*************************************************************************************************************

WIADOMOŚCI – TUDÓSÍTÁSOK – ZPRÁVY

 

Gazeta członków ruchu politycznego COEXISTENTIA-WSPÓLNOTA

A COEXISTENTIA-EGYÜTTÉLÉS politikai mozgalom tagjainak lapja

Noviny členů politického hnutí COEXISTENTIA-SOUŽITÍ

www.coexistentia.cz

 

nr 81  (1/2017)                       30.1.2017 r.

*************************************************************************************************************

 

 

Cesarz Franciszek Józef I („Deník”), konferencja w Mostach koło Jabłonkowa, wyjazd do Wiednia, w uroczystościach przeważały mundury wojskowe (www.zwrot.cz) / Císař František Josef I. („Deník”), konference v Mostech u Jablunkova, zájezd do Vídně, na slavnostech převládaly vojenské uniformy (www.zwrot.cz)

 

Obradowała organizacja pożytku publicznego Koexistencia o.p.p. / Jednala obecně prospěšná společnost Koexistencia o.p.s.

 

Zebranie odbyło się 19.12.2016 r. w Czeskim Cieszynie. Ocenę dorobku w 2016 roku przedstawił dyrektor Koexistencia o.p.p., Tadeusz Toman. Uzgodniono plan pracy na rok 2017. Wydanych będzie 6 numerów „WTZ”. Koexistencia o.p.p. samodzielnie zorganizuje dwie konferencje naukowe. Na wiosnę zaplanowano seminarium fachowe z mgr Dariuszem Brannym na temat implementacji nazewnictwa polskiego instytucji państwowych i samorządowych oraz ich organów w miastach i gminach. W czerwcu chce realizować w Nawsiu seminarium z dr Józefem Szymeczkiem na temat znaczenia reformatora i założyciela protestantyzmu, dr Marcina Lutra.

 

Schůze se konala 19.12.2016 v Českém Těšíně. Hodnocení výsledků práce v roce 2016 přednesl ředitel Koexistencia o.p.s. Tadeusz Toman. Byl dohodnut plán práce na 2017 rok. Bude vydáno 6 čísel „WTZ”. Koexistencia o.p.s. uspořádá samostatně dva vědecké semináře. Na jaře je plánován vědecký seminář s Mgr. Dariuszem Branným o problematice implementace polského názvosloví státních a veřejných institucí a jejich orgánů v obcích a ve městech. V červnu chce uspořádat v Návsí seminář s dr. Józefem Szymeczkem o významu reformátora a zakladatele protestantizmu dr. Martina Lutera.

 

Z obrad Polskiej Sekcji Narodowej COEX / Z jednání Polské národní sekce COEX

 

Prezydium Zarządu PSN COEX obradowało w czwartek 12.1.2017 r. w Czeskim Cieszynie. Obrady prowadził Stanisław Gawlik, który był upoważniony pełnić obowiązki przewodniczącego Sekcji. Omawiano organizacyjne i personalne przygotowanie Kongresu COEX, który powinien odbyć się w maju 2017 r. w Trzyńcu. Podjęto również temat tegorocznych wyborów parlamentarnych i dyskutowano o wsparciu przez COEX którejś z partii politycznych mającej szansę pokonać 5-procentowy próg wyborczy. Poinformowano o przygotowanym liście do Komitetów ds. Mniejszości Narodowych w gminach w sprawie dwujęzycznego oznakowania przystanków autobusowych.

 

Předsednictvo výboru PNS COEX jednalo ve čtvrtek 12.1.2017 v Českém Těšíně. Jednání řídil Stanisław Gawlik, který byl zmocněn plnit funkci předsedy Sekce. Byla projednávána organizační a personální příprava Kongresu COEX, který se má konat v květnu 2017 r. v Třinci. Bylo rovněž projednáváno téma letošních parlamentních voleb a diskuse o podpoře COEX některé z politických stran, která má šanci překročit 5% volební prah. Byla informace o připraveném dopise k odeslání Výborům pro národnostní menšiny v obcích ve věci dvojjazyčného označení autobusových zastávek.

 

Zmiany w kierownictwie Miasta Hawierzów / Změny ve vedení Města Havířov

 

W dniu 19.12.2016 obradowała w Hawierzowie Rada Miasta (statutarnego) Hawierzów, na której odwołano dotychczasowego prezydenta Miasta, Daniela Pawlasa (KSČM) i jego zastępcę ds. ekonomiki i administracji Miasta, Edwarda Heczko (KSČM). Jednocześnie nowa koalicja ČSSD i ANO 2011 wybrała na prezydenta Miasta, Janę Feberową (ČSSD), jej zastępcami byli wybrani Karel Šlachta (ČSSD), Josef Bělica (ANO 2011) i Alena Zedníková (ČSSD).

 

Dne 19.12.2016 jednalo v Havířově Zastupitelstvo (statutárního) Města Havířov, na kterém byl odvolán z funkce dosavadní primátor Daniel Pawlas (KSČM) a jeho náměstek pro ekonomiku a správu města Eduard Heczko (KSČM). Současně nová koalice ČSSD a ANO 2011 zvolila do funkce primátora Města Janu Feberovou (ČSSD), jejími náměstky byli zvoleni Karel Šlachta (ČSSD), Josef Bělica (ANO 2011) a Alena Zedníková (ČSSD).

 

Nowe władze Parlamentu Europejskiego / Nové vedení Evropského parlamentu

 

Wybory przewodniczącego i wiceprzewodniczących Parlamentu Europejskiego (PE) odbyły się 17.1.2017 r. Na stanowisko przewodniczącego PE został wybrany kandydat największej frakcji w PE, centroprawicowej Europejskiej Partii Ludowej Włoch, Antonio Tajani. Zastąpi on na tym stanowisku niemieckiego socjalistę Martina Schulza, który kierował pracami PE przez ostatnie pięć lat. Włoch zwyciężył nad swym przeciwnikiem, socjalistą Ganni Pittela, w czwartej turze, uzyskując 351 głosów, wobec głosów 282 posłów dla kontrkandydata. Na stanowiska wiceprzewodniczących PE zostali wybrani reprezentant konserwatystów, Ryszard Czarnecki (PiS), a także zasiadający we frakcji socjalistów Bogusław Liberadzki (SLD). Również czeski europoseł Pavel Telička (ANO 2011) reprezentujący grupę Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy jest jednym z 14 wiceprzewodniczących. Przypomnijmy, w latach 2009-2012 funkcję przewodniczącego Parlamentu Europejskiego pełnił były polski premier Jerzy Buzek

 

Volby na funkci předsedy Evropského parlamentu (EP) se konaly 17.1.2017. Na předsedu EP byl zvolen kandidát největší frakce v EP, středopravicové Evropské lidové strany Itálie, Antonio Tajani. Nahradí v této funkci německého socialistu, Martina Schluze, který řídil činnosti EP posledních pět let. Ital zvítězil 351 hlasy ve čtvrtém kole nad svým soupeřem, socialistou, Giannim Pittelou, pro kterého hlasovalo 282 poslanců. Do funkce místopředsedů EP byli zvoleni zástupce konzervatistů, Ryszard Czarnecki (PiS), a také zasedající ve frakci socialistů, Bogusław Liberadzki (SLD). Rovněž český europslanec, Pavel Telička (ANO 2011), který zastupuje skupinu Dohody liberálu a demokratů pro Evropu je jedním ze 14 místopředsedů. Připomeňme, v letech 2009-2012 funkci předsedy Evropského parlamentu vykonával bývalý polský předseda vlády, Jerzy Buzek.

 

Premier Rzeczypospolitej Polskiej (1997-2001) i przewodniczący Parlamentu Europejskiego (2009-2012), pochodzący ze Śmiłowic, profesor Jerzy Buzek / Předseda vlády Polské republiky (1997-2001) a předseda Evropského parlamentu (2009-2012), pocházející ze Smilovic, profesor Jerzy Buzek

 

Zmierzch górnictwa w Karwińskiem / Soumrak hornictví na Karvinsku

 

Nastaje zmierzch górnictwa w Karwińskiem. Kopalnie Ostrawsko-Karwińskie są po restrukturalizacji, która zażegnała ten najgorszy scenariusz – konkurs i zamknięcie całego zakładu. To by oznaczało szybki zanik firmy, wyprzedaż majątku i bezpośrednie grupowe zwolnienia górników. Restrukturalizacja jednak zakłada definitywne zamknięcie również tych kopalń, gdzie można by jeszcze wydobywać węgiel. Plan restrukturalizacyjny OKD zakłada zamknięcie Kopalni Darków do końca 2017 roku, Kopalni Łazy do końca 2019 roku, Kopalni ČSA do końca 2021 roku, a Kopalni ČSM, która jednakże nie wchodzi w skład OKD, do końca 1923 roku. Terminy te nie są definitywne. Kopalnia Pasków już nie działa, a około 300 spośród 1200 jej pracowników przeszła do karwińskiej części zagłębia. Wierzycielem OKD z najwyższymi uznanymi należnościami jest grupa Advanced World Transport (AWT), która zgłosiła należność łącznie za 460 mln koron. Dalszymi znacznymi wierzycielami są Czeski Zakład Ubezpieczeń Socjalnych (Česká správa sociálního zabezpečení) i ubezpieczalnia zdrowotna Revirní bratrská pokladna. Kierownictwo firmy reprezentowane przez dyrektora OKD Dale Ekmark przyznaje, że firma bez pomocy państwa nie obejdzie się, z tym jednak, że zgodę musi wyrazić Unia Europejska. Do 2018 roku firma mogłaby być dochodowa tylko w wypadku bardziej przychylnych cen węgla.

 

Nastává soumrak hornictví na Karvinsku. Ostravsko-karvinské doly jsou po restrukturalizaci, která odvrátila ten nejhorší scénář – konkurs a uzavření celého podniku. Ten by znamenal rychlý zánik firmy, rozprodej jejího majetku a bezprostřední propouštění horníků. Restrukturalizace ovšem předpokládá definitivní uzavírání i těch dolů, kde by se dalo ještě těžit. Jediné, co by tento vývoj naplánovaný na nejbližších osm let mohlo zvrátit, je razantní růst cen uhlí. Reorganizační plán OKD předpokládá uzavření Dolu Darkov do koce roku 2017, Dolu Lazy do konce roku 2019, Dolu ČSA do konce roku 2021, a Dolu ČSM, který však není součástí OKD, do konce roku 2023. Termíny nejsou definitivní. Důl Paskov je uzavřen už dnes, a asi 300 z 1200 jejich zaměstnanců přešla do karvinské částí revíru. Věřitelem OKD s největšími uznanými pohledávkami je skupina Advanced World Transport (AWT), která přihlásila pohledávky dohromady za více než 460 mln korun. Dalšími významnými věřiteli jsou Česká správa sociálního zabezpečení a zdravotní pojišťovna Revírní bratrská pokladna. Vedení firmy, zastoupené ředitelem OKD, Dale Ekmark, přiznává, že se firma neobejde bez pomoci státu, s tím však musí souhlasit Evropská unie. Do roku 2018 by firma mohla být zisková jen v případě příznivějších cen uhlí.

