********************************************************************************************

WIADOMOŚCI – ZPRÁVY

 

Gazeta członków Ruchu Politycznego Coexistentia-Wspólnota

Noviny členů Politického hnutí Coexistentia-Soužití

 

nr 1  (1/2006)                       13.1.2006 r.

********************************************************************************************

 

Członkowie Rady Wykonawczej – zebranie w Pradze dnia 5.11.2005 r. / Členové Výkonné rady – schůze v Praze dne 5.11.2005

 

Przekazujemy do rąk czytelników pierwszy numer gazety o roboczym tytule „Wiadomości-Zprávy”. W bieżącym roku zaplanowaliśmy wydać 6 numerów, zawsze w terminach zebrań Rady Wykonawczej Ruchu Politycznego Wspólnota. Pierwszy numer napisany jest w języku polskim ze skróconym tłumaczeniem tekstów na język czeski. W perspektywie mamy wizję wydawania pisma cztero-języcznego (polsko-węgiersko-ukraińsko-czeskiego), by to jednak zrealizować, muszą pomóc kompetentne osoby zdolne pisać w językach węgierskim i ukraińskim i tłumaczyć teksty na wymienione języki. Czytelników prosimy o uwagi oraz propozycje na temat treści pisma. / Předáváme čtenářům první číslo novin o pracovním názvu „Wiadomości-Zprávy”. V tomto roce plánujeme vydat 6 čísel, vždy v termínech schůzí Výkonné rady Politického hnutí Soužití. První číslo je napsáno v jazyce polském se zkráceným překladem textů do jazyka českého. Máme perspektivní vizi vydávání čtyř-jazyčných novin (polsko-maďarsko-ukrajinsko-českých), avšak aby to uskutečnit, musí pomoci kompetentní osoby schopné psát články v jazycích maďarském a ukrajinském a překládat texty do těchto jazyků. Čtenáře prosíme o poznámky a návrhy na téma obsahu novin.

rada redakcyjna / redakční rada

 

Z działalności centralnych organów Ruchu Politycznego Coexistentia w 2005 roku / Z činnosti ústředních orgánů Politického hnutí Coexistentia v roce 2005

 

11.2.2005 r., Czeski Cieszyn / Český Těšín – zebranie Rady Wykonawczej / schůze Výkonné rady

12.3.2005 r., Czeski Cieszyn / Český Těšín – zebranie Rady Wykonawczej / schůze Výkonné rady

14.5.2005 r., Czeski Cieszyn / Český Těšín – Kongres, zebranie Rady Republikowej / Kongres, schůze Republikové rady

23.6.2005 r., Czeski Cieszyn / Český Těšín – zebranie Rady Wykonawczej / schůze Výkonné rady

22.7.2005 r., Czeski Cieszyn / Český Těšín – udział przewodniczącego i wiceprzewodniczącego w spotkaniu z ministrami spraw zagranicznych RC i RP w Teatrze Cieszyńskim / účast předsedy a místopředsedy v setkání s ministry zahraničních věcí ČR a PR v Těšínském divadle

10.9.2005 r., Czeski Cieszyn / Český Těšín – zebranie Rady Wykonawczej / schůze Výkonné rady

5.11.2005 r., Praga / Praha – zebranie Rady Wykonawczej / schůze Výkonné rady

17.12.2005 r., Praga / Praha – konferencja międzynarodowa z okazji 15-lecia istnienia Ruchu / mezinárodní konference u příležitosti 15. výročí založení Hnutí

 

Życzymy Wszystkim Członkom i sympatykom Wspólnoty w Nowym Roku wielu sukcesów w pracy społecznej oraz zdrowia i pomyślności w życiu osobistym. / Přejeme Všem členům a příznivcům Soužití v Novém roce mnoho úspěchů v zájmové činnosti a zdraví a pohody v osobním životě.

 

Rada Wykonawcza obradowała w Pradze / Výkonná rada jednala v Praze

 

W sobotę 5.11.2005 r. w Węgierskim Ośrodku Kulturalno-Oświatowym w Pradze, ul. Rycerska 25-27 odbyło się zebranie Rady Wykonawczej Ruchu Politycznego Coexistentia-Wspólnota. W obradach wzięła udział 7-osobowa delegacja Polskiej Sekcji Narodowej w składzie: Wiesław Sikora, Władysław Niedoba, Tadeusz Toman, Alfred Kołorz, Stanisław Gawlik, Józef Pietrus (członkowie Rady Wykonawczej) i Stanisław Przyhoda (członek Komisji Rewizyjnej). Za Węgierską Sekcję Narodową obecni byli László Attila Kocsis (członek Rady Wykonawczej, przewodniczący Ruchu), István Dojcsán (członek Rady Wykonawczej) i Katalin Soppe (członek Komisji Rewizyjnej). Obecni byli zaproszeni przez WSN goście – członkowie Rady Republikowej i praskiej grupy Ruchu. W sprawozdaniu, które przedstawił przewodniczący Ruchu, podkreślono, że najważniejszym zadaniem jest przygotowanie Wspólnoty do przyszłorocznych wyborów parlamentarnych i komunalnych. Sporo miejsca poświęcono dyskusji nad nowym programem Ruchu. Zredagowanie nowego programu wynika z potrzeby zaprezentowania w kampanii wyborczej wyborcom priorytetów Wspólnoty. Zmiany będą dotyczyć głównie punktów związanych pośrednio lub bezpośrednio z integracją europejską, popieraną przez Wspólnotę. Dyskutowano też na temat wspierania działalności kulturalnej i oświatowej stowarzyszeń mniejszości narodowych, ustawowego wdrażania dwujęzyczności i na temat mediów mniejszościowych.

   Uchwalono następujące punkty do realizacji: a) przygotowanie do wyborów komunalnych, które odbędą się w październiku 2006 roku (Polska Sekcja Narodowa podjęła rozmowy z polskimi stowarzyszeniami obywatelskimi, rozpoczęła kompletować listy kandydackie i rozmawiać z potencjalnymi kandydatami), b) decyzja o formie udziału w wyborach parlamentarnych 2006 i rozmowa z senatorem SNK, Igorem Petrovem n. t. współpracy w wyborach komunalnych (z Igorem Petrovem spotkali się Wiesław Sikora i Władysław Niedoba, Petrov jest zainteresowany współpracą, ale żadnych konkretów nie uzgodniono), c) odbycie rozmowy z Radoslavem Štědroněm, przewodniczącym Strany práce w sprawie wyborów parlamentarnych – propozycja zawiązania koalicji partii pozaparlamentarnych (Władysław Niedoba i Tadeusz Toman odbyli spotkanie, które miało charakter informacyjny, Wspólnota nie widzi swego udziału w koalicji z partiami o tak zróżnicowanym programie wyborczym), d) domaganie się likwidacji 5-procentowego progu wyborczego w wyborach komunalnych i powrót do sposobu obliczania głosów z ordynacji wyborczej z 1990, 1994 i 1998 roku (PSN będzie sukcesywnie działać w tej sprawie), e) wniosek programu Ruchu na 2006 rok przygotowany przez Radę Wykonawczą będzie przekazany sekcjom narodowym do akceptacji (sekcja polska i sekcja ukraińsko-rusińska z małymi poprawkami program zaakceptowały), f) wydanie 6 razy rocznie w terminach obrad Rady Wykonawczej informatora – gazety członków Ruchu Politycznego Coexistentia-Wspólnota. / Resumé: W sobotu 5.11.2005 se konala v Maďarském kulturně-osvětovém středisku v Praze, ul. Rytířská 25-27 schůze Výkonné rady Politického hnutí Coexistentia-Soužití. Zpráva, kterou přednesl předseda Hnutí László Attila Kocsis, zdůrazňovala, že nejdůležitějším úkolem je příprava na parlamentní a komunální volby. Velká část schůze byla věnována diskusi k novému programu Hnutí. Redakce nového programu vyplývá z potřeby prezentovat voličům priority Soužití ve volební kampani. Změny se budou týkat hlavně bodů, které souvisejí nepřímo nebo přímo s evropskou integrací, podporovanou Soužitím. Diskuse se týkala také podpory kulturní a osvětové činnosti sdružení národních menšin, zákonného zavádění dvojjazyčnosti a na téma národnostních menšin. V usnesení byly přijaty k plnění následující body: a) příprava na komunální volby, které se budou konat v říjnu 2006, b) rozhodnutí o charakteru účasti v parlamentních volbách 2006 a setkání se senátorem SNK, Igorem Petrovem ve věci spolupráce v komunálních volbách, c) rozhovor s Radoslavem Štědroněm, předsedou Strany práce na téma parlamentních voleb – návrh koalice mimoparlamentních stran, d) dožadování se zrušení 5-procentního volebního prahu v komunálních volbách a obnovení způsobu výpočtu mandátů z volebního zákona z 1990, 1994 a 1998 roku, e) návrh programu Hnutí na 2006 rok, přípraven Výkonnou radou bude předán národním sekcím ke schválení, f) vydání 6 krát ročně v termínech jednání Výkonné rady informátora – novin členů Politického hnutí Coexistentia-Soužití.

 

„Ochrona praw mniejszości – 15 lat w polityce za wdrażanie praw mniejszości w Republice Czeskiej”

 

W sobotę 17.12.2005 r. odbyło się w Ośrodku Kultury Węgierskiej w Pradze międzynarodowe seminarium z okazji 15-lecia Ruchu Politycznego Coexistentia-Wspólnota n. t. „Ochrona praw mniejszości – 15 lat  w polityce za wdrażanie praw mniejszości narodowych w Republice Czeskiej”. Jego organizatorem było Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności Publicznej Koexistencia o.p.s., a głównym patronem medialnym poseł frakcji LSD-ED Parlamentu Europejskiego, Árpád Duka Zólyomi. Naczelnym tematem seminarium była ochrona prawna mniejszości narodowych i działalność ruchu politycznego mniejszości narodowych w RC.

