*********************************************************************************************

WIADOMOŚCI – TUDÓSÍTÁSOK – ZPRÁVY

Gazeta członków ruchu politycznego COEXISTENTIA-WSPÓLNOTA

A COEXISTENTIA-EGYÜTTÉLÉS politikai mozgalom tagjainak lapja

Noviny členů politického hnutí COEXISTENTIA-SOUŽITÍ

www.coexistentia.cz

nr 75  (4/2016)                       14.5.2016 r.

*********************************************************************************************

21.4.2016 r. odbyła się w Wędryni konferencja naukowa „Skansen, rezerwat, hospicjum... pod przymusem, czy z własnej woli”. Wykorzystano zdjęcia zamieszczone na www.zwrot.cz. / 21.4.2016 se konala ve Vendryni vědecká konference „Skanzén, park, hospic... z přinucení nebo z vlastní vůle”. Byly využity fotografie zveřejněné na www.zwrot.cz.

Konferencja naukowa w Wędryni

Vědecká konference ve Vendryni

We czwartek 21.4.2016 r. odbyła się w Wędryni, w budynku dawnej szkoły katolickiej koło kościoła pw. św. Katarzyny, konferencja naukowa pt. „Skansen, rezerwat, hospicjum... pod przymusem, czy z własnej woli”. Jej organizatorem była organizacja pożytku publicznego Koexistencia o.p.p., a współorganizatorami Miejscowe Koło PZKO w Wędryni i Polska Sekcja Narodowa ruchu politycznego COEXISTENTIA. W programie konferencji były dwa krótkie referaty – Tadeusz Toman na temat udziału ruchu politycznego COEXISTENTIA w wyborach i Elżbieta Wania, dyrektor PSP w Wędryni – na temat kondycji polskiego szkolnictwa na Zaolziu. Referat główny wygłosił etnograf Jarosław jot-Drużycki. Prelegent potraktował temat bardzo szeroko, i to jak czasowo, często sięgał do czasów XIX wieku, analizował cytaty działaczy polskiej mniejszości narodowej na Śląsku Cieszyńskim, które ukazywały się w miejscowej prasie, porównywał z działalnością na rzecz ochrony polskiej mniejszości narodowej. Stwierdził m.in., że w pełni nie wykorzystujemy należnych nam praw. Na postawione pytanie – pod przymusem, czy z własnej woli? – nie odpowiedział. Po wygłoszeniu referatu temat był kontynuowany w dyskusji. W obradach wzięli udział działacze centralnych organów ruchu politycznego COEXISTENTIA, obrady prowadził Zoltan Domonkos, sekretarz jego Rady Wykonawczej, podsumowanie przeprowadzili wójt Wędryni, Bogusław Raszka (COEX) i przewodniczący ruchu, Józef Przywara. W przerwie obrad uczestnicy konferencji zwiedzili Izbę Pamięci gminy w Wędryni, która mieści się w tym samym budynku. Po zakończeniu obrad spotkał się zarząd i rada nadzorcza Koexistencji o.p.p., aby zaplanować działalność prelekcyjną i wydawniczą organizacji do końca bieżącego roku. Tadeusz Toman, dyrektor Koexistencia o.p.p.

Ve čtvrtek 21.4.2016 se konala ve Vendryni, v budově bývalé katolické školy u kostela sv. Kateřiny, vědecká konference n.t. „Skanzén, park, hospic.. z přinucení nebo z vlastní vůle.” Jejím pořadatelem byla obecně prospěšná společnost Koexistencia o.p.s., a spolupořadateli Místní skupina PZKO Vendryně a Polská národní sekce politického hnutí COEXISTENTIA. Na programu konference byly dva krátké referáty – Tadeusze Tomana na téma účasti politického hnutí COEXISTENTIA ve volbách a Elżbiety Wania, ředitelky PZŠ Vendryně, na téma kondice polského školství na Zaolzí. Hlavní referát přednesl etnograf, Jarosław jot-Drużycki. Přednášející s tématem naložil velmi široce, a to jednak z hlediska časového, často se uchýlil do období XIX. století, analýzovál citáty předáků polské národnostní menšiny na Těšínském Slezsku, které byly zveřejňovány v místním tisku, srovnával s činností na ochranu polské národnostní menšiny. Prohlásil m. j., že plně nevyužíváme příslušející nám práva. Na položenou otázku – s přinucení nebo z vlastní vůle? neodpověděl. Po přednesení referátu téma bylo pokračováno v diskusi. Jednání se účastnili funkcionáři politického hnutí COEXISTENTIA, jednání zahájil Zoltán Domonkos, tajemník jeho Výkonné rady, shrnutí provedl starosta Vendryně Bohuslav Raszka (COEX) a předseda Hnutí Josef Przywara. V přestávce jednání účastníci zhlédli Pamětní síň obce Vendryně, která se nachází ve stejné budově. Po ukončení jednání se setkala správní rada a dozorčí rada Koexistencia o.p.s., aby naplánovala přednáškovou a vydavatelskou činnost organizace do konce letošního roku. Tadeusz Toman, ředitel Koexistencia o.p.s.

Stara szkoła z Izbą Pamięci, kościół pw. św. Katarzyny / Stará škola s Pamětní síní, kostel sv. Kateřiny

Tadeusz Toman – „Udział ruchu politycznego COEXISTENTIA w wyborach” / „Účast politického hnutí COEXISTENTIA ve volbách”

(referat wygłoszony na konferencji naukowej 21.4.2016 r. w Wędryni)

(referát přednesen na vědecké konferencji 21.4.2016 ve Vendryni)

Ruch polityczny WSPÓLNOTA-COEXISTENTIA w swoim programie ma punkt: zapewnienie reprezentacji politycznej mniejszości narodowych w organach przedstawicielskich wszystkich szczebli, w czego wynika konieczność udziału w wyborach. Możliwości są ograniczone, pomimo to Polska Sekcja Narodowa ruchu dąży do maksymalnie pozytywnego wyniku tak, aby Polacy byli reprezentowani wszędzie tam, gdzie o Polakach się decyduje. Oprócz udziału w wyborach do rad miast i gmin na terenach zamieszkałych przez polską mniejszość narodową bierze udział w wyborach wojewódzkich, do Izby Poselskiej i Senatu Parlamentu RC i Parlamentu Europejskiego.

W pierwszych wyborach wojewódzkich 12.11.2000 r., wtedy jeszcze do Województwa Ostrawskiego, braliśmy udział samodzielnie, podpisano umowę 3x3 z PZKO i Radą Polaków – liderem był Bogusław Chwajoł, progu 5-procentowego nie przekroczyliśmy uzyskując 2,32% głosów, co jest prawdopodobnie maksimum potencjału polskiej mniejszości narodowej w województwie. Dlatego w następnych wyborach 5.-6.11.2004 r., już w Województwie Morawskośląskim nie kandydowaliśmy, wspieraliśmy Mariana Kusia z listy ČSSD, który wtedy uzyskał mandat. W następnych wyborach 17.-18.10.2008 r. podpisaliśmy umowę koalicyjną z SNK ED i ruchem politycznym NEZÁVISLÍ i zgłosiliśmy listę wyborczą Osobnosti kraje, liderem był Igor Petrov – jednak progu wyborczego nie pokonaliśmy (zdobyliśmy 2,96% głosów). W ostatnich wyborach 12-13.10.2012 r. kandydowaliśmy na liście Strany Práv Občanů – Zemanovci, liderem był Martin Schubert, zdobyliśmy 4,56% głosów, czyli do pokonania progu 5-procentowego zabrakło niewiele, nasi kandydaci uzyskali najwięcej głosów preferencyjnych – Andrzej Feber 2211 gł., Roman Wróbel 2548 gł., Bogusław Chwajoł 1922 gł. (przy czym lider uzyskał tylko 641 głosów).

Również w wyborach do Izby Poselskiej Parlamentu RC problemem jest 5-procentowy próg wyborczy, na uzyskanie pieniędzy z budżetu państwa obowiązuje próg 1,5-procentowy, ale jego pokonanie wymagałoby porozumienia wszystkich mniejszości narodowych. Podobnie jest w wyborach do Parlamentu Europejskiego. W pierwszych wyborach 11.-12.6.2004 r. poparliśmy lidera listy SNK ED Józefa Zieleńca (lista uzyskała 11,02% gł., kandydat 83 828 gł.). W drugich wyborach 5.-6.6.2009 r. nie wskazywaliśmy, kogo wspierać. W wyborach 23.-24.5.2014 r. popieraliśmy lidera ČSSD, Jana Kellera (lista uzyskała 14,17% gł., kandydat 57 812 gł.).

W wyborach do Senatu Parlamentu RC, gdzie obowiązuje większościowa ordynacja wyborcza w pierwszych wyborach 15-16.11.1996 r. w okręgu nr 73 zgłosiliśmy Jerzego Czapa (uzyskał 7,76% gł. i nie wszedł do II tury), mandat uzyskał Emil Škrabiš (KDU-ČSL), w okręgu nr 74 mandat uzyskał Alfréd Michalik (ČSSD), w okręgu nr 75 mandat uzyskał Antonín Petráš (KSČM). W wyborach 13-14.11.1998 r. w okręgu nr 73 zgłosiliśmy Jiřego Pinkawę (uzyskał 4,66% gł. i nie wszedł do II tury), mandat ponownie uzyskał Emil Škrabiš. W następnych wyborach senackich w II turze wspieraliśmy zawsze konkretnego kandydata-Polaka, który wszedł do decydującej rozgrywki. W wyborach 12.11.2000 r. w okręgu nr 74 mandat uzyskał Andrzej Feber (4-koalicja), który pokonał Miladę Halíkową (KSČM). W wyborach 25.-26.10.2002 r. w okręgu nr 75 Edward Matykiewicz (KSČM) pokonał Petra Trojka (ODS). W wyborach 5.-6.11.2004 r. w okręgu nr 73 Igor Petrov (SNK ED) pokonał Emila Škrabiša (KDU-ČSL), w I turze wspieraliśmy Jana Ferenca (NEZÁVISLÍ), który uzyskał 9,15% gł. i nie wszedł do II tury. W wyborach 20.-21.10.2006 r. w okręgu nr 74 Petr Vícha (ČSSD) pokonał Emilii Večeřovou (ODS), popierany przez nas Andrzej Feber uzyskał 11,73% gł. i nie wszedł do II tury. W wyborach 17-18.10.2008 r. w okręgu nr 75 Radek Sušil ČSSD) uzyskał mandat w I turze (53,34%). W wyborach 15-16.10.2010 r. w II turze popieraliśmy Stanisława Czudka (Věci Veřejné) – uzyskał 48,58% gł., mandat zdobył Petr Gawlas (ČSSD). W wyborach 12.-13.10.2012 r. w okręgu nr 74 Petr Vícha (ČSSD) uzyskał mandat w I turze (59,70%). W wyborach 10.-11.10.2014 r. w okręgu nr 75 Radek Sušil (ČSSD) uzyskał mandat ponownie w I turze (62,63%).

W wyborach prezydenta RC COEXISTENTIA popierała aktualnego prezydenta Miloša Zemana (SPO-Zemanovci), który w II. turze pokonał Karla Schwarzenberga (TOP 09).

COEXISTENTIA odnosi sukcesy w wyborach na szczeblu gminnym – w 1990 roku (w Czechosłowacji) i latach 1994, 1998, 2002, 2006, 2010 i 2014 (w Republice Czeskiej). Mandaty ruch polityczny uzyskał z list partyjnych COEX lub z list stowarzyszenia COEX z kandydatami niezależnymi. W 1990, 1994 i 1998 roku obowiązywała proporcjonalna ordynacja wyborcza bez progu wyborczego, w 1998 roku wprowadzono 5-procentowy próg wyborczy, a proporcjonalną ordynację wyborczą zmieniono na korzyść silniejszych ugrupowań politycznych. W wyborach komunalnych 24-25.11.1990 r. COEX uzyskał 18 mandatów w następujących miastach i gminach – Stonawa (2), Sucha Górna (1), Cierlicko (1), Czeski Cieszyn (2), Nydek (1), Bystrzyca (1), Gródek (1), Milików (5), Jabłonków (1), Bukowiec (2) i Łomna Dolna (1). W wyborach 18-19.11.1994 r. COEX uzyskał 44 mandaty w następujących miastach i gminach – Bogumin (1), Rychwałd (1), Lutynia Dolna (1), Piotrowice koło Karwiny (2), Stonawa (1), Olbrachcice (2), Sucha Górna (1), Hawierzów (1), Czeski Cieszyn (2), Trzyniec (1), Nydek (2), Koszarzyska (2), Gródek (6), Milików (5), Nawsie (3), Jabłonków (3), Piosek (3), Bukowiec (6) i Łomna Dolna (1). W lutym 1995 r. odbyły się wybory po usamodzielnieniu się gminy Wędryni – COEX uzyskał 5 mandatów. W wyborach 13-14.11.1998 r. COEX uzyskał 46 mandatów w następujących miastach i gminach – Rychwałd (1), Lutynia Dolna (1), Piotrowice koło Karwiny (2), Karwina (1), Stonawa (1), Olbrachcice (2), Hawierzów (1), Sucha Górna (1), Kocobędz (1), Czeski Cieszyn (1), Trzyniec (2), Wędrynia (5), Bystrzyca (1), Nydek (1), Gródek (3), Koszarzyska (3), Milików (5), Nawsie (2), Jabłonków (2), Piosek (2), Bukowiec (6) i Łomna Dolna (2). W wyborach 1-2.11.2002 r. COEX uzyskał 39 mandatów w następujących miastach i gminach – Rychwałd (1), Lutynia Dolna (1), Piotrowice koło Karwiny (1), Stonawa (1), Olbrachcice (1), Sucha Górna (1), Kocobędz (1), Cierlicko (1), Ropica (1), Wędrynia (6), Nydek (2), Gródek (3), Koszarzyska (2), Milików (6), Nawsie (3), Jabłonków (2), Bukowiec (5) i Łomna Dolna (1). W wyborach 20-21.10.2006 r. COEX uzyskał 40 mandatów w następujących miastach i gminach – Lutynia Dolna (1), Piotrowice koło Karwiny (1), Karwina (3), Stonawa (1), Olbrachcice (1), Kocobędz (3), Cierlicko (1), Ropica (2), Trzanowice (1), Trzyniec (1), Wędrynia (5), Nydek (2), Gródek (3), Koszarzyska (1), Milików (5), Nawsie (2), Jabłonków (1), Piosek (1), Bukowiec (4) i Łomna Dolna (1). W wyborach 15-16.10.2010 r. COEX uzyskał 42 mandatów w następujących miastach i gminach – Lutynia Dolna (1), Karwina (2), Olbrachcice (2), Kocobędz (2), Cierlicko (1), Ropica (2), Trzanowice (2), Trzyniec (4), Wędrynia (6), Nydek (2), Gródek (4), Koszarzyska (1), Milików (5), Nawsie (2), Jabłonków (1), Piosek (1), Bukowiec (3) i Łomna Dolna (1). W wyborach 10-11.10.2014 r. COEX uzyskał 41 mandatów w następujących miastach i gminach – Lutynia Dolna (1), Piotrowice koło Karwiny (1), Olbrachcice (1), Kocobędz (2), Cierlicko (1), Ropica (6), Trzanowice (1), Trzyniec (2), Wędrynia (7), Nydek (2), Gródek (3), Koszarzyska (2), Milików (5), Nawsie (1), Jabłonków (1), Bukowiec (3) i Łomna Dolna (2). Na stanowiska wójtów w Wędryni, Ropicy i Milikowie wybrano kandydatów COEX.