 

Impreza wspomnieniowa w Stonawie / Vzpomínková slavnost ve Stonavě

 

Na stonawskim cmentarzu katolickim przy mogile i pomniku pomordowanych odbyła się 26.1.2017 r. uroczystość wspomnieniowa. Przebiegła ona dokładnie w dziewięćdziesiątą rocznicę tragicznej śmierci ofiar czesko-polskiego konfliktu zbrojnego. Zginęło wtedy dwudziestu żołnierzy polskich Pułku Piechoty z Wadowic oraz osoby cywilne. Kilku żołnierzy poległo w walce, ranni zostali dobici, a cywile zamordowani. Uroczystość zorganizowana była przez Sekcję Historii Regionu ZG PZKO i Polską Sekcję Narodową ruchu politycznego COEXISTENTIA-WSPÓLNOTA przy współudziale MK PZKO w Stonawie. Wartę honorową przy grobie zaciągnęli członkowie Harcerstwa Polskiego w Republice Czeskiej.

 

Na stonavském katolickém hřbitově u hrobu a pomníku zavražděných se konala 26.1.2017 vzpomínková slavnost. Proběhla ona přesně v den devadesátého osmého výročí tragické smrti obětí česko-polského ozbrojeného konfliktu. Zahynulo tehdy dvacet polských vojáků Pěšího pluku z Wadowic a také civilní obyvatelstvo. Několik vojáků bylo zabito v boji, ranění byli dobiti, a civilisté zavražděni. Slavnost uspořádala Sekce regionálních dějin HV PZKO a Polská národní sekce politického hnutí COEXISTENTIA-SOUŽITÍ za spoluúčasti MS PZKO Stonava. Čestnou stráž u hrobu postavili členové Polských skautů (Harcerstwo Polskie) v České republice.

 

 

Uczestnicy imprezy wspomnieniowej w Stonawie / Účastníci vzpomínkové slavnosti ve Stonavě

 

MUR: O kolędach i szpitalu w Cieszynie / MUR: O koledách a nemocnici v Těšíně

 

Kolędom i pastorałkom poświęcony był wykład Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego PZKO, który odbył się w Czeskim Cieszynie 1.12.2016 r. Prelegentem była docent filologii polskiej z Zakładu Polonistyki Katedry Slawistyki Uniwersytetu Ostrawskiego, Jana Raclavská. W pierwszej części spotkania Raclavská wyjaśniła słuchaczom zagadnienia związane z czasem powstania i pochodzenia kolęd. Przeanalizowała także teksty najstarszych kolęd śpiewanych w Polsce i na terenach polskojęzycznych. Przypomniała m.in., że Adwent to czas wyciszenia, spokoju i przygotowań do przyjścia na świat Dzieciątka Jezus. W naszym kręgu kulturowym Adwent i święta Bożego Narodzenia są ściśle związane z kolędami. Ich nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „calendae”, którym starożytni Rzymianie oznaczali każdy pierwszy dzień miesiąca. Jednak nazwa kolęda do pieśni bożonarodzeniowej zaczęto stosować znacznie później, najprawdopodobniej dopiero w XIX wieku. Wcześniej nie miały one specjalnej nazwy, często nazywano je pieśni, piosenki, kantyki. W drugiej części spotkania przed słuchaczami MUR-u z repertuarem bożonarodzeniowym wystąpił Zespół Pieśni i Ruchu Nieskoordynowanego „Niezapominajki”. Jak stwierdził kierownik zespołu, Henryk Kiedroń, jest to pierwszy występ zespołu na imprezie o charakterze naukowym.

   Podczas kolejnego wykładu MUR-u, który odbył się w czwartek 5.1.2017 r., Irena French, pracownica Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie, opowiadała o początkach i historii Szpitala Śląskiego w Cieszynie. Powstał on głównie dzięki datkom indywidualnych darczyńców. W gronie ofiarodawców był nawet cesarz Franciszek Józef I., który odwiedził szpital w 1899 roku, ale niestety nie zachowały się żadne zdjęcia z tej wizyty. Wielkie zasługi dla cieszyńskiej lecznicy w pierwszych dekadach jej działania miał wiedeński lekarz Hermann Hinterstoisser. Był on dyrektorem placówki od 1892 do 2030 roku, która stała się najnowocześniejszym szpitalem w tej części Europy. Do 1902 roku szpital był własnością gminy ewangelickiej, później przekazano go Wydziałowi Krajowemu w Opawie. Po rozpadzie Austro-Węgier w 1919 roku szpital został przejęty przez Rząd Krajowy Księstwa Cieszyńskiego. W 1922 roku wraz z przyłączeniem tej części Śląska Cieszyńskiego do Polski, szpital został przejęty przez Śląski Urząd Wojewódzki. Komisje w tamtych latach wysoko oceniały prowadzenie szpitala pod względem lekarskim. Natomiast dwujęzyczne polsko-niemieckie napisy nakazano  zastąpić polskimi. W 1930 roku dyrektorem szpitala został dr Jan Kubisz z Gnojnika, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

 

Koledám a pastýřským vánočním písním byla věnována přednáška Mezigenerační regionální univerzity PZKO, která se konala 1.12.2016 v Českém Těšíně. Přednášejícím byla docentka polské filologie Ústavu polonistiky Katedry slavistiky Ostravské univerzity Jana Raclavská. V první částí setkání J. Raclavská vysvětlila posluchačům otázky související se vznikem a původem koled. Provedla rovněž rozbor textů nejstarších koled zpívaných v Polsku a na polskojazyčných územích. Připomněla m. j., že Advent to je období útlumu, klidu a příprav na příchod na svět Děťátka Ježíš. V našem kulturním okruhu zájmu Advent a svátky Božího hodu jsou úzce spojeny s koledami. Jejich název pochází od latinského slova „calendae”, kterým starověcí Římané pojmenovávali každý první den v měsíci. Avšak název koleda se pro písně zpívané na Boží hod začal používat značně později, pravděpodobně teprve v XIX století. Dříve tyto písně neměly samostatné pojmenování, často byly nazývány písněmi, písničkami, náboženskými písněmi. Ve druhé částí setkání před posluchači MURu s programem věnovaným svátkům Božího hodu vystoupil Soubor písní a nekoordinovaného pohybu „Niezapominajki (Poměnky)”. Jak prohlásil vedoucí souboru Henryk Kiedroń je to první vystoupení souboru na akci vědeckého charakteru.

   Během další přednášky MUR, která se konala ve čtvrtek 5.1.2017, Irena French, pracovnice Muzea Těšínského Slezska v Cieszyně, vyprávěla o začátcích a dějinách Slezské nemocnice v Cieszyně. Tato vznikla hlavně díky dobrovolným příspěvkům jednotlivých dárců. Mezi nimi byl dokonce císař František Josef I., který navštívil nemocnici v roce 1899, ale bohužel žádné fotografie z této návštěvy se nedochovaly. Velké zásluhy pro těšínskou léčebnu v první dekádě její činnosti měl vídeňský lékař Hermann Hinterstoisser. Byl ředitelem zařízení od roku 1892 do 2030, které se stalo jedním z nejmodernějších v této části Evropy. Do roku 1902 majitelem nemocnice byla evangelická obec, později Krajský výbor v Opavě. Po rozpadu Rakousko-Uherska v roce 1919 nemocnici převzala Krajská vláda Těšínského Slezska. Do roku 1922 spolu s připojením této části Těšínského Slezska k Polsku, nemocnici převzal Slezský krajský úřad. Komise v tomto období vysoce hodnotily řízení nemocnice s ohledem na lékařská kritéria. Naopak dvojjazyčné polsko-německé nápisy bylo nařízeno nahradit polskými. V roce 1930 se ředitelem nemocnice stal dr. Jan Kubisz z Hnojníka, absolvent Jagellonské univerzity v Krakově.

 

 

Kolędy śpiewał Zespół Pieśni i Ruchu Nieskoordynowanego „Niezapominajki” / Koledy zpíval Soubor písní a nekoordinovaného pohybu „Poměnky (Niezapominajki)”.

 

Setna rocznica śmierci cesarza Franciszka Józefa I / Sté výročí smrti císaře Františka Josefa I.

 

Minęło sto lat od momentu śmierci austriackiego cesarza Franciszka Józefa I. Jego postać nadal łączy mieszkańców środkowej Europy, od Adriatyku po Kraków i Lwów – powiedział Andrzej Niedoba podczas konferencji p.t. „Ziemia Cieszyńska za czasów Franciszka Józefa I”, jaka odbyła się 19.11.2016 r. w Mostach koło Jabłonkowa. Impreza, którą zorganizowało Miejscowe Koło PZKO w Mostach koło Jabłonkowa wraz z Katedrą Slawistyki Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Ostrawskiego, miała olbrzymi sukces, a przez niektórych naukowców uważana jest za „jedną z najbardziej udanych imprez tego typu zorganizowanych u nas co najmniej w ostatnich dwudziestu latach” – powiedział A. Niedoba. – Zorganizowałem ten projekt, ponieważ uważam, że warto przypomnieć czasy austriackie i pokazywać ich wpływ na nasz region. Warto uświadomić ludziom, że śląski przemysł, czy kolej nie wzięły się przez przypadek, ale były wynikiem przemyślanej polityki Franciszka Józefa czy szerzej monarchii austriackiej. Również Mosty koło Jabłonkowa zawdzięczają sporo dawnej ck monarchii. Habsburgowie pozostawili przecież nie tylko hutę w Trzyńcu, kopalnie Zagłębia Ostrawsko-Karwińskiego, ale też Kolej Koszycko-Bogumińską. A tunel jabłonkowski budowali Włosi. Wielu tamtych budowniczych zostało u nas, o czym świadczą miejscowe nazwiska. Tych faktów nie da się przemilczeć czy przekręcić – dodał. W konferencji naukowej referaty wygłosiło sześciu naukowców. Dziekan Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Ostrawskiego Aleš Zářický, opisał cesarza noszącego zawsze bokobrody (a nigdy brody), wstającego bardzo wcześnie i wymagającego tego samego od swoich podwładnych. Ci z kolei zmuszali do tego swoich podopiecznych, dzięki czemu w krajach będących kiedyś częścią monarchii utrwalił się zwyczaj wczesnego rozpoczynania dnia roboczego. Natomiast w krajach Europy Zachodniej pracuje się dopiero po godzinie 9. Wspomniał również, że już na początku jego władzy wydano rozporządzenie o utworzeniu ziemi śląskiej oraz Śląskiego Sejmu Krajowego z siedzibą w Opawie. Podkreślił, że Śląsk Cieszyński wspólnie z austriackim krajem Voralberg należał do najbardziej uprzemysłowionych części monarchii. Nadmienił jeszcze, że podczas władzy cesarza Żydzi doczekali się pełnej emancypacji. Kolejny wykładowca, były prezes Kongresu Polaków w RC Józef Szymeczek nawiązał do tematu emancypacji, tym razem ewangelików. Wspomniał ówczesny status ludności niekatolickiej, która od roku 1861 mogła cieszyć się z pełnego równouprawnienia. I że protestantów nazwano z początku akatolikami. Natomiast do założenia zboru ewangelickiego było potrzebnych co najmniej sto rodzin albo 500 wiernych. Mariusz Makowski z Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie stwierdził, że Franciszek Józef był pierwszym z cesarzy, który w pełni docenił konieczność osobistych wizyt w poszczególnych częściach monarchii. Potrafił w ten sposób zapewnić sobie lojalność i zyskać szacunek ludności. Cesarz Franciszek Józef I odwiedził czterokrotnie Cieszyn – stolicę jednego ze swoich księstw. Wizyty te miały miejsce w roku 1851, 1880, 1890 i 1906. W kolejnym referacie Jana Raclavská z Uniwersytetu Ostrawskiego przypomniała, iż monarcha władał kilkoma językami, chociaż najczęściej używał niemieckiego i węgierskiego. Do wójtów wiosek, do których zawitał podczas manewrów wojskowych na Śląsku Cieszyńskim w 1906 roku, a którzy witali go w języku polskim, przemawiał również po polsku. Profesor Karol Daniel Kadłubiec w kolejnym referacie podkreślił, że za czasów panowania Franciszka Józefa I był charakterystyczny również długi czas pokoju. Po wojnie prusko-austriackiej w 1866 roku następny konflikt zbrojny wybuchł dopiero w 1914 roku, kiedy rozpoczęła się pierwsza wojna światowa. Austro-Węgry były w czasie jego panowania ogromnym państwem, zamieszkiwanym przez ok. 50 milionów mieszkańców. A zarazem państwem otwartym, którego mieszkańcy mogli swobodnie przemieszczać się z jednego miejsca na inne. Ostatnim wykładowcą był Jan Karpiel Bułecka z Zakopanego, architekt, muzyk, tancerz, gawędziarz i popularyzator folkloru góralskiego. Konferencja naukowa prowadzona była w języku czeskim, pomimo że na sali byli oprócz Czechów również Polacy, i to było jedynym jej mankamentem.