   Obrady prowadził były długoletni przewodniczący Ruchu, Stanisław Gawlik, a referat wprowadzający p. t. „15. lat istnienia Ruchu Politycznego Coexistentia” wygłosił aktualny przewodniczący Ruchu, László Attila Kocsis. Oceniając dorobek Ruchu, podkreślił zwłaszcza sukcesy w wyborach komunalnych. Znaczną część referatu poświęcił dotąd otwartej problematyce związanej z powojennymi Dekretami Beneša i powoływaniu się w nich na winę kolektywną. Coexistentia doceniła gest polityczny premiera Paroubka wobec niemieckich antyfaszystów i oczekuje tego samego wobec mniejszości węgierskiej. W swym przyczynku przedstawił stanowisko Ruchu wobec problemów, zwłaszcza interesujących mniejszości narodowe, t. j. ograniczanie języków mniejszości narodowych w mediach publicznych, niedostateczna sieć szkół i obawy o ich dalsze istnienie, malejąca liczba osób zgłaszających inną niż czeska narodowość. Referaty w trakcie obrad wygłosili dziennikarz i były pełnomocnik czeskiego rządu ds. praw człowieka Petr Uhl („Wdrażanie praw mniejszości narodowych do porządku prawnego Republiki Czeskiej”), Árpád Duka-Zólyoimi, poseł do Parlamentu Europejskiego („Aspekty realizacji Europejskiego Kodeksu Praw Mniejszości Narodowych omawianego w Parlamencie Europejskim”) oraz historyk i publicysta, profesor Emanuel Mandler („Aspekt historyczny Dekretów Beneša i ich wpływ na życie mniejszości narodowych w Czechosłowacji po 2. wojnie światowej”).

   Petr Uhl w wygłoszonym referacie stwierdził m. in.: „Teoretycznie mają ludzie innych narodowości prawo na swe audycje, szkoły i mogą swoją mowę wykorzystywać w kontaktach urzędowych. Praktycznie prawa te mogą uzyskać bardzo trudno“. Główną przeszkodą są niedorzeczne biurokratyczne przepisy ustawy o prawach mniejszości narodowych z 2001 roku. „Polacy, którzy żyją zwarcie na terenie Śląska Cieszyńskiego są tą ustawą systematycznie wynaradawiani.“ Powolny zanik różnych etnik jest stratą kulturalną również dla większościowego narodu czeskiego. Państwo mniejszości narodowe traktuje raczej jako folklor niż samodzielną grupę narodową. Stale jeszcze obowiązuje, że mniejszości są uznawane tylko w wypadku, że się asymilują.

   Poszczególne sekcje narodowe Ruchu – węgierska, ukraińsko-rusińska i polska przygotowały krótkie referaty, tzw. power-pointy. Stosunek Ruchu wobec problematyki Dekretów Beneša przedstawił László Morovics, działacz Węgierskiej Sekcji Narodowej, temat opieki nad miejscami pamięci narodowej i rehabilitacji Jánosa Esterházy omówił Ferenc Monuš, członek Rady Wykonawczej. Z referatem na temat problemów w działalności oświatowej mniejszości ukraińskiej wystąpiła Olga Mandowa, działaczka Ukraińsko-Rusińskiej Sekcji Narodowej.

   Polska Sekcja Narodowa przygotowała dwa referaty. Jeden n. t. „Działalność przedstawicielstw gminnych“ wygłosił Józef Toboła, członek zarządu gminy Lutynia Dolna, wykorzystując swoje doświadczenia z działalności samorządowej. W referacie przedstawił sukcesy Ruchu w wyborach komunalnych. Coexistentia-Wspólnota uzyskała w 1994 roku łącznie 44 mandatów, w 1998 roku – 46 mandatów, a w 2002 roku, pomimo wprowadzenia 5-procentowego progu wyborczego i niekorzystnej zmiany arytmetyki wyborczej – 40 mandatów. Na listach ruchu politycznego, stowarzyszenia ruchu z kandydatami niezależnymi lub koalicji w skład której wchodził, uzyskał mandaty w Jabłonkowie, Bukowcu, Piosku, Łomnej Dolnej, Milikowie, Nawsiu, Gródku, Koszarzyskach, Nydku, Wędryni, Ropicy, Kocobędzu, Cierlicku, Olbrachcicach, Suchej Górnej, Stonawie, Piotrowicach koło Karwiny, Lutyni Dolnej i Rychwałdzie. Referat p. t. „Korespondencja Ruchu Politycznego Wspólnota z urzędami państwowymi i samorządowymi“ przedstawił Tadeusz Toman, sekretarz Rady Wykonawczej. Obszerny temat dotyczący korespondencji Ruchu w sprawie zapewnienia obowiązującego w RC prawa poszerzył o korespondencję z urzędami europejskimi. Głównym tematem zainteresowania Ruchu są wdrażanie dwujęzyczności, problematyka ustaw wyborczych, działalność komitetów ds. mniejszości narodowych, szkolnictwo narodowościowe, zapewnienie środków finansowych na działalność kulturalno-oświatową mniejszości narodowych.

   W dyskusji głos zabrał przewodniczący Gminy Słowaków w Republice Czeskiej, Peter Lipták. Z gości w seminarium wziął udział Stanisław Łukaszewicz, 1. sekretarz Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Pradze, byli też obecni ambasadorzy Republiki Węgierskiej, Republiki Słowackiej i Republiki Ukraińskiej. Obrady zakończył Miklos Duray, poseł parlamentu słowackiego z ramienia Partii Koalicji Węgierskiej, współzałożyciel i pierwszy przewodniczący Wspólnoty jeszcze z okresu federacji czechosłowackiej.

    Po spotkaniu uczestnicy imprezy wzięli udział w uroczystym obiedzie w Restauracji Węgierskiej w Pradze na Małej Stranie, gdzie z krótkim przemówieniem związanym ze świętami Bożego Narodzenia wystąpił Alfred Kołorz. W seminarium brała udział 10-osobowa delegacja Polaków z Zaolzia. / Resumé: W sobotu 17.12.2005 se konal v Maďarském kulturním středisku v Praze mezinárodní seminář k 15. výročí existence Politického hnutí Coexistentia-Soužití nt. „Ochrana práv menšin – 15 let v politice za práva národních menšin v České republice“. Jeho pořadatelem byla obecně prospěšná společnost Koexistencia o.p.s., hlavním mediálním sponzorem poslanec Evropského parlamentu za frakci LSD-ED, Árpád Duka-Zólyoimi. Ústřední témou semináře byla ochrana práv národních menšin a činnost politického hnutí národních menšin v České republice. Jednání řídil bývalý dlouholetý předseda Hnutí, Stanislaw Gawlik, úvodní referát přednesl současný předseda Hnutí, László Attila Kocsis. Při hodnocení výsledků práce podtrhl zejména úspěchy v komunálních volbách. Velkou část referátu věnoval dosud otevřené otázce související s poválečnými Benešovými dekrety a odvolávání se v nich na kolektivní vinu. Coexistentia ocenila politický gest premiéra Paroubka vůčí německým antifašistům a očekává obdobný gest vůčí maďarské menšině. Ve své příspěvku přednesl názor Hnutí zejména k otázkám, které zajímaly národní menšiny, tj. mizení jazyků národních menšin z veřejnoprávních médií, nedostatek škol a obava o jejich další existenci, klesající počet lidí, kteří se hlásí k jiným než česká národnostem. Referát v průběhu jednání přednesli novinář a bývalý vládní zmocněnec pro lidská práva Petr Uhl („Zavádění práv národních menšin do právního pořádku České republiky“), Árpád Duka-Zólyomi, poslanec Evropského parlamentu („Souvislosti zavádění Evropského kodexu práv národních menšin, který je projednáván v Evropském parlamentu“), a historik, publicista, profesor Emanuel Mandler („Historické souvislosti Benešových dekretů a jejich vliv na národní menšiny v Československu po 2. světové válce“). Petr Uhl v předneseném referátu řekl m. j.: „Teoreticky mají lidé jiných národností právo na svoje vysílání, školy, a mohou svoji řeč používat i v úředním styku. Prakticky na to mohou vznést nárok jen velice obtížně“. Brání jim v tom hlavně nesmyslné byrokratické pravidla zákona o právech národnostních menšin z 2001 roku. „Poláci, kteří žijí kompaktně na Těšínském Slezsku, jsou tímto zákonem systematicky odnárodňování“. Pomalé mizení různých etnik je kulturní ztráta i pro většinový český národ. Stát národní menšiny považuje spíše za jakýsi folklór než svébytnou národní komunitu. Stále ještě platí, že menšiny jsou trpěny pouze, když se asimilují. Jednotlivé národní sekce Hnutí – maďarská, ukrajinsko-rusínská a polská připravily krátké referáty, tzv. power pointy. Názor politického hnutí k otázkám souvisejícím s Benešovými dekrety sdělil László Morovics, funkcionář Maďarské národní sekce, referát na téma péče o památná místa a rehabilitaci Jánose Esterázyho přednesl Ferenc Monuš, člen Výkonné rady. Referát na téma problémů při osvětové činnosti ukrajinské a rusínské menšiny přednesla Olga Mandová, funkcionářka Ukrajinsko-Rusínské národní sekce. Polská národní sekce připravila dva referáty. První, s využitím své činnosti v samosprávě, na téma „Činnost obecních zastupitelstev“ přednesl Józef Tobola, člen rady obce Dolní Lutyně. V referátu ocenil úspěchy Hnutí v komunálních volbách. Coexistentia-Soužití získala v roce 1994 celkem 44 mandáty, v roce 1998 – 46 mandátů a v roce 2002, přes zavedení 5-procentního volebního prahu a nevýhodnou volební aritmetiku – 40 mandátů. Na volebních listinách Hnutí, sdružení Hnutí s nezávislými kandidáty a koalice, jejíž součástí bylo Hnutí, získal mandáty v Jablunkově, Bukovci, Písku, Dolní Lomné, Milíkově, Návsí, Hrádku, Košařiskách, Nýdku, Vendryni, Ropici, Chotěbuzi, Těrlicku, Albrechticích, Horní Suché, Stonavě, Petrovicích u Karviné, Dolní Lutyni a Rychvaldě. Referát na téma „Korespondence Politického hnutí Soužití se státními a samosprávnými úřady“ přednesl Tadeusz Toman, tajemník Výkonné rady. Rozsáhlé téma, týkající se korespondence Hnutí ve věcech zajištění závazného v ČR práva, rozšířil o korespondenci s evropskými úřady. Hlavním zájmem Hnutí je zavádění dvojjazyčnosti, otázky volebních zákonů, činnost výborů pro národnostní menšiny, národnostní školství, zajištění finančních prostředků pro kulturně-osvětovou činnost národních menšin. V diskusi promluvil předseda Obce Slováků v České republice, Petr Lipták. Z hostů byli přítomní Stanislaw Łukasiewicz, 1. tajemník Velvyslanectví Polské republiky v Praze, a také velvyslanci Maďarské republiky, Slovenské republiky a Ukrajinské republiky. Jednání uzavřel Miklos Duray, poslanec slovenského parlamentu za Stranu maďarské koalice, spoluzakladatel a první předseda Soužití ještě z období československé federace. Po oficiální části se v Maďarské restauraci v Praze na Malé straně konal slavnostní oběd, kde s krátkým projevem ke svátkům Božího hodu vystoupil Alfred Kołorz. Semináře se účastnila 19-členná delegace Poláků ze Zaolzí.