Źródła: archiwum COEX, „WTZ“, http://volby.cz, Tadeusz Toman

Politické hnutí COEXISTENTIA-SOUŽITÍ má ve svém programu bod: zajištění politické reprezentace národnostních menšin v zastupitelských orgánech na všech úrovních, z čehož vyplývá nutnost účastnit se voleb. Možnosti jsou omezené, přesto Polská národní sekce hnutí usiluje o maximálně pozitivní výsledek tak, aby Poláci byli zastoupeni všude tam, kde se o Polácích rozhoduje. Kromě účasti ve volbách do zastupitelstev měst a obcí na území obydleném polskou národnostní menšinou účastní se krajských voleb, voleb do Poslanecké sněmovny a Senátu Parlamentu ČR a Evropského parlamentu.

Prvních krajských volebdne 12.11.2000, tehdy ještě do Ostravského kraje, jsme se účastnili samostatně, byla podepsána smlouva 3x3 s PZKO a Radou Poláků – lídrem byl Bohuslav Chwajoł, práh 5% jsme nepřekročili, získali jsme 2,32 % hlasů, což je pravděpodobně maximální volební potenciál polské národnostní menšiny v kraji. Proto v následujících volbách ve dnech 5.-6.11.2004, jsme už v Moravskoslezském kraji nekandidovali, podpořili jsme Mariana Kusie z kandidátky ČSSD, který tehdy získal mandát. V následujících volbách ve dnech 17.-18.10.2008 jsme podepsali koaliční smlouvu s SNK ED a politickým hnutím NEZÁVISLÍ a přihlásili jsme kandidátní listinu Osobnosti kraje, lídrem byl Igor Petrov – avšak volební práh jsme nepřekročili (získali jsme 2,96 % hlasů). V posledních volbách ve dnech 12-13.10.2012 jsme kandidovali na kandidátce Strany Práv Občanů – Zemanovci, lídrem byl Martin Schubert, získali jsme 4,56 % hlasů, to je do překročení 5% prahu nechybělo moc, naši kandidáti získali nejvíce preferenčních hlasů – Andrzej Feber 2211 hlasů, Roman Wróbel 2548 hlasů, Bohuslav Chwajoł 1922 hlasů (pří čemž lídr získal pouze 641 hlasů).

Také ve volbách do Poslanecké sněmovny Parlamentu ČR problémem je 5% volební práh, pro získání peněz ze státního rozpočtu platí práh 1,5%, ale k jeho překročení by byla nutná dohoda všech národnostních menšin. Obdobné to je ve volbách do Evropského parlamentu. V prvních volbách ve dnech 11.-12.6.2004 jsme podpořili lídra kandidátky SNK ED Josefa Zieleńce (kandidátka získala 11,02% hlasů, kandidát 83 828 hlasů). V druhých volbách ve dnech 5.-6.6.2009 jsme neurčili, koho podporovat. Ve volbách ve dnech 23.-24.5.2014 jsme podpořili lídra ČSSD Jana Kellera (kandidátka získala 14,17% hlasů, kandidát 57 812 hlasů).

Ve volbách do Senátu Parlamentu ČR, kde platí většinový volební řád v prvních volbách ve dnech 15-16.11.1996 jsme ve volebním obvodu č. 73 přihlásili Jiřího Czapa (získal 7,76% hlasů a nepostoupil do II. kola), mandát získal Emil Škrabiš (KDU-ČSL), ve volebním obvodu č. 74 mandát získal Alfréd Michalik (ČSSD), ve volebním obvodu č. 75 mandát získal Antonín Petráš (KSČM). Ve volbách ve dnech 13-14.11.1998 ve volebním obvodu č. 73 jsme přihlásili Jiřího Pinkavu (získal 4,66% hlasů a nepostoupil do II. kola), mandát opět získal Emil Škrabiš. V následujících senátních volbách ve II. kole jsme vždy podpořili konkrétního kandidáta-Poláka, který postoupil do rozhodujícího souboje. Ve volbách dne 12.11.2000 ve volebním obvodu č. 74 mandát získal Andrzej Feber (4koalice), který porazil Miladu Halíkovou (KSČM). Ve volbách ve dnech 25.-26.10.2002 ve volebním obvodu č. 75 Eduard Matykiewicz (KSČM) porazil Petra Trojka (ODS). Ve volbách ve dnech 5.-6.11.2004 ve volebním obvodu č. 73 Igor Petrov (SNK ED) porazil Emila Škrabiše (KDU-ČSL), v I. kole jsme podporovali Jana Ference (NEZÁVISLÍ), který získal 9,15 % hlasů a nepostoupil do II. kola. Ve volbách ve dnech 20.-21.10.2006 ve volebním obvodu č. 74 Petr Vícha (ČSSD) porazil Emilii Večeřovou (ODS), námi podporován Andrzej Feber získal 11,73 % hlasů a nepospoupil do II. kola. Ve volbách ve dnech 17-18.10.2008 ve volebním obvodu č. 75 Radek Sušil ČSSD) získal mandát v I. kole (53,34 %). Ve volbách ve dnech 15-16.10.2010 ve II. kole jsme podporovali Stanisława Czudka (Věci Veřejné) – získal 48,58 % hlasů, mandát získal Petr Gawlas (ČSSD). Ve volbách ve dnech 12.-13.10.2012 ve volebním obvodu č. 74 Petr Vícha (ČSSD) získal mandát v I. kole (59,70 %). Ve volbách ve dnech 10.-11.10.2014 ve volebním obvodu č. 75 Radek Sušil (ČSSD) získal opět mandát v I. kole (62,63 %).

Ve volbách prezidenta ČR COEXISTENTIA podporovala současného prezidenta Miloše Zemana (SPO-Zemanovci), který ve II. kole porazil Karla Schwarzenberga (TOP 09).

COEXISTENTIA je úspěšná ve volbách na obecní úrovni – v roce 1990 (v Československu) a v letech 1994, 1998, 2002, 2006, 2010 a 2014 (v České repblice). Mandáty politické hnutí získalo ze stranických kandidátek COEX nebo z kandidátních listin sdružení COEX s nezávislými kandidáty. V roce 1990, 1994 a 1998 platil poměrný volební řád bez volebního práhu, v roce 1998 byl zaveden 5% volební práh, a proporcionální volební řád byl upraven ve prospěch silnějších politických seskupení. V obecních volbách ve dnech 24-25.11.1990 COEX získalo 18 mandátů v následujících městech a obcích – Stonava (2), Horní Suchá (1), Těrlicko (1), Český Těšín (2), Nýdek (1), Bystřice (1), Hrádek (1), Milíkov (5), Jablunkov (1), Bukovec (2) a Dolní Lomná Dolna (1). Ve volbách ve dnech 18-19.11.1994 COEX získalo 44 mandáty v následujících městech a obcích – Bohumín (1), Rychvald (1), Dolní Lutyně (1), Petrovice u Karviné (2), Stonava (1), Albrechtice (2), Horní Suchá (1), Havířov (1), Český Těšín (2), Třinec (1), Nýdek (2), Košariska (2), Hrádek (6), Milíkov (5), Návsí (3), Jablunkov (3), Písek (3), Bukovec (6) a Dolní Lomná (1). V únoru 1995 se konaly nové volby po osamostatnění se obce Vendryně – COEX získalo 5 mandátů. Ve volbách ve dnech 13-14.11.1998 COEX získalo 46 mandátů v následujících městech a obcích – Rychvald (1), Dolní Lutyně (1), Petrovice u Karviné (2), Karviná (1), Stonava (1), Albrechtice (2), Havířov (1), Horní Suchá (1), Chotěbuz (1), Český Těšín (1), Třinec (2), Vendryně (5), Bystřice (1), Nýdek (1), Hrádek (3), Košařiska (3), Milíkov (5), Návsí (2), Jablunkov (2), Písek (2), Bukovec (6) a Dolní Lomná (2). Ve volbách ve dnech 1-2.11.2002 COEX získalo 39 mandátů v následujících městech a obcích – Rychvald (1), Dolní Lutyně (1), Petrovice u Karviné (1), Stonava (1), Albrechtice (1), Horní Suchá (1), Chotěbuz (1), Těrlicko (1), Ropice (1), Vendryně (6), Nýdek (2), Hrádek (3), Košařiska (2), Milíkov (6), Návsí (3), Jablunkov (2), Bukovec (5) a Dolní Lomná (1). Ve volbách ve dnech 20-21.10.2006 COEX získalo 40 mandátů v následujících městech a obcích – Dolní Lutyně (1), Petrovice u Karviné (1), Karviná (3), Stonava (1), Albrechtice (1), Chotěbuz (3), Těrlicko (1), Ropice (2), Třanovice (1), Třinec (1), Vendryně (5), Nýdek (2), Hrádek (3), Košařiska (1), Milíkov (5), Návsí (2), Jablunkov (1), Písek (1), Bukovec (4) a Dolní Lomná (1). Ve volbách ve dnech 15-16.10.2010 COEX získalo 42 mandátů v následujících městech a obcích – Dolní Lutyně (1), Karviná (2), Albrechtice (2), Chotěbuz (2), Těrlicko (1), Ropice (2), Třanovice (2), Třinec (4), Vendryně (6), Nýdek (2), Hrádek (4), Košařiska (1), Milíkov (5), Návsí (2), Jablunkov (1), Písekk (1), Bukovec (3) a Dolní Lomná (1). Ve volbách ve dnech 10-11.10.2014 COEX získalo 41 mandátů v následujících městech a obcích – Dolní Lutyně (1), Petrovice u Karviné (1), Albrechtice (1), Chotěbuz (2), Těrlicko (1), Ropice (6), Třanovice (1), Třinec (2), Vendryně (7), Nýdek (2), Hrádek (3), Košařiska (2), Milíkov (5), Návsí (1), Jablunkov (1), Bukovec (3) a Dolní Lomná (2). Ve Vendryni, Ropici a Milíkově byli statosty zvoleni kandidáti COEX.

Zdroje: archív COEX, „WTZ“, http://volby.cz, Tadeusz Toman

O konferencji naukowej v Wędryni pisze „Głos Ludu” z 23.4.2016 r. / O vědecké konferenci ve Vendryni píše „Głos Ludu” 23.4.2016

www.zwrot.cz pisze o konferencji

Wędrynia – Zaolzie to obszar zamknięty, otoczony szczelnym płotem. Pytanie tylko czy od zewnątrz czy od wewnątrz – zastanawiał się Jarosław jot-Drużycki w swoim referacie wygłoszonym 21 kwietnia 2016 r. w Wędryni podczas konferencji zorganizowanej przez Ruch Polityczny COEXISTENTIA-WSPÓLNOTA i Miejscowe Koło PZKO.

Konferencję w trzech językach – polskim, węgierskim i czeskim otworzył przewodniczący zarządu Organizacji Pożytku Publicznego „Koexistencia” Zoltán Domonkos. A zaraz potem jej dyrektor Tadeusz Toman przedstawił udział ruchu politycznego COEXISTENTIA w wyborach samorządowych w zaolziańskich gminach w ostatnim 25-leciu. Obecnie zasiada w radach 41 przedstawicieli wybranych z list COEXISTENTII.

Zaproszony do wygłoszenia głównego referatu Drużycki, współpracownik „Zwrotu”, rozpatrywał kwestię, czy Zaolzie to skansen, rezerwat, czy może – jak zatytułował wydany w 2014 i wznowiony już rok później zbiór esejów i reportaży – hospicjum. Czy Zaolziacy zamykają się szczelnie za regionalnym murem pod przymusem, czy może też z własnej woli. Pochodzący z Warszawy etnograf eksplorujący Zaolzie od dziesięciu lat zwrócił uwagę, że Zaolzie, jak i ogólnie cały Śląsk Cieszyński, od niemal 150 lat korzysta w pewnej mierze z dotacji z zewnątrz, podobnie jak placówki muzealne, skanseny i hospicja. Przytoczył w tym miejscu cytaty z broszury autorstwa dziennikarza i działacza narodowego Wacława Naake-Nakęskiego z 1896 roku, której autor niezbyt pochlebnie wyraził się o cieszyńskiej „żebraninie”. Zaznaczył też, że Śląsk Cieszyński to kraj, który zawsze był „pomiędzy”, a nigdy „w”. Podobnie jak obecne Zaolzie. To transgraniczne położenie sprawiło i sprawia, że z jednej strony mieszkańców pragnęły wykorzystać narody zamieszkujące po sąsiedzku, natomiast oni sami, choć nie wytworzyli wspólnoty na wzór szwajcarski, zamykają się na wszystko to, co pochodzi z zewnątrz. Zacytował przy tym fragment felietonu Kazimierza Kaszpera sprzed ponad czterdziestu lat, w którym była mowa, że Zaolziak podczas zawodów sportowych pojęcia „nasi” nie używa ani w odniesieniu do reprezentacji polskich, ani czeskich. A raptem rok temu o izolowaniu się zaolziańskiej społeczności pisał Marian Siedlaczek, którego słowa zostały przytoczone jako ilustracja do tez referenta. Tak więc słowo „Zaolzie” zaczęło żyć własnym życiem – mówił Drużycki. – Z jednej strony było to przejawem manifestacji polskości i niezgody na powojenny status quo. Ale z biegiem czasu ta asocjacja oderwania się od Macierzy nie oznaczała, że do odłączenia doszło „przez kogoś gwałtem”, tylko z własnej i nieprzymuszonej woli. I tak pojęcie „Zaolzie” stało się de facto mniej lub bardziej uświadomionym synonimem aktu „odpępowienia się od Ojczyzny” i wobec tejże stanęło w opozycji, co przełożyło się na frazę, my Zaolziacy versus wy, Polacy. Kolejnym, i niejako wynikającym z powyższego, poruszanym bynajmniej nie po raz pierwszy zagadnieniem było gloryfikowanie ludowości, które może prowadzić do oderwania się od polskości, co wielokrotnie podnoszone było na niedawnych sejmikach gminnych przed Zgromadzeniem Ogólnym KP w RC. A już w 2006 roku dr Józef Szymeczek wysunął tezę o swoistej inwersji ewolucyjnej mieszkańców zachodniej części Śląska Cieszyńskiego, która to z grupy narodowej przekształca się w grupę etniczną. – Przekształcenie się narodu w grupę etniczną, czy wręcz etnograficzną – jak to ujął przed laty Szymeczek – nikomu nie zagraża, nie szkodzi. Ot taki lokalny koloryt na etnograficznej mapie Śląska Cieszyńskiego, jak Hanacy, Wałasi, czy Prajzowie....