 

Uplynulo sto let od okamžiku smrti rakouského císaře Františka Josefa I. Jeho osobnost nadále spojuje občany střední Evropy, od Jaderského moře po Krakov a Lvov – řekl Andrzej Niedoba na konferenci n. t. „Těšínská země v období Františka Josefa I.”, která se konala 19.11.2016 v Mostech u Jablunkova. Akce, kterou uspořádala Místní skupina PZKO Mosty u Jablunkova spolu s Katedrou slavistiky Filosofické fakulty Ostravské univerzity měla obrovský úspěch, a některými vědci je považována dokonce za „jednu z nejvydařenějších akcí tohoto typu uspořádaných u nás přinejmenším za posledních dvacet let” – řekl A. Niedoba. – Uspořádal jsem tento projekt, protože se domnívám, že má cenu připomínat rakouské období a ukazovat jeho vliv na náš region. Je důležité si uvědomit, že slezský průmysl nebo železnice se nevzaly náhodou, ale byly výsledkem uvážlivé politiky Františka Josefa nebo šířeni rakouské monarchie. Rovněž Mosty u Jablunkova vděčí mnoho dávné ck monarchii. Habsburgové přece zanechali po sobě nejen železárny v Třinci, doly Ostravsko-karvinského revíru, ale také Košicko-bohumínskou železnici. A jablunkovský tunel stavěli Italové. Mnoho tehdejších stavitelů zůstalo u nás, o čemž svědčí místní příjmení. Tato fakta nelze promlčet nebo překroutit – doplnil. V rámci vědecké konference předneslo referáty šest vědců. Děkan Filosofické fakulty Ostravské univerzity Aleš Zářický, popsal císaře, pro kterého byly charakteristické vždy licousy (avšak nikdy brada), vstávajícího velmi brzy ráno a vyžadujícího totéž po svých podřízených. Ti zase nutili pro totéž své svěřence, díky čemuž v zemích patřících kdysi monarchii se upevnil zvyk brzkého zahajování pracovního dne. Naopak v zemích Západní Evropy se pracuje teprve po 9. hodině. Vzpomněl rovněž, že už na začátku jeho vlády bylo vydáno nařízení o zřízení slezské země a také Slezského zemského sněmu se sídlem v Opavě. Zdůraznil, že Těšínské Slezsko spolu s rakouskou zemí Voralberg patřilo k nejprůmyslovějším částem monarchie. Zmínil ještě, že za vlády císaře se Židé dočkali plné emancipace. Další přednášející, bývalý předseda Kongresu Poláků v ČR Józef Szymeczek navázal na téma emancipace, tentokrát evangelíků. Vzpomenul tehdejší status nekatolického obyvatelstva, které se od 1861 roku mohlo radovat z plné rovnoprávnosti. A také to, že protestanti byli ze začátku nazývání akatolíky. Naopak ke vzniku evangelického sboru bylo nutno získat nejméně sto rodin nebo 500 věřících. Mariusz Makowski z Muzea Těšínského Slezska v Cieszyně prohlásil, že František Josef byl prvním císařem, který plně docenil význam osobních návštěv jednotlivých částí monarchie. Uměl si takto zajistit loajalitu a získat úctu obyvatelstva. Císař František Josef I. navštívil čtyřikrát Těšín – hlavní město jednoho ze svých knížectví. Návštěvy se konaly v letech 1851, 1880, 1890 a 1906. V dalším referátu Jana Raclavská z Ostravské univerzity připomněla, že monarcha znal dobře několik jazyků, i když nejčastěji používal němčinu a maďarštinu. Ke starostům vesnic, kde přišel během vojenských cvičení na Těšínském Slezsku v roce 1906 a kteří ho vítali v polském jazyce, promlouval rovněž polsky. Profesor Karol Daniel Kadłubiec v další přednášce zdůraznil, že v období vlády Františka Josefa I. bylo charakteristické rovněž dlouhé období míru. Po prusko-rakouské válce v roce 1866 roku následující ozbrojený konflikt propukl teprve v roce 1914 roku, kdy byla rozpoutána první světové válka. Rakousko-Uhersko bylo v době jeho vlády obrovským státem, ve kterém žilo asi přes 50 milionů obyvatel. A současně státem otevřeným, jehož občané se mohli volně přemísťovat z jednoho místa na jiné. Posledním  přednášejícím byl Jan Karpiel Bułecka z Zakopaného, architekt, hudebník, tanečník, vyprávěč a popularizátor horalského folklóru. Vědecká konference byla vedena v českém jazyce, přestože v sále byli kromě Čechů rovněž Poláci, a to bylo jejím jediným nedostatkem.

 

 

Polscy górale oddali hołd cesarowi w Wiedniu / Polští horalé odevzdali čest císaři ve Vídni

 

W ramach obchodów stulecia zgonu cesarza Franciszka Józefa I, jakie przebiegały 27.11.2016 r. w Wiedniu, do stolicy Austrii pojechała grupa polskich górali z Zakopanego. Trzej uczestnicy uroczystości, w tym również prezes MK PZKO w Mostach koło Jabłonkowa, Andrzej Niedoba, otrzymali na pamiątkę kartę uczestnictwa oraz order w kształcie krzyża z inicjałami FJI i łacińskim hasłem „Viribus unitis” (wspólnymi siłami), co miało znaczyć wyrażenie jedności i wspólnotę interesów narodów żyjących w Austro-Węgrzech i zgromadzonych wokół tronu swojego cesarza. Główne uroczystości odbyły się w Kościele Kapucynów i znajdującej się w jego podziemiach Krypcie Cesarskiej. W roku 2011 pochowano tam Otto von Habsburga, syna ostatniego cesarza Austro-Węgier, Karola I. Znajduje się tu również sarkofag Franciszka Józefa I między sarkofagami jego żony Elżbiety – cesarzowej Austrii, zwanej Sissi i jedynego syna Rudolfa. Mogli też na własne oczy zobaczyć wnuka już wspomnianego ostatniego cesarza Karola I, arcyksięcia Georga von Habsburga, który wraz z synem Karolem Konstantynem odbierał honory w towarzystwie salw z broni historycznej.

 

V rámci oslav stého výročí smrti císaře Františka Josefa I, které se konaly 27.11.2016 ve Vídní, do hlavního města Rakouska odjela skupina polských horalů ze Zakopaného. Tři účastníci oslav, včetně předsedy  MS PZKO Mosty u Jablunkova Andrzeje Niedoby, obdrželi na památku účastnický průkaz a medaili ve tvaru kříže s iniciály FJI a latinským heslem „Viribus unitis” (společnými silami), což mělo znamenat výraz jednoty a společných zájmů národů žijících v Rakousko-Uhersku a shromážděných kolem trůnu svého císaře. Hlavní slavnosti se konaly v Kostele kapucínů a nacházející se v jeho podzemí Císařské hrobce. V roce 2011 zde byl pohřben Otto von Habsburg, syn posledního císaře Rakousko-Uherska, Karla I. Nachází se zde rovněž sarkofág Františka Josefa I mezi sarkofágy jeho manželky Alžběty – císařové Rakouska, zvané Sissi a jediného syna Rudolfa. Mohli také na vlastní oči vidět vnuka už zmíněného posledního císaře Karla I, arciknížete Georga von Habsburga, který spolu se synem Karlem Konstantinem přijímal pocty ve společnosti salv z historické výzbroje.

 

Życiorys Franciszka Józefa I / Živopis Františka Josefa I.

 

Franciszek Józef Karol Habsburg urodził się w Wiedniu 18.8.1830 r. jako syn księżniczki bawarskiej arcyksiężnej Zofii i arcyksięcia Franciszka Karola. Cesarz Franciszek Józef I panował w Austrii a później w Austro-Węgrzech, których częścią składową były również ziemie czeskie, od swoich 18 lat aż do śmierci w wieku 86 lat. W okresie 68 lat jego panowania w tym drugim co do wielkości państwie Europy (po Rosji) liczba mieszkańców zwiększyła się z 36 milionów do 53 milionów. Austro-Węgry były po USA, Niemczech i Wielkie Brytanii czwartą największą potęgą światową w przemyśle maszynowym. Franciszek Józef I obejmował tron w 1848 roku w wieku 18 lat jako cesarz absolutny, a zmarł jako monarcha konstytucyjny przed 100 laty, 21.11.1916 r.

   Franciszek Józef I był od 1854 roku żonaty ze swoją o osiem lat młodszą siostrzenicą Elżbietą Bawarską, z którą miał oprócz syna również trzy córki. Ale małżeństwo nie było zbyt udane, na początku wtrącała się do niego matka, która przejęła wychowanie dzieci. Sissi, uważana za najpiękniejszą władczynię ówczesnych czasów, z nieprzyjaznej atmosfery dworu uciekała do podróżowania, a Franciszek do swojej pracy a później i do aktorki w wiedeńskim Burg Teatrze, Katarzynie Schatzz. W 1889 roku jedyny syn cesarza Rudolf, popełnił samobójstwo razem ze swoją kochanką. Za dziewięć lat była zamordowana jego żona przez włoskiego anarchistę.

    Habsburgowie byli najmocniejszym rodem w Europie. Aktualną głową rodziny jest wnuk ostatniego austro-węgierskiego cesarza Karola I i syn Otto von Habsburga Karol Habsburg-Lotran. Był posłem Parlamentu Europejskiego za Austriacką Partię Ludową. Jego siostra, Gabriela, jest ambasadorem niemieckim w Gruzji. Dalsza siostra Wallburga jest członkiem parlamentu szwedzkiego. Młodszy brat Karola, Jerzy, żyje niedaleko węgierskiego Budapesztu i jest ambasadorem Unii Europejskiej na Węgrzech. Ma trójkę dzieci – Sofię, Hildę i Karola. Następcą na czele dynastii jest dziewiętnastoletni syn Karola, Ferdynand Dzwonimir. Jest to odnoszący sukcesy zawodnik samochodowy. Ma siostry Eleonorę i Glorię.

