Reformation, str. 16
3. Walther von Loewenich: Die Gesichte der Kirche II., str.
7
4. Bogusław Milerski: Kalendarz Ewangelicki 2017, str. 220
5. Radovan Hanus: Lutherova teológia a súčastnosť, str. 10
6. Ĺubomír Batka: 95 výpovědí Dr. Martina Luthera. Malý spis
– velké změny, str. 115
Świat według Sorosa. Kim jest i co chce osiągnąć
mężczyzna, którego boi się pół świata? / Svět podle Sorose. Kdo je a co chce
muž, kterého se bojí půlka světa?
Tygodnik polityczny „RESPEKT” w numerze 17 z
24.4-1.5.2017 r. zamieścił obszerny artykuł Tomáša Lindnera i Tomáša Brolíka
pt. „Świat według Sorosa. Kim jest i co chce osiągnąć mężczyzna, którego boi
się pół świata?”. Zamieszczamy obszerne fragmenty tego artykułu.
George Soros to nazwisko,
które w naszym regionie jeszcze przed kilku laty nie rozbudzałoby wielu
namiętności. Mówiono o nim głównie jako o dobroczyńcy, który przekazuje swoje
nazwisko, aby wzmocnić reguły gry w rodzących się demokracjach. Dziś dla
znacznej liczby ludzi Soros stał się synonimem niejasnej, jednak tym większej
groźby – manipulatora, który przy pomocy ogólnoświatowej sieci pomocników
wpływa na wydarzenia na świecie. Przewrót na Ukrainie, wojna w Syrii, exodus
bliskowschodni – jego pieniądze są podobno wszędzie. Połączenie wyrazowe
„oddziaływanie Sorosa” pojawia się nie tylko w nędznych konspiracyjnych informacjach
w internecie, ale również w przemówieniach premierów postkomunistycznych krajów
Europy, które przeciwstawiają się jego poglądom. Na czele stoi Viktor Orbán.
Węgierski premier chce ustawowo ograniczyć działalność organizacji
pozarządowych i zamknąć Uniwersytet Środkowoeuropejski, który amerykański
finansista założył w swoim rodzinnym Budapeszcie w latach dziewięćdziesiątych i
który do regionu sprowadza czołowych zachodnich pedagogów i zachodnie metody
nauczania. Rząd węgierski uniwersytet i organizacje pozarządowe uważa za
agentów „globalizmu”, to znaczy dążeń do łączenia ze sobą świata, które niszczą
granice i kultury narodowe. Jego celem jest utworzyć „społeczeństwo bez
tożsamości”, ostrzega również polski lider, Jarosław Kaczyński, i obiecuje bardziej
rygorystyczne regulacje dotyczące organizacji pozarządowych w swoim kraju,
które finansuje Soros. Rosyjski prezydent, Włodzimierz Putin, zakazał je już
dawno. „Trzeba desorosować społeczeństwo”, ogłasza były długoletni premier
Macedonii, Nikola Gruevski, który za wszelką cenę chce odzyskać władzę.
„Finansuje zło”, mówi przedstawiciel rządu rumuńskiego, który oskarża Sorosa o
inspirację niedawnych masowych protestów przeciw korupcji. Podobną retorykę
słychać od rządzących w Serbii i Bułgarii.
Kim właściwie jest ów
tajemniczy mężczyzna? O co mu chodzi i jaką realną władzę posiada? Zasadniczy
wpływ na poglądy bajkowego miliardera miał jego ojciec, prawnik budapeszteński
„Pieniądze nie można traktować zupełnie poważnie, są tylko narzędziem do osiągania
wyższych celów” – mówił jego ojciec, Tividar Soros. Pochodził z względnie
bogatej rodziny żydowskiej, a jego ambicje zawodowe były niemałe. Jednak
pierwsza wojna światowa pozbawiła go szybko możliwości osiągnięcia kariery.
Wywieziono go na Syberię, jednak udało mu się uciec. Na Węgry wrócił po
kilkuletniej tułaczce dziką okolicą i rozbitą Rosją. Z nowym nastawieniem do
życia – pracować jak najmniej i jak najwięcej poświęcać się rodzinie – jak
również głębokim sprzeciwem wobec nacjonalizmu, pisał książki i wychowywał
dzieci w języku esperanto, sztucznym języku, który według ówczesnych
kosmopolitów miał połączyć ludzkość. Umiał jednocześnie przewidywać katastrofy.
