xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
WIADOMOŚCI – TUDÓSÍTÁSOK – ZPRÁVY
27 – 2/2009 (18.2.2009)
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
|
|
Na
okładce: Konferencja międzynarodowa „Sytuacja europejskich mniejszości
narodowych: historia i stan obecny Węgrów i Polaków w Republice Czeskiej“,
która odbyła się w Pradze 10.1.2009 r. pod patronatem posłów Parlamentu
Europejskiego za Europejską Partię Ludową – Europejskich Demokratów Edit Bauer
i Árpáda Duka Zólyomi. Na zdjęciu Duka Zólyomi za mównicą.
A
borítólapon: „Az európai nemzeti kisebbségek helyzete: a csehországi magyarok
és lengyelek múltja és jelene elnevezésü“ nemzetközi szeminárium, melyet 2009.
január 10-én tartottak Prágában Bauer Editnek és Duka Zólyomi Árpádnak, az
Európai Parlament Európai Néppárt – Európai Demokraták Frakciójának képviselöi
vednöksége alatt. A képen Dka Zólyomi a szónoki pult mögött.
Na
obálce: Mezinárodní seminář „Situace evropských národních menšin: minulost a
současnost Maďarů a Poláků v České republice“, který se konal v Praze
dne 10.1.2009 pod záštitou poslanců Evropského parlamentu za Evropskou lidovou
stranu – Evropských demokratů Edit Bauer a Árpáda Duka Zólyomi. Na snímku: Duka
Zólyomi za řečnickým pultem.
Z obrad Rady Republikowej Wspólnoty-Coexistentii
Z jednání Republikové rady
Coexistentie-Soužití
W
sobotę 10.1.br. odbyło się w Domu Mniejszości Narodowych w Pradze zebranie Rady
Republikowej Ruchu Politycznego Wspólnota-Coexistentia. Chodziło o zebranie
wcześniej zaplanowane na grudzień ub.roku, z przyczyn organizacyjnych
przesunięte o miesięc. Obrady prowadził oraz sprawozdanie z działalności
Ruchu i Węgierskiej Sekcji Narodowej przedstawił jej przewodniczący, László
Attila Kocsis. Działalność Polskiej Sekcji Narodowej omówił przewodniczący
sekcji, Władysław Niedoba. Informacja 1.wiceprzewodniczącego Wiesława
Sikory o realizacji uchwał centralnych organów Ruchu i sprawozdanie
przewodniczącego Komisji Rewizyjnej Stanisława Przyhody były
z przyczyn czasowych przekazane pisemnie do protokołu.
Obrady przebiegały sprawnie i trwały niespełna 80 minut, po zakończeniu zebrania jego uczestnicy wzięli udział w konferencji miedzynarodowej „Sytuacja europejskich mniejszości narodowych: przeszłość i teraźniejszość Węgrów i Polaków w Republice Czeskiej – konferencja odbyła się w wielkiej sali Domu Mniejszości Narodowych.
Rada Republikowa oceniła działalność Ruchu od ostatniego zebrania tego gremium, które odbyło się w maju ub.roku w Wędryni. Uchwalono plan pracy centralnych organów Ruchu do maja br. oraz wstępny plan pracy na okres późniejszy. Kongres Ruchu odbę-dzie się 23.5.br. w Domu PZKO w Karwinie-Starym Mieście. Rada Republikowa upoważniła Radę Wykonawczą, aby przygotowała obrady Kongre-su Ruchu jak organizacyjnie, tak programowo. Obsadę personalną Rady Republikowej będą wnioskowaky sekcje narodowe. Przed Kongresem Ruchu odbędą się zebrania Grup Gminnych i Obwodowych, na których będą wybrani delegaci na Kongres Ruchu.
V sobotu 10.1. tr. se konala v Domě národnostních menšin
v Praze schůze Republikové rady Politického hnutí Coexistentia-Soužití.
Jednalo se o schůzi původně plánovanou na prosinec minulého roku, jejíž termín
byl o měsíc posunut z organizačních důvodů. Jednání řídil a zpávu
z činnosti Hnutí a Maďarské národní sekce přednesl její předseda László
Attila Kocsis. O činnosti Polské národní sekce informoval Władysław
Niedoba , předseda této sekce. Informace 1.místopředsedy Wiesława
Sikory o plnění usnesení ústředních orgánů Hnutí a zpráva předsedy
Revizní komise Stanisława Przyhody byly z časových důvodů
předáný písemně do zápisu.
Jednání
probíhalo obratně a trvalo necelých 80 minut. Po ukončení schůze členové
Republikové rady se zúčastníci mezinárodního semináře „Situace evropských
národních menšin: minulost a současnost Maďarů a Poláků v České republice“
– seminář se konal ve velkém sále Domu národnostních menšin.
Republiková rada zhodnotila činnost Hnutí od poslední schůze tohoto
grémia, která se konala v květnu minulého roku ve Vendryni. Byl schválen
plán práce ústředních orgánů Hnutí do května tr. a předběžný plán práce na
další období. Kongres Hnutí se bude konat dne 23.5.tr. v Domě PZKO
v Karviné-Starém Městě. Republiková rada zmocnila Výkonnou radu, aby
připravila jednání Kongresu Hnutí jak
organizačně, tak programově. Personální obsazení Republikové rady budou
navrhovat národní sekce. Před Kongresem Hnutí se budou konat schůze Místních a
Oblastních skupin, na kterých budou zvoleni delegátí na Kongres Hnutí.
Zpráva o mezinárodním semináři na téma „Situace evropských
národních menšin: minulost a současnost Maďarů a
Poláků v ČR“,
který se konal pod záštitou Frakce ELS-ED Evropského
parlamentu v Praze dne 10. ledna 2009
Obecně prospěšná společnost Koexistencia o.p.s. se sídlem v Českém Těšíně spolu s Maďarskou národní sekci a Polskou národní sekci Politického hnutí Wspólnota-Együttélés-Coexistentia v České republice uspořádaly dne 10.1.2009 v Domě národnostních menšin v Praze mezinárodní seminář na výše uvedené téma. Seminář se konal pod záštitou Árpáda Duka Zólyomiho a Edit Bauer, poslanců Frakce Lidové strany – Evropských demokratů Evropského parlamentu. Tato skutečnost byla zvýrazněna umístěním loga a znaku Frakce v místnosti, kde se akce konala. Z pozvaných 90 osob se semináře zúčastnilo 61 hostů.
Seminář zahájil László Attila Kocsis, předseda Politického hnutí Wspólnota-Együttélés-Coexistentia v České republice. Ve svém uvítacím projevu pozdravil všechny přítomné, jmenovitě pak hlavní hosty a sponsory – europoslance Edit Bauer a Árpáda Duka Zólyomiho, další hlavní hosty – vedoucího Sekretariátu Rady pro národnostní menšiny vlády České republiky Ondřeje Klípu, velvyslance Maďarské republiky v České republice Lászlóa Szökeho, místopředsedu Strany maďarské koalice a poslance Národní rady Slovenské republiky Miklóse Durayho, II.tajemnici Velvyslanectví Slovenské republiky Katarínu Sahelskou, ředitelku Svazu za společné cíle Erzsébet Pogány, dále přednášející – českého historika-politologa, docenta Rudolfa Kučeru, Stanisława Gawlika, předsedkyni Svazu Maďarů žíjících v českých zemích Annu Rákoczi, předsedu Polského kulturně-osvětového svazu Zygmunta Stopu, předsedu Polského klubu v Praze Władysława Adamiece, zástupce Maďarského hospodářského sdružení v České republice Jánose Fajdu, předsedu Studentského kroužku Endre Adyho Gábora Csémyho, šéfredaktory časopisů národních menšin: „Prágai Tükör“ Jánose Kokese a „Głosu Ludu“ Wojciecha Trzcionku.
Předseda Politického hnutí Wspólnota-Együttélés-Coexistentia ve svém zahajovacím projevu uvedl, že tento seminář navazuje na předchozí, konaný rovněž pod záštitou poslance ELS-ED Evropského parlamentu v Praze před třemi roky na téma „Ochrana menšin v Evropské unií – 15 let politiky za práva národních menšin v ČR“. Poukázal na některé pozitivní posunky v pohledu české veřejnosti a některých jejích čelních představitelů na minulost národních menšin. V této souvislosti vyzvedl omluvný dopis tehdejšího předsedy vlády ČR Jiřího Paroubka za bezpráví, jimž byli postiženi po druhé světové válce příslušníci národních menšin v bývalém Československu. Hovořil také o pozitivních změnách poslední doby v postavení menšin, zejména v souvislosti se společným vstupem České republiky a ostatních tří zemí Visegrádu do schengenského prostoru. Poukázal na to, že otevřením hranic se mohou zahojit i historické rány střední Evropy, a vyzvedl roli národních menšin při napomáhání spolupráce mezi svými domovskými a mateřskými zeměmi. Vyjádřil naději, že seminář bude příspěvkem k podpoře předsednictví České republiky v Evropské unií.
S pozdravnými projevy vystoupili z hlavních hostů Árpád Duka Zólyomi, poslanec EP, László Szöke, velvyslanec MR v ČR, Ondřej Klípa, vedoucí Sekretariátu Rady pro národnosti vlády ČR. Árpád Duka Zólyomi mimo jiné uvedl, že se v Evropské unií v souvislosti s národními menšinami uplatňuje politováníhodně dvojí norma. Před vstupem Evropská unie kontroluje, jak se dodržují menšinová práva v kandidátských zemích, ale v členských zemích se již tento kontrolní mechanismus neuplatňuje.
Přednesené referáty se týkaly zejména Benešových dekretů, menšinové politiky Evropské unie a situace maďarské a polské národní menšiny v České republice. Edit Bauer, poslankyně Strany maďarské koalice v Evropském parlamentu ve své přednášce referovala o tom, jaké možnosti a omezení charakterizují ochranu menšin v Evropské unií. Velký pokrok může znamenat podle ní vyslechnutí a schvalení zprávy o situaci národních menšin v Evropské unií..
Český historik-politolog Rudolf Kučera analyzoval dění a okolnosti předcházející vzniku Benešových dekretů a poukázal na to, že nařízení, jež Němce a Maďary kolektivním způsobem trestaly, podporovaly všechny složky tehdejší československé politické elity. Do určité míry tyto Benešovy dekrety dodnes zatěžují dvoustranné česko-německé a česko-maďarské vztahy, proto by bylo aktuální najít způsob jejich zrušení. Existence a působení Evropské unie jsou garancí, že se taková etnická čistka, jakou provedli v Československu na základě Benešových dekretů, nemůže ve střední Evropě opakovat – prohlásil docent Kučera.
Stanisław Gawlik, jeden z vůdčích představitelů polské národní menšiny v České republice, poukázal na to, že je málo známá skutečnost, že Benešovy dekrety postihovaly také Poláky v Československu. Mezi jinými uvedl, že po druhé světové válce zakázali všechny polské organizace, kromě sportovních. Dnešní hodnota majetku, jenž byl Polákům zkonfiskován, představuje cca 320 miliónů Kč, tedy téměř 12-13 miliónů EURO. Kdyby český stát vrátil Polákům tyto peníze, jejich organizace by neměly žádné existenční problémy a starosti s náklady na svou činnost.
Strategický místopředseda Strany maďarské koalice Miklós Duray vyjádřil názor, že by bylo žádoucí přezkoumat právní akty Československa v letech 1945-1946. Kritizoval usnesení Národní rady Slovenské republiky, které potvrdilo nedotknutelnost Benešových dekretů. Považuje za nesprávný takový přístup, protože tyto dekrety dodnes mají negativní působení. Je zastáncem odškodnění těch, kteří byli Benešovými dekrety poškozováni.