Kolejne wystąpienie miała Elżbieta Wania, dyrektor miejscowej polskiej podstawówki, liczącej 113 uczniów (najmniejszej szkoły pełnej w powiecie frydecko-misteckimj), w którym sporo uwagi poświęciła zapisom do klas pierwszych oraz ogólnemu stanu polskiego szkolnictwa na Zaolziu. Jej zdaniem, kwestia oświaty jest tematem trudnym. – Jeżeli już trzydzieści lat temu Kaszper zastanawiał się, czy jeszcze znamy realia polskie, to obecne pokolenie jest w gorszej sytuacji – przyznała. Jak i to, że dzieci nie mają zbyt wielu kontaktów ze współczesną polszczyzną. – Lektury obowiązkowe to romantyzm, pozytywizm, ale to nie jest współczesny język polski. Staramy się zapewnić uczniom ten kontakt prenumerując do szkolnych bibliotek polskie czasopisma dla dzieci i młodzieży – mówiła. Podkreślała, że bardzo ważne są wyjazdy na kolonie do Polski, ale także to, by nauczyciele, nie tylko poloniści mogli się dokształcać na kursach językowych w Macierzy.

Pytanie tylko, czy współczesnym Zaolzianom jest to do szczęścia potrzebne? Czy nie jest czasem tak, jak pisał Kaszper już w 1973 roku, że „Nie uchodzi za pobratymca ani współczesny Polak, ani współczesny Czech. Naszym jest „nasz człowiek”, czyli ten urodzony na Zaolziu, kochający pachnące kwiaty (nad Olzą), wyciskające łzy wzruszenia piękne pieśni (dawne) ludu (naszego), urok (naszych) gór i rzeczywistość kominów”? Ta kwestia nie została rozstrzygnięta do końca i z pewnością pozostanie tematem dalszych dyskusji na temat polskości na Zaolziu. (indi)

Zdjęcia z konferencji naukowej w Wędryni z 21.4.2016 r. (www.zwrot.cz) / Fotografie z vědecké konference ve Vendryni ze dne 21.4.2016 (www.zwrot.cz)

Koexistencia o.p.p. - zebranie zarządu i rady nadzorczej

Koexistencia o.p.s. - schůze správní rady a dozorčí rady

Obrady prowadził Tadeusz Toman, dyrektor Koexistencia o.p.p. Ocena pracy zawierała działalność wydawniczą i prelekcyjną: 1) Wydanie książki „Navrátit čest Jánosi Esterházymu / Visszaadni Esterházy Jánosnak Becsületét“ – zbiór referatów z międzynarodowej konferencji naukowej z 27.6.2015 r. w Pradze: zagajenie i referat „Kim był János Esterházy“ László Kocsisa, przemówienie powitalne Tibora Petö, ambasadora Węgier w Pradze, pozdrowienie powitalne Naděždy Kavalírowej, przewodniczącej Konfederacji Więźniów Politycznych RC, referat Aleša Kýra „Śledztwo szczątków Jánosa Esterházyego“, referat Miklósa Patrubányego, przewodniczącego Światowego Związku Węgrów, pozdrowienie powitalne Anny Rákóczi, przewodniczącej Związku Węgrów Żyjących na Ziemiach Czeskich, referat Árpáda Martényiego, przewodniczącego Komitetu Wspomnieniowego Jánosa Esterházyego przy Związku Rákóczego w Budapeszcie, referat Imre Knirsa, zastępcy burmistrza Komarna, referat Miklósa Duraya, przewodniczącego Stowarzyszenia za Wspólne Cele, referat Zdeňka Hazdry, dyrektora Zakładu Studiów Reżymów Totalitarnych, referat Andreja Tótha „János Esterházy, czołowy polityk mniejszości węgierskiej w międzywojennej Czechosłowacji“, referat Attili Simona „Szczytowy okres kariery politycznej Jánosa Esterházyego – lata 1940-1945“, referat László Szarki „Ochrona mniejszości i rewizja działalności Esterházyego w funkcji przewodniczącego partii“, referat Evy Irmanowej „Osobowość Jánosa Esterházyego w niewoli tradycyjnych wyobrażeń czeskiej opinii publicznej“, referat Imre Molnára „Bohaterskie wyznanie wiary Jánosa Esterházyego“, referat Istvána Janeka „János Esterházy a problematyka żydowska na Słowacji“, słowo końcowe Andreja Tótha. Dyrektor Koexistencia o.p.p. ocenił krytycznie jakość książki i braki formalne – brak tłumaczeń na język polski, brak referatu Lukáša Novotnégo „Paralelna droga życiowa Wenzela Jakscha“, niska jakość węgierskich i czeskich tekstów, referat Arkadiusza Adamczyka „János Esterházy – symbol czy antybohater“ zamieszczony tylko w języku polskim, 2) wydanie „WTZ 70“, oprócz artykułów informacyjnych zawiera artykuły i zagajenie międzynarodowej konferencji naukowej z 27.6.2015 r. i informację prasową z Kongresu COEX z 16.5.2015 r. w Jabłonkowie, 3) zorganizowanie konferencji naukowej „Dwujęzyczność-norma, a co może trójjęzyczność?“ w dniu 12.11.2015 r. w Czeskim Cieszynie, 4) wydanie „WTZ 71“, zawiera referaty Ladislava Langnera i Dariusza Brannego z konferencji w dniu 12.11.2015 r., 5) wydanie „WTZ 72“, 6) wydanie „WTZ 73“, zawiera referat Arkadiusza Adamczyka z konferencji z 27.6.2015 r. i jego tłumaczenie na język czeski, 7) wydanie „WTZ 74“ z dodatkiem o wynikach zapisów do klas 1. polskich szkół podstawowych w Republice Czeskiej, zawiera tłumaczenie referatu Imre Knirsa i Miklósa Duraya z 27.6.2015 r. na język polski, 8) zorganizowanie konferencji naukowej „Skansen, rezerwat, hospicjum… pod przymusem czy z własnej woli“ w dniu 21.4.2016 r. w Wędryni, referat główny Jarosława jot-Drużyckiego.

Jednání řídil Tadeusz Toman ředitel Koexistencia o.p.s. Hodnocení práce obsahovalo vydavatelskou a přednáškovou činnosti: 1) Vydání knihy „Navrátit čest Jánosi Esterházymu / Visszaadni Esterházy Jánosnak Becsületét“ – sborník referátů z mezinárodního vědeckého semináře ze dne 27.6.2015 v Praze: zahájení a referát „Kdo byl János Esterházy“ László Kocsise, pozdravný projev Tibora Petö, velvyslance Maďarska v Praze, pozdravný projev Naděždy Kavalírové, předsedkyně Konfederace politických vězňů ČR, referát Aleše Kýra „Pátrání po ostatcích Jánose Esterházyho“, referát Miklóse Patrubányho, předsedy Světového svazu Maďarů, pozdravný projev Anny Rákóczi, předsedkyně Svazu Maďarů žijících v českých zemích, referát Árpáda Martényiho, předsedy Památného výboru Jánose Esterházyho při Rákócziho svazu v Budapešti, referát Imre Knirse, místostarosty Komárna, referát Miklóse Durayho, předsedy Společnosti pro společné cíle, referát Zdeňka Hazdry, ředitele Ústavu pro studium totalitních režimů, referát Andreje Tótha „János Esterházy, vedoucí politik maďarské menšiny v meziválečném Československu“, referát Attily Simona „Vrcholná fáze v politické kariéře Jánose Esterházyho – roky 1940-1945“, referát László Szarky „Ochrana menšin a revize v činnosti Esterházyho ve funkci předsedy strany“, referát Evy Irmanové „Osobnost Jánose Esterházyho v zajetí tradičních představ české veřejnosti“, referát Imre Molnára „Hrdinné vyznání víry Jánose Esterházyho“, referát Istvána Janeka „János Esterházy a problematika židovské otázky na Slovensku“, závěrečné slovo Andreje Tótha. Ředitel Koexistencia o.p.s. kriticky zhodnotil kvalitu knihy i formální nedostatky – schází překlady do polského jazyka, schází referát Lukáše Novotného „Paralelní životní příběh Wenzela Jaksche“, nízká kvalita maďarských a českých textů, referát Arkadiusze Adamczyka „János Esterházy – symbol nebo antihrdina“ zveřejněn pouze v polském jazyce, 2) vydání „WTZ 70“, kromě informačních článků obsahuje články a úvod mezinárodního vědeckého semináře ze dne 27.6.2015 a tiskovou zprávu z Kongresu COEX ze dne 16.5.2015 v Jablunkově, 3) uspořádání vědecké konference „Dvojjazyčnost – samozřejmost, ale co takto trojjazyčnost?“ dne 12.11.2015 v Českém Těšíně, 4) vydání „WTZ 71“, obsahuje referáty Ladislava Langnera a Dariusze Branného z konference z 12.11.2015, 5) vydání „WTZ 72“, 6) vydání „WTZ 73“, obsahuje referát Arkadiusze Adamczyka a jeho překlad do českého jazyka z konference 27.6.2015, 7) vydání „WTZ 74“ s přílohou výsledcích zápisů do 1. tříd polských základních škol v České republice, obsahuje překlad referátu Imre Knirse a Miklóse Duraye z 27.6.2025 do polského jazyka, 8) uspořádání vědecké konference „Skanzen, park, stacionář… násilím nebo z vlastní vůle“ 21.4.2016 ve Vendryni, hlavní referát Jarosława Jot-Drużyckého.

Obradowało Zgromadzenie Ogólne Kongresu Polaków w RC

Jednalo Valné shromáždění Kongresu Poláků v ČR

W sobotę 23.4.2016 r. obradowało Czeskim Cieszynie Zgromadzenie Ogólne Kongresu Polaków w Republice Czeskiej. Jego obrady przedstawiamy na podstawie informacji na portalu internetowym www.glosludu.cz. Nowa Rada Kongresu Polaków będzie pracować w składzie Andrzej Bizoń, Dariusz Branny, Małgorzata Rakowska, Józef Szymeczek (2. wiceprezes), Mariusz Wałach (prezes), Tomasz Pustówka (1. wiceprezes), Mariusz Zawadzki, Andrzej Suchanek, Danuta Branna. Zdjęcie Norberta Dąbkowskiego zamieścił „Głos Ludu” 26.4.2016 r. Nowemu prezesowi Rady Kongresu Polaków gratulował już przewodniczący ruchu politycznego COEXISTENTIA Józef Przywara.

Dziewięciu Wspaniałych

V sobotu 23.4.2016 jednalo v Českém Těšíně Valné shromáždění Kongresu Poláků v České republice. Jeho jednání uvádíme na základě informací na internetových stranách www.glosludu.cz. Nová Rada Kongresu Poláků bude pracovat ve složení Andrzej Bizoń, Dariusz Branny, Małgorzata Rakowska, Józef Szymeczek (2. místopředseda), Mariusz Wałach (předseda), Tomasz Pustówka (1. místopředseda), Mariusz Zawadzki, Andrzej Suchanek, Danuta Branna. Fotografii Norberta Dąbkowského zveřejnil „Głos Ludu” 26.4.2016. Novému předsedovi Rady Kongresu Poláků už blahopřál předseda politického hnutí COEXISTENTIA Józef Przywara.

Zgromadzenie Ogólne Kongresu Polaków w RC – bez komentarza (źródło: www.glosludu.cz) / Valné shromáždění Kongresu Poláků v ČR – bez komentáře (zdroj: www.glosludu.cz)

W ośrodku kultury „Strzelnica” w Czeskim Cieszynie odbywa się XII Zgromadzenie Ogólne Kongresu Polaków w Republice Czeskiej. Dzięki „Głosowi Ludu” będziecie na bieżąco. Czytajcie naszą stronę, gdzie przez cały dzień będzie trwać relacja na żywo. Rozpoczynamy już o godz. 8.45. / V kulturním středisku „Střelnice” probíhá XII. Valné shromáždění Kongresu Poláků v České republice. Díky „Głosu Ludu” můžete mít aktuální informace. Čtěte naší stranu, kde celý den můžete sledovat jednání živě. Začínáme již v 8:45 h.

9.05 – Delegaci zajmują miejsca. Obrady rozpoczną się o godz. 9.15. / Delegáti zaujímají místa. Jednání začíná v 9:15 h.

9.20 – Specjalnie dla naszych czytelników mamy ujęcie z dronu. / Mimořádně pro naše čtenáře máme záběr z drona.

9.25 – Pieśnią Gaude Mater Polonia rozpoczęły się obrady XII Walnego Zgromadzenia Kongresu Polaków w RC. Zagaja je ks. Bogusław Kokotek. W swoim przemówieniu odniósł się do 1050. rocznicy chrztu Polski. Wyraził nadzieję, że wszystko będzie się odbywać w myśl słów „Bóg, Honor, Ojczyzna", które przełożą się na biblijne „Wiara, Nadzieja, Miłość". Modlitwę o jedność uczestników Zgromadzenia odmówił ks. Adam Rucki. Delegaci zajmują miejsca. Obrady rozpoczną się o godz. 9.15. / Písní Gaude Mater Polonia začíná jednání XII. Valného shromáždění Kongresu Poláků v ČR. Zahajuje ho kn. Bohuslav Kokotek. Ve svém projevu zmínil 1050. výročí křtu Polska. Vyslovil naději, že vše bude probíhat podle slov „Bůh, čest, vlast”, které se přeloží na biblické „Víra, naděje, láska”. Motlitbu za jednotu účastníků Shromáždění přednesl kn. Adam Rucki. Delegáti zaujímají místa. Jednání začíná v 9:15 h.

9.30 – Z okolicznościowym koncertem występuje chór Collegium Canticorum. / S příležitostným koncertem vystupuje sbor Collegium Canticorum.

9.50 – Józef Szymeczek oficjalnie otworzył XII Zgromadzenie Ogólne Kongresu Polaków w RC i przekazał prowadzenie Stanisławowi Folwarcznemu, a ten przywitał gości. Zaproszenie przyjęli m.in. wiceminister spraw zagranicznych RP, Jan Dziedziczak, ambasador RP w Pradze, Grażyna Bernatowicz, poseł na sejm RP, Stanisław Pięta, senator RP Artur Warzocha, senator RC, Petr Gawlas, Marszałek Województwa Morawsko-Śląskiego, Miroslav Novák, prezes Stowarzyszenia Wspólnota Polska, Longin Komołowski, pełnomocnik rządu dla województwa morawsko-śląskiego, Jerzy Cieńciała, biskup, Jan Wacławek, konsul generalny RP w Ostrawie, Janusz Bilski, burmistrz Cieszyna, Ryszard Macura. / Józef Szymeczek oficiálně zahájil XII. Valné shromáždění Kongresu Poláků v ČR a předal řízení Stanislavu Folwarcznému, a ten přivítal hosty. Pozvánku přijali m. j. náměstek ministra zahraničních věcí PR, Jan Dziedziczak, velvyslankyně PR v Praze, Grażyna Bernatowicz, poslanec sejmu PR Stanisław Pięta, senátor PR Artur Warzocha, senátor ČR Petr Gawlas, hejtman moravskoslezského kraje Miroslav Novák, předseda Sdružení Wspólnota Polska Longin Komołowski, zmocněnec vlády pro moravskoslezský kraj Jerzy Cienciała, biskup Jan Wacławek, generální konsul PR v Ostravě Janusz Bilski, starosta Těšína Ryszard Macura.