 

František Josef Karel Habsburský se narodil ve Vídní 18.8.1830 jako syn bavorské princezny arcivévodkyně Žofie a arcivévody Františka Karla. Císař František Josef I. vládl Rakousku a později Rakousko-Uhersku, jejichž součástí byly i české země, od svých 18 let do smrti v 86 letech. Za téměř 68 let vlády se v tehdy druhém největším státě Evropy (po Rusku) zvýšila populace z 36 milionů na 53 milionů. Rakousko-Uhersko bylo po USA, Německu a Velké Británii čtvrtou největší strojírenskou velmocí světa. František Josef I. přebíral trůn v roce 1848 v 18 letech jako absolutistický císař a zemřel jako konstituční monarcha před 100 lety, 21.11.1916.

    František Josef I. byl od  roku 1854 ženatý se svou o osm let mladší sestřenicí Alžbětou Bavorskou, s níž měl vedle syna i tři dcery. Manželství se ale moc nevydařilo, zpočátku do něj velmi zasahovala jeho matka, která převzala i výchovu dětí. Sissi, považovaná za nejkrásnější panovnici své doby, z nepřátelské atmosféry dvora utíkala k cestování a František ke své práci a později i k herečce vídeňského Burgtheatru Kateřině Schattzové. V roce 1889 císařův jediný syn Rudolf spáchal se svou milenkou sebevraždu. Devět let nato byla italským anarchistou zavražděna jeho manželka.

    Habsburgové bývali nejmocnější rodinou Evropy. Současnou hlavou rodiny je vnuk posledního rakousko-uherského císaře Karla I. a syn Otty von Habsburga Karel Habsbursko-Lotrinský. Býval poslancem za Rakouskou lidovou stranu v Evropském parlamentu. Jeho sestra Gabriela je německou velvyslankyní v Gruzii. Další sestra Walburga je členkou švédského parlamentu. Karlův mladší bratr Jiří žije nedaleko maďarské Budapešti a je velvyslancem Evropské unie v Maďarsku. Má tři děti – Sofii, Hildu a Karla. Následníkem v čele dynastie je Karlův devatenáctiletý syn Ferdinand Zvonimír. Je to úspěšný automobilový závodník. Má sestry Eleonoru a Glorii.

 

Spuścizna Franciszka Józefa I / Odkaz Františka Josefa I.

 

Monarchia Austro-Węgierska zaliczała się raczej do standartowych państw 19. wieku. Utrwalił się w niej  system parlamentarny i konstytucja. Ale miała w swoim czasie niewiarygodne problemy ze swoimi mniejszościami narodowymi, które musiała w jakiś sposób rozwiązywać. Dochowały się wspomnienia o tym, że cesarz Franciszek Józef I. był z tego powodu naprawdę nieszczęśliwy. Nie był to żaden niemiecki nacjonalista, czeskich Niemców nawet lubił mniej niż Czechów. Miał bowiem poczucie , że nieustannie zrzędzą. Cesarz umożliwił narodom, aby się emancypowały kulturalnie i konstytuowały do nowoczesnego oblicza. Z dzisiejszego punku widzenia i problemów naszych krajów i całej Europy musimy przypomnieć jego ponadczasowe hasło polityczne: „Moim głównym zadaniem jest chronić moje narody przed ich politykami”.

 

Rakousko-Uherská monarchie patřila spíše ke standardním státům 19. století. Prosadil se v ní parlamentní systém a ústava. Avšak pro svou dobu měl neuvěřitelné problémy se svými národnostními menšinami, které musel nějak řešit. Zachovaly se paměti, že císař František Josef I. z toho byl opravdu nešťastný. Nebyl to žádný německý nacionalista, české Němce měl dokonce měně rád než Čechy. Měl totiž pocit, že pořád kverulují. Císař umožnil, aby se národy kulturně emancipovaly a konstituovaly do moderní podoby. Z pohledu aktuálních politických obtíží našich zemí i celé Evropy je třeba připomenout jeho nadčasové politické heslo: „Mým hlavním úkolem je chránit mé národy před jejich politiky.”

 

Rządzili w Karwinie / Vládli Karviné

 

Ernst Staniek (1901-1920) – urodził się w 1854 roku w Lutyni Dolnej. Jest absolwentem Szkoły Gospodarczej w Grossau w Dolnej Austrii. Od 1973 roku był skarbnikiem w majątku ziemskim rodziny Larsich-Mönnich w Karwinie. W Karwinie mieszkał razem ze swoją żoną Gabrielą od 1890 roku. Od 20.7.1891 r. był członkiem przedstawicielstwa, od 6.3.1901 r. burmistrzem Karwiny, i to przez długie 19 lat aż do definitywnego podziału Śląska Cieszyńskiego w 1920 roku. W okresie, kiedy był burmistrzem, Karwina w znacznym stopniu zmieniła się. Liczba mieszkańców wzrosła z 4000 do 14000. Rozwinął się przemysł wydobywczy. Kopalnie węgla kamiennego i Spółka Górnicza i Hutnicza (Báňská a hutní společnost) rozwijały swe przedsiębiorstwa i budowały kolonie górnicze. Przyczynił się do budowy szkół na Granicach, na Henryku, w Solcy. Językiem wykładowym w tych szkołach był język polski i język niemiecki. Wybudowano szpital gminny i nowy ratusz. Dnia 28.10.1908 decyzją cesarza Franciszka Józefa I była Karwina była podniesiona do rangi mieściny. Daty śmierci dostępne źródła nie podają.

Antonín Krůta (1920-1929, 1936-1938) – nauczyciel i burmistrz Karwiny, urodził się w 1883 roku w Třímanach koło Rokycan, jest absolwentem C. K. Czeskiego Wydziału Kształcenia Nauczycieli w Pilźnie. Od października 1903 roku uczył w czeskiej szkole powszechnej w Opawie. We wrześniu 1908 roku razem z rodziną przeprowadził się do Karwiny, gdzie powołano go na stanowisko zarządcy Centrum Macierzy Szkolnej (Ústředí matice školské) w nowo powstałej czeskiej szkole powszechnej. W 1914 roku był powołany do armii austriackiej, w marcu 1918 powrócił do Karwiny. Był również założycielem związku sportowego Sokol w Karwinie w 1919 roku. W okresie przygotowań plebiscytu na Śląsku Cieszyńskim w 1920 roku był pełnomocnikiem komitetu plebiscytowego w Karwinie. Po definitywnym podziale Śląska Cieszyńskiego i włączeniu Karwiny do Republiki Czechosłowackiej 28.8.1920 r. stanął na czele komisji administracyjnej mieściny Karwina. Funkcję tę piastował aż do 1926 roku. W tym okresie Karwina była podniesiona do rangi miasta (6.10.1923 r.). W czerwcu 1926 roku odbyły się w Karwinie wybory gminne. Wybory te wygrała socjaldemokracja z Antoninem Krůtą na czele. Krůta był wybrany burmistrzem, pomimo sprzeciwu polskich partii politycznych w mieście. Antonín Krůta kandydował do przedstawicielstwa miejskiego ponownie w czerwcu 1936 roku. W dniu 4.7.1936 r. był wybrany burmistrzem, w funkcji pozostał aż do jesieni 1938 roku, kiedy Śląsk Cieszyński przyłączono do Polski. W okresie drugiej wojny światowej mieszkał w Ostrawie-Kuńczyczkach, do Karwiny powrócił w sierpniu 1945 roku. Ostatnie lata życia spędził w Ostrawie-Zabrzegu, gdzie zmarł w 1962 roku.

MUDr Wacław Olszak (1929-1936) – lekarz i burmistrz Karwiny, urodził się w 1868 roku w Szonowie koło Frydka-Mistka, w rodzinie Wacława i Marianny Olszak. Rodzina była bardzo liczna. Wacław Olszak był w kolejności dziesiątym dzieckiem z jedenastu, siedmiu z nich dożyło wieku dorosłego. Już w szkole powszechnej ogólnej ujawniły się jego nadzwyczajne zdolności naukowe. Maturę zrobił w 1889 roku w gimnazjum niemieckim w Cieszynie. W latach 1889-1895 studiował medycynę w Wiedniu. Już wtedy był członkiem tajnej organizacji Jedność i polskiej organizacji studenckiej. W latach 1895-1939 był lekarzem Braterskiej kasy chorych Larisch-Mönnicha w Karwinie. W 1901 roku ożenił się z Marią, z domu Krus, z którą miał trzech synów i córkę. Był wybitnym działaczem Macierzy Szkolnej dla Śląska Cieszyńskiego, jej prezesem w latach 1921-1930. Zasłużył się o rozwój szkolnictwa polskiego w Cieszyńskiem. Pracował w szeregu polskich stowarzyszeń, np. Beskid Śląski, Stowarzyszenie Rodzin Katolickich „Praca”. Wspierał ubogich studentów, przede wszystkim w Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Orłowej. Inicjował letnie obozy dla chorych dzieci. W 1929 roku wybrano go na stanowisko burmistrza Karwiny. Na czele miasta stał w trudnym okresie kryzysu gospodarczego. W 1936 roku wymienił go na tym stanowisku Antonín Krůta. W 1935 roku został prezesem Rady Naczelnej Polaków w Czechosłowacji. W dniu 2.9.1939 został aresztowany przez gestapo, w wyniku tortur na ich następstwa zmarł 10.9.1939 r. Pogrzeb odbył się pod dozorem gestapo na karwińskim cmentarzu.

 

   W okresie drugiej wojny światowej (1939-1945) Karwina wchodziła w skład Rzeszy Niemieckiej, i o jakimkolwiek samorządzie nie mogło być mowy. Po wyzwoleniu, kiedy Karwina powróciła do Republiki Czechosłowackiej, starano się odbudować pierwszorepublikowy samorząd. Już wspomniany Antonín Krůta na jesieni 1945 roku był wybrany członkiem Krajowego Komitetu Narodowego, ekspozytura w Morawskiej Ostrawie.

   W okresie totalitarnym 1948-1989 rządząca partia komunistyczna zlikwidowała stanowisko burmistrza Karwiny, jego analogią stało się stanowisko przewodniczącego Miejscowej Rady Narodowej w Karwinie, a od 1958 roku przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej w Karwinie. Do funkcji tej byli przez rządzącą partię wyznaczeni Eduard Kovář (1949-1954), Gabriel Jurczak (1954-1958), Emil Kantor (1958-1979) i Stanislav Karpeta (1979-1989). W 1990 roku przewodniczącym Miejskiej Rady Narodowej został JUDr Jaroslav Věncek (1990-1994). W 1994 roku była przywrócona funkcja burmistrza, a w 2000 roku Karwina była podniesiona do rangi miasta statutowego. W okresie 1994-2002 był wybrany najpierw na burmistrza, a potem został prezydentem miasta Lubomír Kuzník (ČSSD), potem do funkcji prezydenta miasta byli wybrani – w kadencji 2002-2006 Mgr Antonín Petráš (KSČM), a od 2006 roku Tomáš Hanzel (ČSSD). Karwina była i jest lewicowa, temu odpowiadają również wyniki wyborcze. Najbardziej wielobarwny skład miała karwińska rada w okresie 1994-1998, kiedy było w niej 11 partii politycznych. Potem już tylko krąg się zawężał, ujawniła się dominacja partii lewicowych Czeskiej Partii Socjalno-demokratycznej (ČSSD) i Komunistycznej Partii Czech i Moraw (KSČM), a w kończącej się kadencji w radzie są już tylko cztery partie polityczne ČSSD, KSČM, ODS (Obywatelska Partia Demokratyczna) a KDU-ČSL (Chrześcijańsko-demokratyczna Unia-Czechosłowacka Partia Ludowa). Ruch polityczny COEXISTENTIA uzyskał samodzielnie jeden mandat w kadencji 1998-2002. Po 2002 roku kandydaci COEXISTENTII osiągnęli sukces, startując na liście wyborczej ugrupowania Naše Karvinsko – które uzyskało w kadencji 2002-2006 trzy mandaty, w kadencji 2006-2010 również trzy mandaty, a w kadencji 2010-2014 dwa mandaty. Od 1998 roku w mieście rywalizują między sobą w istocie dwie partie polityczne, które tradycyjnie uzyskują najwięcej głosów – ČSSD a KSČM.