Druhou část semináře řídil předseda Obecně prospěšné společnosti Koexistencia o.p.s. Wiesław Sikora. Byly předneseny referáty předsedkyně Svazu Maďarů žijících v českých zemích Anny Rákóczi a předsedy Polského kulturně-osvětového svazu Zygmunta Stopy o současném stavu maďarské a polské národní menšiny v České republice. Dále vystoupil předseda vysokoškolského Studentského kroužku Ady Endre Diákkör Gábor Csémy, který představil minulost a současnost tohoto maďarského občasnského sdružení. Petr Balla, student Karlovy Univerzity,informoval o svém úspěšném obhájení bakalářské práce na téma „Maďarská menšina v Československu v letech 1945-1948“. János Kokes, zpravodaj Maďarské tiskové agentury MTI, korespondent „Új Szó“ a šéfredaktor „Prágai Tükör“, zdůraznil, že referáty jež odezněly na semináři je nutné prezentovat široké české veřejnosti. Závěrečný projev přednesla europoslankyně Edit Bauer.
Na semináři byly k dispozici rozmnožené materiály: citovaný dopis tehdejšího předsedy vlády Jiřího Paroubka a dopis předsedy Politického hnutí Wspólnota-Együttélés-Coexistentia, na který pan premiér zmíněným dopisem odpověděl, dále studie strategického místopředsedy Strany maďarské koalice Miklóse Durayho, jež souvísejí s tématem semináře – „A politika és a politizálás“ (Politika a politikaření) a „A (cseh-)szlovákiai magyrok 1944-1949 közötti állampolgári, jogi, vagyoni, nyelvi és kulturális kollektív jogfosztottsága“ (Kolektivní zbavení práv občanských, právních, majetkových, jazykových a kulturních (česko-)slovenských Maďarů v letech 1944-1949). Po ukončení semináře byl pro hlavní hosty, přednášející a organizátory akce uspořádán oběd v restauraci „Legie“, kde si účastníci vyměnili názory na stěžejní otázky projednávané na semináři.
Ohlasy mezinárodního semináře v masmédiích byly poněkud slabé, zejména domácí. O akci stručně informovaly noviny Kongresu Poláků v ČR „Głos Ludu“ a týdeník pražské kongregace maďarských věřících reformovné církve „Üzenet“, také na webových stránkách. Rozsáhlejší články byly zveřejněny na Slovensku: maďarský deník „Új szó“, webové stránky „Felvidék Ma“ apod. Je připraven podrobnější článek pro dvouměsíčník Svazu Maďarů „Prágai Tükör“ a měsíčník PZKO „Zwrot“. Koexistencia o.p.s. připravuje brožované vydání všech materiálů ze semináře v maďarském, polském a českém jazyce a podrobnější informace o jeho ohlasech ve veřejných sdělovacích prostředcích. (zpracoval László Attila Kocsis)
Sprawozdanie o konferencji międzynarodowej na temat
„Sytuacja europejskich mniejszości narodowych:
przeszłość i stan obecny Węgrów i Polaków w RC“, która odbyła się pod
patronatem Frakcji EPL-ED Parlamentu Europejskiego w Pradze w dniu 10
stycznia 2009
Organizacja Pożytku Publicznego Koexistencia o.p.s z siedzibą w Czeskim Cieszynie oraz Węgierska Sekcja Narodowa i Polska Sekcja Narodowa Ruchu Politycznego Wspólnota-Együttélés-Coexistentia zorganizowały w sobotę 10.1.2009 w Domu Mniejszości Narodowych w Pradze konferencję międzynarodową na wyżej wymieniony temat. Konferencja odbyła się pod patronatem Árpáda Duka Zólyomi i Edit Bauer, posłów Frakcji Partii Ludowej – Europejskich Demokratów Parlamentu Europejskiego. Ta okoliczność była podkreślona umieszczeniem loga i znaku Frakcji w lokalu, gdzie impreza przebiegała. Spośród 90 zaproszonych osób udział w konferencji wzięło 61 gości.
Konferencję zagaił przewodniczący Ruchu Politycznego Wspólnota-Együttélés-Coexistentia w Republice Czeskiej, László Attila Kocsis. We wstępnym przemówieniu przywitał wszystkich obecnych, imiennie gości głównych i sponsorów – europosłów Edit Bauer i Árpáda Duka Zólyomi, dalszych gości głównych – kierownika Sekretariatu Rady Rządu ds.Mniejszości Narodowych Ondřeja Klípę, ambasadora Republiki Węgierskiej w Republice Czeskiej László Szöky, wiceprzewodniczącego Partii Koalicji Węgierskiej i posła Rady Narodowej Republiki Słowackiej Miklósa Duraya, II.sekretarz ambasady Republiki Słowackiej Katarínę Sahelską, dyrektor Związku za Wspólne Cele Erzsébet Pogány, dalej prelegentów – czeskiego historyka-politologa, docenta Rudolfa Kučerę, Stanisława Gawlika, przewodniczącą Związku Węgrów Żyjących na Ziemiach Czeskich, Annę Rákoczi, przewodniczącego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego Zygmunta Stopę, przewodniczącego Klubu Polskiego w Pradze Władysława Adamca, reprezentanta Węgierskiego Stowarzyszenia Gospodarczego w Republice Czeslkiej Jánosa Fajdę, przewodniczącego Kółka Studenckiego Endre Ady Gábora Csémy, redaktorów naczelnych pism mniejszości narodowych: „Prágai Tükör“ Jánosa Kokesa i „Głosu Ludu“ Wojciecha Trzcionkę.
Przewodniczący Ruchu Politycznego Wspólnota-Együttélés-Coexistentia w wstępnym przemówieniu powiedział, że konferencja ta nawiązuje do poprzedniej zorganizowanej również pod patronatem EPL-ED Parlamentu Europejskiego w Pradze przed trzema laty na temat „Ochrona mniejszości w Unii Europejskiej – 15. lat polityki za prawa mniejszości narodowych w RC“. Przytoczył niektóre pozytywne gesty z punktu widzenia czeskiego społeczeństwa i niektórych ich czołowych przedstawicieli na temat przeszłości mniejszości narodowych. W związku z tym podkreślił znaczenie usprawiedliwiającego listu ówczesnego premiera rządu RC, Jiří Paroubka za bezprawie, jakim dotknięci byli po drugiej wojnie światowej reprezentanci mniejszości narodowych w byłej Czechosłowacji. Mówił też o korzystnych zmianach w ostatnim okresie, zwłaszcza w związku z wstąpieniem Republiki Czeskiej i dalszych trzech krajów Visegrádu do Strefy Schengen. Zwrócił uwagę, że otwarcie granic może pomóc zagoić historyczne rany w Europie środkowej i podkreśił znaczenie mniejszości narodowych we wspieraniu współpracy krajów swego zamieszkania z Macierzą. Wyraził nadzieję,że konferencja jest przyczynkiem popierającym przewodnictwo Republiki Czeskiej w Unii Europejskiej.
Z przemówieniami powitalnymi wystąpili spośród gości głównych Árpád Duka Zólyomi, poseł PE, László Szöky, ambasador RW w RC, Ondřej Klípa, kierownik Sekretariatu Rady Rządu RC ds.Mniejszości Narodowych. Árpad Duka Zolyomi powiedział m.in., że w Unii Europejskiej w sprawach dotyczących mniejszości stosuje się godną pożałowania dwojakość. Przed akcesem do Unii Europejskiej sprawdza się, jak kraje kandydackie dotrzymują prawa mniejszości, natomiast w krajach członkowskich ten mechanizm kontrolny już nie stosuje się.
Wykłady wygłoszone na konferencji dotyczyły głównie Dekretów Benesza, polityki mniejszościowej Unii Europejskiej i sytuacji węgierskiej i polskiej mniejszości narodowej w Republice Czeskiej. Poseł Partii Koalicji Węgierskiej w Parlamencie Europejskim Edit Bauer referowała o możliwościach i organiczeniach, które charakteryzują ochronę mniejszości narodowych w Unii Europejskiej. Wielki postęp można oczekiwać po wysłuchaniu i uchwaleniu sprawozdania o sytuacji mniejszości narodowych w Unii Europejskiej.
Czeski historyk-politolog Rudolf Kučera poddał analizie procesy i okoliczności poprzedzające wydanie Dekretów Benesza i zwrócił uwagę, że rozporządzenia które Niemców i Węgrów karały kolektywnie, popierały wszystkie elity polityczne ówczesnej Czechosłowacji. Dekrety Benesza dziś w pewnym sensie obciążają dwustronne stosunki czesko-niemieckie i czesko-węgierskie, dlatego byłoby aktualne znaleźć sposób ich zniesienia. Istnienie i działalność Unii Europejskiej są gwarancją, że czystka etniczna w formie, jaka była przeprowadzona w Czechosłowacji na podstawie wprowadzenia Dekretów Benesza, nie może się już w Europie środkowej powtórzyć – powiedział docent Kučera.
Stanisław Gawlik, jeden z czołowych reprezentantów polskiej mniejszości narodowej w Republice Czeskiej, zwrócił uwagę, że mało znane są fakty o tym, że Dekrety Benesza dotykały też Polaków w Czechosłowacji. Poinformował między innymi, że po drugiej wojnie światowej były zakazane wszystkie polskie organizacje społeczne, oprócz sportowych. Wartość majątku, jaka Polakom w Czechosłowacji była skonfiskowana, przedstawia dziś równowartość około 320 milionów Kč, czyli niemal 12-13 milionów EURO. Gdyby państwo czeskie zwróciło Polakom te pieniądze, ich organizacje nie miałyby żadnych problemów egzystencjonalnych i kłopotów z zapewnieniem finansów na swoją działalność.
Wiceprzewodniczący strategiczny Partii Koalicji Węgierskiej na Słowacji Miklós Duray wyraził pogląd, że pożądane byłoby zbadanie aktów prawnych Czechosłowacji z okresu 1945-1946. Krytykował uchwałę Rady Narodowej Republiki Słowackiej, która potwierdziła nienaruszalność Dekretów Benesza. Takie stanowisko uważa za niewłaściwe, bo Dekrety do dziś działają negatywnie. Jego zdaniem ci, którzy byli przez Dekrety Benesza pokrzywdzeni, powinni otrzymać rekompensatę finansową.
Drugą część konferencji prowadził przewodniczący Organizacji Pożytku Publicznego Koexistencia o.p.s. Wiesław Sikora. Były wygłoszone referaty przewodniczącej Związku Węgrów Żyjących na Ziemiach Czeskich Anny Rákóczi i przewodniczącego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego Zygmunta Stopy o aktualnym stanie węgierskiej i polskiej mniejszości narodowej w Republice Czeskiej. Dalej przyczynek wygłosił Gábor Csemy, przewodniczący akademickiego Kółka Studenckiego Ady Endre Diákkör, w którym przedstawił historię i stan aktualny tego węgierskiego stowarzyszenia obywatelskiego. Petr Balla, student Uniwersytetu Karola poinformował o skutecznej obronie swojej pracy magisterskiej na temat „Mniejszość węgierska w Czechosłowacji w latach 1945-1948“. János Kokes, reporter Węgierskiej Agencji Prasowej MTI, korespondent „Új Szó“ i redaktor naczelny „Prágai Tükör“ podkreślił, że referaty, które wygłoszono na konferencji, koniecznie trzeba przedstawić szerokiej czeskiej opinii publicznej. Przemówienie końcowe wygłosiła europoseł Edit Bauer.
Na konferencji można było podjąć zkserowane materiały: cytowany list ówczesnego premiera Jiří Paroubka i list przewodniczącego Ruchu Politycznego Wspólnota-Együttélés-Coexistentia, na który pan premier wspomnianym listem odpowiedział, dalej studium strategiczne wiceprzewodniczącego Partii Koalicji Węgierskiej Miklósa Duraya, które mają związek z tematem konferencji – „A politika és a politizálás“ (Polityka i politykierstwo) i „A (cseh-)szlovákiai magyrok 1944-1949 közötti állampolgári, jogi, vagyoni, nyelvi és kulturális kollektív jogfosztottsága“ (Kolektywne pozbawienie praw obywatelskich, prawnych, majątkowych, językowych i kulturalnych (czecho-)słowackich Węgrów w latach 1944-1949).