10.05 – Obecnie trwa dyskusja formalna związana z ustaleniem porządku obrad. Lech Niedoba z Jabłonkowa poprosił o wprowadzenie do porządku obrad sprawozdania finansowego Kongresu za ostatnią kadencję. / Současně trvá formální diskuse související s určením programu jednání. Lech Niedoba z Jablunkova poprosil o doplnění programu jednání o finanční zprávu Kongresu za poslední volební období.

10.20 – Głos zabiera Jan Dziedziczak, wiceminister spraw zagranicznych. – Jesteście dla nas ważni, o Zaolziu się mówi, wasze organizacje są stawiane za wzór. Hasło „Postaw na polskość" oddaje pewną misję działań organizacji polskich poza granicami. Granice się zacierają, pozostaje to, co mamy w sercu. Cieszę się z bardzo interesującej pozycji, którą otrzymałem – „Wizji 2035...". Wiele miejsc gdzie mieszkają Polacy, mało miejsce, gdzie coś takiego powstało – powiedział Dziedziczak. / Slovo se ujal Jan Dziedziczak, náměstek ministra zahraničních věcí. – Jste pro nás důležití, o Zaolzí se mluví, vaše organizace jsou dávány za vzor. Heslo „Stavěj na polskost” ukazuje jistou misi činnosti polských organizací v zahraničí. Hranice mizí, zůstává to, co máme v srdci. Velmi se těším ze zajímavé položky, kterou jsem obdržel – „Vizi 2035...”. Mnoho míst, kde bydlí Poláci, málo míst, kde něco takového vzniklo – řekl Dziedziczak.

10.27 – „Głos Ludu" jest fenomenem. Możecie być dumni z tego, że macie gazetę wydawaną tak często, o takim nakładzie – powiedział wiceminister. Pochwalił także stworzenie dokumentu „Wizja 2035". / „Głos Ludu” to je fenomén. Můžete být hrdí na to, že máte noviny, které vychází tak často, v takovém nákladu – řekl náměstek ministra. Pochválil také vznik dokumentu „Vize 2035”.

10.35 – Co znaczy dziś polskość? Otóż tyle samo, co przez 1050 lat. Nie ma Polski czerwonej czy różowej. Polak musi być człowiekiem dumnym, świadomym swoich korzeni – to już słowa Stanisława Pięty, posła z Bielska-Białej, który jest gościem Zgromadzenia Ogólnego. / Co znamená dnes polskost? Tedy totéž, co před 1050 lety. Neexistuje Polsko červené nebo růžové. Polák musí být člověkem hrdým, vědomým si svých kořenů – to už jsou slova Stanisława Pięty, poslance z Bielska Białé, který je hostem Valného shromáždění.

10.40 – Mamy dla was kolejny obrazek filmowy ze Zgromadzenia Ogólnego. / Máme pro vás další filmový záběr z Valného shromáždění.

10.45 – Przemawia senator Artur Warzocha. – W przemówieniach pojawiają się te same akcenty, pozwólcie więc, że podziękuję wam za to, co robicie. Jesteśmy pod wrażeniem waszych osiągnięć i stawiamy je innym za wzór – mówi senator, zapewniając, że Senat RP we współpracy z MSZ otoczy Polaków w RC szczególną opieką. – Eksperyment z przekazaniem pieniędzy na wspieranie Polonii do MSZ się nie powiódł i fundusze te wróciły do Senatu, który będzie teraz nimi zarządzał. / Mluví senátor Artur Warzocha. – V proslovech se objevují stejné přízvuky, dovolte, že vám poděkuji za to, co jste udělali. Jsme pod dojmem vašich úspěchů a dáváme je jako vzor jiným – řekl senátor a ujistil, že Senát PR ve spolupráci s MZV bude zejména pečovat o Poláky v ČR. – Pokus s poskytováním finančních prostředků na podporu Polonie prostřednictvím MZV nebyl úspěšný, proto peníze se vrátily do Senátu, který teď bude těmito prostředky disponovat.

10.50 – Życzenia delegatom złożyli również senator RC, Pert Gawlas i Marszałek Wwojewództwa Morawsko-Śląskiego, Miroslav Novák. Hetman zwrócił uwagę na fenomen Teatru Cieszyńskiego, który łączy Scenę Polską i Czeską. – To prawdziwy fenomen i jestem z tego dumny – stwierdził Novák. / Přání delegátům předali také senátor ČR Petr Gawlas a hejtman moravskoslezského kraje Miroslav Novák. Hejtman upozornil na fenomén Těšínského divadla, který spojuje Polskou a Českou scénu. – To je opravdový fenomén a jsem na to hrdý – řekl Novák.

10.55 – Obecnie głos zabierają kolejni goście, m.in. konsul generalny RP, Janusz Bilski oraz prezes Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych – Tadeusz Piłat. / Současně začali mluvit další hosté, m. j. generální konzul PR Janusz Bilski a předseda Evropské unie polonijních společenství – Tadeusz Pilat.

11.03 – Teraz mikrofon należy do Longina Komołowskiego, prezesa Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. Komołowski deklaruje dalszą współpracę. – Myślę, że fakt iż pieniądze na wspieranie polskości powróciły do senatu, będzie dobrą zmianą. Liczę też, że będzie okazja do przedyskutowania z wami zasad rozdziału tych środków – mówi Komołowski, chwaląc też lokalną współpracę czesko-polską. – Jesteście ambasadorami polskości i nie są to czcze słowa. To jest szalenie ważne i dziękujemy wam za to, bo Polska potrzebuje takich przykładów na arenie międzynarodowej. Trzeba też powiedzieć, że jesteście lepiej zorganizowani niż Polacy na Litwie, ale oni tam na Litwie nie są wewnętrznie podzieleni, w efekcie mają swojego reprezentanta w parlamencie – mówi Komołowski. / Teď mikrofon patří Longinu Komołowskému, předsedovi Sdruženi „Wspólnota Polska”. Komołowski deklaruje další spolupráci. – Myslím, že skutečnost, že peníze na podporu polskosti se vrátily do senátu, bude dobrou změnou. Předpokládám, že bude příležitost projednat s vámi zásady rozdělení těchto prostředků – řekl Komołowski a chválil také regionální česko-polskou spolupráci. – Jste velvyslanci polskosti a nejsou to jalová slova. To je důležitá příležitost a děkujeme vám za to, protože Polsko potřebuje takové příklady na mezinárodní scéně. Je nutno také říct, že jste lépe organizováni jako Poláci v Litvě, ale oni nejsou vnitřně rozdělení, a v důsledku toho mají svého zástupce v parlamentu – řekl Komołowski.

11.20 – Wystąpił Eugeniusz Delong, przedstawiciel polskiej mniejszości w komisji dotacyjnej przy Ministerstwie Kultury RC. / Vystoupil Eugeniusz Delong, zástupce polské menšiny v dotační komisi v Ministerstvu kultury ČR.

11.25 – Józef Szymeczek otrzymał nagrodę Polskiego Stowarzyszenia Księgarzy „Genius Loci, Wierny Opiekun Ziemi Śląskiej”. Dziś obchodzimy Światowy Dzień Książki. / Józef Szymeczek byl vyznamenán cenou Polského sdružení knihařů „Genius Loci, Věrný ochránce Slezské země”. Dnes slavíme Světový den knihy.

11.30 – Zebrani przyjęli ordynację wyborczą. / Shromážděni přijali volební řád.

11.40 – Zebrani dyskutują nad kwestiami formalnymi. / Shromáždění diskutují nad formálními záležitostmi.

11.44 – Józef Szymeczek przedstawia sprawozdanie z działalności Kongresu Polaków w RC 2012-2016. Prezes Kongresu Polaków podkreśla znaczenie Ośrodka Dokumentacyjnego KP. Jednym z priorytetów była też troska o szkolnictwo polskie. Udało się m.in. wybudować nowe przedszkole w Gnojniku. Kolejnym „tematem” było wydawanie „Głosu Ludu”. – Chcę zwrócić uwagę, że gazeta ma swoje oblicze internetowe – mówi Szymeczek. – Prowadzimy księgarnię w Czeskim Cieszynie. Wspólnie z Polakami z Polski zrealizowaliśmy również kilka transgranicznych projektów unijnych. Nasza działalność polityczna jest równie rozległa. Szymeczek ocenił teraz działalność kulturalną Kongresu, przypominając m.in. konkurs „Tacy jesteśmy”. Tematem, który „rozkręciliśmy” niedawno jest także „Wizja 2035”. Ten materiał nie daje rozwiązań, ale sygnalizuje problemy. Z jego pomocą dyskutujemy o naszej przyszłości – mówi prezes KP. / Józef Szymeczek přednesl zprávu o činnosti Kongresu Poláků v ČR 2012.2016. Předseda Kongresu Poláků zdůraznil význam Dokumentačního střediska KP. Jednou z priorit byla také péče o polské školství. Podařilo se m. j. postavit novou mateřskou školu v Hnojníku. Dalším „tématem” bylo vydávání „Głosu Ludu”. – Chci zdůraznit, že noviny mají také svou internetovou tvář – řekl Szymeczek. – Vedeme knihkupectví v Českém Těšíně. Společně s Poláky z Polska jsme uskutečnili několik přeshraničních unijních projektů. Naše politická činnost je také široká. Szymeczek teď zhodnotil kulturní činnost Kongresu, připomněl m. j. soutěž „Tacy jesteśmy”. Tématem, který jsme nedávno „roztočili” je také „Vize 2035”. Tento dokument nedává řešení, ale ukazuje problémy. S jeho pomocí diskutujeme o naši budoucnosti.

12.13 – Rozpoczyna się dyskusja nad sprawozdaniem. / Je zahájena diskuse ke zprávě.

12.18 – Zygmunt Rakowski zaproponował podjęcie uchwały, która apeluje o lepszą współpracę i zgodę między ZG PZKO i Radą KP. – Polacy w Republice Czeskiej powinni mówić jednym głosem – mówił Zygmunt Rakowski. / Zygmunt Rakowski navrhl přijetí usnesení, které vyzývá k lepší spolupráci a dohodu mezi HV PZKO a Radou KP. – Poláci v České republice musí mluvit jedním hlasem – řekl Zygmunt Rakowski.

12.21 – Jan Ryłko zaapelował, by uzupełnić propozycję Zygmunta Rakowskiego o dopisek, iż chodzi o działania obu partnerów. / Jan Ryłko vyzývá, aby návrh Zygmunta Rakowského byl doplněn o přípis, že jde o činnost obou partnerů.

12.25 – Zebrani przegłosowali uchwałę zaproponowaną przez Zygmunta Rakowskiego. / Shromáždění přehlasovali usnesení navržené Zygmuntem Rakowským.

12.27 – Zebranie Ogólne Kongresu Polaków przyjęło sprawozdanie prezesa. / Schůze Valného shromáždění Kongresu Poláků přijala zprávu předsedy.

12.30 – Władysław Adamiec referuje sprawozdanie Rady Przedstawicieli Kongresu Polaków w RC. Zebranie Ogólne Kongresu Polaków przyjęło sprawozdanie Rady Przedstawicieli Kongresu Polaków w RC. / Władysław Adamiec referuje zprávu Rady Představitelů Kongresu Poláků v ČR. Valná schůze Kongresu Poláků přijala zprávu Rady Představitelů Kongresu Poláků v ČR.

12.34 – Dariusz Branny przedstawia sprawozdanie Rady Nadzorczej XI kadencji. / Dariusz Branny přednáší zprávu Dozorčí rady XI volebního období.

12.38 – Zebranie Ogólne Kongresu Polaków przyjęło sprawozdanie Rady Nadzorczej XI kadencji. / Valná schůze Kongresu Poláků přijala zprávu Dozorčí rady XI volebního období.

12.41 – Beata Schönwald przedstawiła weryfikację protokołu poprzedniego Zgromadzenia Ogólnego Kongresu Polaków, po czym przewodniczący ogłosił przerwę w obradach do godziny 13.00. / Beata Schönwald ověřila zápis minulého Valného shromáždění Kogresu Poláků, potom předseda vyhlásil přestávku v jednání do 13:00 h.

12.55 – Do tej pory przyjęto zgłoszenia 17 osób kandydujących do Rady Kongresu Polaków w RC. Oto pełna lista. / Dosud byly přijaty přihlášky 17 osob kandidujících do Rady Kongresu Poláků v ČR. Zde je úplná kandidátka.

13.30 – Rozpoczyna się popołudniowa część Zgromadzenia Ogólnego Kongresu Polaków w RC. / Je zahájena odpolední část Valného shromáždění Kongresu Poláků v ČR.

13.35 – Tomasz Pustówka prezentuje delegatom propozycje zmian w statucie Kongresu Polaków. – Proponowana wersja statutu nie odbiega w sposób zasadniczy od obecnego dokumentu. Nie proponujemy żadnych rewolucyjnych zmian – zapewnia. / Tomasz Pustówka prezentuje delegátům návrh změn ve stanovách Kongresu Poláků. – Navržena verze stanov se zásadně nelíši od současného dokumentu. Nenavrhujeme žádné revoluční změny – ujišťuje.

14.00 – Trwa dyskusja, czy prezesa Kongresu ma wybierać Rada Kongresu czy Zgromadzenie Ogólne Kongresu. / Trvá diskuse, zda předsedu Kongresu má volit Rada Kongresu nebo Valné shromáždění Kongresu.

14.10 – Zebrani odrzucili propozycję Lecha Niedoby, by to Zgromadzenie Ogólne Kongresu, a nie Rada Kongresu, wybierało prezesa Kongresu. / Shromáždění odmítli návrh Lecha Niedoby, aby Valné shromáždění Kongresu, a nikoliv Rada Kongresu, volilo předsedu Kongresu.

14.18 – Zebrani odrzucili też propozycję zmian w liczbie reprezentantów przysługujących poszczególnym organizacjom (w zależności od wielkości bazy członkowskiej organizacji) w Radzie Przedstawicieli KP. / Shromáždění odmítli návrh na změnu počtu zástupců jednotlivých organizací v Radě Představitelů KP (v závislosti na velikosti členské základny).

14.20 – Zgromadzenie Ogólne uchwaliło nowy statut Kongresu Polaków. / Valné shromáždění schválilo nové stanovy Kongresu Poláků.