 

Ernst Staniek (1901-1920) – narodil se v roce 1854 v Dolní Lutyni. Absolvoval Hospodářskou školu v Grossau v Dolním Rakousku. Od roku 1973 působil ve službách rodiny Larischů-Mönnichů jako důchodní velkostatku Karviná. V Karviné bydlel spolu se svou manželkou Gabrielou od roku 1890. Od 20.7.1891 byl členem zastupitelstva, od 6.3.1901 starostou Karviné, a to dlouhých 19 let až do definitivního rozdělení Těšínského Slezska v roce 1920. Za dobu jeho působení ve funkci starosty doznala Karviná značných změn. Počet obyvatel vzrostl z 4000 na 14000. Rozvíjel se těžařský průmysl. Kamenoúhelné doly a Baňska a hutní společnost rozvíjely své podniky a stavěly hornické kolonie. Jeho zásluhou je výstavba škol v Hranicích, na Jindřišce, v Solci. Vyučovacím jazykem v těchto školách byla polština a němčina. Byla postavena obecní nemocnice a nová radnice. Dne 28.10.1908 byla Karwiná, rozhodnutím císaře Františka Josefa I., povýšena na městys. Datum úmrtí dostupné zdroje neuvádějí.

Antonín Krůta (1920-1929, 1936-1938) – učitel a starosta Karviné, narodil se v roce 1883 v Třímanech u Rokycan, absolvoval C. K. Český ústav k vzdělání učitelů v Plzni. Od října 1903 učil na české obecné škole v Opavě. V září 1908 roku se spolu s rodinou přestěhoval do Karviné, kde se stal správcem nově zřízené české obecné školy Ústředí matice školské. V roce 1914 narukoval do rakouské armády, v březnu 1918 se vrátil do Karviné. Byl rovněž zakladatelem jednoty Sokol v Karviné v 1919 roce. V době plebiscitních příprav na Těšínsku v roce 1920 se stal jednatelem plebiscitního sčítacího výboru v Karviné. Po definitivním rozdělení Těšínska a začlenění Karviné k Československé republice byl jmenován 28.8.1920 do čela správní komise městyse Karviná. V čele města stal v této funkci až do roku 1926. V tomto období byla Karviná povýšena na město (6.10.1923). V červnu 1926 se konaly v Karviné obecní volby. Vítězem těchto voleb se stala sociální demokracie v čele s Antonínem Krůtou. Krůta byl zvolen starostou, přes odpor polských politických stran ve městě. Antonín Krůta kandidoval do městského zastupitelstva opět v červnu 1936. Dne 4.7.1936 byl zvolen starostou, v této funkci setrval až do podzimu 1938, kdy bylo Těšínsko připojeno k Polsku. V době druhé světové války bydlel v Ostravě-Kunčičách, do Karviné se vrátil v srpnu 1945. Poslední léta života prožil v Ostravě-Zábřehu, kde zemřel v roce 1962.

MUDr. Wacław Olszak (1929-1936) – lékař a starosta Karviné, narodil se v 1868 roce v Šenově u Frýdku Místku, v rodině Wacława a Marianny Olszakových. Rodina byla velmi početná. Wacław Olszak se narodil jako desáté z jedenáctí dětí, z nichž sedm se dožilo dospělosti. Již na obecné škole se projevily jeho mimořádné studijní schopnosti. Maturoval v roce 1889 na německém gymnáziu v Těšíně. V letech 1889-1895 studoval medicínu ve Vídni. Již tehdy byl členem tajné organizace Jedność a polské studentské organizace. V letech 1895-1939 byl lékařem Larisch-Mönnichovy bratrské pokladny v Karviné. V roce 1901 se oženil s Marií, roz. Krusovou, s níž měl tři syny a dceru. Byl významným činitelem Macierzy Szkolnej dla Śląska Cieszyńskiego, a její předsedou v letech 1921-1930. Zasloužil se o rozvoj polského školství na Těšínsku. Pracoval v řadě polských spolků, např. Beskid Śląski, Sdruženíé katolických rodin (Stowarzyszenie Katolickich Rodzin) „Praca”. Podporoval chudé studenty, hlavně z Gymnázia Juliusze Słowackého v Orlové. Inicioval letní tábory pro nemocné děti. V roce 1929 byl zvolen starostou Karviné. V čele města stál v těžkém období hospodářské krize. V roce 1936 ho na tomto postu vystřídal Antonín Krůta. V roce 1935 se stal předsedou Rady Naczelné Poláků v Československu. Dne 2.9.1939 byl zatčen gestapem, na následky mučení zemřel 10.9.1939. Byl pohřben pod dohledem gestapa na karvinském hřbitově.

   V období druhé světové války (1939-1945) byla Karviná součástí Německé říše, a o nějaké samosprávě nemohla být řeč. Po osvobození, kdy se Karviná vrátila k Československé republice, byly snahy obnovit prvorepublikou samosprávu. Už zmíněny Antonín Krůta byl na podzim 1945 zvolen členem Zemského národního výboru, expozitury v Moravské Ostravě.

   V totalitním období 1948-1989 vládnoucí komunistická strana zrušila funkci starosty Karviné, jeho obdobou se stala funkce předsedy Místního národního výboru v Karviné, a od roku 1958 předsedy Městského národního výboru v Karviné. Na tento post byli vládnoucí stranou dosazení Eduard Kovář (1949-1954), Gabriel Jurczak (1954-1958), Emil Kantor (1958-1979) a Stanislav Karpeta (1979-1989). V roce 1990 se předsedou Městského národního výboru stal JUDr. Jaroslav Věncek (1990-1994). V roce 1994 byla v Karviné obnovena funkce starosty, a v roce 2000 byla Karviná povýšena na statutární město. V období 1994-2002 byl nejdřív starostou, a potom primátorem Lubomír Kuzník (ČSSD), potom do funkce primátora byli zvoleni – ve volebním období 2002-2006 Mgr. Antonín Petráš (KSČM) a od roku 2006 Tomáš Hanzel (ČSSD). Karviná byla a je levicová, čemuž odpovídají i volební výsledky. Nejpestřejší složení mělo karvinské zastupitelstvo v období 1994-1998, kdy v němž bylo 11 politických stran. Pak už se ale okruh zužoval, projevila se dominace levicových stran České strany sociálně demokratické (ČSSD) a Komunistické strany Čech a Moravy (KSČM), a v končícím volebním období jsou v zastupitelstvu už pouze čtyři politické strany ČSSD, KSČM, ODS (Občanská demokratické strana) a KDU-ČSL (Křesťanská demokratická unie-Československá strana lidová). Politické hnutí COEXISTENTIA získalo samostatně jeden mandát ve volební období 1998-2002. Po roce 2002 kandidáti COEXISTENTIE byli úspěšní na volební listině Naše Karvinsko – které získalo ve volebním období 2002-2006 tři mandáty, ve volební období 2006-2010 rovněž 3 mandáty, ve volebním období 2010-2014 dva mandáty. Od roku 1998 spolu ve městě soupeří v podstatě dvě politické strany, které tradičně získávají nejvíce hlasů – ČSSD a KSČM.

 

 

Burmistrzowie Karwiny / Starostové Karviné – Lubomír Kuzník (ČSSD), Antonín Petráš (KSČM), Tomáš Hanzel (ČSSD)

 

Szkolnictwo: Zapisy do klas pierwszych w maju / Školství: Zápisy do prvních tříd v dubnu

 

Według znowelizowanej ustawy o szkolnictwie numer 561/2004 Dz. U. (Ustawa Szkolna), która weszła w życie od 1.1.2017 r., zapisy do pierwszych klas szkół podstawowych przebiegać będą dopiero w kwietniu (a nie jak dotąd od 15 stycznia do 15 lutego). Zmiana terminu zapisów będzie istotna zwłaszcza w przypadku dzieci, których rodzice zamierzają wnioskować o odroczenie obowiązku szkolnego. Możliwość taką będą mieli również po terminie zapisów. Jednak w przypadku, gdy rodzice złożą wniosek dopiero w maju, może dojść do sytuacji, że w poradni psychologiczno-pedagogicznej nie będzie wolnego terminu do zbadania dziecka i rodzice nie będą mieli już możliwości odroczenia obowiązku szkolnego swego dziecka. Dla szkół przesunięcie terminu zapisów nie powinno stwarzać większych problemów. Wyniki zapisów do polskich szkół w Republice Czeskiej będziemy śledzić na portalu „Polskie szkoły na Zaolziu”.

 

Na základě novely zákona o vzdělávání číslo 561/2004 Sb. (Školský zákon), která platí od 1.1.2017, zápisy do prvních tříd základních škol se budou konat teprve v dubnu (a nikoli jako doposud od 15. ledna do 15. února). Změna termínu zápisů je důležitá zejména v případě dětí, jejich rodiče budou navrhovat odklad povinné školní docházky. Takovou možnost budou mít rovněž po termínu zápisů. Avšak v případě, že rodiče složí návrh teprve v květnu, může dojít k situaci, že v psychologicko-pedagogické poradně nebude volný termín pro vyšetření dítěte. Pro školy posun termínu zápisů nebude znamenat větší problémy. Výsledky zápisů do polských škol v České republice budeme sledovat do portále „Polskie szkoły na Zaolziu”.

 

„Królowa śniegu” w trzynieckim przedszkolu z polskim językiem nauczania / „Královna sněhu” v mateřské škole s polským vyučovacím jazykem

 

Rodzice dzieci uczęszczających do przedszkola SNP w Trzyńcu-Łyżbicach poinformowali w „Głosie ludu” z 7.1.2017 r., że ich pociechy wystawiły w grudniu 2016 r. w Centrum Zborowym „Hutnik” ambitny spektakl „Królowa śniegu”. Obejrzało go ponad 200 widzów. „Dzieci stanęły na wysokości zadania i bezbłędnie odegrały przepiękne przedświąteczne przedstawienie” – czytamy w gazecie. Rodzice podziękowali całemu gronu pedagogicznemu za wyćwiczenie wspaniałego przedstawienia.

 

Rodiče dětí navštěvujících mateřskou školu SNP Třinec-Lyžbice informovali v „Głosu Ludu” z 7.1.2017, že jejich ratolesti předvedly v prosinci 2016, ve Sborovém centru „Hutník” ambiciózní hru „Královna sněhu”. Zhlédlo ji přes 200 diváků. „Děti si uměly poradit a bezchybně odehrály překrásné předvánoční představení” – čteme v novinách. Rodiče poděkovali celému učitelskému sboru za nádherné představení.