 

Artykuły o konferencji międzynarodowej z okazji 15-lecia Ruchu, które ukazały się w prasie

 

„Seminarium z okazji 15-lecia Ruchu” (Głos Ludu, 13.12.2005 r.)

„Piętnaście lat w polityce” (Głos Ludu, 20.12.2005 r.)

„Poláci, Maďaři a jiní se bojí asimilace” (Lidové noviny, 19.12.2005 r.)

„Menšiny se bojí postupné asimilace” (Deník, 19.12.2005 r.)

Krótka informacja z cyklu „Zza Olzy” (Głos Ziemi Cieszyńskiej, 16.12.2005 r.)

„Národnostní menšiny v Česku se bojí postupné asimilace” (ČTK, 16.12.2005 r.)

 

Polska Sekcja Narodowa w 2005 roku

 

Konwent sekcji polskiej odbył się 27.1.2005 r. w Czeskim Cieszynie (w siedzibie Kongresu Polaków). Konwent sprecyzował zadania na 2005 rok: a) przygotować się do wyborów komunalnych w 2006 roku, b) działać na rzecz polskiego szkolnictwa narodowościowego, c) wspierać zagwarantowane ustawowo wdrażanie dwujęzyczności. Konwent ponadto powziął decyzję, że zamiast dotąd działających 5 grup tematycznych, powołane zostaną tylko trzy. Połączono grupy tematyczne ds. polityki komunalnej i ds. organizacji wyborów i imprez oraz grupy tematyczne ds. kontaktów z Macierzą i ds. kontaktów ze stowarzyszeniami obywatelskimi. Samodzielnie działa grupa tematyczna ds. szkolnictwa narodowościowego. Konwent uchwalił, że kandydatem PSN na stanowisko przewodniczącego Ruchu będzie Wiesław Sikora, na Kongresie Ruchu wybrany wiceprzewodniczącym (prezesem Ruchu wybrano członka Węgierskiej Sekcji Narodowej). Dotychczasowy przewodniczący, Władysław Niedoba, nie mógł już kandydować, statut Ruchu nie umożliwia bowiem pełnić funkcję przewodniczącego Ruchu dłużej niż dwie kadencje. Władysław Niedoba był wybrany przewodniczącym PSN, z tym, że do dnia Kongresu Konwent zobowiązał Wiesława Sikorę nadal pełnić swe obowiązki przewodniczącego PSN. Konwent wybrał 15-osobowy zarząd w składzie: Władysław Niedoba, Wiesław Sikora, Tadeusz Toman, Władysław Drong, Stanisław Gawlik, Alfred Kołorz, Józef Pietrus, Józef Toboła, Eugeniusz Kiedroń, Bronisław Haratyk, Edward Zaleski, Stanisław Przyhoda, Maria Górecka, Karol Madzia, Paweł Wania. W Konwencie PSN wziął udział przewodniczący Rady Kongresu Polaków, Józef Szymeczek.

   W okresie styczeń-marzec 2005 przebiegały sejmiki gminne przez Zgromadzeniem Ogólnym Kongresu Polaków w RC. Działacze PSN brali aktywny udział w większości sejmików, a podczas udziału w Zgromadzeniu Ogólnym w dniu 2.4.2005 r. wysunęli własnych kandydatów do władz Kongresu Polaków. Z małymi wyjątkami nie uzyskali oni jednak poparcia delegatów i nie weszli do organów centralnych Kongresu Polaków. W okresie zimowo-wiosennym obradowały Grupy Gminne Ruchu. W Trzyńcu zebranie odbyło się już 18.1.2005 r., a poruszono tematy udziału Wspólnoty w wyborach komunalnych, działalności komitetu ds. mniejszości narodowych, szkolnictwa narodowościowego. Udzielono wsparcia komitetowi petycyjnemu, który zbiera podpisy pod petycją domagającą się, zgodnie z ustawą o gminach, wprowadzenia dwujęzycznych nazw miejscowości i dwujęzycznych tablic na budynkach organów państwowych i samorządowych.

   Pierwsze zebranie nowego zarządu PSN odbyło się przed obradami Rady Republikowej dnia 12.3.2005 r. w Czeskim Cieszynie, następnie dnia 2.5.2005 r. w Olbrachcicach. Omawiano przygotowania programowe i personalne do Kongresu Ruchu i zmiany w statucie Ruchu. Poruszono też temat przygotowań do obchodów 60. rocznicy zakończenia 2. wojny światowej. Jednym z organizatorów obchodów była również Wspólnota.

   Kolejne zebranie zarządu PSBN odbyło się 1.9.2005 r. w Karwinie, w Domu PZKO w Karwinie-Starym Mieście. Głównym punktem obrad było podjęcie stosownych uchwał związanych z przygotowaniem Ruchu do wyborów komunalnych. Podkreślono ważne znaczenie wyborów samorządowych i konieczność wspólnych działań polskiej mniejszości narodowej na rzecz sukcesu w wyborach. Wybrano 5-osobowy sztab wyborczy z przewodniczącym Wiesławem Sikorą. Dyskutowano o przygotowaniu do wyborów w obwodzie karwińskim i współpracy w wyborach z innymi mniejszościami narodowymi, również słowacką i niemiecką. Wspólnota oczekuje, że włączy się też Asocjacja Mniejszości Narodowych, organ powołany przez Kongres Polaków w RC.

   Dnia 15.9.2005 r. spotkały się w Czeskim Cieszynie 3-osobowe delegacje Kongresu Polaków, PZKO oraz Polskiej Sekcji Narodowej Wspólnoty, którym przewodniczyli prezesi Józef Szymeczek, Zygmunt Stopa oraz Wiesław Sikora. Dyskutowano na temat współpracy w wyborach parlamentarnych i komunalnych. W tradycyjnych gminach swą listę wyborczą wystawi Wspólnota, w pozostałych gminach wspierać będziemy listy opcji politycznych, w których działają Polacy. Przemyślenia oraz dyskusji będzie wymagało zalecenie dla wsparcia w wyborach parlamentarnych partii lub ruchu politycznego o europejskim profilu, których program nas, jako mniejszość narodową, najbardziej zadowoli. Wyrażono pogląd, aby w celu zjednoczenia wyborczego Polaków w RC wytworzyć wspólny międzyorganizacyjny komitet wyborczy i opracować sposoby jego działalności. O konieczności podjęcia rozmów ze Wspólnotą wyszła też na swoim grudniowym posiedzeniu Rada Kongresu Polaków.

   Z udziałem członków samorządów gminnych, Bronisława Haratyka z Jabłonkowa, Stanisława Lisztwana z Nawsia i Roberta Kuliga z Bukowca odbyło się 15.11.2005 r. kolejne zebranie zarządu PSN w Nawsiu. Poinformowano na nim o spotkaniu działaczy ruchu z nowym konsulem generalnym RP w Ostrawie, Antonim Sadowskim, a także omawiano stan realizacji uchwał centralnych organów Ruchu i przygotowanie do wyborów komunalnych w obwodzie jabłonkowskim. W większości gmin Wspólnota wystawi samodzielne listy. W temacie nowelizacji statutu PSN z małymi poprawkami zaakceptowała punkty statutu dotyczące celów działalności i związane z integracją europejską, uzupełniono punkty dotyczące udziału w wyborach komunalnych i parlamentarnych. Sekcja polska zawnioskowała potraktować w programie osobno sprawy dotyczące żądań zwrotu majątków organizacji społecznych i osób fizycznych, znacjonalizowanych na podstawie Dekretów Beneša i na podstawie ustaw komunistycznych po roku 1948.