14.21 – Rozpoczyna się autoprezentacja kandydatów. Jako pierwszy wystąpił Jan Ryłko. Po nim prezentowali się Małgorzata Rakowska, Józef Szymeczek, Tomasz Pustówka, Mariusz Wałach, Andrzej Russ, Andrzej Bizoń, Michał Zawadzki, Mariusz Zawadzki, Władysław Adamiec, Dariusz Branny, Lech Niedoba, Danuta Branna, Andrzej Suchanek, Michał Chrząstowski, Franciszek Jasiok, Izabela Wałaska, Tomasz Ondruch. / Začíná autoprezentace kandidátů. Jako první vystoupil Jan Ryłko. Po něm se prezentovali Małgorzata Rakowska, Józef Szymeczek, Tomasz Pustówka, Mariusz Wałach, Andrzej Russ, Andrzej Bizoń, Michał Zawadzki, Mariusz Zawadzki, Władysław Adamiec, Dariusz Branny, Lech Niedoba, Danuta Branna, Andrzej Suchanek, Michał Chrząstowski, Franciszek Jasiok, Izabela Wałaska, Tomasz Ondruch.

14.50 – Trwa autoprezentacja kandydatów do Rady Nadzorczej Kongresu Polaków. Zaprezentowali się: Rafał Zawadzki, Stanisław Fierla, Roman Sekula, Bogdan Siderek, Dominik Ryłko, Michał Przywara, Dariusz Cymerys, Dominik Siderek. / Probíhá autoprezentace kandidátů do Dozorčí rady Kongresu Poláíků. Prezentovali se Rafał Zawadzki, Stanisław Fierla, Roman Sekula, Bogdan Siderek, Dominik Ryłko, Michał Przywara, Dariusz Cymerys, Dominik Siderek.

15.00 – Rozpoczęła się przerwa w obradach. / Byla zahájena přestávka v jednání.

15.12 – Trwają wybory władz Kongresu Polaków w RC. / Trvají volby vedení Kongresu Poláků v ČR.

16.30 – Po przerwie rozpoczęła się część poświęcona „Wizji 2035”. Jej założenia przedstawił Zygmunt Rakowski. Barbara Smugała omawia natomiast kondycję polskiego szkolnictwa na Zaolziu oraz pracę Komisji Szkolnej Kongresu Polaków. / Po přestávce byla zahájena část věnována „Vizi 2035”. Její podstatu vysvětlil Zygmunt Rakowski. Barbara Smugala naopak projednává kondici polského školství na Zaolzí a práci Školské komise Kongresu Poláků.

16.35 – Kolejnym mówcą jest Andrzej Bizoń, który przedstawia stan szkolnictwa średniego. / Dalším řečníkem je Andrzej Bizoń, který mluví o situaci středního školství.

16.48 – Głos zabiera Roman Zemene, delegat z Wędryni. / Začal mluvit Roman Zemene, delegát z Vendryně.

16.59 – Jan Ryłko przypomniał, że PZKO jest największą organizacją polską w Europie, działającą poza granicami kraju. – Jest podstawą i kręgosłupem polskości w Republice Czeskiej. Mamy ogromny wpływ na to, co dzieje się na Zaolziu, to zaszczyt, ale i odpowiedzialność – stwierdził, zapewniając, że współpraca PZKO z innymi organizacjami jest dobra. Za przykład Jan Ryłko podał Macierz Szkolną, Rodzinę Katyńską, PTTS „Beskid Śląski” i inne. – Słyszymy i czytamy o konflikcie na linii PZKO – Kongres. Korzystając z okazji, chciałbym oświadczyć, że członkowie PZKO opowiedzieli się za pozostaniem w strukturach Kongresu, ja natomiast starałem się znaleźć taki kompromis, aby nasz związek był w należytych proporcjach reprezentowany – stwierdził, a zakończył swe wystąpienie apelem o współdziałanie. / Jan Ryłko připomněl, že PZKO je největší polskou organizaci v Evropě, působíci za hranicemi země. – Je základem a páteří polskosti v České republice. Máme obrovský vliv na to, co se děje na Zaolzí, to je čest ale i odpovědnost – řekl a ujistil, že spolupráce PZKO s jinými organizacemi je dobrá. Jako příklad Ryłko uvedl Macierz Szkolną, Rodzinu Katyńskou, PTTS „Beskid Śląski” a jiné. – Slyšíme a čteme o konfliktu mezi PZKO a Kongresem. Abych využil příležitost, chtěl bych prohlásit, že členové PZKO rozhodli, abychom zůstali ve strukturách Kongresu, já naopak jsem se snažil najít takový kompromis, aby náš svaz byl vhodně zastupován – prohlásil, a ukončil své vystoupení výzvou o spolupráci.

i przyszło opamiętanie o godz. 16.18. / a v 16:16 h příšlo vystřízlivění.

16.12 – O kondycji polskiego sportu na Zaolziu mówi Henryk Cieślar, wiceprezes PTTS "Beskid Śląski". / O kondici polského sportu na Zaolzí mluví Henryk Cieślar, místopředseda PTTS „Beskid Śląski”.

16.16 – Teraz przemawia Michał Przywara, który nakłania delegatów do przyłączenia się do dwóch projektów: letniego obozu dla polskich dzieci oraz szkoły języka polskiego, będącej reakcją na fakt, iż w niektórych gminach nie ma już polskich szkół. Pieniądze można znaleźć, ale muszą być chętni – przekonuje Przywara. / Teď řeční Michał Przywara, který přesvědčuje delegáty, abyse připojili do dvou projektů: letního tábora pro polské děti a školy polského jazyka, který je reakcí na skutečnost, že v některých obcích již neexistují polské školy. Peníze se najdou, ale musí se přihlásil ochotníci – přesvědčuje Przywara.

16.21 – Dla odmiany Melchior Sikora informuje zebranych o akcji „Racek”, czyli zbiórce pieniędzy na odbudowę skradzionego pomnika inżyniera Celestyna Racka na cmentarzu w Karwinie. / Pro změnu Melchior Sikora informuje shromážděne o akci „Racek”, to je o finanční sbírce na obnovu ukradeného pomníka inženýra Celestyna Racka na hřbitově v Karviné.

16.25 – Bogdan Kokotek prezentuje dorobek i sukcesy zespołu Sceny Polskiej Teatru Cieszyńskiego. – Muszę jednak dołożyć łyżkę dziegciu. Okazuje się bowiem, że na przedstawieniach Sceny Czeskiej ponad połowa rozmów na widowni prowadzona jest w naszej gwarze mówi. / Bogdan Kokotek mluvil o výsledcích práce a úspěších souboru Polské scény Těšínského divadla. – Musím však přidat lžíci dehtu. Ukazuje se totiž, že v hledišti na představeních České scény více jako polovina obecenstva mluví nářečím.

16.28 – O specyfice pracy polskiego samorządowca na Zaolziu mówi z kolei Bogusław Raszka, wójt Wędryni. / O specifické práci polského člena samosprávy na Zaolzí mluví v dalším pořadí Bohuslav Raszka, starosta Vendryně.

16.32 – Głos zabiera także Danuta Branna, która mówi o potrzebie szerszego informowania czeskich sąsiadów na temat Polaków na Zaolziu. / Slova se ujala Danuta Branna, která mluví o nutnosti širšího informování českých sousedů o problematice Poláků na Zaolzí.

16.40 – Ogłoszone zostały wyniki wyborów do Rady Kongresu Polaków. Oddano 151 głosów. W pierwszej turze członkami Rady Kongresu Polaków zostali: Andrzej Bizoń 128 głosów, Tomasz Pustówka (122), Józef Szymeczek (119), Mariusz Wałach (119), Małgorzata Rakowska (106), Dariusz Branny (92) i Danuta Branna (77). W drugiej turze zebrani wybiorą jeszcze dwóch członków Rady. / Byly vyhlášeny výsledky voleb do Rady Kongresu Poláků. Bylo odevzdáno 151 hlasů. V prvním kole členy Rady Kongresu Poláků byli zvoleni: Andrzej Bizoń (128 hlasů), Tomasz Pustówka (122), Józef Szymeczek (119), Mariusz Wałach (119), Małgorzata Rakowska (106), Dariusz Branny (92) a Danuta Branna (77). Ve druhém kole přítomní zvolili ještě dva členy Rady.

16.45 – Ogłoszono również wyniki wyborów do Rady Nadzorczej. Jej członkowie zostali: Michał Przywara (122 głosy), Rafał Zawadzki (104), Dariusz Cymerys (89), Bogdan Siderek (89), Roman Sekula (87). Obecnie trwa przerwa w obradach. / Byly také vyhlášeny výsledky voleb do Dozorčí rady. Jejími členy byli zvoleni: Michał Przywara (122 hlasy), Rafał Zawadzki (104), Dariusz Cymerys (89), Bogdan Siderek (89), Roman Sekula (87). Teď je přestávka v jednání.

Wiadomo już, kto zasiądzie w kadencji 2016-2020 w Radzie Kongresu Polaków w Republice Czeskiej. Wyboru dokonali delegaci Zgromadzenia Ogólnego, które od rana odbywa się w „Strzelnicy” w Czeskim Cieszynie. Radnymi zostali: Andrzej Bizoń, Tomasz Pustówka, Józef Szymeczek, Mariusz Wałach, Małgorzata Rakowska, Dariusz Branny, Danuta Branna, Mariusz Zawadzki i Andrzej Suchanek. / Známe už, kdo bude zasedat ve volebním období 2016-2020 v Radě Kongresu Poláků v České republice. Volbu provedli delegáti Valného shromáždění, které od rána se koná ve „Střelnici” v Českém Těšíně. Členy rady byli zvoleni: Andrzej Bizoń, Tomasz Pustówka, Józef Szymeczek, Mariusz Wałach, Małgorzata Rakowska, Dariusz Branny, Danuta Branna, Mariusz Zawadzki a Andrzej Suchanek.

Kongres Polaków w RC przyjął uchwałę z minionej epoki

Kongres Poláků v ČR přijal usnesení z minulé epochy

Zgromadzenie Ogólne KP w RC, wychodząc z bardzo licznych głosów w dyskusji podczas przeważającej liczby sejmików gminnych stwierdza, że w społeczności polskiej w RC panuje znaczne niezadowolenie z obecnego stanu stosunków między obecnym kierownictwem ZG PZKO a Radą KP w RC, które są sprzeczne z duchem i treścią Umowy o współpracy i współdziałaniu, podpisanej przez przedstawicieli obu organizacji w Konsulacie Generalnym RP w dniu 18.3.2013 r. Negatywna postawa i działanie oraz nieustanne pretensje obecnego kierownictwa ZG PZKO do KP w RC, wywołujące potem reakcje ze strony Rady KP w RC działają przeciw interesowi społeczeństwa polskiego w RC. Zgromadzenie Ogólne dalej stwierdza, że dobra współpraca pomiędzy PZKO, który jest największą polską organizacją społeczną w sferze kultury i oświaty w RC a KP w RC, który reprezentuje interesy „wszystkich bez wyjątku Polaków w RC”, jest absolutnie konieczna dla kondycji i przyszłości całej społeczności polskiej w RC. Niechaj wewnątrz przebiega twórcza dyskusja, lecz Polacy w RC nazewnątrz powinni „mówić jednym głosem”, przez jedynego wspólnego reprezentanta interesów ich wszystkich, czyli KP w RC. Działania obu stron, sprzeczne z tym wezwaniem „powinny być publicznie napiętnowane”.

Nasz komentarz jest jednoznaczny. Kongres Polaków nie może reprezentować „wszystkich bez wyjątku Polaków w RC”, co najwyżej ich większość, zwłaszcza, że wybory do jej centralnego organu, jakim jest Rada Kongresu Polaków, przebiega systemem większościowym i nie umożliwia wyboru godnej reprezentacji Polaków w RC. Niezrozumiałe przez nas jest to, że uchwała zezwala na dyskusję wewnątrz 9-osobowej grupy naszych reprezentantów, natomiast, tak to można odczytać, zakazuje dyskutować w ramach poszczególnych polskich organizacji. Możemy na zewnątrz jedynie „mówić jednym głosem”, co przypomina nam tzw. Front Narodowy z okresu minionego. A działania, sprzeczne z tym nakazem „powinny być publicznie napiętnowane”. Kongres Polaków chce prawdopodobnie realizować taki pomysł przez zamieszczanie listy hańby w naszej prasie, albo więzieniem, jak to było w okresie totalitarnym! Chyba nie?

Ruch Polityczny COEXISTENTIA-WSPÓLNOTA

Valné shromáždění KP w ČR, na základě velmi početných diskusních příspěvků v rámci převládajícího počtu obecních sejmíků zjišťuje, že v polské společnosti v ČR vládne značná nespokojenost ze současného stavu vztahů mezi současným vedením HV PZKO a Radou KP v ČR, které jsou v rozporu s duchem času a obsahem Smlouvy o spolupráci a součinnosti, podepsané zástupci obou organizací na Generálním konzulátu PR dne 18.3.2013. Negativní postoj a činnost a také neustálé neodůvodněné požadavky současného vedení HV PZKO do KP v ČR, vyvolávající následně reakce ze strany Rady KP v ČR působí proti zájmům polské společnosti v ČR. Valné shromáždění dále prohlašuje že dobrá spolupráce mezi PZKO, který je největší polskou společenskou organizací v oblasti kultury a osvěty v ČR a KP v ČR, který zastupuje zájmy „všech bez výjimky Poláků v ČR”, je absolutně nutná pro kondici a budoucnost celé polské společnosti v ČR. Ať uvnitř probíhá tvořivá diskuse, avšak Poláci v ČR navenek mají „mluvit jedním hlasem”, přes jediného společného zástupce zájmů jejich všech, to je KP v ČR. Působení obou stran, která je v rozporu s touto výzvou „musí být veřejně pranýřována”.

Náš komentář je jednoznačný. Kongres Poláků nemůže zastupovat „všechny bez výjimky Poláky v ČR”, nanejvýš jejich většinu, zejména proto, že volby do jeho ústředního orgánu, jakým je Rada Kongresu Poláků, probíhá většinovým systémem a neumožňuje volbu reprezentativního vedení Poláků v ČR. Nepochopitelné pro nás je to, že usnesení povoluje diskutovat uvnitř 9členné skupiny našich zástupců, naopak, tak to je možno pochopit, zakazuje diskutovat v rámci jednotlivých polských organizací. Navenek můžeme pouze „mluvit jedním hlasem”, což nám bylo připomínáno tzv. Národní frontu z období dávno minulého. A činnost, která je v rozporu s tímto nařízením „musí být veřejně pranýřována”. Kongres Poláků chce pravděpodobně uskutečňovat takovou myšlenku zveřejňováním seznamu hanby v našem tisku, nebo vězením, jak to bylo v totalitním období! Asi ne?

Politické hnutí COEXISTENTIA-SOUŽITÍ

Czy PZKO może podołać zadaniu?

Může PZKO splnit úkol?