W atmosferze narastającego antysemityzmu lat trzydziestych zmienia nazwisko
rodziny z pierwotnego jawnie żydowskiego Schwartz na Soros, co w języku
esperanto oznacza „wstanie na wyżyny”. Po okupacji Węgier przez nazistowskie
Niemcy zdobył dla rodziny i znajomych fałszywe dokumenty i uratował im w ten sposób życie. Po drugiej
wojnie światowej przewidział wprowadzenie drugiej dyktatury w Europie Środkowej
– stalinizmu. W 1947 roku zdobył dla swego wtedy 17-letniego syna Georga inne
podrobione dokumenty, które umożliwiły mu ucieczkę z Węgier do Londynu. George
Soros w kursach dla obcokrajowców uczył się języka angielskiego. Po kilku
nieudanych próbach przyjęto go na czołowy londyński uniwersytet, London School
of Economics and Political Science, gdzie później studiował u jednego z
najwybitniejszych filozofów politycznych XX wieku, Karola Poppera. Ten z
pochodzenia liberał wiedeński potępiał komunizm i nazizm oraz bronił otwartość
i wolną wymianę informacji i poglądów, których sensem jest powolny ruch
naprzód. Nauki Poppera stały się dla Sorosa kompasem – przy zarabianiu
pieniędzy i w ich następnym wydawaniu.
„Zacząłem pracować w sektorze
bankowym i badać podstawowe teorie o funkcjonowaniu rynku. Zauważyłem, że
inwestorzy wychodzą z przesłanek, że wszyscy ludzie mają perfekcyjne informacje
o otaczającym ich świecie” – pisze Soros. Pod wpływem nauk Poppera zakłada, że
akcjonariusze na rynku mają błędne wyobrażenia o rzeczywistości, która wpływa
na ich decyzje – i że inwestorzy niekiedy bez wielkiego rozmysłu zachowują się
jak stado. Jego strategią stało się wyszukiwanie bąbelków na rynku, to znaczy
miejsc, gdzie rzeczywistość i wyobrażenia inwestorów znacznie się różniły.
Dzięki temu stał się jednym z najskuteczniejszych finansistów w historii.
Między innymi przewidział ostatni wielki kryzys finansowy w 2007 roku, kiedy
zarobił ponad trzy miliardy dolarów.
Twardy biznes stara się
wyraziście oddzielić od swojej drugiej głównej działalności, filantropii, którą
odkrył, kiedy miał około pięćdziesiąt lat. Zarabiał wtedy miliardy, ale
brakował mu „głębszy sens życia”. „Filantropia zrobiła ze mnie szczęśliwego
człowieka. Cóż więcej mogę sobie życzyć?” – pisze Soros w jednym z esejów. Jako
pierwszy na początku lat osiemdziesiątych skierował uwagę na, przez komunistów
opanowaną, Europę Środkową. W Czechosłowacji popierał finansowo Chartę 77, na
Węgrzech, a później i w Polsce działał już za pośrednictwem oficjalnych
fundacji i umów rządowych. Przykładowo finansował węgierski ruch studencki,
któremu pod koniec lat osiemdziesiątych przewodniczył młody Viktor Orbán i
poparł jego transformację na partię polityczną. Upadek komunizmu był przełomem
nie tylko dla Europy, ale i dla Sorosa, ponieważ właśnie na terenie swojej
ojczyzny mógł zacząć systematycznie realizować swoje wyobrażenia o przemianach
świata. W 1991 roku powstaje Open Society Foundations i biura fundacji w poszczególnych
krajach postkomunistycznych. Utalentowanym jednostkom, za pośrednictwem swej
fundacji, zaczął płacić stypendia na pierwszorzędnych zagranicznych
uniwersytetach, skąd mieli wracać do swoich krajów i propagować otwarte
społeczeństwo. Do jego stypendystów należał już wspomniany Viktor Orbán, który
za pieniądze Sorosa studiował w Oksfordzie. W odróżnieniu od innych prywatnych
fundacji amerykańskich, które w tym okresie swoje pieniądze rzuciły do ponownie
odkrytego regionu, biura Sorosa były formalnie niezależne od swej amerykańskiej
„matki”. Strategią jego fundacji było pracować niepozornie i na swe granty nie
zwracać uwagi. Było trzeba wyłącznie realizować podstawową ideę, która nie była
nigdzie zdecydowanie zapisana – umożliwić zabierać głos ludziom, którzy inaczej
nie mogliby przedstawić swoich poglądów, umożliwiać ludziom ich własną
działalność.