   Przygotowaniom do międzynarodowego seminarium z okazji 15-lecia Wspólnoty poświęcone było nadzwyczajne zebranie zarządu PSN, które odbyło się 13.12.2005 r. w Czeskim Cieszynie. Ze spraw organizacyjnych, do zarządu dokooptowano Piotra Żabińskiego zamiast Marii Góreckiej, zdecydowano o wydaniu 6 razy rocznie gazety członków Ruchu Politycznego Coexistentia-Wspólnota. / Resumé: Konvent polské sekce se konal 27.1.2005 v Českém Těšíně (sídlo Kongresu Poláků). Hlavními úkoly sekce jsou: a) příprava na komunální volby v 2006 roce, b) polské národnostní školství, c) zavádění dvojjazyčnosti. Budou pracovat 3 tématické skupiny – spojeny byly tématické skupiny pro komunální politiku a pro organizaci voleb a akcí, a také tématické skupiny pro kontakty s mateřským státem a pro kontakty s občanskými sdruženími. Samostatně bude pracovat tematická skupina ve věci národnostního školství. Byl zvolen výbor sekce. V období leden-březen 2005 se konaly, za aktivní účasti funkcionářů PNS, obecní sejmíky před Všeobecným shromážděním Kongresu Poláků v ČR. Shromáždění se konalo 2.4.2005, funkcionáři PNS, s malými výjimkami, neúspěšně kandidovali do ústředních orgánů Kongresu Poláků. V období zima-jaro se konaly schůze Místních skupin Hnutí. Místní skupina v Třinci jednala 18.1.2005 o účastí Soužití v komunálních volbách, činnosti výboru pro národnostní menšiny, národnostním školství a podpořila petiční výbor, který zajišťuje podpisy pod petici s požadavkem, v souladu s citací zákona o obcích, na zavedení dvojjazyčných nápisů názvosloví a dvojjazyčných tabulí na budovách státních a samosprávných orgánů. První schůze nového výboru PNS se konala 12.3.2005 v Českém Těšíně, následující 2.5.2005 v Albrechticích. Na schůzi výboru PNS v Karviné dne 1.9.2005 byl zřízen volební štáb pro komunální volby. Dne 15.9.2005 se setkaly v Českém Těšíně 3-členné delegace Kongresu Poláků, PZKO a PNS Soužití, jednaly na téma spolupráce v parlamentních a komunálních volbách. O nutnosti jednat se Soužitím se usneslo prosincové zasedání Kongresu Poláků. Členové výboru PNS na jednání v Návsí dne 15.11.2005 byli m j. informování o setkání funkcionářů Hnutí s novým generálním konzulem Polské republiky v Ostravě, Antonínem Sadowskim. Kromě toho výbor jednal ve věci novelizace stanov. Mimořádná schůze výboru PNS dne 13.12.2005 v Českém Těšíně se zabývala přípravou mezinárodního semináře u příležitosti 15. výročí vzniku Hnutí.

 

Program Ruchu Politycznego Coexistentia-Wspólnota-Soužití-Együttélés-Spivżitja na 2006 rok

 

Podstawowym celem politycznym Ruchu jest programowe forsowanie ochrony i dalszego rozwoju praw człowieka i podstawowych swobód, przede wszystkim tych, które są podstawą sprawiedliwości i pokoju na świecie i które najlepiej są utrzymywane z jednej strony skuteczną demokracją polityczną i z drugiej strony wspólnym pojmowaniem i dotrzymywaniem praw człowieka. Ruch forsuje dotrzymywanie praw określonych w Deklaracji Ogólnej Praw Człowieka, która była ogłoszona przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych dnia 10.12.1948 r. W swojej działalności postępuje zgodnie z dokumentami Unii Europejskiej i Rady Europy, przede wszystkim Kartą Podstawowych Praw i Swobód Unii Europejskiej, Konwencją Rady Europy o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Swobód w brzmieniu protokołu nr 11, Umową Ramową Rady Europy o Ochronie Mniejszości Narodowych, Europejską Konwencją o Ochronie Języków Regionalnych lub Mniejszościowych.

   Wychodząc z faktu, że integracja europejska jest jakościowym krokiem w związku z przystąpieniem Republiki Czeskiej do Unii Europejskiej, Kongres Ruchu znowelizował Statut, który podstawowe cele polityczne  konkretyzuje w forsowaniu praw na a) korzystanie z własnego języka w kontaktach urzędowych, b) kształcenie w języku ojczystym, gwarantowane przez państwo, c) udział w rozwiązywaniu spraw dotyczących mniejszości narodowych, d) szerzenia informacji w własnym języku, e) rozwój istotnych tradycji kulturowych, f) zachowania własnych pamiątek kulturalnych i majątków. W tym celu Ruch a) żąda, aby państwo zapewniało, w zgodzie z ustawą szkolną, wszechstronny rozwój mniejszościowego szkolnictwa narodowościowego, finansowo i nie tylko zabezpieczyło placówki szkolne i nie dopuściło do ich zamykania, b) popiera ustawowe wdrażanie dwujęzyczności w zakresie określonym Umową Ramową o Ochronie Mniejszości Narodowych, którą Republika Czeska ratyfikowała, przy czym jednocześnie żąda zniesienia paragrafu ustawy o gminach, który w celu wdrażania dwujęzyczności żąda organizowanie petycji, c) dąży do ratyfikacji Europejskiej Konwencji o Ochronie Języków Regionalnych lub Mniejszościowych, która na obszarach tradycyjnie zamieszkałych przez mniejszość narodową skutecznie chroni język mniejszości narodowej, d) żąda, aby druki mniejszości narodowych były w większym zakresie niż dotąd wspierane dotacjami z budżetu państwa i aby były uwzględnione koszta na ich wydawanie.

   Ruch włączy się do wyborów parlamentarnych i komunalnych w 2006 roku. W wyborach do Izby Poselskiej Parlamentu Republiki Czeskiej Ruch będzie popierać partię wyborczą, która w swoim programie uwzględnia cele polityczne Ruchu i realnie za pośrednictwem mandatów poselskich może program ten wdrażać. Ze względu na 5-procentowy próg wyborczy Ruch nie zgłosi listy kandydackiej, również w koalicji wyborczej. W wyborach do Senatu Parlamentu Republiki Czeskiej umożliwi kandydatowi, który forsuje interesy mniejszości narodowych udział w wyborach, pod warunkiem, że kandydat zapewni pokryć koszta kampanii wyborczej. W wyborach komunalnych Ruch zgłosi listy kandydackie we wszystkich gminach, w których uzyskał mandaty w 2002 roku i zrobi wszystko, by mandaty te obronić. W dalszych gminach zgłosi listy kandydackie jako ruch polityczny, stowarzyszenie ruchu politycznego z kandydatami niezależnymi lub jako koalicja wyborcza. W wyjątkowych wypadkach, kiedy potencjał personalny Ruchu nie umożliwia bezpośredniego udziału w wyborach komunalnych, członkowie Ruchu będą kandydować na listach wyborczych innych partii politycznych lub ruchów politycznych.

   Stałym zadaniem jest utrzymywanie kontaktów z członkami przedstawicielstw gminnych wybranych z list kandydackich Ruchu, zapraszanie przedstawicieli na zebrania, urządzanie spotkań z samorządowcami w gminach i zapewnienie członkom przedstawicielstw gminnych wybranych z list Ruchu serwisu politycznego. Ruch regularnie informuje się o działalności komitetów ds. mniejszości narodowych w gminach i województwach.

   Ruch wstawia się za zmianą ustawy wyborczej, usunięciem postanowień, które są niekorzystne dla małych partii politycznych. Ruch żąda usunięcia 5-procentowego progu wyborczego w wyborach wojewódzkich i zwłaszcza w wyborach komunalnych. Ruch wnioskuje powrót do ordynacji wyborczej w wyborach komunalnych, która obowiązywała w latach 1990, 1994 i 1998.

   Ruch popiera integrację europejską, przede wszystkim a) zniesienie postanowień przejściowych dotyczących zatrudniania obcokrajowców, b) zaprowadzenie wspólnej waluty europejskiej, c) przystąpienie Republiki Czeskiej do Strefy Schengen, d) przyspieszenie negocjacji z państwami europejskimi, których proces demokratyczny umożliwia ich stopniowe włączanie do struktur Unii Europejskiej.

   W kwestii obywatelstwa Ruch jest zdania, że wprowadzenie obywatelstwa Unii Europejskiej umożliwi włączenie wszystkich mniejszości narodowych do życia politycznego i społecznego państw członkowskich Unii Europejskiej.

   W środowisku integracji europejskiej są wytwarzane warunki do przezwyciężenia niektórych krzywd historycznych związanych z przypisywaniem winy kolektywnej za rozbicie dawnej Republiki Czechosłowackiej zastosowaniem sankcji w związku z powojennymi dekretami prezydenta Edvarda Beneša. Ruch dąży do otwartego, szczerego i konstruktywnego podejścia do rozwiązywania tej problematyki. Pierwszym krokiem w tym kierunku będzie przygotowanie konferencji dotyczącej skutków Dekretów Beneša na mniejszości narodowe w Republice Czeskiej, z udziałem historyków, politologów, polityków i świadków z Czech, Słowacji, Węgier, Polski i dalszych państw. Ruch dąży do zwrotu majątków, które były skonfiskowane organizacjom i osobom fizycznym na podstawie ustaw przyjętych po 25 lutym 1948 roku.

   Ruch dąży do pogłębiania współpracy w ramach państw Czwórki Wyszehrackiej. Ruch popiera politykę regionalną i strukturalną Unii Europejskiej, dlatego, że za jej pośrednictwem Unia Europejska znacznie przyczynia się do rozwoju obszarów pozostających w tyle, przede wszystkim przez restrukturalizację przemysłu, dywersyfikację prowincji, czy też rewitalizację zaniedbanych miejskich dzielnic. Ruch podkreśla konieczność wykorzystania właściwych projektów do pozyskiwania środków finansowych z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, przede wszystkim na poparcie przygranicznych euroregionów.

   Ruch forsuje nowelizację ustawy o działalności partii politycznych i ruchów politycznych, zwłaszcza żąda wypuścić postanowienie o obowiązkowym audycie tych partii i ruchów, które nie są finansowane z budżetu państwa i których roczny obrót nie przekracza 1 mln Kcz.