Małgorzata Rakowska, współautorka „WIZJI 2035” proponuje przekszkształcić PZKO w profesjonalną agencję polskiej kultury na Zaolziu, nie pytając członków PZKO o zdanie. Jednocześnie powątpiewa, czy PZKO podoła temu zadaniu. Czytelnicy dowiadują się o tym z „Głosu Ludu” – patrz artykuł „Czy PZKO może podołać zadaniu?” z 21.4.2016 r. (załącznik). Portal internetowym www.coexistentia.cz otwiera dyskusję na ten temat. Stanowiska naszych czytelników zamieścimy na www oraz w gazecie członków ruchu politycznego COEXISTENTIA „WTZ”.

Małgorzata Rakowska, spoluautorka „VIZE 2035” navrhuje přetvořit PZKO v profesní polskou kulturní agenturu na Zaolzí, přičemž na názor členů PZKO se neptala. Současně pochybuje, zda PZKO tento úkol je schopen splnit. Čtenáři se o tom dozvídají z „Głosu Ludu” – viz. článek „Může PZKO splnit úkol?” z 21.4.2016 (příloha). Internetový portál www.coexistentia.cz otevírá diskusi na toto téma. Názory našich čtenářů zveřejníme na www, a také v novinách členů politického hnutí COEXISTENTIA „WTZ”.

„Gazeta Wyborcza” – „Marsz do szkoły za Olzę”

„Gazeta Wyborcza” – „Pochod do školy za Olzu”

„Gazeta Wyborcza” z 27.4.2016 r. zamieściła artykuł Magdaleny Warchala i Ewy Furtak „Marsz do szkoły za Olzę”, poruszający temat uczniów z Polski, którzy uczęszczają po polskich szkół podstawowych w Republice Czeskiej. W artykule przeczytaliśmy między innymi:

Rodzice chwalą szkoły w Czechach za lepszą organizację i poziom nauczania. Kinga i Michał Kochaniewiczowie mieszkają w polskim Cieszynie, ale trójka ich dzieci – Tymoteusz, Joachim i Hanna, uczy się po czeskiej stronie granicy. I podstawówka, i przedszkole, do których zapisane są dzieci Kochaniewiczów, powstała dla Polaków mieszkających na Zaolziu.

Historia regionu jest burzliwa. W 1920 roku przy podziale dawnego Księstwa Cieszyńskiego i po polsko-czechosłowackim konflikcie zbrojnym Zaolzie, zamieszkiwane przez tysiące Polaków, zostało przyłączone do Czechosłowacji. 18 lat później znowu stało się częścią Polski, po zakończeniu wojny w 1945 roku wróciło do Czechów. Do dziś tereny te zamieszkuje około 30 tysięcy Polaków. To z myślą o nich na Zaolziu działa ponad 20 szkół podstawowych z polskim językiem nauczania – bezpłatnych. Coraz częściej dzieci zapisują do nich Polacy z naszej strony granicy. Zajęcia prowadzone są po polsku, ale placówki działają na podstawie czeskich przepisów i to się rodzicom podoba. Odkąd dziewięć lat temu zniesiono kontrole graniczne, dostanie się na czeską stronę, to tylko przeprawa przez most. Kinga mówi, że wraz z mężem wybrała dla synów szkołę zagranicą, bo dzieci uczą się od razu również czeskiego. Na terenach przygranicznych dobra znajomość języka sąsiadów to atut ułatwiający znalezienie pracy. Drugą kwestią jest to, że nauka w podstawówce po czeskiej stronie granicy trwa dziewięć lat. Synów minie gimnazjum, do którego nie chcieliśmy ich posyłać, bo nie najlepiej się mówi o tych szkołach. Absolwenci czeskiej podstawówki mogą kontynuować naukę w tamtejszej czteroletniej szkole średniej albo w polskim liceum czy technikum.

Dla rodziców, którzy posyłają dzieci do czeskich szkół, ważne są też inne sprawy. Na przykład ta, że świetlica szkolna nie jest, jak często bywa w Polsce, przechowalnią dzieci. Prowadzi się tam rozmaite zajęcia. Choć są nieobowiązkowe, uczestniczą w nich niemal wszyscy uczniowie… Dodatkowych atrakcji w czeskich szkołach jest mnóstwo, od warsztatów ceramicznych do wyjść na basen. Po odebraniu dziecka ze szkoły nie trzeba go już wozić na zajęcia pozalekcyjne... Czesi potrafią się bawić, w dodatku robią to kulturalnie – mówi Dobrusia Geiger-Falkowska, której dwóch synów dojeżdża z Polski do szkoły w Czeskim Cieszynie. Kamil jest uczniem dziewiątej klasy, Filip to trzecioklasista. Rodzina mamy Dobrusi to Czesi. To jednak nie jedyny powód, dla których zdecydowała się posłać synów do szkoły w Czechach. Z wykształcenia jest nauczycielką wychowania przedszkolnego oraz logopedą. Zauważyła, że różnice między polskim a czeskim systemem nauczania zaczynają się już w przedszkolu… W Czechach, gdzie obowiązkiem szkolnym objęte są sześciolatki, cały pierwszy rok poświęcony jest na naukę pisania, czytania, dodawania i odejmowania. – Czesi jakoś tak się organizują, że nauka przez dziewięć lat odbywa się spokojniej, nikt nie musi pędzić z materiałem – mówi Dobrusia.

W czeskiej szkole też panuje dyscyplina – wylicza zalety Kinga. – Nauczyciele mają tam większy autorytet niż Polsce… Kinga zauważyła, że z roku na rok coraz więcej osób z Polski decyduje się posłać dzieci za rzekę. Marek Grycz, dyrektor czeskiej szkoły, do której chodzi Kamil i Filip, też zauważył, że uczniów dojeżdżających z Polski przybywa systematycznie od mniej więcej czterech lat. Podobny trend widać w przedszkolach, które działają jako filie kierowanej przez Grycza szkoły. Chętnych z polskiej strony granicy jest tak wielu, że placówki musiały nawet zastrzec w statutach, że pierwszeństwo przy naborze mają Polacy z czeskim obywatelstwem.

Podobnie jak uczniowie, nauczyciele czeskich szkół też pochodzą z obu stron granicy. Większość z nich, to absolwenci pedagogiki na Uniwersytecie Śląskim w polskim Cieszynie. Bohdan Prymus, dyrektor szkoły i przedszkola z językiem polskim w Suchej Górnej, ma pięciu uczniów z Bielska Białej i Wodzisławia Śląskiego…. Trend go nie dziwi: – Nasze szkoły są mocno wspierane przez państwo, nowocześnie wyposażone w sprzęt multimedialny. Samorządy bardzo dbają o budynki, bo nie muszą martwić się o pensje nauczycieli, które finansuje budżet centralny. W Polsce parlament tylko uchwala reformy oświatowe, ale to samorządy muszą się martwić, jak je wprowadzić w życie, i często nie mają pieniędzy na realizację. Za sprawą Polaków w Czeskim Cieszynie pierwszoklasistów będzie od września więcej niż przed rokiem – cieszy się Alena Nawratová, szefowa wydziału edukacji w Czeskim Cieszynie. Na 330 dzieci rozpoczynających naukę 17 jest z Polski. Polskie szkoły na Zaolziu są dobre, nic więc dziwnego, że rodzice z Polski coraz chętniej zapisują do nich dzieci – mówi Tomasz Wolff, redaktor naczelny „Głosu Ludu”, gazety Polaków w Republice Czeskiej. Sam dojeżdża do pracy spod Bielska Białej. Rosnącym zainteresowaniem cieszą się nie tylko zwykłe polskojęzyczne podstawówki. Do Szkoły Artystycznej im. Pawła Kalety w Czeskim Cieszynie rodzice z Polski przywożą dzieci, które uczą się tutaj tańca, gry na skrzypcach, fortepianie i gitarze. W tym roku na zajęciach pojawia się ponad setka dzieci z Polski – Zainteresowanie rośnie – przyznaje Renata Wdówková, dyrektorka szkoły. Prymus zwraca uwagę na kontekst historyczny. – W odradzającej się w 1918 roku Rzeczypospolitej wprowadzono system oświatowy wzorowany na rosyjskim, bo był najtańszy. Wielu rodziców o tym nie wie i uważa, że szkoła jest od siódmego roku życia po to, żeby dzieciństwo trwało jak najdłużej A to carska zaszłość. Tereny czeskie znajdowały się w imperium Habsburgów i Maria Teresa wprowadziła tu model austro-węgierski, z obowiązkiem szkolnym od szóstego roku życia. W naszych szkołach to norma od 1774 roku.

„Gazeta Wyborcza” z 27.4.2016 zveřejnila článek Magdaleny Warchala a Ewy Furtak „Pochod do školy za Olzu”, zmíňující téma žáků z Polska, kteří navštěvují polské základní školy v České republice. V článku jsme přečetli mezi jinými:

Rodiče chválí školy v Česku za lepší organizaci výuky a úroveň vzdělávání. Kinga a Michał Kochaniewiczové bydlí v polském Těšíně, ale tři jejich děti – Tymoteusz, Joachim a Hanna, se vzdělávají na české hranice. I základní škola i mateřská škola, kde jsou zapsány děti Kochaniewičů, vznikly pro Poláky bydlící na Zaolzí.

Dějiny regionu jsou bouřlivé. V roce 1920 při rozdělení bývalého Těšínského knížectví a po polsko-československém válečném konfliktu o Zaolzí, osídlené mnoha tisící Poláky, zůstalo připojeno k Československu. 18 let později opět zůstalo částí Polska, po ukončení války v roce 1945 bylo navráceno Čechům. Dodnes tomto území bydlí asi 30 tisíc Poláků. To pro ně působí na Zaolzí přes 20 základních škol s polským jazykem vyučovacím – bezplatných. Stále častěji zapisují do nich své děti Poláci z naší strany hranice. Přednášky jsou vedeny polsky, ale školská zařízení působí na základě českých předpisů a to se rodičům líbí. Poprvé před devíti lety, kdy byly zrušeny hraniční kontroly, dostat se na českou stranu, to je pouze přechod přes most. Kinga mluví, že zvolila spolu s manželem pro syny zahraniční školu, protože se děti souběžně učí také česky. Na příhraničním území je dobrá znalost jazyka sousedů přednost, umožňující lepší pracovní příležitost. Druhou otázkou je, že výuka na základní škole na české straně hranice trvá devět let. Synové se vyhnou gymnáziu, do kterého jsme je nechtěli posílat, protože o těchto školách se nemluví nejlépe. Absolventi české základní školy mohou pokračovat ve vzdělávání na tamní čtyřleté střední škole nebo na polském lyceu nebo technické škole.

Pro rodiče, kteří posílají děti do českých škol, jsou důležité také jiné věci. Například to, že školní družina není, jak to často je v Polsku, úschovnou dětí. Vede se tam různé kroužky. I když jsou nepovinné, účastní se jich téměř všichni žáci… Doplňkových atrakcí je na českých školách více, od keramických kroužků po návštěvy koupaliště. Po převzetí dítěte ze školy již není nutno ho vozit na jiné mimoškolní aktivity... Češi se umí bavit, navíc to dělají kulturním způsobem – mluví Dobruše Geiger-Falkowska, které dva její synové dojíždějí z Polska do školy v Českém Těšíně. Kamil je žákem deváté třídy, Filip je třeťákem. Rodina mamy Dobruše jsou Češi. To však není jediný důvod, proč se rozhodla poslat syny do školy v Česku. Vzděláním je učitelkou předškolního stupně a logopedkou. Zpozorovala, že rozdíly mezi polským a českým vzdělávacím systémem začínají už v mateřské škole… V Česku, kde povinná školní docházka se vztahuje už na děti šestileté, celý první rok se věnují výuce psaní, čtení, sčítání a odečítání. – Češi se nějak tak organizují, že výuka trvá devět let, probíhá klidně, nikdo nemusí spěchat s látkou – mluví Dobruše.

Načeské škole také vládne disciplína – vypočítává přednosti Kinga. – Učitelé mají tam větší než v Polsku autoritu… Kinga zpozorovala, že rok ročně stále více osob z Polska se rozhoduje poslat své děti za řeku. Marek Grycz, ředitel české školy, kterou navštěvují Kamil a Filip, také poznamenal, že počet žáků dojíždějících z Polska systematicky roste od asi čtyř let. Obdobný trend pozorujeme v mateřských školách, které působí jako filiálky školy řízené Gryczem. Zájemců z polské strany hranice je tolik, že zařízení musela dokonce si vyhradit ve stanovách, že přednost v náboru mají Poláci s českým občanstvím.

Obdobně jako žáci, i učitelé českých škol pocházejí z obou stran hranice. Většina z nich je absolventy Slezské univerzity v polském Těšíně. Bohdan Prymus, ředitel školy a mateřské školy s polským jazykem vyučovacím v Horní Suché, má pět žáků z Bielska Bialé a Wodzislawia Slezského…. Tento trend ho nepřekvapuje: – Naše školy jsou silně podporovány státem, moderně vybaveny multimediální technikou. Samosprávy velice pečují o budovy, protože se nemusí starat o výplaty pro učitele, které financuje státní rozpočet. V Polsku parlament pouze schvaluje školské reformy, ale to samospráva se musí starat, jak je uvést do praxe, a často nemá finanční prostředky pro jejich uskutečnění. S ohledem na Poláky v Českém Těšíně bude od září prvňáků více než před rokem – těší se Alena Nawratová, vedoucí odboru vzdělávání v Českém Těšíně. Z celkem 330 dětí, které budou začínat vzdělávání je 17 z Polska. Polské školy na Zaolzí jsou kvalitní, proto nemůže překvapovat, že rodiče z Polska stále častěji zapisují na ně své děti – říká Tomasz Wolff, šéfredaktor „Glosu Ludu”, novin Poláků v České republice. Sám dojíždí do práce spod Bielska Bialé. Rostoucím zájmem se těší nejen obyčejné polskojazyčné základní školy. Na Uměleckou školu Pawla Kalety v Českém Těšíně rodiče z Polska vozí své děti, které se tu učí tanec, hru na housle, klavír nebo kytaru. V tomto roce dochází zde více jak stovka dětí z Polska – Zájem roste – přiznává Renata Wdówková, ředitelka školy. Prymus zmiňuje historické souvislosti. – V obrozující se v roce 1918 Polské republice byl zaveden vzdělávací systém po vzoru ruského, protože byl nejlevnější. Mnoho rodičů o tom nemá ponětí a domnívá se, že škola od sedmého roku života dítěte je proto, aby dětství trvalo co nejdéle. A to je carská událost. České území patřilo pod Habsburskou říší a Marie Tereza tu zavedla rakousko-maďarský model, s povinnou školní docházkou od šestého roku života dítěte. V našich školách je to normou od roku 1774.