W 2004 roku większość krajów
byłego bloku wschodniego wstąpiła do Unii Europejskiej i zaangażowanie we wtedy
idyllicznej Europie Środkowej nie miało już sensu. Z fundacji Sorosa staje się
organizacja globalna, która wytyczyła sobie jasny cel – wzmacnianie
społeczeństwa obywatelskiego, tak aby mogło ono naciskać na swoje rządy, aby te
działały odpowiedzialnie. Priorytetem fundacji stała się zatem nie bezkonfliktowa
pomoc, przykładowo budowanie szkół, dróg, czy systemów nawadniających, ale
starania o reformy społeczno-polityczne. Ostatnio angażuje się na przykład w
debacie publicznej na temat migracji i wpływu państwa rosyjskiego w Europie. W
USA po raz pierwszy wprost wtrącił się
do polityki w 2004 roku, kiedy chciał wyprowadzić dotychczasowego prezydenta,
George W. Busha, z Białego Domu. Niestety Bush wygrał, bo w kampanii miał o
wiele więcej środków finansowych niż miliarder Soros. Tak samo jak 12 lat później,
kiedy popierał Hilary Clinton, znów przegrał. Dziś sympatycy Donalda Trumpa
widzą za protestami lewicy i kobiet – zupełnie bez dowodów – pokaźne czeki
Sorosa. Zresztą nie tylko oni. W internecie pełno jest filmików i tekstów, w
których nacjonaliści i konspiracyjni teoretycy przedstawiają tego bogacza,
Żyda, wytępionego mieszkańca świata, intelektualisty i Amerykanina, jako
wysłańca piekieł lub centralnego iluminatora. To jednak dla wielu ludzi jest
bez znaczenia. Pewna ostrożność jest zresztą konieczna zawsze, kiedy jeden
człowiek – nawet z jakimkolwiek szlachetnymi zamiarami – koncentruje moc tylu
miliardów.
Samego Sorosa to chyba nie
dziwi. Na idei, że społeczeństwo ludzkie jest walką błędów, postawił całe swoje
dotychczasowe życie. Nienawiść, którą współcześnie nazwisko tego twardego
gracza i amatorskiego filozofa, wywołuje, można postrzegać jako nieprzyjemną,
ale w każdym razie logiczną kulisę swojej wyjątkowej drogi.
Politický
týdeník „RESPEKT” zveřejnil v čísle 17 z 24.4-1.5.2017 rozsáhlý článek Tomáše
Lindnera a Tomáše Brolíka n.t. „Svět podle Sorose. Kdo je a co chce muž,
kterého se bojí půlka světa?”. Zveřejňujeme rozsáhlé úryvky tohoto článku.
George Soros je jméno, které
v tomto regionu ještě před pár lety nevzbuzovalo mnoho vášní. Kdo o něm mluvil,
tak hlavně jako o dobrodinci rozdávajícím své jmění pro posílení pravidel v
rodících se demokraciích. Dnes se pro nezanedbatelnou část lidí Soros stal
synonymem nejasné, ale o to větší hrozby – manipulátora, který s pomocí
celosvětové sítě pomocníků tahá za nitky světových událostí. Převrat na
Ukrajině, válka v Sýrii, blízkovýchodní exodus – stopy jeho peněz jsou prý
všude. Sousloví „Sorosův vliv” se objevuje nejen v obskurních konspiračních
webech, ale i v proslovech premiérů zemí z postkomunistické Evropy, které se mu
staví do cesty. V čele stojí Viktor Orbán. Maďarský premiér chce zákonem omezit
neziskové organizace a zakázat Středoevropskou univerzitu, kterou americký
finančník ve své rodné Budapešti v devadesátých letech vybudoval a jenž do
regionu přivádí špičkové západní pedagogy a metody. Maďarská vláda univerzitu i
nevládky považuje za agenty „globalismu”, tedy snah o propojování světa, které
ničí národní hranice a kultury. Jeho cílem je „vytvořit společnosti bez
identity”, varuje též polský lídr Jarosław Kaczyński a slibuje přísnější
regulaci Sorosem placených nevládek ve své zemi. Ruský prezident Vladimír Putin
je vykázal už dávno. „Je třeba desorosovat společnost,” ohlašuje bývalý
dlouhodobý premiér Makedonie Nikola Gruevski, jenž se chce za každou cenu
vrátit k moci. „Financuje zlo,” ozývá se z čela rumunské vlády, která Sorosův
vliv za nedávnými masovými protesty proti korupci. Podobná rétorika zní od
mocných v Srbsku a Bulharsku.