   Przy współpracy z organizacją wyższej użyteczności publicznej Koexistencia o.p.s. Ruch kontynuuje wydawanie publikacji o małym nakładzie (broszury, publikacje wiązane) na temat działalności Ruchu i problematyki mniejszości narodowych. Ruch poszukuje środki finansowe w celu wznowienia wydawania gazety okresowej „Nasze sprawy” w trójjęzycznej czesko-polsko-węgierskiej mutacji Ruch urządza konferencje prasowe, seminaria i wykłady naukowe, których ilość i zakres są uzależnione od zapewnienia środków finansowych.

   Ruch troszczy się o miejsca pamięci: tablicę pamiątkową przypominającą pobyt premiera Polski międzywojennej Wincentego Witosa w Gródku, pomnik 550 umęczonych Polaków w Mirowie, pomnik-martyrium hrabiego Jánosa Esterházy w Mirowie, groby węgierskich żołnierzy-antyfaszystów w Złotej Koronie, tablicę pamiątkową burmistrza Karwiny dr Wacława Olszaka, umęczonego przez faszystów we wrześniu 1939 roku. Zwłaszcza młodej generacji trzeba podkreślać ustawiczną uwagę, jaką trzeba poświęcać miejscom, które przypominają umęczonych i zamordowanych współobywateli w okresie drugiej wojny światowej.

   Wielkie znaczenie Ruch kładzie na poparcie polityczne działalności stowarzyszeń obywatelskich mniejszości narodowych.

   Cele polityczne Ruch pełni w dziedzinach administracji państwowej i samorządowej, ustawodawstwa, bezpieczeństwa, prawa karnego, sądownictwa, więziennictwa, ekonomiki, służby zdrowia, polityki socjalnej i mieszkaniowej, transportu, ekologii, szkolnictwa, kształcenia, kultury, i to z punktu widzenia interesu mniejszości narodowych.

 

Program Politického hnutí Coexistentia-Soužití-Wspólnota-Együttélés-Spivżitja na rok 2006

 

Základním politickým cílem Hnutí je programové prosazování ochrany a dalšího rozvoje lidských práv a základních svobod, zejména těch, které jsou základem spravedlnosti a míru ve světě a které jsou nejlépe zachovávány na straně jedné účinnou politickou demokracii a na straně druhé společným pojetím a dodržováním lidských práv. Hnutí prosazuje dodržování práv zakotvených ve Všeobecné deklaraci lidských práv, jež byla vyhlášena Valným shromážděním Organizace spojených národů dne 10.12.1948. Ve své činnosti se řídí dokumenty Evropské unie a Rady Evropy, zejména Chartou základních práv a svobod Evropské unie, Úmluvou Rady Evropy o ochraně lidských práv a základních svobod ve znění protokolu č. 11, Rámcovou úmluvou Rady Evropy o ochraně národnostních menšin a Evropskou úmluvou o ochraně regionálních či menšinových jazyků.

   Vycházeje ze skutečnosti, že evropská integrace znamená kvalitativní posun v souvislosti se vstupem České republiky do Evropské unie, Kongres Hnutí novelizoval své Stanovy, jež základní politické cíle Hnutí konkretizuje v prosazování práv na a) používání vlastního jazyka v úředním styku, b) vzdělávání v mateřském jazyce, garantované státem, c) účasti na řešení věcí týkajících se národních a etnických menšin, d) šíření informací ve vlastním jazyce, e) rozvoj svébytných kulturních tradic, f) zachování vlastních kulturních památek a statků. Za tím účelem a) požaduje, aby stát zajišťoval, v souladu se školským zákonem, všestranný rozvoj menšinového národnostního školství, finančně i jinak zabezpečil školská zařízení a nepřipustil jejich uzavírání, b) podporuje zákonné zavádění dvojjazyčnosti v rozsahu stanoveném Rámcovou úmluvou o ochraně národnostních menšin, kterou Česká republika ratifikovala, přitom požaduje zrušení paragrafu zákona o obcích, který za účelem zavádění dvojjazyčnosti požaduje organizování petice, c) usiluje o ratifikaci Evropské charty menšinových či regionálních jazyků, která má v oblastech tradičně obývaných národní menšinou účinně chránit menšinový a regionální jazyk, d) požaduje, aby tiskoviny národních menšin byly ve větším rozsahu než doposud podporovány dotacemi ze státního rozpočtu a aby byly zohledňovány náklady na vydávání těchto tiskovin.

   Hnutí se zapojí do parlamentních a komunálních voleb v 2006 roce. Pro volby do Poslanecké sněmovny Parlamentu České republiky bude Hnutí podporovat volební stranu, která ve svém programu zohledňuje politické cíle Hnutí a reálně prostřednictvím poslaneckých mandátů může tento program prosazovat. S ohledem na 5-procentní volební práh Hnutí nepřihlásí kandidátní listinu, a to ani jako koaliční volební strana. Ve volbách do Senátu Parlamentu České republiky umožní kandidátovi, který prosazuje zájmy národních menšin účast ve volbách, a to pouze v případě, že kandidát zajistí finanční krytí volební kampaně. V komunálních volbách Hnutí přihlásí kandidátní listiny jako politické hnutí, jako sdružení politického hnutí s nezávislými kandidáty nebo jako koaliční volební strana. Ve výjimečných případech, kdy personální potenciál Hnutí neumožňuje přímou účast v komunálních volbách, budou členové Hnutí kandidovat na volebních listinách jiných politických stran nebo politických hnutí.

   Trvalým úkolem je udržování kontaktu se členy obecních zastupitelstev zvolených z kandidátních listin Hnutí, zvaní zastupitelů na schůze, pořádání setkání se zastupiteli v obcích a zajišťování politického servisu pro členy obecních zastupitelstev zvolených z listin Hnutí. Hnutí se pravidelně informuje o činnosti výborů pro národnostní menšiny v obcích a krajích.

   Hnutí se zasazuje o změnu volebního zákona, odstranění ustanovení, jež znevýhodňuje malé politické strany. Hnutí požaduje zrušení 5-procentního volebního prahu v krajských, a zejména v komunálních volbách. S ohledem na volební výpočet navrhuje vrátit se k volebnímu zákonu pro komunální volby, který platil v letech 1990, 1994 a 1998.

   Hnutí podporuje evropskou integraci, zejména a) zrušení přechodných opatření v zaměstnávání cizinců, b) zavedení jednotné evropské měny, c) vstup České republiky do Schengenského prostoru, d) urychlení rozhovorů s evropskými státy, jejichž demokratizační proces umožňuje jejich postupné začleňování do struktur Evropské unie.

    V otázce občanství se Hnutí domnívá, že zavedení občanství Evropské unie umožní zapojení všech národních menšin do politického a společenského života členských států Evropské unie.

   V prostředí evropské integrace se vytvářejí podmínky k překonání některých historických křivd, souvisejících s připisováním kolektivní viny za rozbití bývalé Československé republiky, uplatněním sankcí v souvislosti s poválečnými dekrety prezidenta Edvarda Beneše. Hnutí usiluje o otevřený, upřímný a konstruktivní přístup k řešení této problematiky. Prvním krokem v tomto směru bude příprava konference k dopadům Benešových dekretů na národní menšiny v České republice za účastí historiků, politologů, politiků a pamětníků z Čech, Slovenska, Maďarska, Polska a dalších států. Hnutí usiluje o navrácení majetků, které byly konfiskovány organizacím a fyzickým osobám na základě zákonů přijatých po 25. únoru 1948.

   Hnutí usiluje o prohloubení spolupráce v rámci států Visegradské čtyřky. Hnutí podporuje regionální strukturální politiku, protože jejím prostřednictvím Evropská unie významnou měrou přispívá k rozvoji zaostávajících oblastí, zejména k restrukturalizaci průmyslu, k diverzifikaci venkovských oblastí, či revitalizaci zanedbávaných městských čtvrtí. Hnutí zdůrazňuje nutnost využívat příslušné projekty k získávání finančních prostředků ze strukturálních fondů Evropské unie, zejména k podpoře přeshraničních euroregionů.

   Hnutí prosazuje novelizaci zákona o činnosti politických stran a politických hnutí, především však požaduje vypustit ustanovení o povinném auditu těch stran a hnutí, které nejsou financovány ze státního rozpočtu a jejichž roční obrat nepřesahuje 1 mln Kč.

   Ve spolupráci s obecně prospěšnou společnosti Koexistencia o.p.s. Hnutí pokračuje ve vydávání publikací v malém nákladu (brožury, vázané publikace) o činnosti Hnutí a problematice národních menšin. Hnutí hledá finanční prostředky na obnovení vydávání občasníku „Nasze sprawy” v trojjazyčné česko-polsko-maďarské mutaci. Hnutí pořádá tiskové konference a vědecké přednášky, jejichž počet a rozsah závisí od zajištění finančních prostředků.

   Hnutí pečuje o pietní místa: pamětní desku připomínající pobyt premiéra předválečného Polska, Wincenta Witose v Hrádku, pomník 550 umučených Poláků v Mírově, památník martyra, hraběte Jánose Esterházyho v Mírově, hroby maďarských vojáků-antifašistů ve Zlaté koruně, pamětní desku starosty Karviné, Dr Wacława Olszaka, umučeného fašisty v září 1939 roku. Zvláště mladé generaci je nutno zdůrazňovat neustálou pozornost ,jež je třeba věnovat místům, které připomínají umučené a povražděné spoluobčany v době druhé světové války.

   Velký význam klade Hnutí na politickou podporu činnosti občanských sdružení národních menšin.

   Politické cíle plní Hnutí v oblastech státní správy, samosprávy, legislativy, bezpečnosti, trestního práva, soudnictví, vězeňství, ekonomiky, zdravotnictví, sociální a bytové politiky, dopravy, životního prostředí, školství, vzdělávání, kultury, a to z pohledu zájmu národních menšin.