Po zakończeniu konferencji dla gości głównych, prelegentów i organizatorów zorganizowano obiad w restauracji „Legie“, gdzie uczestnicy mogli wymienić poglądy na fundamentalne pytania omawiane na konferencji. Zainteresowanie masmediów, zwłaszcza krajowych, o konferencję międzynarodową było poniekąd słabe. O imprezie krótko poinformowała gazeta Kongresu Polaków w RC „Głos Ludu“ i tygodnik praskiej kongregacji węgierskich wiernych kościoła reformowanego „Üzenet“, też na stronach www. Obszerniejsze artykuły były zamieszczone na Słowacji: węgierski dziennik „Új szó“, strony www „Felvidék Ma“ itp. Zredagowano szczegółowy artykuł dla dwumiesięcznika Związku Węgrów „Prágai Tükör“ i miesięcznika PZKO „Zwrot“. Koexistencia o.p.s. przygotowuje broszurę, w której zamieści wszystkie materiały z konferencji w języku węgierskim, polskim i czeskim i szczegółowsze informacje o reakcjach w środkach masowego przekazu. (tłumaczenie: Tadeusz Toman)
Sajtóhír „Az európai nemzeti kisebbségek helyzete: a
csehországi magyarok és lengyelek múltja és jelene“ c. nemzetközi
szemináriumról, melyet az Európai Parlament EN-ED Frakciójának védnöksége alatt
tartottak 2009. január 10-én Prágában
A fenti témára a Český Těšín-i székhelyü Koexistencia Kht az Együttélés-Wspólnota-Coexistentia Politikai Mozgalom Magyar Nemzeti Tagozatával és Lengyel Nemzeti Tagozátával karöltve egy nemzetközi szemináriumot tartottak, melyre 2009. január 10-én került sor Prágában a Nemzetiségek Házában. Védnökségét Duka Zólyomi Árpád és Bauer Edit, az Európai Parlament Európai Néppárti-Európai Demokraták Frakcjójának képviselöi vallálták fel. Ennek jeléül a rendezvény színhelyén elhelyezték a Frakció logóját és jelvényét. A szemináriumon 90 meghívottból 61 vendég vett részt.
A szemináriumot Kocsis László Attila, a Csehországi Együttélés-Wspólnota-Coexistentia Politikai Mozgalom elnöke nyitotta meg és vezette annak elsö részét. Megnyitó beszédében üdvözölte a jelenlévöket,, névszerint a fövendégeket és a támogatókat – Bauer Edit és Duka Zólyomi Árpád EP-képviselöket, Ondřej Klípat, a cseh kormány Nemzeti Kisebbségek Tanácsa titkárságának vezetöjét, Szöke Lászlót, a Magyar Köztársaság Nemzeti Tanácsának képviselöjet, Katarína Sahelskát, a Szlovák Köztársaság prágai nagykövetségének II. titkárát, Pogány Erzsébetet, a Szövetség a Közös Célokért igazgatóját, továbbá a szeminárium elöadóit – Rudolf Kučera egyetemi tanárt, cseh tötténészt és politológust, Stanislaw Gawlikot, Rákóczi Annát, a Cseh- és Morvaországi Magyarok Szövetségének elnökét, Zygmunt Stopát, a Lengyel Kulturális és Közmüvelödési Szövetség elnökét, valamint Wladyslaw Adamiecet, a Prágai Lengyel Klub elnöket, Fajd Jánost, a Csehországi Magyar Gazdasági Társulat képviselöjet, Csémy Gábort, az Ady Endre Diakkör elnökét Kokes Jánost és Wojcziech Trzcionkát, a nemzeti kisebbségek lapjainak – a Prágai Tükörnek és a Glos Ludu föszerkesztöit.
Az Együttélés-Wspólnota-Coexistentia Politikai Mozgalom elnöke megnyitó beszédében emlékeztetett hogy a szeminárium folytatása a korábbinak, melyet ugyancsak az Európai Parlament EN-ED képviselöjének a védnöksége alatt tartottak Prágában három évvel azelött „Kisebbségvédelem az Európai Unióban – 15 év a politikában a nemzeti kisebbségek jogaiért a Cseh Köztársaságban“ alnevezéssel. Rámutattot azokra a pozitív változásokra, melyek azóta bekövetkeztek a cseh nyilvánosság és annak vezetö képviselöi tekintetében a nemzeti kisebbségek múltjára. Ezzel kapcsolatban kiemelte a CsK akkori miniszterelnökének, Jiří Paroubeknek bocsánantkérö levelét azokért a jogtalanságokért, melyek a II. világháború után érték a nemzeti kisebbségek tagjait a volt Csehszlovákiában Említest tett azokról a pozitiv változásokról is, amelyek az utóbbi idöben bekövetkeztek a kisebbségek helyzetében, mindenekelött a CsK és a Visegrádi csoportosulás többi három tagjának közös belépése kapcsán a schengeni övezetbe. Rámutatott arra, hogy a határok megnyitásával beforrhatnak Közép-Európa, történelmi sebei is, és kiemelte a nemzeti kisebbségek szerepét a hazájuk és anyaországuk közötti agyüttmüködés elösegítése terén. Kifejezte reményét, hogy a szeminárium hozzájárul a CsK EU-s elnökségének támogatásához.
A fövendégek közül köszöntöket mondtak Duka Zólyomi Árpád EP – képviselö, Szöke László, az MK prágai nagykövete, Ondřej Klípa, a cseh kormány Nemzeti Kisebbségek Tanácsa titkárságának vezetöje. Duka Zólyomi Árpád Beszédében többek között kifejtette, hogy az Európai Unióban a nemzeti kisebbségekkel kapcsolatban sajnálatosan kétfíle norma érvényesül. A belépés elött az EU ellenörzi, hogyan tarták be a jelölt országokban a kisebbségi jogakat, azonban a tagállamokban ez az ellenörzési mechanizmus már nem müködik.
Az elhangzott elöadások és beszámolók a benesi dekrétumokkal, saz Európai Unió kisebbségi politikájával és a scehországi magyar és lengyel nemzeti kisebbség helyzetével foglalkoztak. Bauer Edit, az MKP EP-képviselöje beszámolójában arról számolt be, hogy milyen lehetöségek és korlátok jellemzik a kisebbségek védelmét az EU-ban. Szerinte nagy haladást jelenthet annak a jelentésnek a közelgö megtárgyalása az EP-ben, mely a nemzeti kisebbségek helyzetéröl szól az EU-ban.
Rudolf Kučera cseh történész és politológus elemezte a benesi dekrétumok kiadásának elözményeit és körülményeit, és rámutatott, hogy a námeteket és a magyarokat kollektív módon büntetö rendeleteket a korabeli csehszlovák politikai elit minden része támogatta. A benesi dekrétumok bizonyos mértékben mindmáig megterhelik a kétoldalú cseh-német és cseh-magyar kapcsolatokat ezért ideje volna megalálni annak módját, hogyan lehetne azokat hatályon kivülre helyezni. Az EU léte és müködése biztosítékot jelent arra, hogy olyan etnikai tisztogatás, mint amilyent Csehszlovákiában valósítottak meg a benesi dekrétumok alapján, Közép-Európában nem ismétlödhet meg – szögezte le Kučera docens.
Stanislaw Gawlik, a csehországi lengyel nemzeti kisebbség egyik vezetö képviselöje rámutatott: kevésbé ismert, hogy a benesi dekrétumok a csehországi lengyeleket is sújtották. Többek között elmondta, hogy a II. világháború után a sportszervezetek kivételével az összes lengyel szervezetet betilották. A lengyelektöl elkobzott vagyon mai értéke mintegy 320 millió Kč, azaz majdnem 12-13 millió EURO. Ha ezt a pénzt a cseh állam visszaadná a lengyeleknek, szervezeteiknek nem lennének semmilyen létfenntartási problémái és müködtetési gondjai.
Duray Miklos, az MKP stratégiai alelnöke annak a nézetének adott hangot, hogy kívánatos volna felülvizsgálni az 1945-1946-os évek csehszlovákiai jogi aktusait. Bírálta a Szlovák Köztársaság Nemzeti Tanácsának azon határozatát, amely megerösítette a benesi dekrétumok érinthetetlenségét Helytelennek tartja az ilyen hozzáállást, mivel ezeknek a dekrétumoknak máig is negativ hatásai vannak. Síkraszállt a benesi dekrétumok által megkárosultak kárpótlása mellett.
A szeminárium második reszében, melyet a Koexistencia Kht elnöke vezetett, elhangzottak Rákóczi Annának, a Cseh- és Morvaországi Magyarok Szövetsége elnökének és Zygmunt Stopának, a Lengyel Kulturális és Közmüvelödési Szövetség elnökének beszámolói a csehországi magyar és lengyel nemzeti kisebbség jelenlegi helyzetéröl. Továbbá fellépett Csémy Gábor az Ady Endre Diákkör elnöke, aki méltatta e szervezet múltját és jenenét. Bella Péter, a Károly Egyetem hallgatója beszámolt a sikeresen megvédett bakaláriusi munkájáról, melynek témája „A mygyar kisebbség Csehszlovákiában 1945-1948 között“. Kokes János, az MTI és az Új Szó tudósítója, a Prágai Tükör föszerkesztöje hangsúlyozta, hogy a baszámolókat, melyek a szeináriumon elhangzottak, el kell juttatni a széles cseh nyilvánossághoz. A záróbeszédet Bauer Edit EP-képviselö tartotta meg.
A szemináriumon sokszorosított anyagokat osztottak szét: Jiří Paroubek volt cseh kormányfö idézett levelét és Kocsis L.A., az Együttélés-Wspólnota-Coexistentia Politikai Mozgalom elnökének levelét, melyre a miniszterelnök az említett levelével válaszolt, továbbá Duray Miklósnak, az MKP stratégiai alelnökének tanulmányait, melyek összefüggésben vannak, a széminárium témájával – „A politika és a politizálás“, „A (cseh-)szlovákiai magyarok 1944-1949 közötti állampolgári, jogi vygyoni, nyelvi és kulturális kollektív jogfosztottsága“.