Kdo je ten tajemný muž? O co
mu jde a kolik má reálně moci? Na myšlení pohádkového miliardáře měl zásadní
vliv jeho otec, budapešťský právník. „Peníze není nutné brát úplně vážně, jsou
jen nástrojem k dosažení větších cílů” – mluvil jeho otec, Tividar Soros.
Pocházel z relativně bohaté židovské rodiny a jeho profesní ambice nebyly malé.
První světová válka ho ale kariérních cílů rychle zbavila. Dostal se do
válečného zajetí na Sibiři, avšak podařilo se mu utéct. Do Maďarska se vrátil
po několikaleté cestě divočinou a rozvráceným Ruskem. S novým životním postojem
– pracovat co nejméně a naopak se co nejvíce věnovat rodině – a také s hlubokým
odporem k nacionalismu, psal knihy a vychovával děti v esperantu, umělém
jazyce, který podle tehdejších kosmopolitů měl spojit lidstvo. Zároveň dokázal
předvídat katastrofy. V atmosféře stoupajícího antisemitismu třicátých let
změnil příjmení rodiny z původního zjevně židovského Schwartz na Soros, což v
esperantu znamená „povstane k výšinám”. Po okupaci Maďarska nacistickým
Německem rodině a známým sehnal falešné dokumenty a zachránil jim tak život. Po
druhé světové válce včas vycítil nastolení druhé totality ve střední Evropě –
stalinismu. V roce 1947 tehdy sedmnáctiletému Georgeovi opět sehnal jiné
falešné papíry, které mu umožnily útěk z Maďarska do Londýna. George Soros v
kurzech pro cizince se učil anglicky. Po několika neúspěšných pokusech byl
přijat na špičkovou londýnskou univerzitu, London School of Economics and
Political Science, kde později studoval pod vedením jednoho z nejvýznamnějších
politických filozofů 20. století Karla Poppera. Tento původem vídeňský liberál
odsuzoval komunismus a nacismus a také hájil otevřenost a svobodnou výměnu
vědomostí a postojů, jejímž smyslem je pomalý pohyb vpřed. Popperovo myšlení se
stalo pro Sorose kompasem – při vydělávání peněz i v jejich následném utrácení.
„Začal jsem pracovat v bankách a zkoumat
základní teorie o fungování trhů. A všiml jsem si, že investoři vycházejí z
předpokladu, že všichni lidé mají perfektní informace o okolním světě” – píše
Soros. Pod vlivem Popperova učení předpokládá, že tržní aktéři mají mylné představy o realitě, která
ovlivňují jejich jednání – a že se investoři někdy bez velkého
přemýšlení chovají jako stádo. Jeho strategii se stalo vyhledávání bublin na
trhu, tedy míst, kde se realita a představy investorů výrazně rozcházejí. Díky
tomu se stal jedním z nejúspěšnějších finančníků historie. Mimo jiné
předpověděl poslední velkou finanční krizi v roce 2007, kdy vydělal přes tři
miliardy dolarů.
Tvrdý byznys se snaží ostře oddělit od své
druhé hlavní činnosti, filantropie, kterou objevil, když mu bylo kolem
padesátky. Vydělával tehdy miliardu po miliardě, a přesto mu chyběl „hlubší
smysl života”. „Filantropie ze mne udělala šťastného člověka. Co víc si mohu
přát?” – píše Soros v jednom z esejů. Jako první zaměřil počátkem osmdesátých
let pozornost na komunisty ovládanou oblast střední Evropy. V Československu
finančně podporoval Chartu 77, v Maďarsku a později i v Polsku už působil
pomoci oficiálních nadací a vládních dohod. Financoval třeba i maďarské
studentské hnutí vedené koncem osmdesátých let mladým Viktorem Orbánem a
podpořil jeho proměnu v politickou stranu. Pád železné opony byl zlomem nejen
pro Evropu, ale také pro Sorose, protože právě ve své bývalé domovině mohl
začít systematicky naplňovat svou představu proměny světa. V roce 1991 vzniká
Open Society Foundations a kanceláře nadace v jednotlivých postkomunistických
zemích. Talentovaným jedincům platil stipendia na kvalitních univerzitách v
zahraničí, odkud se měli vrátit domů a hlásat otevřenou společnost. Do jeho
portfolia patřil opět již zmíněný Viktor Orbán, který za Sorosovy peníze
studoval na Oxfordu. Na rozdíl od jiných amerických soukromých nadací, které
tou dobou vrhly své peníze do znovuobjeveného regionu, byly Sorosovy kanceláře
na své americké „matce” formálně nezávislé. Strategií jeho nadace bylo od
počátku pracovat nenápadně a na své granty neupozorňovat. Bylo nutné pouze
naplňovat základní ideu, která ale není nikde striktně napsaná – dávat hlas
lidem, kteří by se jinak ke slovu nedostali, otevírat lidem možnosti pro jejich
vlastní aktivitu.