 

 

Zdjęcie / Snímek Tomasza Matwikowa („Głos Ludu”, 7.1.2017 r.)

 

„Beskidzkie jasełka” / „Beskydské jesličky”

 

Dzieci z przedszkola z polskim językiem nauczania w Oldrzychowicach pod koniec grudnia dołączyły do licznej gromady kolędników i wystawiły dla swoich krewnych „Beskidzkie jasełka” – pisze Pani Janka w „Głosie Ludu” z 7.1.2017 r. Cud w Betlejem wzruszył licznie zgromadzoną publiczność, która najpiękniejsze kolędy świata śpiewała razem z małymi aktorami.

 

Děti z mateřské školy s polským jazykem vyučovacím v Oldřichovicích koncem prosince se připojily k početné skupině koledníků a zahrály pro své známé „Beskydské jesličky” - píše Pani Janka v „Głosu Ludu” z 7.1.2017. Zázrak v Betlému dojal početně shromážděné obecenstvo, které nejkrásnější koledy světa zpívalo dohromady s malými herci.

 

„Beskidzkie Jasełka” / „Beskydské jesličky” (zdjęcie : ARC, „Głos Ludu”, 7.1.2017 r.)

 

„Deník” rozmawiał z Haliną Młynkową / Rozhovor Haliny Mlynkové pro „Deník”

 

„Deník” z 30.12.2016 r. zamieścił artykuł – rozmowę z piosenkarką Haliną Młynkową, który nazwał „Chcę śpiewać swoje piosenki”. „Halina Młynkowa, rodaczka z Czeskiego Cieszyna, do świadomości słuchaczy zapisała się przed czasem jako czeska piosenkarka w niezmiernie popularnej polskiej grupie wokalnej Brathanki, która prezentowała w swojej twórczości głównie mieszankę rocku, popu i folkloru. Przed czasem ta stale piękna interpretka wyszła za mąż za znanego producenta, kompozytora i muzyka Leszka Wronkę” – czytamy w gazecie. W zeszłym roku zagrała epizodyczną rolę w filmie Muzzikanti. – Nie jestem aktorką i dlatego było to dla mnie nowe doświadczenie. Gram byłą tancerkę Maulin Rouge, która jedzie na kemp nauczać chórzystów tańca. Jest to w sumie smutna postać, której uciekły lata, kariera i życie prywatne…. Kręcono w miejscach, skąd pochodzę, na Śląsku Cieszyńskim. Dzięki temu mogłam przynajmniej na chwilę spędzić czas w naszym domu rodzinnym, gdzie mieszka moja mamusia. Na sesje filmowe dojeżdżałam z Polski, gdzie występowałam na koncertach. Halina Młynkowa występuje głównie w Polsce. Kilka sezonów grała na scenie Marlen Dietrich, prowadziła The Voice of Poland, letnie wielkie koncerty telewizyjne, Show Sylwestrowskie. – Teraz chcę śpiewać swoje piosenki – powiedziała.

 

„Deník” z 30.12.2016 zveřejnil článek – rozhovor se zpěvačkou Halinou Mlynkovou, který pojmenoval „Mám hlavně chuť zpívat svoje písničky”. „Halina Mlynková, rodačka z Českého Těšína, se do povědomí posluchačů zapsala už před lety jako česká zpěvačka v nesmírně populární polské skupině Brathanki, která prezentovala ve své tvorbě mix rocku, popu a folklóru. Před časem se tato stále půvabná interpretka provdala za známého producenta, skladatele a hudebníka Leszka Wronku” – čteme v novinách. Loni si zahrála epizodní roli ve filmu Muzzikanti. – Nejsem herečka a tak to byla pro mně nová zkušenost. Hraji bývalou tanečnici Moulin Rouge, která jede do campu učit tančit sboristy. Je to v podstatě smutná postava, které utekly roky, kariéra i osobní život… Natáčelo se v místech odkud pocházím, v Těšínském Slezsku. Díky tomu jsem mohla alespoň na chvilku trávit čas v našem rodinném domě, kde žije moje maminka. Na natáčení jsem dojížděla pokaždé z Polska, kde jsem vystupovala na koncertech. Halina Mlynková vystupuje hlavně v Polsku. Několik sezón hrála na jevišti Marlen Dietrichovou, uváděla The Voice of Poland, letní velké televizní koncerty, Silvestrovskou show. – Teď mám chuť hlavně zpívat svoje písničky – řekla.

 

 

Halina Mlynková i Leszek Wronka („Deník”, 30.12.2016 r.)

 

W okresie pierwszej Republiki Czechosłowackiej pociąg jeździł aż do Jasini na Rusi Podkarpackiej / V období první Československé republiky jezdil vlak až do Jasini na Podkarpatské Rusi

 

Przed dziewięćdziesięciu laty po raz pierwszy wyjechał pociąg na najdłuższą krajową linię kolejową międzywojennej Czechosłowacji. Chodziło o pociąg z Pragi do Jasini na Rusi Podkarpackiej, która była decyzją mocarstw przyłączona do Czechosłowacji w 1920 roku. Trasę dłuższą niż tysiąc kilometrów pociąg pospieszny Czechosłowackich Kolei Państwowych pokonał za 18 godzin i 20 minut, przeciętna prędkość więc wynosiła 57,4 km/godz. Pociąg pospieszny wyjeżdżał o godz. 21.03 z dworca kolejowego im. Wilsona, a do Jasini dojechał drugi dzień o godz. 15.23 po południu. W odwrotnym kierunku wyjeżdżał z Jasini o godz. 12.52, a do Pragi dojechał o godz. 7.51 rano. Na odcinku między Tereswą i Rachowem trasa prowadziła przez terytorium rumuńskie. Pociąg  kursował w latach 1924-1938. W okresie letnim jeździła druga para połączeń posiłkowych z odjazdem z Pragi o godz. 9.18 i przyjazdem do Jasini o godz. 4.52, w odwrotnym kierunku z Jasini o godz 1.20 do Pragi przyjechał o godz. 21.03. 

 

Před devadesáti lety poprvé vyjel vlak na nejdelší vnitrozemské železniční trase meziválečného Československa. Jednalo se o vlak z Prahy do Jasini na Podkarpatské Rusi, která byla rozhodnutím velmocí připojena k Československu v roce 1920. Trasu delší než tisíc kilometrů rychlík Československých státních drah zvládl za 18 hodin a 20 minut, průměrná rychlost tedy činila 57,4 km/h. Rychlík vyjížděl ve 21.03 z pražského Wilsonova nádraží a do Jasini dojel druhý den v 15.23 odpoledne. V opačném směru vyjížděl z Jasini ve 12.52 a do Prahy přijel ráno v 7.51. V úseku mezi Teresvou a Rachovem trať vedla rumunským územím. Vlak byl provozován v letech 1924-1938. V letním období jezdila druhá dvojice posilových spojů s odjezdem z Prahy v 9.18 a příjezdem do Jasini v 4.52, opačně z Jasini v 1.20 přijel do Prahy v 21.03.

 

Mapka tras kolejowych na Rusi Podkarpackiej i zdjęcie dworca w Jasini / Mapka železniční sítě na Podkarpatské Rusi a snímek nádraží v Jasini

 

Remont generalny dworca w Cieszynie / Generální oprava nádraží v Cieszyně

 

Władze (polskiego) Cieszyna podpisały umowę z wykonawcą nowoczesnego węzła przesiadkowego. Inwestycja zostanie zrealizowana do końca 2017 roku. Teraz turystów przyjeżdżających do miasta witają opuszczony i zaniedbany budynek dworca kolejowego oraz prowizoryczne przystanki dla autobusów. Niebawem się to zmieni. W ramach inwestycji dworzec kolejowy przejdzie remont generalny i zmieni się nie do poznania. Stary historyczny obiekt będzie odrestaurowany, a stojący obok niego niższy budynek zostanie rozebrany. W jego miejscu powstanie nowy, w którym będą się mieścić poczekalnie i kasy. W planach jest także stworzenie placu manewrowego z ośmioma stanowiskami i peronami dla autobusów oraz budowa ronda przed dworcem. W ramach projektu zostanie uruchomiony system informacji pasażerskiej Inwestycja pochłonie 11,9 mln złotych.

 

Vedení (polského) Cieszyna podepsalo smlouvu se zhotovitelem moderního přestupního terminálu. Investice bude uskutečněna do konce roku 2017. Teď turisty přijíždějící do města vítá opuštěná a zanedbaná budova železničního nádraží a provizorní autobusové zastávky. Zanedlouho se to změní. V rámci investice železniční nádraží projde generální opravou a bude k nepoznání. Stará historická budova bude restaurována, a stojící vedle ní nižší budova zbourána. Na jejím místě vznikne nová, ve které budou čekárny a pokladny. V plánech je také stavba manévrovacího prostoru s osmi stanovišť a nástupišti pro autobusy a výstavba ronda před nádražím. V rámci projektu bude zřízen informační systém pro cestující. Investice bude stát 11,9 mln zlatých.

 

 

Zdjęcie: Tak ma wyglądać nowy dworzec w Cieszynie / Tak bude vypadat nové nádraží v Cieszyně

 

15.1.2017 r. grała Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy / 15.1.2017 hrál Velký orchestr sváteční pomoci

 

W niedzielę 15.1.2017 r. Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy zagrała swój 25. koncert. Tym razem pieniądze ze zbiórki poświęcone będą na zakup urządzeń dla ratowania życia i zdrowia dzieci na oddziałach ogólnopediatrycznych oraz dla zapewnienia godnej opieki medycznej seniorom. Punktem kulminacyjnym dnia było wieczorne „Światełko do nieba”. Imprezy WOŚP przebiegały również w Cieszynie. Jak na razie na koncie WOŚP jest ponad 62 mln złotych, to jest więcej niż w rekordowym ubiegłym roku. Nie jest to końcowa suma, ponieważ aukcje elektroniczne jeszcze trwają.

 

V neděli 15.1.2017 Velký orchestr a sváteční pomoci (Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy) hrála svůj v pořadí 25. koncert. Tentokrát peníze ze sbírky budou věnovány pro nákup přístrojů na záchranu života a zdraví dětí ve všeobecných pediatrických odděleních a pro zajištění důstojné zdravotní péče seniorů. Kulminačním bodem dne bylo večerní „Světýlko do nebe”. Akce VOSP se konaly rovněž v Těšíně. Prozatím na účtu VOSP je přes 62 mln zlatých, to je více jako v rekordním minulém roce. Není to konečná částka, protože elektronické aukce ještě probíhají.

 

 

Jerzy Owsiak, pomysłodawca i prezes fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy / Jerzy Owsiak, původce a předseda nadace Velkého orchestru sváteční pomoci (foto: archiwum)

 

Zmarła Naděžda Kavalírowa / Zemřela Naděžda Kavalírová

 

W wieku 93 lat zmarła 20.1.2017 r. w szpitalu w Pardubicach długoletnia przewodnicząca Konfederacji Więźniów Politycznych, Naděžda Kavalírowa. W okresie komunizmu Kavalírowa kilka lat spędziła w więzieniu. Po listopadzie 1989 roku położyła zasługi przy rozwiązaniu problematyki odszkodowań dla więźniów politycznych i brała udział w pracach legislacyjnych w tej dziedzinie.