A szeminárium végeztével a fövendégek, elöadók és szervezök részéte ebédet tartottak a „Légiók“-hoz címzett étteremben, ahol a résztvevök véleménycserét folytattak a szemináriumon megtárgyalt kérdésekröl. A nemzetközi szeminárium visszhangja a hírközlö szervekben kissé gyér volt, föleg a hazaiakban. A rendezvényröl rövinen beszámoltak a Csehországi Lengyelek Kongresszusának lapja, a „Glos Ludu“, a Prágai Magyar Református Gyülekezet hetilapja, az „Ünezet“ valamint annak honlapja. Terjedelmesebb cikkek Szlovákiában jelentek meg, az Új Szó magyar napilap hasábjain, a „Felvídék Ma“ honlapon. Résztletesebb cikk készül a CsMMSz lapjába a Prágai Tükörbe, és a PZKO (LKKSz) lapjába, a „Zwrot“-ba. A Koexistencia Kht. egy kiadványt készít a szeminárium anyagából magyar, lengyel és cseh nyelven, valamint a rendezvénynek a hírközlö szervekben megjelent vissszhangjáról. (KLA)
Konferencję zagaił przewodniczący Ruchu Politycznego
Wspólnota-Coexistentia László Attila Kocsis / Kocsis László Attila, a
Coexistentia-Együttélés Politikai Mozgalom elnöke megnyitja a szemináriumot /
Seminář zagajuje předseda Politického hnutí Coexistentia-Soužití László Attila
Kocsis
Uczestnicy Konferencji, według listy obecności wzięło udział 55 osób /
A szeminárium résztvevöi, a jelenléti ív szerint 55 személy vett ratja részt /
Pohled na účastníky semináře, podle prezenční listiny se účastnilo 55 osob
Uroczysty obiad organizatorów konferencji i wykładowców / Üneppi ebéd a
szeminárium szervezöi és elöadói reszvételével / Slavnostní oběd organizátorů
semináře a přednášejících
Od lewej: Stanisław Gawlik, Edit Bauer, László Attila Kocsis, Árpád
Duka Zólyomi podczas uroczystego obiadu / Az ünnepi ebéden balról: Gawlik
Stanislaw, Bauer Edit, Kocsis László Attila, Duka Zólyomi Árpád / Při
slavnostním obědě zleva: Stanisław Gawlik, Edit Bauer, László Attila Kocsis,
Árpád Duka Zólyomi
Prelegent, poseł do Parlamentu Europejskiego, Edit Bauer / Bauer Edit,
az Európai Parlament képviselöje elöadás közben / Přednáší poslankyně
Evropského parlamentu Edit Bauer
Prelegent docent Rudolf Kučera, za stołem prezydialnym od lewej: Wiesłw
Sikora – przewodniczący Organizacji Pożytku Publicznego Koexistencia, László
Attila Kocsis – przewodniczący Ruchu Politycznego Wspólnota-Coexistentia,
István Palágyi – przewodniczący Węgierskiej Sekcji Narodowej Coexistentii /
Kučera Rudolf docens elöadás közben, za elnöki mögött balról: Sikora Wieslaw –
a Koexistencia Kht elnöke, Kocsis László Attila – a Coexistentia-Együttélés
Politikai Mozgalom elnöke, Palágyi István – a Coexistentia Magyar Nemzeti
Tagozatának elnöke / Přednáší docent Rudolf Kučera, za předsednickým stolem
zleva: Wiesław Sikora – předseda OPS Koexistencia, László Attila Kocsis –
předseda Politického hnutí Coexistentia-Soužití, István Palágyi – předseda
Maďarské národní sekce Coexistentie
„Głos Ludu“ na temat konferencji / „Głos Ludu“ na
téma semináře
O konferencji zorganizowanej przez
Wspólnotę-Coexistentię i organizację pożytku publicznego Koexistencia
poinformował „Głos Ludu“ z 13.1.br., niestety dziennikarsko mało rzetelnie
(ksero artykułu zamieszczamy). Gazeta porównuje nieporównywalne – wydarzenia
z lat 1918-1920 i okres po roku 1945. Redaktor naczelny „Głosu Ludu“
przyjął zaproszenie na konferencję. Dlatego oczekiwaliśmy, że zamieści
obszerniejszą informację. / O semináři, který uspořádala
Coexistentia-Soužití a veřejně prospěšná společnost Koexistencia informoval
„Głos Ludu“ z 13.1.tr., bohužel z hlediska novi-nářského málo svědomitě
(xero článku zveřejňujeme). Noviny srovnávají nesrovnatelné – události
z období 1918-1920 a období po 1945 roce. Šéfredaktor „Głosu Ludu“ přijal
pozvání na konferenci proto jsme očekávali, že zveřejní rozsáhlejší informaci. (T.T.)
Rada Wykonawcza obradowała w Olbrachcicach
Výkonná rada jednala v Albrechticích
Zebranie Rady Wykonawczej Wspólnoty-Coexistentii odbyło się w piątek 6.2.br w Domu PZKO w Olbrachcicach. Obrady prowadził 1.wiceprzewodniczący Wspólnoty-Coexistentii Wiesław Sikora. Z stałych punktów obrad najwięcej czasu poświęcono omówieniu realizacji uchwał centralnych organów Ruchu. Są realizowane zadania stałe, jak opracowanie programu dotyczącego zwracania się do centralnych organów państwa w sprawie wdrażania Europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych oraz włączanie informacji z sekcji narodowych do programu Wspólnoty-Coexistentii. Zajęto się również konkretnymi uchwałami, jak delegowanie osoby narodowości węgierskiej do Komitetu ds.Mniejszości Narodowych w Trzyńcu, włączenie języka węgierskiego jako jezyka uznawanego na podstawie Karty Języków przez Republikę Czeską, czy możliwości wznowienia działalności stowarzyszenia obywatelskiego Asocjacja Mniejszości Narodowych. Zadania te nie są jeszcze spełnione.
Informację o rozmowach z działaczami SNK ED w sprawie czerwcowych wyborów do Parlamentu Europejskiego przedstawił członek Rady Wykonawczej, Józef Tobola. Uchwalono, że Rada Wykonawcza wyśle list do aktualnego euro-posła Józefa Zieleńca z informacją o poparciu jego kandydatury jako lidera listy SNK ED. Ustalono też, że Wspólnota-Coexistentia zwróci się do innych potencionalnych nominantów, którzy mogliby reprezentować Zaolzie na liście SNK ED.
Rada
Wykonawcza Wspólnoty-Coexistentii wzięła do wiadomości treść informacji,
którą wygłosi 13.2.br. przed komisją
petycyjną Parlamentu Europejskiego członek Rady Wykonawczej Stanisław Gawlik.
Oto jej treść: „Szanowna Komisjo! W swoim wystąpieniu przedstawię, tytułem
przykładu, tylko kilka uwag do wdrażania przez Republikę Czeską ratyfikowanej
przez nią Konwencji Ramowej o Ochronie Mniejszości Narodowych i Karty
Europejskich Języków Regionalnych lub Mniejszościowych: 1. Nie ma postępu w
realizacji zaleceń zawartych w rezolucji Komitetu Ministrów Rady Europy nr
ResCMN (2006)2, krytykujących tryb wdrażania ww. Konwencji przez Republikę
Czeską, bo: a) organy czeskich samorządów lokalnych nie wykonują postanowień
już zawartych w ustawodawstwie czeskim (dotyczy np. komitetów ds.mniejszości w
doborze członków, ich strukturę ustanawia się tak, aby Polacy, reprezentujący
większość wśród mniejszości występujących na danym obszarze, byli w komitecie w
mniejszości i nie mogli odgłosowywać swych postulatów, zgodnych z ww.
Konwencją), b) dwujęzyczność nazw (tablice publiczne i inne) jest traktowana
symbolicznie, nie jest realizowana nawet tam, gdzie z mocy prawa powinna
być wprowadzona, c) w dalszym ciągu trwa pełzający proces likwidacji polskiego
szkolnictwa na Śląsku Cieszyńskim w Republice Czeskiej (przykład: Polska Szkoła
Podstawowa w Trzyńcu na Tarasie, poddana celowej likwidacji, choć ma ponad 80
uczniów). 2. Parlament czeski nie przyjął dotąd ustawy antydyskryminacyjnej. 3.
Społeczeństwo czeskie na Śląsku Cieszyńskim w Republice Czeskiej, będące
przeważnie ludnością napływową, nie zostało zapoznane ze zobowiązaniami, które
przyjęło państwo poprzez ratyfikację obu wymienionych wyżej umów
międzynarodowych: a) pracownicy ministerstw, nawet czeski rzecznik Praw
Człowieka, nie uznają nadrzędności prawnej umów międzynarodowych nad
ustawodawstwem krajowym (dowody to posiadanie pisma od dyrektorów departamentów
ministerialnych z ministerstwa spraw wewnętrznych,
ministerstwa szkolnictwa, od Recznika Praw Człowieka), b) materiał informacyjny wydany przez Rząd Republiki Czeskiej nt. ratyfikowanej Karty Języków nie jest w sposób istotny wykorzystywany do szerzenia wiedzy w społeczeństwie czeskim na temat przyjętych tam zobowiązań, c) nie poprawiła się postulowana jakość informacji w prasie, radiu i telewizji na temat zagadnień i treści ww. ratyfikowanych umów międzynarodowych. Niedostateczny jest tryb weryfikacji raportu rządu Republiki Czeskiej na temat wdrożenia ww. Karty Języków, świadczy o tym m.in. sposób powoływania rzeczoznawców do spraw oceny tego raportu, zastosowany przez Sekretariat Rady Europy ds. Języków w grudniu 2008. Rada Wykonawcza przygotowała też wstępny projekt w sprawie organizacyjnego i programowego przygotowania obrad Kongresu Wspólnoty-Coexistentii w dniu 23.5.br. w Karwinie.
Schůze
Výkonné rady Coexistentie-Soužití se konala v pátek 6.2.tr. v Domě
PZKO v Albrechticích. Jednání řídil 1.místopředseda Coexistentie-Soužití Wiesław
Sikora. Ze stálých bodů programu jednání nejvíce času bylo věnováno
projednání plnění usnesení ústředních orgánů Hnutí. Jsou plněny dlouhodobé
úkoly, jak vypracování programu týkajícího se oslovování ústředních orgánů České
republiky ve věci zavádění Evropské charty regionálních či menšinových jazyků a
zavádění poznatků z národních sekcí do programu Coexistentie-Soužití. Byly
projednány rovněž některá konkretní usnesení jak delegování osoby maďarské
národnosti do Výboru pro národnostní menšiny v Třinci, zařazení maďarského
jazyka jako jazyka uznávaného ve smyslu Charty Českou republikou, či možnosti
obnovení činnosti občanského sdružení Asociace národních menšin. Tyto úkoly
ještě nejsou splněny.
Informaci o jednání z funkcionáří SNK ED v otázce červnových
voleb do Evropského parlamentu přednesl člen Výkonné rady,Josef Tobola.
Výkonná rada se usnesla, že zašle dopis současnému euro-poslanci Josefu
Zielencovi k podpoře jeho kandidatury jako lídra kandidátky SNK ED. Bylo rozhodnuto,
že Coexistentia-Soužití osloví také jiné potenciální nominanty, kteří by mohli
zastupovat Zaolzí na kandidátce SNK ED.
Výkonná
rada přijala na vědomí obsah informace, kterou přednese 13.2.tr. na jednání petiční
komise Evropského parlamentu člen Výkonné rady Stanislav Gawlik. Zde je
její obsah: „Vážená komise! Ve svém projevu předkládám, jako příklad,
jen několik poznámek k zavědění Českou republikou Rámcové úmluvy o ochraně
národnostních menšin a Evropské charty Regionálních či menšinových jazyků,
které ratifikovala: 1. Není pokroku v plnění doporučení obsažených
v rezoluci Výborů ministrů Rady Evropy č. ResCMN (2006)2, posuzující
způsob zavádění těchto Konvencí Českou republikou, protože: a) orgány české samosprávy
neplní ustanovení již obsažená v českém právním řádu (týká se výborů pro
národnostní menšiny v otázce výběrů členů, jejich složení se určuje tak,
aby Poláci kteří jsou většinou mezi menšinami na daném území byli ve výboru
v menšině a nemohli tak přehlasovat své požadavky, v souladu
s touto Konvencí), b) dvojjazyčné názvy (veřejné tabule a jiné) jsou brány
symbolicky, nejsou plněny ani tam, kde podle zákona mají být zřízeny, c)
pokračuje plíživý proces likvidace polského školství na Těšínském Slezsku
v České republice (příklad: Polská základní škola v Třinci-Terase,
cíleně likvidována, i když má 80 žáků). 2. Český parlament dosud nepřijal
antidiskriminační zákon. 3. České obyvatelstvo na Těšínském Slezsku, což jsou
převážně přístěhovalci, nebylo seznámeno se závazky, které stát přijal
ratifikací obou jmenovaných výše mezinárodních smluv: a) zaměstnanci
ministerstev, dokonce český Veřejný ochránce práv, neuznávají právní
nadřazenost mezinárodních smluv před národními zákony (zdůvodněním jsou vlastněny
dopisy ředitelů oddělení na ministerstvu vnitra, ministerstvu školství, od
Veřejného ochránce práv), b) informační materiál vydán vládou České republiky
v záležitosti ratifikované Charty není v podstatě používán pro šíření
vědomostí mezi českou veřejností na téma příjatých závazků, c) nezlepšila
se navrhovaná kvalita informací v tisku, rozhlase a televizi na téma
problematiky a obsahu těchto ratifiko-vaných mezinárodních smluv. Nedostatečný
je způsob prověřování zprávy vlády České republiky na téma zavádění této
Charty, dokládá to mezi jinými způsob jmenování znalců pro hodnocení této
zprávy, použitý Sekretariátem Rady Evropy pro Jazyky v prosinci 2008. Výkonná
rada připravila také předběžný návrh organizační a programové přípravy
jednání Kongresu Coexistentie-Soužití dne 23.5.tr. v Karviné.