Dobrusia Geiger-Falkowska i jej synowie Kamil z dziewiątej klasy, i Filip, trzecioklasista / Dobrusia Gaiger-Falkowska a její synové, Kamil z deváté třídy a Filip třeťák

Czeskie przedszkole pod dyrekcją PSP w Cierlicku

Česká mateřská škola pod vedením PZŠ Těrlicko

Pod dyrekcją Szkoły Podstawowej i Przedszkola z Polskim Językiem Nauczania im. Żwirki i Wigury w Cierlicku będzie od nowego roku szkolnego 2016/2017 funkcjonowało także jedno z cierlickich czeskich przedszkoli. To ewenement na skalę całej Republiki Czeskiej – pisze „Głos Ludu” z 7.5.2016 („Dzieci potrafią się porozumieć”, Danuta Chlup.). Prywatne przedszkole „Petrklíč” wynajmuje pomieszczenia w budynku polskiej szkoły. Po kontroli inspekcji szkolnej okazało się, że nie spełnia wymogów sanitarnych, dlatego musiało obniżyć liczbę dzieci z ponad 50 do 25. W takich warunkach dalsza działalność tego przedszkola stała się nierentowna. Właścicielka powiadomiła rodziców, że placówka zostanie zamknięta. Tymczasem w czeskim przedszkolu gminnym w Cierlicku nie ma wolnych miejsc. – Postanowiliśmy przejąć to przedszkole. Od nowego roku szkolnego będzie placówką gminną. Stanęliśmy przed wyborem, czy ma ono być częścią czeskiej Szkoły Podstawowej i Przedszkola, czy też Szkoły i Przedszkola z Polskim Językiem Nauczania, w budynku której się znajduje. Po uzgodnieniu z dyrekcją polskiej szkoły wybraliśmy drugi wariant – powiedział wójt gminy, Martin Polášek. Barbara Smugała, dyrektorka polskiej szkoły, widzi w nowym rozwiązaniu szansę na dalszy rozwój zarówno czeskiego, jak i polskiego przedszkola. Zamierza wciągnąć rodziców czeskich dzieci we wspólne przygotowywanie imprez, które w prywatnej placówce w ogóle się nie odbywały. Niektóre zajęcia w przedszkolu będą wspólne, wprowadzimy elementy dwujęzyczności. Rodzice czeskich dzieci na ogół byli za tym, by ich dzieci miały okazję spotkać się z językiem polskim. – Myślę, że dzieci skorzystają we współpracy obu przedszkoli.

V příštím školním roce bude ředitelství Základní školy s polským vyučovacím jazykem Żwirky a Wigury podřízena jedna z těrlických mateřských škol, Je to rarita na úrovní celé České republiky – čteme v „Głosu Ludu” z 7.5.2016 („Dětí se dovedou domluvit”, Danuta Chlup). Soukromá mateřská škola „Petrklíč” pronajímá místnosti v budově polské školy. Po kontrole školské inspekce se ukázalo, že nesplňuje hygienické normy, proto musela omezit počet dětí z 50 na 25. V těchto podmínkách další činnost této mateřské školy nebyla rentabilní. Majitelka oznámila rodičům, že zařízení bude uzavřeno. Mezitím v obecní české mateřské škole v Těrlicku nebyly volná místa. – Rozhodli jsme se převzít tuto mateřskou školu. Od nového školního roku bude obecním zařízením. Měli jsme na výběr, zda má být součástí české Základní školy a mateřské školy nebo Školy a mateřské školy s polským jazykem vyučovacím, v budově kde se nachází. Po dohodě s ředitelstvím polské školy jsme zvolili druhou variantu – řekl starosta obce, Martin Polášek. Barbara Smugała, ředitelka polské školy, vidí v tomto řešení možnost dalšího rozvoje jak české, tak polské mateřské školy. Chce zapojit rodiče českých dětí do společně připravovaných akcí, které v soukromém zařízení se vůbec nekonaly. Některé přednášky v mateřské škole budou společné, zavedeme součásti dvojjazyčnosti. Rodiče českých dětí byli obecně pro, aby se dětí měly možnost seznámit s polským jazykem. – Myslím, že dětí budou mít prospěch se spolupráce obou mateřských škol.

Dzieci bawią się w przedszkolu „Petrklíč” (zdjęcie Danuty Chlup, „Głos Ludu”, 7.5.2016 r.)

Współpraca frysztackiego przedszkola z przedszkolem w Gorzycach / Spolupráce fryštátské mateřské školy s mateřskou školou v Gorzycích

W ramach trwającej od dwóch lat współpracy karwińskiej placówki z przedszkolem w polskich Gorzycach zawitała tu grupa 25 dzieci wraz z nauczycielkami – pisze „Głos Ludu” z 16.4.2016 r. („Przedszkolna przyjaźń”, ep). – Z początku odwiedzały się nawzajem tylko nauczycielki, wymieniając się doświadczeniami i materiałami metodycznymi. Teraz postanowiliśmy włączyć w tę współpracę też dzieci. Przyjechały do nas nauczycielki z najstarszymi przedszkolakami – wyjaśniła dyrektorka frysztackiej placówki, Elżbieta Gałuszka. – Podoba nam się to przedszkole. Jest dużo przestrzeni i piękny wystrój, poza tym panuje tutaj fajna, rodzinna atmosfera – powiedziała Joanna Tomala-Gondek, szefowa gorzyckiego przedszkola. W czasie wizyty dzieci z Polski podzieliły się na trzy grupy – każda wzięła udział w zajęciach w jednym z trzech oddziałów przedszkola.

V rámci trvající od dvou let spolupráce karvinského zařízení s mateřskou školou v polských Gorzycích, trvající už dva roky, přijela tu skupina 25 dětí spolu s učitelkami – čteme v „Głosu Ludu” z 16.4.2016 („Přátelství mateřských škol”, ep). – Ze začátku se navzájem navštěvovaly pouze učitelky, vyměňovaly si zkušenosti a metodické materiály. Teď jsme se rozhodli zapojit do této spolupráce také děti. Přijely k nám učitelky s nejstaršími předškoláky – vysvětlila ředitelka fryštátského zařízení, Elżbieta Gałuszka. – Líbí se mi tato mateřská škola. Je tu mnoho prostoru a krásná výzdoba, kromě toho vládne tu fajn, rodinná atmosféra – řekla Joanna Tomala-Gondek, šéfka gorzycké mateřské školy. V době návštěvy dětí z Polska se rozdělily do tří skupin – každá se zúčastnila přednášek v jednom ze tří oddělení mateřské školy.

Dzieci z Gorzyc zwiedziły frysztackie przedszkole („Głos Ludu”, 16.4.2016 r., zdjęcie Elżbiety Przyczko)

Przedstawienie teatralne trzynieckiego przedszkola

Divadelní představení třinecké mateřské školy

Ponad 40 dzieci polskiego przedszkola w Trzyńcu przy ul. Štefánika (Szkoła Podstawowa i Przedszkole im. Gustawa Przeczka z Polskim Językiem Nauczania, Trzyniec, Dworcowa 10, organizacja budżetowa – red.) zaprezentowało się w przedstawieniu teatralnym „Śnieżka i siedmiu krasnoludków”. Przedstawienie odbyło 7.4.2016 r. i wystawione było na deskach Centrum Zborowego z okazji Dnia Matki. Było urocze, kolorowe i wielce sympatyczne. Kilku przedszkolaków, występujących na scenie, zasili w przyszłym roku szkolnym klasę 1. PSP przy ul. Kopernika. Artykuł „Przedszkolaki i klasyczna baśń to urocze połączenie” zamieścił „Třinecký-Trzyniecki Hutnik”.

Více jak 40 dětí polské mateřské školy v Třinci na ul. Štefánikové (Základní škola a mateřská škola Gustawa Przeczka s polským jazykem vyučovacím, Třinec, Nádražní 10, příspěvková organizace – red.) se prezentovalo v divadelní hře „Sněženka a sedm trpaslíků”. Představení se konalo 7.4.2016 a bylo předvedeno u příležitosti Dne matek na prknech Sborového centra. Bylo půvabné, barevné a velmi sympatické. Několik předškoláků, kteří vystupovali na scéně, posílí v příštím školním roce 1. třídu PZŠ na ul. Koperníkové. Článek „Předškoláci a klasická pohádka to je půvabné spojení” zveřejnil „Třinecký-Trzyniecki Hutník”.

„Krasnoludków było oczywiście siedmiu” i „Scena bywa czasami za mała”

(zdjęcia: ikz, „Hutnik”, 13.4.2016 r.)

„Kurier Galicyjski” pisze o polityce Orbána

„Kurier Galicyjski” píše o politice Orbána

„Kurier Galicyjski” – niezależne pismo Polaków na Ukrainie zamieściło w numerze 6 z 31.3.-14.4.2016 artykuł „Orbán został zmuszony do kierunku wschodniego Węgier”. Chodzi o rozmowę redaktora gazety Wojciecha Jankowskiego z Grzegorzem Górnym, dziennikarzem, autorem książek i filmów. Wielu komentatorów w Polsce ocenia krytycznie stosunki Węgier z Federacją Rosyjską, jako zbyt ścisłe. Górny, który uważa, że to przesadzona opinia tak ocenia stosunki węgiersko-rosyjskie: „Po pierwsze, nie będą one miały daleko posuniętego wpływu na stosunki Węgier z Polską, żeby zrywać sojusz między Budapesztem a Warszawą. Po drugie, należy starać się zrozumieć Węgrów, że oni prowadzą swoją politykę w ten sposób, a nie inaczej. Po pierwsze, oni nie leżą, tak jak my, między Rosją a Niemcami. Dla nich o wiele bliższe są sprawy bałkańskie. Po drugie, mieli i mają poważne problemy z elektrownią atomową w Paks, która była budowana jeszcze w czasach sowieckich. Teraz są wygaszane dwa z czterech reaktorów, ponieważ ich wiek jest już dość zaawansowany. Przed Węgrami stanęła konieczność budowy dwóch dodatkowych reaktorów. Mieli dwie oferty, francuską i rosyjską. Na początku zdecydowali się iść w kierunku francuskiej, mimo iż była droższa od rosyjskiej, ale okazało się, że francuscy specjaliści, którzy mieli naprawić pewną usterkę w elektrowni, omal nie doprowadzili do awarii. W tym momencie pozostał jeden kontrahent, czyli Rosja. Węgrzy, jeżeli chcieli zachować tę elektrownię, nie mieli innego wyjścia, niż zacząć się porozumiewać z Rosjanami”.

Na pytanie o problematykę Zakarpacia, w stosunku do którego polityka Węgier, w przeciwieństwie do Polski, jest niejednoznaczna, Górny mówi o przewrażliwieniu Ukraińców, bo w tych kwestiach radykalny program ma partia Jobbik, a nie Fidesz premiera Orbána. „To Jobbik jest prorosyjski, to Jobbik jeździł na Krym. Wysyłał swych obserwatorów na pseudowybory na Krymie i afirmował rosyjską politykę na Ukrainie. To Jobbik właśnie nawołuje do rozparcelowania Ukrainy między kraje sąsiednie. Natomiast Fidesz, gdy spojrzy się na politykę zagraniczną Węgier, to można powiedzieć, że jest paradoksalnie najbardziej pro ukraińską partią na tamtejszej scenie politycznej, ponieważ z drugiej strony są socjaliści, których wiążą bardzo silne związki z Rosją. Trzeba podkreślić, że Orbán jest solidarny z Europą, jeśli chodzi o sankcje nałożone na Rosję. Wdrożył program stypendiów pomocy dla Ukraińców, zwłaszcza tych z Donbasu. Z tym, że dla niego ważną w polityce zagranicznej jest opieka nad mniejszościami węgierskimi w krajach ościennych. Przypomnijmy, że Węgrzy liczą 10 milionów mieszkańców, ale w sąsiednich krajach mieszka 5 milionów Węgrów. Na Zakarpaciu jest ich stosunkowo niewielu, bo około 200 tysięcy, ale jest to społeczność zwarta, która tworzy dosyć zwarte skupiska. Tam wszystkie napisy są w dwóch językach. W urzędach się posługują dwoma językami – ukraińskim i węgierskim. I kiedy po rewolucji na Majdanie rząd Ukrainy wydał takie rozporządzenie, które miało przede wszystkim zapobiec rozszerzaniu się wpływów języka rosyjskiego, to Węgrzy na początku dość nieufnie się odnieśli do niektórych posunięć nowych władz ukraińskich. Bali się, że to uderzy w inne mniejszości, w tym w Węgrów.”

Górny zgodził się poniekąd z redaktorem gazety, że Orbán był zmuszony do prorosyjskiej polityki. „Nikt go tak nie krytykował jak Berlin, jak Bruksela, jak Europa zachodnia. Z drugiej strony sygnały, wysyłane do Europy środkowej, jak Polska, spotykały się z obojętnością. I został osamotniony ze swoim planem reform państwa węgierskiego i wtedy, by zwiększyć pole manewru, zwrócił się w kierunku wschodu. I to nie tylko Rosji. Wiele razy był w Seulu. Z Chinami zawierał gigantyczne kontrakty, żeby wyprowadzić węgierską gospodarkę na prostą. Kiedy uzależniono te pożyczki od jakichś reform, które zniszczyłyby plany Orbána, to tę pożyczkę dostał od Chin”.

„Kurier Galicyjski” – nezávislé noviny Poláků na Ukrajině zveřejnily v čísle 6 z 31.3.-14.4.2016 článek „Orbán byl přinucen pro východní orientaci Maďarska”. Jde o rozhovor redaktora novin Wojciecha Jankowského s Grzegorzem Górnym, novinářem, autorem knih a filmů. Mnoho komentátorů v Polsku kriticky hodnotí vztahy Maďarska s Ruskou federací, jako příliš těsné. Górny, který se domnívá, že je to přehnaný názor, takto hodnotí rusko-maďarské vztahy: „Za prvé, tyto vztahy nebudou mít až tak veliký vliv na vztahy Maďarska s Polskem, aby přerušily spojenectví mezi Budapešti s Varšavou. Za druhé, musíme pochopit Maďary, že vedou svou politiku takto, a nikoliv jinak. Za prvé, neleží jako my, mezi Ruskem a Německem. Pro ně jsou mnohem bližší balkánské záležitosti. Za druhé, měli a mají vážné problémy s jadernou elektrárnou v Paks, která byla postavena ještě v sovětské éře. Teď jsou vypínány dva ze čtyř reaktorů, protože jejich stáří je již dosti pokročilé. Před Maďarskem vyvstala nutnost výstavby dvou dodatečných reaktorů. Měli dvě nabídky, francouzskou a ruskou. Na začátku se rozhodli pro francouzskou, přestože byla dražší od ruské, ale ukázalo se, že francouzští specialisté, kteří měli opravit jistou závadu v elektrárně, takřka nezpůsobili havárii. Potom zůstala pouze jedna smluvní strana, to je Rusko. Maďaři, pokud chtěli zachovat tuto elektrárnu, neměli jiné východisko, jako začít se dohadovat s Rusy”.