V roce 2004 vstoupila většina zemí bývalého
východního bloku do Evropské unie a angažovat se v tehdy idylicky působící
střední Evropě nedávalo smysl. Ze Sorosovy nadace se stála skutečně globální
organizace, která si vytyčila jasný cíl – posilování občanské společnosti tak,
aby mohla tlačit na své vlády k odpovědnosti. Prioritou nadace se tedy nestala
bezkonfliktní pomoc typu stavění škol, silnic či zavlažovacích systémů, ale
úsilí o reformu společensko-politického prostředí. Pořádá například veřejné
debaty o migraci a vlivu ruského státu v Evropě. V USA poprvé přímo zasáhl do
domácí politiky v roce 2004, kdy chtěl dostat dosavadního prezidenta George W.
Bushe z Bílého domu. Bohužel Bush volby vyhrál, protože v kampani měl za sebou
mnohem více peněz od miliardáře Sorose. Podobně o 12 let později podporoval
Hillaty Clinton, opět prohrál. Dnes příznivci Donalda Trumpa za všemi protesty
levice a žen vidí – zcela bez důkazů – Sorosovy tučné šeky. A nejen oni.
Internet je dnes plný videí a textů, v nichž nacionalisté a konspirační
teoretici vykreslují tohoto boháče, Žida, vykořeněného světoobčana,
intelektuála a Američana jako vyslance pekel či vrcholného iluminátora. Není
divu, že tohle spoustě lidí nedává smysl. Jistá opatrnost je ostatně na místě
vždy, když se u jednoho člověka – s jakkoli dobrými úmysly – koncentruje moc
tolika miliard.
Samotného Sorose to asi moc
nepřekvapuje. Na myšlence, že lidský svět je střetem omylů postavil celý svůj
dosavadní život. Nenávist, kterou v současnosti jméno tohoto tvrdého hráče a
amatérského filozofa budí, tak může vidět jako možná nepříjemnou, ale
každopádně logickou kulisu své ojedinělé cesty.
|
George Soros – podczas rozmowy w studiu telewizyjnym na
temat kryzysu greckiego / George Soros
během rozhovoru o řecké krizi v televizním studiu
|
Protest studentów przeciw zamknięciu Uniwersytetu
Środkowoeuropejskiego w Budapeszcie / Protest
studentů proti zákazu Středoevropské univerzity v Budapešti
|
Spotkanie George Sorosa podczas konferencji o prawach
człowieka z Adamem Michnikiem i Petrem Pithartem / Setkání George Sorose s Adamem Michnikem a Petrem Pithartem na konferenci
o lidských právech (zdjęcia / snímky,
„RESPEKT” nr 17/2017)
Zmarł kardynał
Miloslav Vlk / Meghalt Miloslav Vlk bíboros / Zemřel kardinál Miloslav Vlk
Miloslav Vlk urodził się 17.5.1932 r. w Lišnicy koło Písku. W 1968 roku
był wyświęcony na księdza. Ale po
dziesięciu latach mu komuniści odebrali konieczną wtedy zgodę państwową do
wykonywania zawodu duchownego. Dlatego później odprawiał msze tajnie w małych
grupach wiernych. Pomimo, że z wykształcenia był historykiem, archiwistą i
teologiem, z powodów politycznych zmuszony był żywić się myciem okien. Na
początku lat dziewięćdziesiątych był mianowany biskupem w Czeskich
Budziejowicach, później na wiosnę 1991 roku został głową czeskich katolików. Od
października 1994 roku był kardynałem. Urząd arcybiskupa praskiego objął
1.6.1991 r., jego rezygnację przyjął papież w lutym 2010 roku. Zmarł 18.3.2017
r., pochowany był w krypcie Kościoła Św. Vita w Pradze. / Miloslav