Polacy w Olbrachcicach aktywni – PZKO, szkoła
Polácí v Albrechticích aktivní – PZKO,
škola
Przy okazji zebrania Rady Wykonawczej
Wspólnoty-Coexistentii 6.2.br. w Olbrachcicach informację o działalności
polskich instytucji w gminie przekazał redakcji Edward Zaleski, członek
Komisji Rewizyjnej Ruchu. Najaktywniejszą organizacją w gminie jest Miejscowe
Koło PZKO z przewodniczącą Iwoną Guńka na czele, która jest jednocześnie
gospodarzem Domu PZKO. Każdego roku odbywa się tu około 300 imprez, prób
zespołów, spotkań towarzyskich i zebrań. Olbrachcickie Koło liczy obecnie
przeszło 400 członków. Prężnie działa Klub Kobiet na czele z Marią Witoszek,
oprócz tego działa Klub Młodych i Klub Seniora. Od założenia Koła śpiewa chór
mieszany „Olbrachcice“. Jego obecnym dyrygentem jest Bruno Kalina.
Znanym w terenie jest dziecięcy teatrzyk „Drops“ działający pod kierownictwem Jadwigi
Czap. Teatrzyk składa się z 12 młodszych dzieci i ósemki starszych. W
tych dniach ukazała się właśnie ilustrowana publikacja – przeszło 50 stronic
formatu A4 – poświęcona historii Koła Przygotował ją na podstawie kronik Jerzy
Czap, a zredagował Kazimierz Santarius. W Olbrachcicach istnieje
polska szkoła podstawowa – małoklasówka z klasami 1 do 5. W bieżącym roku
szkolnym uczęszcza do niej 9 uczniów. Jest szansa, że szkoła istnieć będzie
nadal, bo polskie przedszkole jest liczniejsze. Polacy są w gminie aktywni
również w przedstawicielstwie. Radnym za Wspólnotę-Coexistentię jest Stanisław
Kowalski. Pracuje Grupa Gminna Wspólnoty-Coexistentii pod przewodnictwem Franciszka
Jeżowicza.
U příležitosti schůze Výkonné rady
Coexistentie-Soužití 6.2.tr. v Albrechticích o činnosti polských institucí
v obci informoval redakci Edward Zaleski, člen Revizní komise Hnutí. Nejaktivnějším
spolkem v obci je Místní skupina PZKO s předsedkyní Iwonou Guńkovou,
která je současně hospodářem Domu PZKO. Každý rok se zde koná přes 300 akcí,
zkoušek souborů, společenských setkání a schůzí. Albrechtická Skupina PZKO má
současně přes 400 členů. Bohatou činnost vyvijí Klub žen s předsedkyní
Marii Witoszkovou, kromě toho působí Klub mladých a Klub důchodců. Od založení
Skupiny zpívá smíšený sbor „Olbrachcice“. Jeho současným sbormistrem je Bruno
Kalina. Známé v okolí je dětské divadélko „Drops“, jehož vedoucí je
Jadwiga Czap. Divadélko se skládá z 12 mladších dětí a 8 starších.
V těchto dnech právě vyšla publikace – více jak 50 stran formátu A4 –
věnována minulosti Skupiny. Připravil ji na základě kronik Jerzy Czap a
redakčně zpracoval Kazimierz Santarius. V Albrechticích existuje polská
základní škola – málotřídka s třídami 1 až 5. V tomto školním roce má 9
žáků. Je šance, že škola bude existovat i nadále, protože polská mateřská škola
je početnější. Poláci v obci jsou aktivní rovněž v zastupitelstvu.
Zastupitelem za Coexistentii-Soužití je Stanisław Kowalski. Pracuje Místní
skupina Coexistentie-Soužití, jejíž předsedou je Franciszek Jeżowicz.
Polski wicepremier w Ostrawie
Polský místopředseda vlády v Ostravě
Wicepremier i minister gospodarki Rzeczypospolitej
Polskiej Waldemar Pawlak, jako jeden z dwustu polityków i
specjalistów branży energetycznej, uczestniczył 30.1.br. w ostrawskim hotelu
„Atom“ w konferencji na temat bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej.
Była to pierwsza konferencja w Województwie Morawsko-śląskim zorganizowana
z okazji czeskiej prezydencji w Unii Europejskiej. W dyskusji udział
wzięli również premier Republiki Czeskiej Mirek Topolánek, wicepremier
Republiki Czeskiej ds. Unii Europejskiej Alexander Vondra oraz komisarz
Unii Europejskiej ds.energetyki Adris Piebalgs.
Poruszano między innymi sprawę budowy skonsolidowanego wewnętrznego rynku energetycznego Unii Europejskiej oraz temat walki ze zmianami klimatycznymi. Politycy chwalili elektrownie jądrowe i ich stabilność w dostawach energii oraz dyskutowali o zastoju w ich budowie. Obradujący odnieśli się także do sprawy niedawnego kryzysu gazowego, który wstrząsnął pojęciem bezpieczeństwa energetycznego Europy. „ – Jeżeli dzięki konsekwentnej pracy wielu ludzi stało się możliwe stworzenie jednego rynku towarowego, jednolitego rynku monetarnego, to sądzę, że jest możliwa duża synergia w zakresie energii“ – mówi Waldemar Pawlak. Wnioski z ostrawskiej konferencji ma wykorzystać Rada Europy. („Głos Ludu“ – gazeta Polaków w RC, 31.1.2009)
Místopředseda vlády a ministr hospodářství Polské republiky Waldemar
Pawlak, jako jeden z dvoustovky politiků a odborníků odvětví
energetiky, se účastnil 30.1.tr. v ostravském hotelu „Atom“ semináře na
téma energetické bezpečnosti Evropské unie. Byl to první seminář
v Moravskoslezském kraji uspořádán u příležitosti českého předsednictví
v Evropské unií. Diskuse se účastnili také předseda vlády České republiky Mirek
Topolánek, místopředseda vlády České republiky pro evropské záležitosti Alexander
Vondra a komisář Evropské unie pro energetiku Adris Piebalgs.
Byly
projednány mezi jinými záležitosti výstavby uceleného vnitřního trhu energií
v Evropské unií a téma boje proti klimatickým změnám. Politici chválili
jaderné elektrárny a jejich stabilitu v dodávce energie a diskutovali o
stagnaci při jejich výstavbě. Účastníci jednání zaujali stanovisko k nedávné
energetické plynové krizi, která otřásla pojmem energetická bezpečnost Evropy.
„ – Jestliže důsledná práce mnoha lidí umožnila vytvoření jednoho trhu zboží,
jednoho peněžního trhu, pak se domnívám, že je možná velká synergie
v oboru energií“ – řekl Waldemar Pawlak.
Závěry ostravského semináře má využít Rada Evropy.
Michael Kocáb ministrem ds.człowieka
Michael Kocáb ministrem pro lidská práva
Michael Kocáb zastąpił w styczniu br. w fotelu ministra rządu Republiki Czeskiej ds. praw człowieka i mniejszości narodowych Džamilę Stehlíkovą. Na zmianę ministra zgodziła się, na naleganie premiera Topolánka, Partia Zielonych, która w myśl umowy koalicyj-nej ma prawo do obsadzania tego stanowiska. Kocáb jest znanym rockmanem i kompozytorem grupy „Pražský výběr“. Miał wielki udział w wyprowadzeniu wojsk Związku Radzieckiego z Czechosłowacji po 1989 roku. W ubiegłorocznych wyborach startował bez sukcesu z listy Partii Zielonych do Senatu z okręgu wyborczego w Pradze 1.
„Głos Ludu“ – gazeta Polaków w Republice Czeskiej zamieściła 29.1.br. ankietę na temat oczekiwań polskiej mniejszości narodowej od nowego ministra. Stanisław Gawlik, członek władz Ruchu Politycznego Wspólnota-Coexistentia powiedział: „Zgadzam się z opiniami komentatorów politycznych, którzy uważają decyzję premiera Topolánka o nominowaniu na to stanowisko Michaela Kocába za wzmocnienie linii anty-Klausowskiej. Kocáb jest bowiem zwolennikiem byłego prezydenta Havla i zasad obywatelskich w polityce. Znam go zresztą z czasów mojego posłowania, kiedy minister malował czołgi na różowo. Co do oczekiwań – za wcześnie o tym mówić. Ale już z jego pierwszą decyzją, o zlikwidowaniu świńskiej farmy zbudowanej w miejscu byłego obozu koncentracyjnego dla Romów w Letach, uważam za jak najbardziej słuszną. Józef Szymeczek, prezes Kongresu Polaków w RC ma nadzieję na szybkie porozumienie i że stosunki między władzami a mniejszościami, w tym polską, nie ulegną pogorszeniu. Argumentuje tym, że jego ojciec był księdzem ewangelickim i że jako były dysydent doskonale rozumie problemy mniejszości, także narodowych. Zygmunt Stopa, prezes PZKO nie udzielił jednoznacznej odpowiedzi. „Zobaczymy, czy więcej uwagi będzie poświęcał prawom człowieka, czy sprawom mniejszości narodowych.“
Michael Kocáb nahradil w lednu tr. na postu
ministra pro lidská práva a národnostní menšiny vlády České republiky Džamilu
Stehlíkovou. S výměnou ministra souhlasila, na naléhání premiéra
Topolánka, Strana zelených, která podle koaliční smlouvy má pravo na obsazení
tohoto postu. Kocáb je známým rockerem a hudebníkem skupiny „Pražský výběr“.
Měl rozhodující podíl na odchodu vojsk Sovětského svazu z Československa
po roce 1989. Loni ve volbách neúspěšně kandidoval z listiny Strany
zelených do Senátu ve volebním obvodu na Praze 1. „Głos Ludu“ – noviny
Poláků v České republice zveřejnily 29.1.tr anketu na témá očekávání polské
národní menšiny od nového ministra. Stanislav Gawlik, člen vedení Politického
hnutí Coexistentia-Soužití řekl: „Souhlasím s názory politických
komentátorů, kteří se považuijí rozhodnutí premiéra Topolánka o nominování na
tento post Michaela Kocába za posílení anti-Klausovské linie. Kocáb je totiž
příznivcem bývalého prezidenta Havla a občanských postojů v politice. Znám
ho ostatně z období mého poslancování, kdy ministr maloval tanky na růžovo.
Pokud jde o očekávání – je brzo ještě o tom mluvit. Ale už jeho první
rozhodnutí, o zrušení prasečí farmy zřízené v místě bývalého
koncentračního tábora pro Romy v Letech, je samozřejmě v pořádku.
Józef Szymeczek, předseda Kongresu Poláků v ČR očekává brzkou dohodu a že
vztahy mezi vládou a menšinami, včetně polské, se nezhorší. Zdůvodňuje to tím,
že jeho otec byl evangelickým knězem a že jako bývalý disident výborně chápe
problematiku menšin, také národních. Zygmunt Stopa, předseda PZKO nesdělil
jednoznačnou odpověď. „Uvidíme, jestli se více bude věnovat lidským právům,
nebo problematice národních menšin.“
„Wydarzenia roku“ na łamach tygodnika „Karvinsko“
„Události roku“ v týdeníku „Karvinsko“
Tygodnik „Karvinsko“ z 6.1.br. zamieścił artykuł „Wydarzenia roku 2008 w kulturze regio-nu“. Spośród 59 pozycji tylko dwie bezpośrednio dotyczą kultury polskiej, mianowicie obchodów 50-lecia zespołu Przyjaźń i wystawienia przez Scenę Polską sztuki Viva Verdi. Możny by do tego wykazu zaliczyć jeszcze imprezę opisaną następująco: „Ve městě nad Olší se od 12.6. do 25.6. konal 1.ročník Mezinárodního festivalu čtení nad Olzou“. Nie ma ani jednej pozycji z działalności PZKO, pomimo, że było z czego wybierać. Czytelników „Karvinska“ na pewno interesowałoby, jakie kryterium selekcji przyjąła redakcja, bo na pewno nie była to liczba uczestników. / Týdeník „Karvinsko“ z 6.1.tr. zveřejnil článek „Události roku 2008 v regionální kultuře“. Z 59 položek pouze dvě se bezprostředně týkají polské kultury, jmenovitě oslav 50.let existence souboru Przyjaźń a uvedení Polskou scénou hry Viva Verdi. Do tohoto seznamu bychom mohli započítat ještě slavnost popsanou následovně: „Ve městě nad Olší se od 12.6. do 25.6. konal 1.ročník Mezinárodního festivalu čtení nad Olzou“. Ani jedna položka se netýká činnosti PZKO, přestože bylo z čeho vybírat. Čtenáře „Karvinska“ by určitě zajímalo, jaké kritérium selekce zvolila redakce, protože určitě to nebyl počet účastníků.