Na otázku o problematiku Zakarpatí, ke kterému, na rozdíl od Polska, politika Maďarska není jednoznačná, Górny mluví o přecitlivění Ukrajinců, protože v těchto záležitostech radikální program má strana Jobbik, nikoliv Fidesz premiéra Orbána. „To Jobbik je proruský, to Jobbik jezdil na Krym. Vysílal své pozorovatele na pseudovolby na Krymu a schvaloval ruskou politiku na Ukrajině. To právě Jobbik volá do rozparcelování Ukrajiny mezi sousední země. Naopak Fidesz, pokud se podíváme na zahraniční politiku Maďarska, je paradoxně nejvíce proruskou stranou na tamní politické scéně, protože na druhé straně jsou socialisté, které pojí velmi úzké vztahy s Ruskem. Musíme zdůraznit, že Orbán je solidární s Evropou, pokud se týká sankcí uložených Rusku. Zavedl program stypendiálni pomoci pro Ukrajince, zejména pro ty z Donbasu. S tím, že pro něho je v zahraniční politice důležitá péče o maďarské menšiny v sousedních zemích. Připomeňme, že Maďaři čítají 10 miliónů obyvatel, ale v sousedních zemích bydlí 5 miliónů Maďarů. Na Zakarpatí je jich poměrně málo, pouze asi 200 tisíc, ale je to společnost kompaktní, která tvoří dosti kompaktní skupiny. Tam jsou všechny nápisy ve dvou jazycích. Na úřadech používají dva jazyky – ukrajinský a maďarský. A když po revoluci na Majdanu vláda Ukrajiny vydala nařízení, které mělo především zamezit šíření vlivu ruského jazyka, Maďaři ze začátku zaujali dosti nedůvěřivé stanovisko k některým opatřením nové ukrajinské vlády. Obávali se, že to bude působit i na jiné menšiny, včetně Maďarů.”

Górny částečně souhlasí s redaktorem novin, že Orbán byl přinucen vést proruskou politiku. „Nikdo ho tak nekritizoval, jako Berlín, jako Brusel, jako západní Evropa. Na druhou stranu signály, která vysílal do střední Evropy, například do Polska, se setkávaly s lhostejnosti. A když zůstal osamocen se svým plánem reforem maďarského státu, potom, aby zvětšil manévrovací prostor, obrátil se směrem na východ. A to nejen k Rusku. Mnohokrát byl v Seulu. Aby vyvedl maďarské hospodářství na rovinu, podepsal s Čínou gigantické smlouvy. Když tyto půjčky byly podmíněny nějakými reformami, které znemožnily Orbánovy plány, potom tuto půjčku dostal od Číny”.

Kapliczka barokowa w Pielgrzymowie

Barokní kaplička v Pelhřimovech

Po wysiedleniu Niemców Pelhrzimowy koło Osobłogi były zrównane z ziemią. W gminie pozostał tylko kościół i kaplica. Ryszard Brzeziński, który mieszka tuż za graniczną rzeką w gminie Pielgrzymów, poświęcił swoje oszczędności na naprawę zniszczonej kapliczki. Ocalona kaplica była ponownie wyświęcona w 2011 roku. „Dziś istnieją tu dwie gminy, czeskie Pelhrzimowy i polski Pielgrzymów. W okresie, kiedy kapliczka była wybudowana, tu ale była jedna gmina i jedna monarchia. Dzięki Unii Europejskiej i Schengenu są Czesi i Polacy znowu częścią jednej całości i ponownie możemy modlić się razem koko tej kaplicy” – powiedział Brzeziński. Odtąd przebiegają tu regularnie czesko-polskie nabożeństwa.

Po vysídlení Němců Pelhřimovy u Osoblahy byly srovnány se zemí. Z obce zbyly jen kostel a kaple. Ryszard Brzeziński, který bydlí hned za hraniční řekou v obci Pielgrzymów, věnoval své úspory na opravu chátrající kapličky, která leží na českém břehu pár metrů od hranice. Zachráněna kaple byla slavnostně znovu vysvěcena v 2011 roce. „Dnes máme dvě obce, české Pelhřimovy a polský Pielgrzymów. V dobách, kdy byla kaplička postavena, tu ale byla jedna obec v jedné monarchii. Díky Evropské unii a Schengenu jsou Češi a Poláci zase součástí jednoho celku a můžeme se zase společně modlit u této kaple” – řekl Brzeziński. Od té doby se zde pravidelně konají česko-polské mše. (foto: „Moravskoslezský deník”)

Dąbrowa chce sprzedać zameczek

Doubrava chce prodat zámeček

Zameczek z XVII wieku, który pierwotnie był własnością rodu Mattencloitów, chce sprzedać gmina Dąbrowa. Poprzednim właścicielem były Kopalnie Ostrawsko-Karwińskie. Ten najstarszy budynek w gminie można wykorzystać jako restaurację, hotel lub siedzibę firmy. Rekonstrukcja budynku wyjdzie na około 50-60 milionów koron, a na taki wydatek gmina pozwolić sobie nie może.

Zámeček ze XVII. století, který původně patřil rodu Mattencloitů, nabízí k prodeji obec Doubrava. Posledním vlastníkem zámečku byly Ostravsko-Karvinské doly. Tuto nejstarší budovu v obci je možno využít jako restauraci, hotel nebo sídlo firmy. Rekonstrukce budovy si vyžádá částku 50-60 miliónu korun, avšak takový výdaj si obec nemůže dovolit. (foto: „Moravskoslezský deník”)

Wspomnienie bohaterów spod Kozubowej

Vzpomínka hrdinů spod Kozubové

Rok już minął, kiedy uczestniczyliśmy w „Gorolski Watrze“ – uroczystości wspomnieniowej, poświęconej pamięci ofiar nazizmu niemieckiego, zastrzelonych członków ruchu oporu Stanisława Richtera, Bolesława Ryłki oraz Jana Sikory, którzy zginęli 6.4.1945 r. na stokach Kozubowej. Wtedy był to czwartek 5 kwietnia 1945 r. kiedy zdradzeni (prawdopodobnie przez konfidenta, felczera Sorokę wg J. Rusnoka), wpadli w zasadzkę w schronisku na Kozubowej. Celem zdobycia broni weszli oni w kontakt z Kičmerem z Gnojnika, który rzekomo miał ukrywać 7 uzbrojonych jeńców serbskich. Odbiór broni miał nastąpić w schronisku na Kozubowej. W dniu 5.4.1945 r. w umówionym miejscu zamiast Serbów czekało na partyzantów 25 gestapowców, gdyż Kičmer okazał się konfidentem. Zdradzonych zaprowadzono do Łomnej i tam ich zmasakrowano, a w dniu następnym rozstrzelano. Zginęli wtedy: Stanisław Richter pseud. Kostrzewa, Bolesław Ryłko z Jabłonkowa i Jan Sikora z Łomnej Dolnej. Ciała ofiar zakopano na miejscu stracenia – na stokach Kozubowej. Po wojnie ekshumowano je i pogrzebano na cmentarzu w Jabłonkowie.

Ryłko Bolesław, ur. 10.11.1923, zamieszkały w Jabłonkowie, nr 329 „Szygła”, kawaler, kucharz, syn Michała i Marii Bojko. Jeden z czołowych Partyzantów w grupie „Nad Olzą” – od 1941 r. walczy w naszych górach w Jabłonkowie i Koszarzyskach. Zakatowany przez gestapu 6.4.1945 r., krótko przed wyzwoleniem, na stokach Kozubowej, niedaleko schroniska, w lesie od strony „Główczyna” – zakatowany razem z Rychterem i Sikorą

Rychter Stanisław, ur. 23.11.1916 w Miksztacie koło Poznania, ostatnio zamieszkały w Jabłonkowie, nr 329 „Szygła”, żonaty z Ryłkówną, siostrą Bolesława, technik budowniczy. Jako Partyzant – Bojownik o Wolność, w grupie „Nad Olzą”, walczy od 1941 r. do 1945 r. z okupantem. Zakatowany 6.4.1945 r. pod Kozubową z Ryłkiem i Sikorą.

Sikora Jan, ur. 11.3.1923, zamieszkały w Dolnej Łomnej, nr 13 „Na Nowinie”. Jeden z najodważniejszych i najdzielniejszych Partyzantów „Nad Olzą”. Walczy już od 1939 r. do 1945 r. w naszych górach. Po desancie radzieckich partyzantów w 1944 r. on jako pierwszy udziela im pomocy, wskazuje nasze twierdze – Bunkry w Koszarzyskach, pomaga według sił i możności – On jest przecież w domu, zna każdą ścieżkę, każdego gazdę i naszego Jeżowicza na Łabajce, gdzie zaprowadza z Proboszczem Janem naszego „Grubego Miszę” i Nadzię – Radiotelegrafistkę (wg. zapisu MUDr J. Mazurka).

Na miejscu zbrodni wybudowano pomnik pamięci ich tragicznej śmierci. Wspominając tę rocznicę oddajmy hołd ich walce z okupantem niemieckim. W sobotę 9.4.2016 r. zebraliśmy się przy urzędzie gminy i wyjechaliśmy na Polanę, by podejść do pomnika, gdzie położyliśmy kwiaty i zapaliliśmy znicze pod pomnikiem ofiar w Łomnej Dolnej. Stanisław Gawlik

Už je to rok, co jsme se účastnili „Gorolské vatry”, vzpomínkové slavnosti věnované památce obětí německého nacismu zastřelených členů odboje Stanislava Richtera, Boleslava Ryłka a Jana Sikory, kteří zahynuli 6.4.1945 na svazích Kozubové. Tehdy byl čtvrtek 5.dubna 1945, když vyzrazení (pravděpodobně konfidentem gestapa, felčarem Sorokou dle J. Rusnoka), byli chyceni do pasti v turistické chatě na Kozubové. Chtěli získat zbraně, proto se dohodli s Kičmerem z Hnojníka, který údajně měl skrývat 7 ozbrojených srbských zajatců. K převzetí zbraní mělo dojít v turistické chatě na Kozubové. Dne 4.4.1945 na dohodnutém místě na partyzány čekalo místo Srbů 25 gestapáků, protože Kičmer se ukázal jako konfident. Vyzrazeni byli zavlečení do Lomné a tam zmasakrování a následující den popraveni zastřelením. Tehdy zahynuli: Stanislav Rychter pseud. Kostřeva, Boleslav Ryłko z Jablunkova a Jan Sikora z Dolní Lomné. Těla obětí byly zakopány na místě popravy – na svazích Kozubové. Po válce jejich ostatky byly exhumovány a uloženy na hřbitově v Jablunkově.

Ryłko Boleslav, nar. 10.11.1923, s bydlištěm v Jablunkově č. 329 „Szygla”, svobodný, kuchař, syn Michala a Marie Bojko. Jeden z čelních Partyzánů skupiny „Nad Olzou” – od roku 1941 bojuje v našich horách v Jablunkově a Košařiskách. Umučen 6.4.1945 gestapem, krátce před osvobozením, na svazích Kozubové, nedaleko horské chaty, w lese ze strany „Główczyna” – umučen spolu s Rychterem a Sikorou.

Rychter Stanislav, nar. 23.11.1916 v Miksztatu u Poznaně, poslední bydliště v Jablunkově č. 329 „Szygla”, ženatý s Ryłkównou, sestrou Boleslawa, stavební technik. Jako Partyzán – Bojovník za Svobodu, ve skupině „Nad Olzou”, bojuje od 1941 do 1945 roku proti okupantům. Umučen 6.4.1945 pod Kozubovou s Ryłkem a Sikorou.

Sikora Jan, nar. 11.3.1923, s bydlištěm v Dolní Lomné č. 13 „Na Nowině”. Jeden z nejodvážnějších a nejzdatnějších Partyzánů „nad Olzou”. Bojuje už od roku 1939 do roku 1945 v našich horách. Po výsadku sovětských partyzánů v roce 1944 jako první jim pomáhá, ukazuje naše opevnění – Bunkry v Košařiskách, pomáhá podle svých sil a možnosti. – On je přece doma, zná každou pěšinku, každého gazdu i našeho Jeżowicze na Labajce, kde přivádí s Knězem Janem našeho „Tlustého Míšu” a Naďu - Radiotelegrafistku (dle zápisu MUDr J. Mazurka).

V místě zločinu byl postaven pomník k uctění jejich tragické smrti. Když vzpomínáme toto výročí, vzdáváme hold jejich boji s německými okupanty. V sobotu 9.4.2016 jsme se shromáždili u obecního úřadu a odjeli na Polanu, abychom vystoupili k pomníku, kde jsme položili květiny a zapálili svíce pod pomníkem obětí v Dolní Lomné.

Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Stanisław Karczewski w rozmowie ze Stanisławem Gawlikiem, działaczem Polskiej Sekcji Narodowej ruchu politycznego COEXISTENTIA-WSPÓLNOTA, równocześnie przewodniczącym Sekcji Historii Regionu Zarządu Głównego PZKO o szansach na umieszczenie w Ogólnopolskiej Bazie Elektronicznej cmentarzy wojennych grobów Polaków poległych w wojnie czechosłowacko-polskiej w 1919 roku oraz w drugiej wojnie światowej – miejsc pamięci narodowej na Zaolziu / Maršálek Senátu Polské republiky Stanisław Karczewski v rozhovoru se Stanisławem Gawlikem, funkcionářem Polské národní sekce politického hnutí COEXISTENTIA-SOUŽITÍ, současně předsedou Sekce historie regionu Hlavního výboru PZKO o možnostech zveřejnit v Celopolském elektronickém rejstříku seznam válečných hrobů Poláků, kteří zahynuli v československo-polské válce v 1919 roce a ve druhé světové válce – míst národní paměti na Zaolzí.

„Wiadomości-Tudósítások-Zprávy“, wydawca / kiadó / vydavatel: Organizacja Pożytku Publicznego Koexistencia o.p.p. / Koexistencia o.p.s. Közhasznú társaság / Obecně prospěšná společnost Koexistencia o.p.s., IČO: 68899289, adres wydawcy / a kiadó címe / adresa vydavatele: 737 01 Český Těšín / Czeski Cieszyn, Střelniční / ul. Strzelnicza 209/28, rada redakcyjna / szerkesztőbizottság / redakční rada: Tadeusz Toman (redaktor naczelny / főszerkesztő / šéfredaktor), Zoltán Domonkos, Władysław Drong, Stanisław Gawlik, zamknięcie numeru / lapzárta / uzávěrka čísla: 5.5.2016, treść numeru zamieszczona na stronach internetowych www.coexistentia.cz, w formie drukowanego zeszytu gazeta jest przekazywana instytucjom i archiwom, czytelnikom wyłącznie na zamówienie / a kiadvány nyilvánosan elérhető a www.coexistentia.cz honlapon, nyomtatott formában újságunkat intézmények és archívumok számára készítjük, olvasók számára csak megrendelésre / obsah čísla zveřejněn na webových stránkách www.coexistentia.cz, v tištěné podobě jsou noviny poskytovány institucím a archivům, čtenářům pouze na objednávku