 

 

Ve věku 93 let zemřela 20.1.2017 v nemocnici v Pardubicích dlouholetá předsedkyně Konfederace politických vězňů, Naděžda Kavalírová. V období komunismu Kavalírová strávila několik let ve vězení. Po listopadu 1989 se zasloužila o řešení otázek odškodnění politických vězňů a podílela se na přípravě legislativních návrhů v této oblasti.

 

 

Zmarł Longin Komołowski / Zemřel Longin Komołowski

 

W dniu 30.12.2016 r. w wieku 68 lat zmarł Longin Komołowski. Absolwent Politechniki Szczecińskiej, pracował w stoczni w Szczecinie, w 1980 r. uczestniczył w strajku w stoczni. Wybitny opozycjonista, od 1982 roku budował podziemne struktury Solidarności, organizował druk i kolportaż wydawnictw drugiego obiegu. Wielokrotnie był zatrzymywany i przesłuchiwany przez organy bezpieczeństwa. Po 1989 roku wicepremier w rządzie Jerzego Buzka, a ostatnio prezes stowarzyszenia Wspólnota Polska. Mimo ciężkiej choroby do ostatnich dni angażował się w sprawy Polaków żyjących poza granicami państwa polskiego.

 

Dne 30.12.2016 ve věku 68 let zemřel Longin Komołowski. Absolvent Štětínské vysokého učení technického, pracoval v loděnicích ve Štětině, v roce 1980 se účastnil stávky v loděnici. Od roku 1982 zakládal ilegální struktury Solidarity, organizoval tisk a kolportáž tajných vydavatelství. Mnohokrát byl zadržován a vyslýchán orgány státní bezpečnosti. Po roce 1989 místopředseda ve vládě Jerzego Buzka, a v poslední době předseda sdružení Wspólnota Polska. Přes těžkou nemoc do posledních dnů se angažoval v záležitostech Poláků žijících za hranicemi polského státu.

 

 

Pożegnaliśmy w 2016 roku

 

Wspominamy tych, którzy odeszli do wieczności w ubiegłym roku. Spośród wybitnych Polaków są to między innymi / Vzpomínáme na ty, kteří zemřeli v minulém roce. Z významných Poláků jsou to mezi jinými Bogusław Kaczyński (67) – krytyk muzyczny / hudební kritik, Andrzej Żuławski (76) – reżyser / režisér, Marian Kociniak (80) – aktor / herec, Tadeusz Gocłowski (84) – arcybiskup kościoła rzymskokatolickiego / arcibiskup římskokatolické církve, Maria Czubaszek (76) – pisarka / spisovatelka, Andrzej Kondratiuk (79) – reżyser / režisér, Bogdan Smoleń (76) – aktor / herec, Janina Parandowka (74) – dziennikarka i pisarka / novinářka a spisovatelka, Franciszek Macharski (89) – kardynał kościoła rzymskokatolickiego / kardinál římskokatolické církve, Andrzej Wajda  (90) – reżyser / režisér, Andrzej Kopiczyński (82) – aktor / herec. Z osobistości czeskich zmarli / Z českých osobnosti zemřeli Věra Čáslavská (74) – gimnastka, laureatka wielu medali olimpijskich / gymnastka, laureátka mnoha olympijských medailí,  Luba Skořepová (93) – aktorka / herečka. A na świecie pożegnaliśmy następujące osobistości / Rozloučili jsme se z následujícími světovými osobnostmi Muhammad Ali (74) – najsłynniejszy bokser świata / nejslavnější boxer světa, David Bowie (69) – muzykant / muzikant, Johan Cruijff (69) – piłkarz holenderski / holandský fotbalista, Fidel Castro (90) – rewolucjonista marksistowski, od 1959 roku przywódca Kuby / marxistický revolucionář, od roku 1959 vůdce Kuby,  Umberto Eco (84) – pisarz i filozof / spisovatel a folozof, Leonard Cohen (82) – pieśniarz / písničkář, , Allan Williams (88) – manedżer brytyjskiej grupy muzycznej The Beatles / manažer britské hudební skupiny The Beatles, Hans-Dietrich Genscher (89) – polityk niemiecki / německý politik, Szimon Peres (87) – polityk izraelski / izraelský politik, Eli Wiesel (87) – pisarz żydowski, laureat pokojowej Nagrody Nobla / židovský spisovatel, laureát Nobelovy ceny míru, Michal Kováč (86) – pierwszy po 1993 roku prezydent Słowacji / první po roce 1993 prezident Slovenska.

 

Na Zaolziu zmarli / Na Zaolzí zemřeli Maria Drobiszowa (90) – Stonawa, Jan Kocyan (58) – Trzyniec, Elżbieta Kowalska (91) – Czeski Cieszyn, Irena Kubiczkowa (76) – Czeski Cieszyn, Artur Kubala (82) – Karwina-Frysztat, Adam Liszok, Kazimiera Santarius (67) – Hawierzów-Szumbark, Herbert Ostruszka – Czeski Cieszyn, urodzony w Karwinie-Solcy, inż. Josef Kozieł (90) – Czeski Cieszyn, Władysław Milerski (96) – Czeski Cieszyn, nauczyciel, działacz COEX, członek Sekcji Historii Regionu PZKO, Chóru Nauczycieli Polskich i innych polskich organizacji społecznych, językoznawca, autor wielu publikacji naukowych / učitel, funkcionář COEX, člen Sekce regionálních dějin PZKO, pěveckého Sboru polských učitelů a jiných polských spolků, jazykovědec, autor mnoha vědeckých publikací, mgr Edward Kaim (90) – Czeski Cieszyn-Sibica, emerytowany profesor gimnazjum, działacz Zrzeszenia Śpiewaczo-Muzycznego i Stowarzyszenia Artystów Plastyków / emeritní profesor gymnázia, funkcionář Pěvecko-hudebního sdružení a Sdružení malířů, Alojzy Brzezny (67) – Orłowa-Lutynia, inż. Władysław Węglorz (62) – Oldrzychowice, Olga Szmejowa (91) – Bogumin, Władysław Lalik (80) – Wędrynia, Olga Mikułowa (83) – Sucha Górna, mgr Cecylia Gil (90) – Lutynia Dolna, emerytowana nauczycielka / učitelka v důchodu, Hilda Legerska – Trzyniec, mgr Hubert Piszkiewicz (85) – Czeski Cieszyn, emerytowany profesor gimnazjum / emeritní profesor gymnázia, „Mimi” Irena Sztebel (86), Józef Gil (79) – Karwina, Bronisław Klajs (82) – Karwina-Raj, Karol Pyszko (84) – Nawsie, Brunon Pieczka (86) – Karwina-Mizerów, działacz MK PZKO / funkcionář MS PZKO, Czesław Wygrys (67) – Stonawa, zamieszkały w Dziećmorowicach, Anna Bury (58) – Boconowice, Helena Wałoszkowa (94) – Ropica, Jadwiga Mika (76) – Czeski Cieszyn, Henryk Kraina (82) – Czeski Cieszyn, Bogusław Kożdoń (85) – Czeski Cieszyn, Jerzy Kluz (64) – Bystrzyca, Jadwiga Polok (83) – Czeski Cieszyn, Irena Słowik – Trzyniec, Jakub Mackowski – Sucha Górna, emerytowany nauczyciel / učitel v důchodu, Gustaw Toman (75) – Hawierzów-Szumbark, Czesław Curzydło (80) – Czeski Cieszyn-Stanisłowice, redaktor naczelny „Jutrzenki” / šéfredaktor „Jutrzenki”, Walter Kadłubiec (88) – Oldrzychowice, Stanisław Kubik (77) – Nawsie, Anna Tomankowa (79) – Jabłonków, Stanisław Branny (68) – Mosty koło Czeskiego Cieszyna, Alojzy Nierychel (87) – Wierzniowice, działacz MK PZKO / funkcionář MS PZKO, Marek Wiesław Sajdok (61), Józef Sikora „Bónbón” – Jabłonków, Gustaw Wacławik (85) – Czeski Cieszyn-Sibica, Beatrice Klotkowa (93) – Hawierzów, Danuta Bulawa, Josef Kozubek (89) – Olbrachcice, Helena Wojtasowa (93) – Hawierzów, Maria Lasotowa (87) – Jabłonków, JUDr Gerard Wranik (77) – Karwina-Granice, Emil Morcinek – Trzyniec, Józef Górecki (79) – Karwina-Raj, Bronisław Kołatek, Józef Branny (69) – Czeski Cieszyn-Mosty, działacz MK PZKO / funkionář MS PZKO, Józef Gałuszka (80) – Hawierzów-Sucha, Danuta Kujawa – Wędrynia, nauczycielka,  Józef Rusz (68) – Bystrzyca, kurator Luterańskiego Ewangelickiego Kościoła / kurátor Luteránské církve evangelické, Antonina Donocik (84) – Czeski Cieszyn, Eugeniusz Roman Stysiński (79) – Czeski Cieszyn, Władysława Welszar (77) – Trzyniec, emerytowana nauczycieka / učitelka v důchodu, Rudolf Neděla (71) – Sucha Górna, Vilém / inż. Wilhelm Zmełty (78) – Oldrzychowice, Henryk Palowski (49) – Olbrachcice, Stanisław Mrózek (83) – Karwina-Nowe Miasto, Danuše Klimszowa (80) – Cierlicko, Jan Tomanek (81) – Czeski Cieszyn, Domicela Humlowa (92) – Czeski Cieszyn,  inż. Eugeniusz Wacławczyk (89) – Olbrachcice, Helena Przywarowa (94) – Cierlicko Dolne,  Rudolf Kałuża – Karwina-Raj, Władysław Klus (87) – Czeski Cieszyn, Anna Krzywoń (95) – Wielopole, Maria Szkanderowa (68) – Pioseczna, Eduard Kaleta (77) – Bystrzyca, inż. Gustaw Guńka (88) – Olbrachcice, działacz COEX / funkcionář COEX, Anna Krygiel (87) – Hawierzów-Błędowice, Henryk Kotajny (85) – Trzyniec, Vladislav Chmiel (63) – Hawierzów-Błędowice, Emilia Filipkowa (80) – Trzyniec-Kanada, Helena Cieślarowa (90) – Nydek, inż. Leo Herman (89) – Hawierzów-Błędowice, Irena Swaczynowa (73) – Karwina-Raj, Wanda Woźniakowa (92) – Orłowa, Ferdynand Stachura (100) – San Francisco, USA, Monika Stachura (94) – San Francisco, USA, Anna Tyrnowa (88) – Trzyniec, Josef Bujok (90) – Sucha Średnia, inż. Jan Żebrok (82) – Bystrzyca, Jan Staszczak (76) – Czeski Cieszyn-Mosty, Jan Cieślar (85) – Nawsie, emerytowany nauczyciel / učitel v důchodu, Maria Bałonowa (95) – Hawierzów-Błędowice, MUDr Helena Entner (67) – Karwina-Raj, Milada Hila (90) – Orłowa Lutynia, Małgorzata Krajčowa (88) – Karwina-Mizerów, Ilse Strzelczokowa (93) – Karwina-Mizerów, inż. Józef Kożusznik (60) – Hawierzów-Błędowice Dolne, inż. Bruno Lorenc (85) – Ostrawa, Zuzanna Klusowa (90) – Piosek, Petr Janáček – Karwina-Raj, Karol Tacina (94) – Gródek, Henryk Przybyła – Czeski Cieszyn, inż. Paweł Przeczek (92) – Ligotka Kameralna, działacz MK PZKO / funkcionář MS PZKO, Rudolf Przeczek (92) – Hawierzów-Szumbark, inż. Karol Möhwald (84) – Orłowa, Danuta Santarius (68) – Orłowa-Lutynia, inż. Karol Kraina (73) – Dąbrowa, Juliusz Sebera (68) – Skrzeczoń, Aniela Zotyka (80) – Czeski Cieszyn, Helena Wałoszkowa (82) – Olbrachcice, Anna Losenická (91) – Błędowice, zamieszkała w Ostrawie, inż. Władysław Wigłasz, CSc. (70) – Czeski Cieszyn,  inż. Stanisław Miczek (80) – Trzyniec-Podlesie, Helena Tarabowa (80) – Hawierzów, ks. senior mgr Bogusław Kokotek (67) – Trzyniec, długoletni duszpasterz Śląskiego Kościoła Ewangelickiego A. W., radny COEX w kadencji 2010-14 / dlouholetý pastor Slezské církve evangelické a. v., člen zastupitelstva za COEX ve volebním období 2010-14 , Jiří Šotkovský (74) – Milików, Antoni Waszut – Niebory, Bogusław Lasota (89), emerytowany nauczyciel / učitel v důchodu, Olga Buławowa (75) – Sucha Górna, MgA. Franek Chmiel (85) – Bratysława, współzałożyciel Sceny Polskiej, wybitny reżyser filmowy i teatralny, rodak z Zaolzia / spoluzakladatel Polské scény, významný režisér ve filmu a divadle, rodák ze Zaozí, Bolesław Dzik (77) – Hawierzów-Sucha, Jan Zogata (72) – Trzyniec, Władysław Biedrawa (64) – Trzycież, Gerard Wierzgoń (80) – Karwina-Raj, Maria Kowalczyk (93) – Trzyniec, Gustaw Mitrenga (76) – Wędrynia, Władysław Wałach (69) – Wędrynia, Henryk Chlup (87) – Trzyniec, Karol Kaleta (74) – Bystrzyca, mgr Wilhelm Franek (88) – Czeski Cieszyn, profesor gimnazjum / profesor gymnázia, Emilia Kowalowska – Łąki, inż. Gustav Cieślar (85) – Leszna Dolna, Jan Klimek (79) – Koszarzyska, Ludmiła Berek (90) – Bystrzyca, Tomasz Żołny, Anna Parzykowa (91) – Cierlicko-Kościelec, Renata Sikora (61) – Wędrynia, Danuta Nierychel (82) – Wierzniowice, Marta Śmigowa (83) – pochodząca z Suchej Średniej, Czeski Cieszyn, Władysław Siuda (80) – Sucha Górna, Władysława Kaletowa (81) – Karwina-Mizerów, Karol Kornuta (76) – Trzyniec, Bronisława Lasota (88) – Nawsie, Ema Troszkowa (77) – Śmiłowice-Trzycież, Mirosław Słowik (83) – Orłowa-Lutynia, MUDr Anna Möhwald (76) – Orłowa, Alfred Pulcer (75) – Olbrachcice, Zofia Kożuch (86) – Trzyniec, Adam Kluz (69) – Jabłonków, Helena Motyka – Bukowiec, Wanda Szurmanowa (81) – Trzyniec, Jan Polak (59) – Cierlicko Górne, inż. Jadwiga Milerska-Tryb – Anglia, rodaczka z Nydku, Maria Fierlowa (73) – Karwina-Mizerów, Helena Pavelkowa (71) – Karwina-Nowe Miasto, Elżbieta Dudowa (86) – Karwina-Stary Raj, Anna Cieślarowa (88) – Nydek, Maria Knoll (65) – Czeski Cieszyn, Valerián / Walerian Musiołek (86) – Stonawa, Władysław Wawrzyczek (88) – Piotrowice, Danuta Brazda (75) – Karwina-Nowe Miasto, Karol Kubisz (80) – Trzyniec, Wanda Ramikowa (91) – Karwina-Mizerów, inż. Irena Folwarczna (62) – Czeski Cieszyn, Maria Polokowa (89) – Olbrachcice, Władysław Gajda (84) – Karwina-Nowe Miasto, Wanda Suchankowa (76) – Sucha Górna, Józef Cieśla (81) – Olbrachcice, Maria Klimoszkowa (85) – Hawierzów, Czesław Czudek (51) – Czeski Cieszyn, mgr Jan Musioł (79) – Trzyniec, emerytowany nauczyciel / učitel v důchodu, Genowefa Czendlikowa (86) – Karwina-Stare Miasto, Jan Baron (71) – Trzyniec, Anna Witosz (77) – Karwina, Helena Kaimowa (95) – Kocobędz, Helena Śliżowa (77) – Trzyniec, Bruno Dziendziel (81) – Orłowa, inż. Jan Dziadek – Wędrynia.