Plusy i minusy czeskiej prezydencji
Klady a zápory českého předsednictví
Czeska Republika jako pierwszy kraj byłego bloku wschodniego rozpoczęła 1 sty-cznia przewodnictwo w Unii Europejskiej. Zadanie to niełatwe, bo RC przejmuje je po półrocznym przywództwie Francji. W dodatku prezydentem państwa jest zdecy-dowany eurosceptyk – Václav Klaus, a RC – jako jeden z 4 krajów – nie zaakcepto-wała jeszcze Umowy Lizbońskiej reformującej struktury Unii Europejskiej. Jak na razie jednak czeska prezydencja przebiega bez większych problemów. Czeski premier Mirek Topolánek z sukcesem rozwiązał spór gazowy między Unią i Rosją oraz doprowadził do zawieszenia walk między Izraelem i Palestyną. Zgrzytem i zdecydowaną kompromiacją, czy nawet prowokacją polityczną jest natomiast konstrukcja plastyczna, jaką prezentuje czeska prezydencja w Brukseli. Karykatury poszczególnych państw są nierówno ostre, a niektóre nawet obraźliwe. Zwykle takie karykatury pojawiają w stosunkach między państwami wrogimi, a nie państwami, które powinny działać we wspólnocie. Artykuł na ten temat zamieścił w prasie poseł do Parlamentu Europejskiego, Józef Zieleniec („Klaus ulehčil nejen mému studu“, „Právo“, 21.1.2009). / Česká republika jako první země bývalého východního bloku zahájila 1. ledna předsednictví v Evropské unií. Je to úkol nelehký, protože ČR je přejímá po po půlročním předsednictví Francie. Navíc prezidentem státu je rozhodný eurosceptik – Václav Klaus, a ČR – jako jeden ze 4 států – dosud ještě neschválila Lisabonskou smlouvu, která reformuje struktury Evropské unie. Prozatím české předsednictví probíhá bez větších problémů. Český premiér Mirek Topolánek s úspěchem vyřešil plynový spor mezi Unií a Ruskem a zajistil příměří mezi Izraelem a Palestinou. Skřípnutím a rozhodnou kompromitací, či dokonce politickou provokací je naopak plastika, jako vyvěsilo české předsednictví v Bruselu. Karikatúry států jsou zde různě ostré, a některé dokonce urážející. Obvykle takové karikatúry se používají ve vztazích mezi státy nepřátelskými, a ne mezi státy, které mají působit společně. Článek na toto téma zveřejnil v tisku poslanec Evro-pského parlamentu, Josef Zieleniec („Klaus ulehčil mému studu“, „Právo“, 21.1.2009).
Igor Petrov rezygnuje z funkcji członka Zarządu
Miasta Trzyńca
Igor Petrov rezignuje na fukci člena Rady
města Třince
Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, Igor Petrov – członek Przedstawicielstwa Miasta Trzyńca za SNK-ED („Volba 2006“ – stowarzyszenie z kandydatami niezależnymi) zrezygnował z funkcji członka Zarządu Miasta Trzyńca. Jego pisemną rezygnację oznajmiła na posiedzeniu zarządu miasta 3.2.br. burmistrz miasta Věra Palkovská. Na podjęcie takiej decyzji przez Petrova wpływ miała niechęć radnych do głosowania w sprawie wprowadzenia podwójnego nazewnictwa w Trzyńcu. Ostatnie posiedzenie zarządu miasta zostało wtedy zdominowane przez ostrą wymianę zdań pomiędzy Petrovem oraz radnym Radimem Kozlovským na temat dwujęzyczności. Kto z listy SNK-ED zastąpi Petrova w zarządzie nie wiadomo. SNK ED nie podjęło jeszcze decyzji, kto i czy w ogóle ktoś będzie reprezentował to ugrupowanie w władzach miasta. Petrov był przez 10 lat w okresie 1996-2006 burmistrzem Trzyńca. Aktualnie jest senatorem za obwód wyborczy nr 73, w skład którego Trzyniec wchodzi. Niezbyt przychylny artykuł na temat senatora Petrova ukazał się w ukazującym się w Trzyńcu tygodniku regionalnym, pro-ODS-wskim „Horizoncie“. Chodzi o artykuł redaktora tej gazety Martina Sládka pt. „Dlaczego senator Petrov staje się komunalnym enfant terrible?“. W nagłówku artykułu autor pisze, że w Trzyńcu Petrov jest obecnie skonfliktowany z kierownictwem ratusza z powodu podwójnego nazewnictwa topograficznego. Nie jest to w pełni prawdą, bo konflikt narastał od dnia objęcia stanowiska burmistrza miasta przez Věrę Palkovską, osobę niewspółmiernie ambitną, ale jednocześnie twardogłową. I nie chodziło wyłącznie o podwójne nazewnictwo. Petrov był odsuwany od decyzji podejmowanych w zarządzie. Autor artykułu w „Horizoncie informacje te zapomniał przekazać czytelnikom. Nie napisał też, kto jest odpowiedzialny za fakt, że Trzyniec jest jedyną gminą w Republice Czeskiej (spośród 31), która nie podjęła jeszcze żadnej uchwały w sprawie wprowadzania czesko-polskich napisów.
V souladu z předchozím oznámením, Igor Petrov – člen Zastupitelstva města Třince z kandidátní listiny SNK ED („Volba 2006“ – sdružení s nezávislými kandidáty) rezignoval na funkci člena Rady města Třince. Jeho písemnou rezignaci oznámila na zasedání zastupitelstva starostka města Věra Palkovská. Na takové rozhodnutí Petrova měla vliv nechuť radních dát hlasovat otázku zavedení dvojjazyčného názvosloví v Třinci. Na posledním zasedání Rady města převládala ostrá výměna názorů mezi Petrovem a radním Radimem Kozlovským v otázce dvojjazyčnosti. Kdo z kandidátky SNK ED nahradí Petrova v Radě města není známko. SNK ED ještě nerozhodlo kdo, a jestli vůbec někdo bude reprezentovat toto seskupení ve vedení města. Petrov byl 10 let v období 1996-2006 starostou Třince. Současně je senátorem za volební obvod č.73, jehož součástí je i Třinec. Ne moc příznivě nakloněný Petrovovi článek byl zveřejněn v vydávaném v Třinci regionálním týdeníku, pro-ODSovském „Horizontu“. Jde o článek redaktora těchto novin Martina Sládka „Proč se senátor Petrov proměňuje v komunálního enfant terrible?“: V záhlaví článku autor píše, že v Třinci je dnes Petrov v konfliktu s vedením radnice kvůli dvojjazyčnému místopisu. Není to úplně pravdou, protože konflikt začal sílit dnem nástupu do funkce starostky města Věrou Palkovskou, osobou nesouměrně ambiciózní, ale současně tvrdohlavou. A nejde jen o dvojjazyčné názvosloví. Petrov byl odsouván od rozhodnutí, které přijímala rada. Autor článku v „Horizontu“ tyto informace zapomněl sdělit čtenářům. Nenapsal také, kdo je zodpovědný za skutečnost, že Třinec je jedinou obcí v ČR (ze 31), která ještě nepřijala žádné usnesení v záležitosti zavádění česko-polských nápisů.
„Uroczystość wspomnieniowa z okazji 90.
rocznicy wydarzeń styczniowych 1919 roku w Stonawie“ / „Vzpomínková slavnost
u příležitosti 90. výročí lednových událostí v 1919 roce ve Stonavě“
– tak nazwali organizatorzy – Miejscowe Koło PZKO w Stonawie i Klub Przyjaciół Stonawy – obchody 90. rocznicy tragicznej śmierci 20 polskich żołnierzy, których 26 stycznia 1919 roku w bestialski sposób zamordowali czescy żołnierze. Z zaproszenia skorzystali historycy z Zaolzia (m.in.Grzegorz Gąsior) i z Polski (m.in.Krzysztof Szelong, dyrektor Książnicy Cieszyńskiej), przedstawiciele stowarzyszeń obywatelskich oraz mieszkańcy Stonawy, którzy znają te wydarzenia z opowiadań swych rodziców i dziadków. To była zbrodnia wojenna. Konsul generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Ostrawie, Jerzy Kronhold, podkreślił, że „ważne jest rozróżnienie pomiędzy agresorem, a ofiarą agresji… Ta wojna położyła się cieniem na stosunkach czesko-polskich“ – powiedział, zastanawiając się nad skutkami 7-dniowej wojny. Na uroczystości wykład wygłosił Marian Steffek z Ośrodka Dokumentacyjnego Kongresu Polaków w RC (zaprezentował czeskie spojrzenie na konflikt cytując fragmenty wspomnień dowodzącego czeskimi wojskami generała Josefa Šnejdarka). Ośrodek Dokumentacyjny w RC przygotował wystawę „Trzy miesiące samo-stanowienia – Śląsk Cieszyński od października 1918 roku do stycznia 1919“. Przed spotkaniem w stonawskim Domu PZKO odbyło się nabożeństwo ekumeniczne w kościele katolickim, a potem uczestnicy uroczystości, m.in. Konsulat Generalny RP w Ostrawie, Kongres Polaków w RC, ZG PZKO, Koło Polskich Kombatantów, Rodzina Katyńska, Wspólnota-Coexistentia, gmina Stonawa, złożyli wieńce i kwiaty przy mogile pomordowanych polskich żołnierzy na stonawskim cmentarzu. Ruch Polityczny Wspólnota-Coexistentia reprezentowali Stanisław Gawlik i Tadeusz Toman. Uroczystość odbyła się w niedzielę 25.1.2009.
– tak byly pojmenovány organizátory, Místní skupinou PZKO ve Stonavě a Klubem Přátel Stonavy, slavnosti 90. výročí tragické smrti 20 polských vojáků, kteří 26. ledna 1919 roku byli bestiálně zavražděni českými vojáky. Pozvání přijali historici ze Zaolzí (mj.Grzegorz Gąsior) a z Polska (mj. Krzysztof Szelong, ředitel „Książnicy Cieszyńskiej“), zástupci občanských sdružení a obyvatele Stonovy, kteří tyto události znají z vyprávění svých rodičů a prarodičů. To byl válečný zločin. Generální konsul Polské republiky v Ostravě, Jerzy Kronhold, zdůraznil, že „je důležité rozlišovat mezi agresorem a oběti agrese… Ta vojna nepříznivě ovlivnila česko-polské vztahy“ – řekl, přemýšlejíc nad skutky 7-denní války. Na slavnostech přednesl výklad Marian Steffek z Dokumentačního střediska Kongresu Poláků v ČR (seznámil přítomné s českým pohledem na konflikt, citoval úryvky vzpomínek velitele českých vojsk generála Josefa Šnejdárka). Dokumentační středisko v ČR připravilo výstavu „Tři měsíce sebeurčení – Těšínské Slezsko od října 1918 do ledna 1919“. Před setkáním ve stonavském Domě PZKO se konala ekumenická bohoslužba v katolickém kostele, potom účastníci slavnosti, mj. Generální konsulát PR v Ostravě, Kongres Poláků v ČR, HV PZKO, Sdružení polských kombatantů,, Katyňská rodina, Coexistentia-Soužití, obec Stonava, položili věnce a květiny u hrobu zavražděných polských vojáků na stonavském hřbitově. Politické hnutí Coexistentia-Soužití zastupovali Stanislav Gawlik a Tadeusz Toman. Slavnost se konala v neděli 25.1.2009.