 

Artykuł w prasie – „Kalendarz Śląski”

 

„Kalendarz Śląski” – publikacja wydana przez Zarząd Główny PZKO, zamieścił na stronach 177-180 przyczynek Tadeusza Tomana „Działalnoścć Ruchu Politycznego Wspólnota-Coexistentia” / „Slezský kalendář” (Kalendarz Śląski) – publikace vydaná Hlavním výborem PZKO, zveřejnil na stranách 177-180 příspěvek Tadeusze Tomana „Činnost Politického hnutí Soužití-Coexistentia”.

 

 

Artykuł w prasie – „Zwrot”

 

„Zwrot” – miesięcznik społeczno-kulturalny PZKO w listopadowym numerze zamieścił artykuł „Ruch Polityczny Coexistentia-Wspólnota po Kongresie”. / „Zwrot” – společensko-kulturní měsíčník PZKO zveřejnil v listopadovém čísle článek „Politické hnutí Coexistentia-Soužití po Kongresu”.

 

Olza będzie żeglowna

 

„Wenecja Śląska  – łódką lub pontonem po Olzie” to nowy projekt finansowany z funduszu Phare 2002. Opracował go Józef Toboła, członek przedstawicielstwa gminnego w Lutyni Dolnej za Ruch Polityczny Wspólnota. Projekt został przez Unię Europejską kupiony. Prezentacja projektu miała miejsce 15.12.2005 r. w Domu PZKO w Wierzniowicach. W swoim pierwszym etapie projekt dotyczy uspławnienia dla celów granicznej rzeki dla żeglugi na odcinku od Karwiny do Bogumina. W jego realizacji muszą uczestniczyć gminy Karwina, Dziećmorowice, Piotrowice koło Karwiny, Lutynia Dolna (po stronie czeskiej) oraz Godów i Gorzyce (po stronie polskiej). Olza my być udostępniona najpierw tylko wodniakom, a następnie będą mogły po Olzie kursować także niewielkie statki. Organizator spotkania – gmina Lutynia Dolna, przedstawiła studium wykonalności projektu. Uczestniczyły delegacje zainteresowanych gmin leżących nad tym odcinkiem Olzy po polskiej i czeskiej stronie, zarządów gospodarki wodnej (w tym Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej z Raciborza), wodniacy, przedstawiciele placówek konsularnych w Katowicach i Ostrawie, a także potencjalni inwestorzy. Studium dowodzi, że projekt nadaje się do realizacji. Projektem zainteresował się polski rząd, który uznał go w tej części kraju za priorytetowy. Symboliczne otwarcie żeglugi przewidziane jest 24.6.2006 r. Jako pierwszy wypłynie na wodę obóz wodniacki wychowanków miejscowego Domu Opieki Społecznej. (Źródło: „Głos Ludu” – 20.12.2005 r., „Głos Ziemi Cieszyńskiej” – 23.12.2005 r.) / Resumé: Projekt splavnění Olzy připravil člen zastupitelstva za Politické hnutí Soužití, Józef Tobola. Projekt bude financován Evropskou unií z fondu Phare 2002. Prezentace projektu se konala 15.12.2005 v Domě PZKO ve Věřňovicích, za účasti obcí, které se mají podílet na jeho realizaci, vodohospodářských podniků, vodáků, zástupců konzulátů v Katovicích a Ostravě a potenciálních investorů. O projekt má zájem také polská vláda, která ho považuje za prioritní v té části země. Symbolické zahájení plavby je plánována 24.6.2006.

 

Wykorzystanie funduszy europejskich

 

Jak korzystać z funduszy Unii Europejskiej – zastanawiano się w Ostrawie podczas jednego z 14 spotkań, które zorganizował Instytut Demokracji Samorządowej wraz z Funduszami Konrada Adenauera i Tomasza Bati. Uczestnicy dyskutowali nad tym, jakie możliwości korzystania z funduszy istnieją i jak mało są one przez Republikę Czeską wykorzystywane. Biorący udział w spotkaniu euro-deputowany Józef Zieleniec powiedział, że „wejściu RC do Unii Europejskiej towarzyszyło wiele symboli, ale mało konkretnych informacji i mało przygotowań praktycznych”. Jego zdaniem należy korzystać z funduszy europejskich, gdyż są to i czeskie środki, które płacimy do Unii Europejskiej. Zdając sobie sprawę z tego, że UE mocno wspiera małe i średnie miasta i gminy, wójtowie i burmistrzowie mniejszych miast widzą, jak dotacje unijne fruwają im nad głowami między wielkimi miastami i województwami. Nie potrafią jednak włączyć się do tej finansowej rozgrywki. I w tym trzeba im pomóc.

   Republice Czeskiej na lata 2004-2006 przyznano 80 mld Kcz dotacji unijnych, które mogą być przesuwane z roku na rok – nie ma limitów rocznych. Do tej pory szacunkowo wykorzystano je w 34%. Na lata 2007-2014 mamy dostać 150 mld Kcz rocznie. Jednak w tym przypadku będą limity roczne. Już obecnie jest problem z wykorzystaniem środków unijnych, gdyż średnio mamy ich do dyspozycji mniej niż 27 mln Kcz rocznie, to co będzie w przypadku pięciokrotnie wyższej kwoty? Gminy mają niewielu pracowników i ciężko im przygotować projekty unijne. Mogą oczywiście wynająć jakąś wyspecjalizowaną firmę, pytanie tylko, jak ją znajdą i opłacą jej usługi, a także w jaki sposób uzasadnią to przed mieszkańcami. Po czym zapada niepewność – czy projekt zostanie zakwalifikowany do realizacji, czy nie. Przecież to nie jest pewne.

   „Głos Ludu” zadał Józefowi Zieleńcowi pytanie: Jaką szansę może mieć polska mniejszość narodowa na uzyskanie środków z funduszy europejskich? Polska mniejszość narodowa korzystać może z różnych tytułów do uzyskania dotacji, np. z projektów rozwoju regionalnego, mniejszość bowiem zamieszkuje zwarte terytorium. Bardziej dostępne dla Polaków w RC będą „miękkie” projekty, związane z rozwojem zasobów ludzkich, kształceniem, rekwalifikacją. Nie chodzi o projekty konkretnego typu, ale o projekty umożliwiające większą elastyczność siły roboczej, czy rozwijanie szkolnictwa. Można też robić duże projekty współpracy transgranicznej, bardzo popieranej przez Unię Europejską, która stara się, by granice przestały być murami, a przepustowość granicy – w każdym aspekcie – leży przecież w interesie mniejszości narodowej. (Źródło: „Głos Ludu” – 13.12.2005 r.) / Resumé: Problematice využití fondů Evropské unie bylo věnováno jedno ze 14 setkání, které se konalo v Ostravě, a pořadatelem kterého byl Institut samosprávné demokracie spolu s Fondem Konráda Adenauera a Fondem Tomáše Bati. Účastnil se m. j. europoslanec Josef Zieleniec, který m. j. řekl, že v kampani při vstupu České republiky do EU bylo řečeno mnoho symbolů, ale málo konkrétních informací a málo praktických příprav (…). „Głos Ludu” se zeptal Josefa Zieleńca, jakou polská národní menšina v ČR může mít větší šanci získat finance z evropských fondů? Polská národní menšina může využívat různé fondy, m. j. z projektů regionálního rozvoje – protože bydlí kompaktně v dané oblasti. Přístupnější ale budou „měkčí” projekty, které souvisí s rozvojem lidských zdrojů, vzděláváním, rekvalifikací. Nejde o projekty konkrétního typu, ale o projekty umožňující větší pohyblivost pracovní síly, či rozvoj školství. Je možno také dělat větší projekty přeshraniční spolupráce, kterou Evropská unie velmi podporuje, protože se snaží o propustnost hranic, a to – ve všech aspektech – je v zájmu národní menšiny .

 

Prasa o problematyce mniejszości narodowych

Tisk k otázkám národních menšin

 

W Kocobędzu obradował XX Zjazd PZKO – W sobotę 3.12.2005 r. w Kocobędzu odbył się pod hasłem „kultura fundamentem naszej tożsamości” XX Zjazd Delegatów Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej (PZKO). Zjazd zatwierdził nowy statut PZKO, wybrał nowy Zarząd Główny z jego przewodniczącym, 5-osobowe Prezydium Zarządu Głównego, Komisję Rewizyjną oraz określił kierunki działania Związku w następnej kadencji. Przewodniczącym był przez delegatów wybrany ponownie Zygmunt Stopa. Dzięki PZKO, jego miejscowym kołom, setkom ofiarnych działaczy, dzięki zespołom śpiewaczym, tanecznym, teatralnym, sportowym, dzięki ofiarnym klubom kobiet, sekcjom, domom PZKO Śląsk Zaoziański zachował swój język i świadomość narodową. W ramach PZKO działa Teatr Lalek „Bajka”, miesięcznik „Zwrot”, Kostiumeria. Baza członkowska wynosi 13 tysięcy członków, którzy zrzeszeni są w 83 kołach miejscowych. W PZKO działa 15 zespołów ludowych oraz jeden reprezentacyjny zespół taneczny „Olza”, 8 amatorskich grup teatralnych, 19 chórów i zespołów śpiewaczych, 5 kapel ludowych. (Źródło: „Głos Ludu” – 6.12.2005 r.) / Resumé: Dne 3.12.2005 se konal v Chotěbuzi  XX Sjezd delegátů Polského svazu kulturně-osvětového v ČR. Předsedou PZKO byl opět zvolen Zygmunt Stopa. V rámci PZKO působí Divadlo loutek „Bajka”, měsíčník „Zwrot”, krojovna. PZKO má 13 tisíc členů v 83 místních skupinách. V PZKO působí 15 lidových souborů a jeden reprezentační taneční soubor „Olza”, 8 amatérských divadelních souborů, 18 sborů a pěveckých souborů, 5 lidových kapel.