Vlk 1932 május 17.-én született a Písek melletti Líšnicén. 1968-ban pappá
szentelték. Tíz év után azonban a kommunisták
visszavették tőle az akkoriban a papi hivatás végzéséhez megkövetelt állami beleegyezést. Ezért aztán
titokban, hívők kis csoportjainak tartotta a misevégzést. Habár Miloslav Vlk iskolái
szerint történész, levéltáros és teológus volt, mégis politikai okokból
ablakmosásból kellett élnie. A 90-es évek elején České Budějovice-i püspökké
nevezték ki, majd ezután 1991-ben lett a cseh Katilikusok vezetője. 1994
októberétől bíboros volt. Prágai érseki hivatalát 1991 június 1.-én foglalta
el, 2010 februárjában lemondását a pápa elfogadta. Miloslav Vlk bíboros 2017
március 18.-án halt meg és a prágai Szent Vít Katedrális kriptájában temették
el. / Miloslav Vlk se narodil 17.5.1932 v Líšnici na Písecku. V roce 1968 byl
vysvěcen na kněze. Po deseti
letech mu ale komunisté odebrali tehdy požadovaný státní souhlas k výkonu
kněžského povolání. Proto pak sloužil mše tajně v malých skupinách věřících. Ač
vzděláním historik, archivář a teolog, byl z politických důvodů nucen živit se
mytím oken. Na začátku 90. let byl jmenován biskupem v Českých Budějovicích,
poté se na jaře 1991 stal hlavou českých katolíků. Od října 1994 byl
kardinálem. Úřadu pražského arcibiskupa se ujal 1.6.1991, jeho rezignaci přijal
papež v únoru 2010. Zemřel 18.3.2017 a pohřben byl v kryptě Chrámu sv. Víta v
Praze.
Miloslav Vlk z papieżem Jane Pawłem II w
1997 roku w Pradze / Miloslav Vlk
Prágában 1997-ben II.János Pál pápával
/ Miloslav Vlk s papežem Janem Pavlem II. v roce 1997 v Praze
|
„Okładka
miesięcznika „ZWROT” nr 3/17 – „Dwujęzyczność wzbogaca”, ilustrująca artykuł
„Dwujęzyczne wychowanie” / A
„ZWROT” havilap 17/3 számú borítólapja –a „Kétnyelvű művelődés” elnevezésű cikk
illusztrációja „A kétnyelvűség gazdagít” címmel / Obálka měsíčníku „ZWROT” č. 3/17 –
„Dvojjazyčnost obohacuje”, ilustrující článek „Dvojjazyčné vzdělávání”
„Wiadomości-Tudósítások-Zprávy“, wydawca / kiadó
/ vydavatel: Organizacja Pożytku Publicznego Koexistencia opp. / Koexistencia
o.p.s. Közhasznú társaság / Obecně prospěšná společnost Koexistencia o.p.s.,
IČO: 68899289, adres wydawcy / a kiadó címe / adresa vydavatele: 737 01 Český
Těšín / Czeski Cieszyn, Střelniční / ul. Strzelnicza 209/28, rada redakcyjna /
szerkesztőbizottság / redakční rada: Tadeusz Toman (redaktor naczelny /
főszerkesztő / šéfredaktor), Zoltán Domonkos, Władysław Drong, Stanisław
Gawlik, Bogusław Kaleta, zamknięcie numeru / lapzárta / uzávěrka čísla:
11.5.2017, treść numeru zamieszczona na stronach internetowych www.coexistentia.cz,
w formie drukowanego zeszytu gazeta jest przekazywana instytucjom i archiwom,
czytelnikom wyłącznie na zamówienie / a kiadvány nyilvánosan elérhető a www.coexistentia.cz
honlapon, nyomtatott formában újságunkat intézmények és archívumok számára készítjük, olvasók számára csak
megrendelésre / obsah čísla zveřejněn na webových stránkách www.coexistentia.cz,
v tištěné podobě jsou noviny poskytovány institucím a archivům, čtenářům pouze
na objednávku