Emanuel Mandler
(2.8.1932 – 22.1.2009)
Na początku bieżącego roku zmarł w wieku 76 lat profesor
Emanuel Mandler – historyk, publicysta i polityk. Już przed upadkiem komunizmu
włączył się do działań opozycji politycznej. Był członkiem – a krótko nawet
przewodni-czącym – ruchu Inicjatywa Demokratyczna, który się w 1990 roku
zmienił nazwę na Partia Liberalno-demokratyczna. W latach 1990 – 92 został
wybrany posłem Zgromadzenia Federalnego. Współpracował również z ruchem
politycznym Coexistentia-Wspólnota. Na konferencji w dniu 17.12.2005 w Pradze
wygłosił referat „Aspert historyczny Dekretów Benesza i ich wpływ na życie
mniejszości narodowych w Czechosłowycji po II wojnie światowej“.
Posiadał kilka talentów – muzyczny, szachowy, literacki. Ten ostatni przejawił się w działalności publicystycznej, ukierunkowany przede wszystkim na problematykę czeskiej histotri i czeskiego życia społecznego i politycznego. W latach sześćdziesiątych pisał przede wszystkim do czasopism „Historia i współczesność“ i „Twarz“. Po listopadzie 1989 wznowił pracę publicystyczną i pisał do gazet, czasopism i na internecie. Wydał kilka książek „Nie bać się i nie kraść“ (1998), „Czesi i Niemcy“ (2001), „Obaj moi prezydenci“ (2004) i „Złośliwe uśmiechy wolności z lat 1955 do 1992“ (2005).
V 1965 roku w związku z zakazem wydawania „Twarzy“ zainicjował petycję na jej obrobnę. Bez sukcesu, pomimo to była to pierwsza wolna petycja w komunistycxznej Czechosłowacji. „Twarz“ wznowiono dopiero w 1968 roku, ale po wydaniu sześciu numerów, w 1969 roku, była zakazana definitywnia. Od 1970 roku Mandler produkuje zabawki w Hostiwicach, gdzie znalazło pracę kilka ofiar czydstek politycznech tego okresu. W drugiej połowie lat osiemdzisiątych zaczął wydawać samizdatowe zeszyty wolnej publicystyki i założył grupę polityczną Inicjatywa Demokratyczna. Pomimo to w 1990 roku w ramach Forum Obywatelskiego jego Inicjatywę Demokratyczną odsunięto w cień. Mandler należał do tych polityków, który w odróżnieniu od Václava Havla i grupy jego przyjaciół forsował, aby w kraju szybko powstała klasyczna struktura demokratyczna oparta na konkurencji partii politycznych. Ale największe znaczenie Mandlera jest związane z jego wysiłkami o pojednanie Czechów z Niemcami. Jego zdaniem wygnanie niemieckiej ludności po wojnie było czystkę etniczną. Temo tematowi poświęcił się z wielkim zaangażowaniem. Poglądy, że Czesi po wonie dokonali na Niemcach nie dającego się usprawiedliwić gwałtu, zemsty i masowej kradzieży, i że Dekrety Benesza są w zasadzie zbrodnicze dokumenty, były w latach dziewięćdziesiątych niemal ekstremistyczne. Dziś, również dzięki Mandlerowi, są na szczęście normalny, choć reprezentacja polityczna udaje, że problem nie istnieje.
Mandler miał nie tylko przyjaciół, ale i wrogów. Nie czuł do nich nienawiści, ani się ich nie bał. O ile był z nich kiedykolwiek nieszczęśliwy, to tylko dlatego, że stosunkowo liczni zachowywali się względem niemu un feer. Jednego z największych czeskich intelektualistów drugiej połowy dwudziestego wieku z jego publicystyką będzie nam na pewno brakować. Jego znaczenie, choć dziś celowo nie zauważane, będzie docenione aż długo po śmierci. Tak już to w życiu jest. (źródło: „Hospodářské noviny“, 26.1.2009, opracował Tadeusz Toman)
Na
začátku letošního roku zemřel ve věku 76 let profesor Emanuel Mandler –
historik, publicista a politik. Už před pádem komunismu se zapojil do
opozičních politických aktivit. Byl členem – a krátce i předsedou – hnutí
Demokratická iniciativa, jež se v roce 1990 přejmenovalo na Liberálně
demokratickou stranu. V letech 1990 – 92 byl poslancem Federálního
shromáždění. Spolupracoval také z politickým hnutím Coexistentia-Soužití.
Na semináři dne 17.12.2005 v Praze přednesl referát „Historické
souvislosti Benešových dekretů a jejich vliv na národní menšiny
v Československu po druhé světové válce“.
Měl několik talentů – hudební, šachový a literární. Ten poslední se projevil v jeho publicistické činnosti, zaměřené především k problémům českých dějin a českého společenského a politického života. V šedesátých letech publikoval především v časopisech „Dějiny a současnost“ a „Tvář“. Po listopadu 1989 obnovil publicistickou práci v různých novinách, časopisech a na internetu. Vydal několik knih „Nebát se a nekrást“ (1998), „Češi a Němci“ (2001), „Oba moji prezidenti“ (2004) a „Škodolibé úsměvy svobody z let 1955 až 1992“ (2005).
V roce 1965 v souvislosti se zákazem „Tváře“ inicioval petici za její záchranu. Petice nebyla úspěšná, ale byla to první svobodná petice v komunistickém Československu. „Tvář“ začala vycházet až v roce 1968, ale po šesti číslech, v roce 1969, byla zakázána definitivně. Od 1970 roku Mandler vyrábí hračky v Hostivicích, kde našlo obživu několik obětí politických čistek těch let. Ve druhé polovině osmdesátých let začal vydávat samizdatové sborníky svobodné publicistiky a založil politickou skupinu Demokratická iniciativa. V 1990 roce v Občanském fóru nicméně byla Demokratická iniciativa udsunuta do pozadí. Mandler od počátku patřil k těm, kdo v rozporu s Václavem Havlem a skupinou jeho přátel prosazovali, aby se v zemi rychle budovala klasická dmokratrická struktura, založena na soutěži politických stran. Avšak největší význam Mandlera je spojen s úsilím o smíření Čechů s Němci. Poválečné vyhnání německého obyvatelstva Mandler považoval za etnickou čistku a věnoval se tomuto tématu s obrovským nasazením. Názor, že Češi se po válce dopustili na Němcích neospravedlnitelného násilí, msty a masové krádeže, a že Benešovy dekrety jsou v zásadě zločinné dokumenty, byl v polovině devadesátých let málem extrémní. Dnes je, i díky Mandlerovi, naštěstí běžný, i když politická reprezentace se dosud tváří, že problém neexistuje.
Mandler během své cesty životem získal nejen přátele, ale i nepřátele. Necítil k nim nenávist, ani se jich nebál. Pokud z nich byl vůbec někdy nešťastný, tak jenom z toho důvodu, že poměrně mnozí se k němu chovali nefér. Jeden z nejdůležitějších českých intelektuálu druhé poloviny 20. století a jeho publicistika nám bude chybět. Jeho význam, i když dnes dosti účelově je přehlížen, bude doceněn až dlouho po smrti. Tak už to v životě chodí.
Pożegnaliśmy w 2008 roku – w świecie …
Profesor Bronisław Geremek (75) zginął w wypadku samochodowym. Polski polityk, przed 1980 rokiem działał w antykomunistycznej opozycji, później związany z ruchem społecznym „Solidarność“, odegrał wybitną rolę w czasie obrad tzw. Okrągłego Stołu w 1989 roku. Później poseł na Sejm, minister spraw zagranicznych, a od 2004 roku poseł Parlamentu Europejskiego. / Profesor Bronisław Geremek (75) zahynul při autonehodě. Polský politik, působil v antikomunistiské opozici, později spojen se společenským hnutím „Solidarita“, významnou roli měl při jednání tzv. Kulatého Stolu v 1989 roce. Později poslanec Sejmu, ministr zahraničních věcí, a od 2004 roku poslanec Evropského Parlamentu.
W 1988 roku zmarł znany polski aktor i reżyser Gustaw Holoubek (84), dyrektor kilku polskich teatrów. / V 1988 roce zemřel významný polský herec a režisér Gustaw Holoubek, ředitel několika polských divadel.
Zmarł patriaracha rosyjskiej Cerkwii
prawosławnej Aleksy II (79), 15. z kolei od wprowadzenia tego urzędu
w 1589 roku. / Zemřel patriarcha ruské Pravoslavné církve Alexy II, 15.
v pořadí od zřízení tohoto úřadu
v 1589 roce.
… i na Zaolziu
Dnia 3.2.2008 zmarł wybitny działacz społeczny i narodowy Jerzy Cienciała z Wędryni (88), reżyser i autor scenariuszy, prowadził zespół teatralny działający przy miejscowym kole PZKO. / Dne 3.2.2008 zemřel významný funkcionář pro společnost a národ Jerzy Cienciała z Vendryně (88), režisér a autor scénařů, řídil divadelní soubor místní skupiny PZKO.
Dnia 19.3.2008 zmarł Tadeusz Chrząszcz ze Stonawy (86), zasłużony działacz społeczny i narodowy, członek miejscowego koła PZKO w Łąkach, założyciel i kierownik kabaretu „Olziok“, dziennikarz „Zwrotu“ i „Głosu Ludu“. / Dne 19.3.2008 zemřel Tadeusz Chrząszcz ze Stonavy (86), významný funkcionář pro společnost a národ, člen místní skupiny PZKO Louky, zakladatel a vedoucí kabaretu „Olziok“, noninář „Zwrotu“ a „Głosu Ludu“.
Dnia 2.4.2008 zmarł Władysław Sztebel z Suchej Górnej (75), były naczelnik Harcerstwa Polskiego w Republice Czeskiej, działacz Wspólnoty-Coexistentii. / Dne 2.4.2008 zemřel Władysław Sztebel z Horní Suché (75), bývalý náčelník Polského skautingu v České republice, funkcionář Coexistentie-Soužití.
Dnia 31.8.2008 zmarł Jan Pyszko (82) z Nawsia-Potoków, nauczyciel i literat, animator polskiego życia teatralnego. / Dne 31.8.2008 zemřel Jan Pyszko (82) z Návsí-Potoků, učitel a spisovatel,hybná síla polského divadelního hnutí.
Dnia 19.11.2008 zmarł Adam Zientek (90), pilot i oblatywacz szybowcowy, urodzony w Olbrachcicach, przez 40 lat pracował w zakładach szybowcowych w Bielsku. / Dne 19.11.2008 zemřel Adam Zientek (90), letec, zkušební pilot narozen v Albrechticích, po dobu 40. let pracoval v podniku výroby větroňů v Bielsku.
Dnia 8.12.2008 zmarł Paweł Rucki z Gutów (88), długoletni prezes miejscowego koła PZKO i działacz społeczny i narodowy. / Dne 8.12.2008 zemřel Paweł Rucki z Gutů (88), dlouholetý předseda místní skupiny PZKO a funkcionář pro společnost a národ.
Dnia 23.12.2008 zmarł Oskar Lanc (78) z Trzyńca-Końskiej, publicysta, działacz społeczny. / Dne 23.12.2008 zemřel Oskar Lanc (78) z Třince-Konské, novinář, funkcionář pro společnost.