 

Sukces polskich skoczków narciarskich w Turnieju Czterech Skoczni / Úspěch polských skokanů na lyžích na Turnaji čtyř můstků

 

Tak polskiego Turnieju Czterech Skoczni jeszcze nie było i już chyba nigdy nie będzie. Polacy zdobyli pierwsze, drugie i czwarte miejsce. Przedtem na podium klasyfikacji generalnej TCS stawał tylko jeden Polak, Adam Małysz 16 lat temu. Sukces Kamila Stocha, Piotra Żyły i Macieja Kota to ogromna dawka energii dla polskich skoków. Kamil Stoch wygrał niemal wszystko, jest dwukrotnym złotym medalistą olimpijskim, mistrzem świata i triumfatorem Pucharu Świata. Dotychczas właśnie to jedyne trofeum brakowało w jego kolekcji. Właśnie zawody w Niemczech i Austrii uchodzą za najtrudniejsze. Trzeba oddać osiem (w tym roku siedem – w Bischofshofen przeprowadzono tylko jedną serię skoków) świetnych skoków w 10 dni na czterech różnych skoczniach. – Nie potrafię powiedzieć, które trofeum jest ważniejsze. Każde miało swoją historię i dramaturgię. Za każdym stały praca, wysiłek upór i determinacja. Zwycięstwo to rodzaj nagrody dla sportowca – powiedział Kamil Stoch.

 

Takový polský Turnaj čtyř můstků ještě nebyl a zřejmě už nikdy nebude. Poláci získali první, druhé a čtvrté míst. Doposud na pódiu celkové klasifikace TČM stával pouze jeden Polák, Adam Małysz před 16 lety. Úspěch Kamila Stocha, Piotra Żyły a Macieje Kota to je obrovská dávka energie pro polské skokany. Kamil Stoch vyhrál už téměř vše, je dvojnásobným nositelem zlaté olympijské medaile, mistrem světa a vítězem Světového poháru. Doposud právě tato jediná trofej mu chyběla do kolekce. Právě soutěže v Německu a Rakousku patří k nejtěžším. Je nutno provést osm (v letošním roce sedmkrát – v Bischofshofenu bylo uskutečněno pouze jediné kolo skoků) dobrých skoků za 10 dnů a na čtyřech různých můstcích. – Neumím říct, která trofej je pro mně důležitější Každá měla svou historii a dramaturgii. Za každou stála práce, úsilí a tvrdošíjnost. Vítězství, to je druh odměny pro sportovce – řekl Kamil Stoch.

 

Wyniki / Výsledky – Obersdorf: 1. Stefan Kraft (Austria / Rakousko), 2. Kamil Stoch, 3. Michael Hayboeck (Austria / Rakousko), Garmisch-Partenkirchen: 1. Daniel Andre Tande (Norwegia / Norsko), 2. Kamil Stoch, 3. Stefan Kraft, Innsbruck: 1. Daniel Andre Tande, 2. Robert Johansson (Norwegia / Norsko), 3. Jewgenij Klimow (Rosja / Rusko), Bischofshofen: 1. Kamil Stoch, 2. Michael Hayboeck 3. Piotr Żyła, Wyniki TCS: 1. Kamil Stoch – 997,8 pkt., 2. Piotr Żyła – 962,5 pkt., 3. Daniel Andre Tande – 941,8 pkt., 4. Maciej Kot – 934,3 pkt., Manuel Fettner (Austria / Rakousko) – 926,8 pkt., 6. Stefan Kraft – 926,5 pkt., 7. Markus Eisenbichler (Niemcy / Německo) – 924,4 pkt., 8. Stephan Layhe (Niemcy / Německo) – 911,1 pkt., 9. Peter Prevc (Słowenia / Slovinsko) – 908,8 pkt., 10. Andreas Stjernen (Norwegia / Norsko) – 900,3 pkt., Puchar Świata / Světový pohár – aktualna klasyfikacja: 1. Kamil Stoch, 2. Domen Prevc (Słowenia / Slovinsko), 3. Daniel Andre Tande, 4. Stefan Kraft, 5. Michael Hayboeck, 6. Maciej Kot, 7. Manuel Fettner, 8. Markus Eisenbichler, 9. Piotr Żyła, 10. Severin Freund (Niemcy / Německo), Puchar Narodów / Pohár národů – aktualna klasyfikacja: 1. Polska / Polsko, 2. Austria / Rakousko, 3. Niemcy / Německo, 4. Norwegia / Norsko, 5. Słowenia / Slovinsko.

 

 

Polscy skoczkowie tuż po zwycięstwie w Turnieju Czterech Skoczni – Kamil Stoch na ramionach Macieja Kota i Piotra Żyły, obok Dawid Kubacki i Stefan Hula / Polští skokané na lyžích ihned po vítězství na Turnaji čtyř můstků – Kamil Stoch na ramenech Macieje Kota i Piotra Żyły, vedle Dawid Kubacki a Stefan Hula (foto: GW)

 

„Wiadomości-Tudósítások-Zprávy“, wydawca / kiadó / vydavatel: Organizacja Pożytku Publicznego Koexistencia opp. / Koexistencia o.p.s. Közhasznú társaság / Obecně prospěšná společnost Koexistencia o.p.s., IČO: 68899289, adres wydawcy / a kiadó címe / adresa vydavatele: 737 01 Český Těšín / Czeski Cieszyn, Střelniční / ul. Strzelnicza 209/28, rada redakcyjna / szerkesztőbizottság / redakční rada: Tadeusz Toman (redaktor naczelny / főszerkesztő / šéfredaktor), Zoltán Domonkos, Władysław Drong, Bogusław Kaleta, Stanisław Gawlik, zamknięcie numeru / lapzárta / uzávěrka čísla: 27.1.2017, treść numeru zamieszczona na stronach internetowych www.coexistentia.cz, w formie drukowanego zeszytu gazeta jest przekazywana instytucjom i archiwom, czytelnikom wyłącznie na zamówienie / a kiadvány nyilvánosan elérhető a www.coexistentia.cz honlapon, nyomtatott formában újságunkat intézmények és archívumok  számára készítjük, olvasók számára csak megrendelésre / obsah čísla zveřejněn na webových stránkách www.coexistentia.cz, v tištěné podobě jsou noviny poskytovány institucím a archivům, čtenářům pouze na objednávku