W Karwinie ulica Mickiewicza krótsza – Uchwałą karwińskiego samorządu zmieniono nazwę ulicy dla 16 budynków, które stały przy ulicy Mickiewicza na ulicę Krátká. Ruch Polityczny Coexistentia-Wspólnota uważa taką decyzję za nieprzemyślaną i w swoich skutkach godzącą w polską mniejszość narodową. Ruch napisał w tej sprawie list do prezydenta miasta z żądaniem rewokacji uchwały – bez odpowiedzi. Wiceprezydent miasta Gabriela Mrózek odpowiedziała na łamach „Głosu Ludu”: „Karwińska ulica Mickiewicza jest stosunkowo długą ulicą, która na swoim końcu skręca. I tej właśnie końcowej części dla lepszej orientacji w terenie nadano nazwę. Pozostały, notabene dłuższy, odcinek nadal nosi imię Mickiewicza”. A może by tak dla lepszej orientacji zmienić ten właśnie odcinek na ulicę o nazwie Dlouhá. (Źródło: „Právo” – 16.9.2005 r., „Głos Ludu” – 27.9.2005 r.) / Resumé: Městské zastupitelstvo v Karviné schválilo přejmenování ulice Mickiewiczovy z 16 budovami na ulici Krátkou. Politické hnutí Coexistentia-Soužití považuje takové rozhodnutí za unáhlené a ve svých důsledcích působící proti polské národní menšině. Hnutí napsalo  v uvedené věci dopis primátorovi města s žádosti o revokaci usnesení – bez odpovědi. Zástupce primátora, Gabriela Mrózek, v „Głosu Ludu” změnu obhajuje.

Religia po czesku w polskiej szkole – Rodzice dzieci z Polskiej Szkoły Podstawowej w Karwinie-Frysztacie są oburzeni. Ogłoszono otóż z ambony, że polskie dzieci z klasy VIII i IX będą się uczyć religii wspólnie z dziećmi czeskimi, w języku czeskim. Uzasadniając tę decyzję stwierdzono, że podjęto ją … z powodów personalnych oraz w celu wytworzenia młodzieżowej wspólnoty chrześcijańskiej”. Danuta Ondruch na łamach „Głosu Ludu” zwróciła uwagę, że w przeszłości Kościół zawsze bronił polskości. „To w języku ojczystym uczyli nas rodzice pierwszych słów pacierza, uczyli nasze myśli kierować w stronę Boga i tak robili zawsze księża podczas religii w polskich szkołach na Śląsku Cieszyńskim. Próby zabrania języka w przeszłości już były, ale zawsze stawaliśmy w jego obronie i zawsze stawać będziemy”. Niepokój podziela Józef Kula. Powołuje się na biskupa Lobkowicza, który swego czasu stwierdził: „Jako kapłan staram się zbliżyć do środowiska, w którym działam, będę się starał mówić językiem mieszkańców, nawet jeżeli będę popełniał błędy”. Polemizował na łamach „Głosu Ludu” Andrzej Łukosz. Jego zdaniem autor listu miałby rację, gdyby chodziło o wszystkie polskie dzieci. Dziwne to stanowisko, bo zastosowano tu kryterium ilościowe. Ponieważ chodzi tylko o uczniów dwu klas, nie ma sprawy. „Niedobrze by się działo, gdyby na gruncie Kościoła miało dochodzić do narodowościowych napięć” – mówi biskup Lobkowicz. Bardzo niedobrze, ale do takich napięć w Karwinie-Frysztacie niestety doszło. (Źródło: „Głos Ziemi Cieszyńskiej” – 4.11.2005 r.) / Resumé: Rodiče dětí Polské základní školy v Karviné-Fryštátě jsou pobouřeni. Údajně „z personálních důvodů a s cílem vytvořit mládežnickou křesťanskou jednotu” se polské děti z 8. a 9. třídy mají spolu s dětmi s české školy učit náboženství v jazyce českém. Reagovali čtenáři „Glosu Ludu” Danuta Ondruch a Józef Kula, který se odvolává na biskupa Lobkowicze. Ten svého času řekl „Jako duchovní se vždy snažím sblížit do komunity, ve které působím, snažím se mluvit jazykem obyvatel, bez ohledu na případné moje jazykové chyby”. Naopak Andrzej Łukosz se domnívá, že čtenáři „Glosu Ludu” by měli pravdu v případě, kdyby se jednalo o všechny polské děti. To je podivný názor, který jeho autor obhajuje početním hlediskem.

Na poczcie w Gnojniku po polsku – Urzędnicy Czeskiej Poczty w myśl ustawy 273/2001 Dz. U. o prawach mniejszości narodowych nie mają obowiązku posługiwania się językiem mniejszości narodowej, pomimo to na każdej poczcie na obszarze, na którym mieszkają mniejszości narodowe, są pracownicy poczty, z którymi można dogadać się po polsku – napisano w oficjalnym stanowisku Czeskiej Poczty, podpisanym przez kierowniczkę wydziału prawnego JUDr. Ivankę Vykoukalovą. To reakcja na skargę Małgorzaty Rakowskiej, dyrektor PSP w Gnojniku w sprawie odmowy przekazania informacji na podanie w języku polskim i aroganckie pouczenie, że jesteśmy w Republice Czeskiej i dlatego powinniśmy mówić poprawnie po czesku. W wyniku kontroli urzędniczce poczty zalecono profesjonalne traktowanie klientów wykluczające obrażanie uczuć narodowych. Używanie języka mniejszościowego nie może być ograniczane. List skierowany przez Rakowską do Komitetu ds. Mniejszości Narodowych w Gnojniku oraz przy samorządzie Województwa Morawsko-Śląskiego, do Rady ds. Mniejszości Narodowych przy Rządzie RC oraz Kongresu Polaków zyskał rozgłos tym większy, że sprawa otarła się również o stację Radiojournal. (Źródło: „Głos Ludu” – 15.12.2005 r., „Głos Ludu” – 20.12.2005 r.) / Resumé: Úředníci České pošty podle zákona 273/2001 Sb. o právech příslušníků národnostních menšin nemají povinnost používat jazyk národní menšiny, přesto na každé poště na území, kde bydlí národní menšiny jsou zaměstnanci pošty, se kterými je možno se domluvit polsky – bylo napsáno v oficiálním dopise podepsaném vedoucí právního odboru České pošty. To była reakce na stížnost Małgorzaty Rakowské, ředitelky PZŠ v Hnojníku ve věci odmítnutí poskytnout informace předané v jazyce polském a na arogantní chování pracovnice pošty.

Wykład na paryskiej Sorbonie – W ramach programu wymiany pracowników dydaktycznych programu Erasmus doc. Tadeusz Siwek z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Ostrawskiego był zaproszony w październiku 2005 roku na paryską Sorbonę z cyklem wykładów. Na pytanie – Czy Francuzi dobrze rozumieli nasze, środkowoeuropejskie pojęcie narodowości? padła odpowiedź, że we Francji pojęcie narodowości jest inne niż u nas. Stąd wiele aspektów poruszanych zagadnień było dla francuskich studentów nowych. Francuzi nie znają bowiem pojęcia narodowości w sensie etnicznym – dla nich narodowość jest tylko kwestią polityczną – to obywatelstwo. Oni są Francuzami z francuskimi paszportami bez względu na to, jakiego są pochodzenia. Przykładowo Murzyni w grupie, do której m. in adresowany był wykład, na pewno uważają się za rodowitych Francuzów. To rozdwojenie, jak u nas, na kwestię polityczną, czyli obywatelstwo danego kraju, i etniczną – narodowość, tam nie występuje. Wprawdzie ogólnie znany jest fakt istnienia języka prowansalskiego czy bretońskiego, czy tego, że w Alzacji używa się języka niemieckiego – ale to kładzie się na karb regionalnych różnic. Z francuskiego punktu widzenia są to sprawy nieistotne.(Źródło: „Głos Ludu” – 15.11.2005 r.) / Resumé: V rámci programu výměny didaktických pracovníků, doc. Tadeusz Siwek z Odboru přírodních věd Ostravské univerzity, byl pozván v říjnu 2005 na pařížskou Sorbonu s cyklem přednášek. Ve Francii význam pojmu národnost je jiný než u nás. Francouzi neznají pojem národnost v etnickém smyslu, pro ně má vždy význam politický.

„Kalendarz Śląski 2006” – Został wydany przez Zarząd Główny PZKO, pod redakcją Daniela Kadłubca, jako efekt wspólnego wysiłku szerokiego grona dziennikarzy, publicystów i nauczycieli. Otwiera go kalendarium ze znakiem Zodiaku, przysłowiami, ekslibrisem oraz „naszym ziółkiem”. Po nim przychodzi kolej na przegląd wydarzeń z okresu od października 2004 roku do września 2005 roku. Przeczytać można  m. in. o Zaolziakach – legendach jak Stanisław Hadyna czy Paweł Kubisz, o tragediach II wojny światowej, a także o współczesnej kondycji ZG PZKO czy o Ruchu Politycznym Coexistentia-Wspólnota. Publikację zamykają teksty „po naszymu” oraz humor starych kalendarzy sprzed prawie 50 lat. Kalendarz Śląski jest od dziesiątków lat publikacją wydawaną przez PZKO, lecz przeznaczoną nie tylko dla jego członków i sympatyków, ale dla wszystkich, którym bliskie są sprawy Zaolzia, czy Śląska Cieszyńskiego, w szerszym lub węższym kontekście. / Resumé: Hlavní výbor PZKO pod redakčním vedením Daniela Kadłubce vydal „Kalendarz Śląski 2006”. V publikaci je možno např. přečíst o Zaolzacích – legendách jak Stanislav Hadyna nebo Paweł Kubisz, o tragických událostech z období II světové války, a také o současné kondici HV PZKO nebo o Politickém hnutí Soužití-Coexistentia. „Kalendarz Śląski” vydává pravidelně od desítek let PZKO, ale je určen nejen jeho členům a příznivcům, ale všem, kterým je blízká problematika Zaolzí, či Těšínského Slezska v širších nebo užších souvislostech.