Dominik Barteczek (88) z Ropicy, Wiktoria Supikowa (85) z domu Waligóra z Trzyńca-Łyżbic, Hilda Chorzempa (79) z domu Salamon z Karwiny-Kopalni zamieszkała w Orłowej-Lutyni, Leokadia Kozubkowa (77) z Olbrachcic, Karol Byrtus (84) z Czeskiego Cieszyna, Eugeniusz Szkucik (51) z Lesznej Dolnej, Marta Tomaszkowa (87) z Olbrachcic, Alina Pawlusowa (85) z Trzyńca-Końskiej, Rudolf Płoszek (95) z Jabłonkowa, Hubert Dostal (78) z Suchej Górnej, Alojzy Jurzykowski z Boconowic, działacz Wspólnoty-Coexistentii, Anna Byrtusowa (71) z domu Fierlowa z Mistrzowic, Helena Pawlas (57) nauczycielka przedszkola w Karwinie, działaczka PZKO Frysztat, Oskar Wałach (77) z Hawierzowa-Błędowic, Wanda Pytlikowa (88) z Karwiny-Raju, rodaczka z Łąk, Tadeusz Mrózek (68) z Czeskiego Cieszyna, Karol Janeczek (82) z Suchej Górnej, Anna Cieńciałowa (95) z domu Cymorek z Bystrzycy, inż.Jan Żmija z Trzyńca-Kanady, Andrzej Pawlas (85) z Hawierzowa-Błędowic, Wanda Turoniowa (80) z domu Kożusznik z Trzyńca-Końskiej, Tadeusz Lasota (87) z Nawsia, Władysław Folwarczny (74) z Czeskiego Cieszyna, Waleria Csepcsar (74) z Trzyńca, Czesław Fryz (47) z Karwiny-Raju, działacz PZKO, Maria Matuszyńska (93) z Karwiny-Raju, Monika Huczałowa (86) z Trzyńca, inż.Tadeusz Polok (72) z Wędryni, Adela Janczyk (76) z domu Janik z Trzyńca, Paweł Broda (68) z Czeskiego Cieszyna, Adolf Piperek (85) z Czeskiego Cieszyna, Stanisław Cachel (77) z Karwiny, Pawełka Cieślarowa z domu Bobek z Wędryni, Hildegarda Miczkowa (77) z Olbrachcic, MUDr.Henryk Witala (74) z Hawierzowa-Suchej Średniej, Teofil Pukowiec (80) z Karwiny, Vilém Wawrzyczek (87) ze Stonawy, Halina Bonkowa (50) z domu Franek z Czeskiego Cieszyna-Sibicy, działaczka PZKO, Stanisław Ciompa z Ropicy, długoletni prezes PZKO, Emil Mrózek z Czeskiego Cieszyna, Marta Ziemniokowa (85) z Olbrachcic, Józef Jeleń (85) z Karwiny, Waleria Górecka (98) z domu Małysz z Czeskiego Cieszyna, Władysław Bialecki (71) z Dąbrowy, mgr.Karol Lipka (72) z Karwiny-Łąk, Lidia Folwarczna (80) z domu Zagóra z Czeskiego Cieszyna, Stanisław Owczarzy (72) z Karwiny-Raju, działacz PZKO, inż.Władysław Pawlica (83) z Czeskiego Cieszyna, działacz PZKO i Beskidu Śląskiego, Elżbieta Kordula, scenograf Teatru Cieszyńskiego, JUDr.Jan Gruszczyk z Trzyńca-Osówek, Stefania Siudowa (86) z Karwiny-Łąk, Gerhard Wilczek (63) z Cierlicka, rodak z Darkowa, Alojzy Zimny (82) z Jabłonkowa, były pracownik huty trzynieckiej, Helena Ondruchowa (80) z domu Hanus z Karwiny, inż.Władysław Potoczek (82) z Hawierzowa-Szumbarku, Helena Bajtkowa (88) z domu Raszka z Nydku, Ewa Klus (67) z domu Szlaur, Anna Nożkowa (86) z Karwiny-Łąk, Helena Kaczyńska (74) z Hawierzowa-Suchej Średniej, Paweł Goryczka (79) rodak z Łąk zamieszkały w Czeskim Cieszynie, Alojzy Turek (85) z Mostów koło Jabłonkowa, Franciszek Heczko (73) ze Śmiłowic, Mirosław Wojaczek (64) z Grodziszcza, Anna Miziowa (78) z domu Gałuszka z Nydku, Erwin Buława (77) z Suchej Górnej, Erwin Mitko (98) z Karwiny-Raju, Albin Kulhanek (57) z Wędryni, Tadeusz Paszek z Czeskiego Cieszyna, Helena Staniekowa (58) z domu Polokowa z Orłowej-Lutyni, pochodząca z Darkowa, Ewa Gałgonkowa (85) z domu Waliczkowa z Ligotki Kameralnej, Anna Baron z domu Raszka z Bystrzycy, działaczka Macierzy Szkolnej, Józef Swaczyna, Gertruda Polokowa (80) z Karwiny-Frysztatu, Władysław Skurzok (75) z Karwiny, Tadeusz Fierla (75) z Orłowej-Łazów, działacz PZKO, Helena Turoniowa (83) z Wędryni, inż.Piotr Kuźma (60) z Trzyńca, pracownik huty trzynieckiej, Zuzanna Raszkowa (74) z domu Wrzecionkowa z Wędryni, Gustaw Sznapka (82) z Karwiny, Anna Stachura (60) z domu Ramik z Marklowic, Ewa Ruszowa (73) z domu Trombik z Nieborów, Władysław Nowak (67) z Wędryni, Józef Baron (86) z Hawierzowa-Żywocic, zamieszkały w Stanisłowicach, Emilia Cienciałowa (86) z Hawierzowa, Halina Wacławikowa (51) z domu Kiedroń z Hawierzowa, Anna Niemcowa (84) z domu Kotula z Czeskiego Cieszyna, Helena Sikorowa (83) z Oldrzychowic, Ks.Lidia Szlaur z Czeskiego Cieszyna, Mercedes Turoniowa (84) z Gródka, Karol Miech (72) z Trzyńca-Łyżbic, pracownik huty trzynieckiej, Franciszek Chlebik (81) z Stanisłowic, Marta Hessowa (86) z domu Wawraczowa z Czeskiego Cieszyna, Elżbieta Skrobiszowa (85) z Karwiny, Alojzy Brak (79) z Orłowej-Lutyni, działacz PZKO, Emilia Danuta Kotas (100) z domu Hojdysz z Czeskiego Cieszyna, Franciszek Szuścik (76) z Karwiny-Raju, Hildegarda Rončkowa, Zuzanna Czeczotkowa (93) z Milikowa, Walter Tomiczek (74) z Suchej Górnej, Emilia Macura (85) z Wędryni, Jan Polak (83) z Mistrzowic, Vladislav Hajzler (75) z Błędowic, Halina Wojnar z Żukowa Dolnego, działaczka PZKO, Bronisława Potoczkowa (78) z Hawierzowa-Szumbarku, Anna Cienciała (80) z domu Cymorek, pochodząca z Pasiek zamieszkała w Londynie, Leon Duda (82) z Karwiny-Darkowa, członek chóru Lira, Karol Mrózek (90) z Nawsia, Paweł Pyszko (82) z Nawsia-Potoków, Karol Szop (63) z Czeskiego Cieszyna, Bruno Matuszek (82) z Karwiny-Darkowa, Roman Czech (47) z Cierlicka, Zdzisław Rychlik (71) z Starego Bogumina, Władysław Stec (48) z Ropicy, Józef Klus (89) z Jabłonkowa, Adela Kowalczykowa (75) z Śmiłowic, Lidia Cienciałowa z Trzyńca-Podlesia, Leopold Karas (86) z Olbrachcic, Tadeusz Osuchowski (93) z Karwiny-Raju, Wanda Guziurowa (77) z domu Filipiec z Suchej Górnej, zamieszkała w Czeskim Cieszynie, Anna Tomaszkowa (91) z Olbrachcic, Danuta Małysz (79) z Trzyńca, Karol Wojnar (80) z Nydka, Maria Barwiołek z Stonawy, Maksymilan Rucki (82) z Karwiny, emerytowany profesor Polskiego Gimnazjum w Czeskim Cieszynie, inż.Ferdynand Bajer (75) ze Stonawy, działacz PZKO, Emila Piwko (76) z Cierlicka, mgr Jan Chmiel (78), Emilia Wranikowa (88) z Karwiny-Raju, Jan Bujok (78) z Wędryni, Anna Mech (91) emerytowana nauczycielka zamieszkała w Rychwałdzie, Alfons Nabielec (78) z Orłowej-Lutyni, członek chóru Zaolzie i Lutnia, inż.Gustaw Folwarczny (86) z Hawierzowa-Suchej, Kornel Kalina (79) działacz społeczny z Suchej Górnej, członek Rodziny Katyńskiej, Paweł Cienciała (85) z Lesznej Dolnej, Wanda Twardzikowa (83) z Orłowej-Lutyni, Franciszek Suchy (83) emerytowany nauczyciel z Gródka, Anna Bystrzycka (87) z domu Kohót z Trzyńca-Łyżbic, Karol Ożana (81) z Hawierzowa-Błędowic, Bolesław Łukosz (66) ze Stonawy, działacz PZKO, Zofia Kowalczyk (85) z Trzyńca, długoletnia ofiarna działaczka PZKO, Anna Kantorowa (70) z Bystrzycy, działaczka MK PZKO i Sekcji Kobiet, Tadeusz Winkler (69) z Karwiny-Raju, Zofia Zotykowa (79) z Hawierzowa-Suchej, RNDr Władysław Strzondała (77) rodak ze Stonawy zamieszkały w Karwinie, wykładowca w VŠB Ostrawa, Jadwiga Firutowa (75) nauczycielka z Karwiny, Stefania Motykowa (97) z Łąk, zamieszkała w Czeskim Cieszynie, Józef Wojkowski (65) z Karwiny, Otylia Chwajol (87) z Orłowej-Lutyni, działaczka PZKO, Tadeusz Oborny (53) z Nieborów, Wiesława Bělohlavová (63) z domu Lincer, rodaczka z Frysztatu zamieszkała w Radwanicach, Władysław Miarka (70) z Trzyńca-Końskiej, Rudolf Maliř (79) z Orłowej-Łazów, Jan Waleczek (50) z Karwiny, członek chóru Hejnał-Echo, Waleria Osuchowska (67) z Karwiny, Rudolf Koch (88) ze Stonawy, działacz PZKO, Petr Klus (43) z Orłowej-Lutyni, pochodzący z Trzyńca, Emila Wojnarowa (88) z domu Kajfosz z Nydka, Jadwiga Wojoczek z Grodziszcza, Władysław Cieślar (93) z Orłowej-Łazów, Stefania Wytrzens (88) z domu Niepsuj, urodzona w Orłowej-Porębie, zamieszkała w Karwinie, Jadwiga Gałuszkowa (82) z domu Paszek, zamieszkała w Stonawie, Jarosław Kaleta (78) z Karwiny, Lidie Smelikowa (66) z domu Mikułowa z Suchej Górnej.
Noworoczny koncert ukraińskich kolęd w Pradze
Novoroční koncert ukrajinských koled v Praze
Stowarzyszenie Ukraińców i Sympatyków Ukrainy zorganizowało w niedzielę
10 stycznia br. w kościele greckokatolickim Najświętszej Trójcy w Pradze
nowo-roczny koncert ukraińskich kolęd i pieśni biesiadnych. Na imprezę
zaproszona była też Wspólnota-Coexistentia. / Sdružení Ukrajinců a příznivců
Ukrajiny uspořádalo v neděli 10. ledna tr. v řeckokatolickém kostele
Nejsvětější Trojice v Praze novoroční koncert koled a ščedrivek. Na akci
byla pozvána také Coexistentia-Soužití.
|
|
Kongres
Ruchu Politycznego Wspólnota-Coexistentia odbędzie się w sobotę 23.5.2009 w
Domu PZKO w Karwinie-Starym Mieście
A
Coexistentia-Együttélés Politikai Mozgalom kongresszusára 2009. V. 23-án,
szombaton kerül sor a PZKO Házában Karviná-Óvárosában
Kongres
Politického hnutí Coexistentia-Soužití se bude konat v sobotu 23.5.2009
v Domě PZKO v Karviné-Starém Městě
„Wiadomości – Tudósítások – Zprávy“, wydawca / vydavatel:
Organizacja Wyższego Pożytku Publicznego / Obecně prospěšná společnost
Koexistencia o.p.s., IČO: 68899289, adres wydawcy / adresa vydavatele: 737 01
Český Těšín / Czeski Cieszyn, Střelniční / Strzelnicza 28, rada redakcyjna /
redakční rada: Tadeusz Toman, Władysław Drong, Józef Toboła, zamknięcie numeru / uzávěrka čísla: 12.2.2009, gratis / zdarma