O europejskiej karcie języków mniejszościowych – Tematem spotkania w dniu 21.9.2005 r. członków Wojewódzkiego Komitetu ds. Mniejszości Narodowych i władz wojewódzkich był proces ratyfikacji przez Parlament RC Europejskiej Karty Języków Regionalnych i Mniejszościowych. Proces ten umożliwi obywatelom swobodne posługiwanie się językiem polskim nie tylko w urzędach gmin, w których zamieszkuje dana mniejszość narodowa, ale również w pozostałych sferach życia. Władze Województwa Morawsko-Śląskiego ratyfikację zaakceptują. Na razie nie wiadomo jeszcze, kiedy Karta wejdzie w życie. Zebrani zastanawiali się nad kosztami wprowadzenia mowy polskiej w życie i zgodzili się, że nie powinny być one zbyt wysokie. W obradach uczestniczyli prezes Kongresu Polaków Józef Szymeczek, przedstawiciele ZG PZKO Zygmunt Stopa i Roman Suchanek, przedstawiciele Kongresu Polaków Dariusz Branny i Bronisław Walicki oraz członek Wojewódzkiego Komitetu ds. Mniejszości Narodowych Władysław Niedoba. (Źródło: „Głos Ludu” – 22.9.2005 r.) / Resumé: Členové krajského Výboru pro národnostní menšiny a vedení kraje dne 21.9.2005 jednali ve věci ratifikace Parlamentem ČR Evropské charty regionálních a menšinových jazyků. Ratifikace umožní občanům neomezenou možnost používání jazyka polského nejen na úřadech v oblastech obývaných danou národní menšinou, ale rovněž v ostatních oblastech života. Vedení Moravskoslezského kraje ratifikaci Charty schválí. Dosud se však ještě neví, kdy Charta bude uvedena do praxe. Účastníci jednání se shodli, že zavedení jazyka polského do praxe nebude finančně příliš náročné.

Łamali się opłatkiem – Pod koniec roku urządzane są w polskich organizacjach społecznych tradycyjne wigilijki. W podniosłym nastroju obchodzili 20.12.2005 r. w Suchej Górnej Wigilię członkowie Koła Polskich Kombatantów, z udziałem ks. seniora Śląskiego Kościoła Ewangelickiego AW, Janusza Kożusznika i ks. ppłk. Zbigniewa Kowalczyka, dziekana ewangelickiego Wojska Polskiego. (Źródło: „Głos Ludu” – 22.12.2005 r.) / Resumé: Členové Skupiny polských válečných veteránů uspořádali dne 20.12.2005 v Horní Suché „wigilijku” (štědrovečerní besídku), za účasti evangelických duchovních.

Kongres Polaków o wyborach – W grudniu ub. roku obradowała Rada Kongresu Polaków. Głównym tematem był „Głos Ludu”. Ocena dziennika została poprzedzona badaniami opinii czytelników Rada zdecydowała, że redaktor naczuelna Beata Schönwald, z którą zawarto umowę na okres roku, pozostanie nadal na stanowisku. Omawiano także zbliżające się wybory do parlamentu i samorządowe. Rada wyszła z propozycją spotkania z Ruchem Politycznym Wspólnota i ZG PZKO, by omówić strategię wyborczą. (Źródło: „Głos Ziemi Cieszyńskiej” – 23.12.2005 r.) / Resumé: Hlavním bodem jednání Rady Kongresu Poláků bylo zhodnocení „Glosu Ludu”. Rada jednala také o nadcházejících parlamentních a komunálních volbách. Navrhuje uspořádat setkání s Politickým hnutím Soužití a HV PZKO a dohodnout volební strategii.

„Sport polski na Zaolziu” – Z inicjatywy Sekcji Historii Regionu ZG PZKO ukazała się książka „Sport polski na Zaolziu”. Chodzi o pracę zbiorową trzyosobowego zespołu redakcyjnego w składzie Stanisław Zahradnik, Marian Steffek i Jerzy Czap. Autorem opracowania graficznego jest Franciszek Bałon. Książka w zwarty sposób przedstawia historię zorganizowanego sportu polskiego w czeskiej części Śląska Cieszyńskiego i ludzi, którzy tę historię tworzyli (Źródło: „Głos Ludu” – 15.12.2005 r.) / Resumé: Sekce dějin regionu HV PZKO vydala knížku „Polský sport na Zaolzí”. Publikace souhrnně ukazuje dějiny zorganizovaného polského sportu v české části Těšínského Slezska a lidi, kteří tyto dějiny tvořili.

O współpracy Kusia z StB – Policja RC ponownie oskarżyła Mariana Kusia, członka Przedstawicielstwa Wojewódzkiego z ramienia ČSSD. Tym razem przedstawiono mu zarzut działania na szkodę MSW. Będący w przeszłości współpracownikiem tajnych służb bezpieczeństwa StB rzekomo miał posłużyć się sfałszowanym oświadczeniem lustracyjnym. W tej sprawie na łamach „Głosu Ludu” wypowiedział się Wiesław Sikora, wiceprezes Wspólnoty, która popierała Kusia w wyborach wojewódzkich: „W momencie, kiedy popieraliśmy Mariana Kusia, nie przyszło nam do głowy, że mógłby posługiwać się sfałszowanym dokumentem lustracyjnym. Wcześniej zawiódł nas poseł Marian Bielesz – inna osoba wywodząca się z naszego terenu. Afera związana Marianem Kusiem jest dla nas uderzeniem poniżej pasa. Nie chcemy już popełnić takiego błędu, tudzież w sprawie poparcia dla kandydatów w tegorocznych wyborach zamierzamy rozmawiać z senatorem Igorem Petrovem i europosłem Józefem Zieleńcem”. (Źródło: „Głos Ludu” – 15.12.2005 r.) / Resumé: K otázce spolupráce Mariana Kusie (ČSSD) z StB se vyjádřil v „Glosu Ludu” Wiesław Sikora, místopředseda Soužití, které podporovalo Kusie v krajských volbách: „V době, kdy jsme Mariana Kusie podporovali, nás ani nenapadlo, že by se mohl prokazovat falešným lustračním osvědčením. Dříve nás zklamal poslanec Marian Bielesz – jiná osoba, která je z našeho terénu. Aféra spojena s Marianem Kusiem je pro nás ránou pod pás. Nechceme už udělat takovou chybu, proto v letošních volbách budeme jednat se senátorem Igorem Petrovem a europoslancem Josefem Zieleńcem.

 

Jak zafałszować historię

 

GNOJNIK – Urząd Gminny w Gnojniku z wykorzystaniem pieniędzy publicznych (50 tys. Kč) wydał w ub. roku z okazji 700-lecia gminy w nakładzie 400 egzemplarzy 160-stronicową publikację, która wywołała oburzenie polskiej mniejszości narodowej. Miejscowi Polacy byli w niej całkowicie zignorowani (jeśli nie liczyć wzmianki o założeniu koła PZKO). Są w książce zamieszczone obszerne biografie dyrektorów czeskich szkół, z nazwiska wymienieni są zawiadowcy stacji kolejowej, szefowie zakładu „Godula”, aptekarze, bibliotekarze, kierownicy tartaku. Ani słowem nie wspomniano natomiast o istnieniu polskiej szkoły w Gnojniku, nie ma informacji o tym, że jej dyrektorami były takie osobowości, jak Jan Kubisz, poseł Józef Macura, pisarz i poeta Władysław Młynek, poeta Jan Pyszko, brak informacji o działalności PZKO, chóru „Godulan”, czy też o tym, że Jan Kubisz napisał „Pamiętnik Starego Nauczyciela” w języku polskim. Reagował prezes Kongresu Polaków w RC, Józef Szymeczek, pisząc w czerwcu ub. roku listy do wójta gminy Václava Vojara i komitetu gminnego ds. mniejszości narodowych. W liście wyraził ubolewanie, że publikacja wypacza informacje o istnieniu i wkładzie w kulturę gminy polskiej grupy narodowej. „Sądzimy, że brak informacji o polskiej grupie narodowej nie jest przypadkiem, ale celowym działaniem“. Autorem książki jest Rudolf Bydlošek, miejscowy historyk-amator, który po 1945 roku był członkiem partii narodowo-socjalistycznej Františka Uhlířa, znanego z antypolskich wystąpień. Po oprotestowaniu publikacji przez Kongres Polaków, wójt gminy zdecydował nie sprzedane egzemplarze najpierw ułożyć pod kluczem w szafie swego urzędu, a w końcu „makulaturę“ spalić. Pomimo to w lud poszło fałszerstwo, na które jako na wiarygodny tekst źródłowy będą zapewne powoływać się następne pokolenia lokalnych pseudo-badaczy (źródło: „Głos Ludu“ – 30.7.2005 r, „Głos Ludu“ – 27.12.2005 r.) / Resumé: Obecní úřad v Hnojníku s využitím obecních financí (50 tis. Kč) vydal u příležitosti 700. výročí vzniku obce nákladem 400 výtisků publikaci (160 stran), která pobouřila polskou národní menšinu. Místní Poláci byli v ní úplně ignorování (jestli nepočítáme zmínku o založení skupiny PZKO). V knížce jsou zveřejněny rozsáhlé biografie ředitelů českých škol, jmenování jsou náčelníci železniční stanice, vedoucí firmy „Godula”, lékárníci, knihovníci, ředitelé pily. Ani slovo o existenci polské školy v obci, o tom, že ředitelem školy byli Jan Kubisz, poslanec Józef Macura, spisovatel a básník Władysław Młynek, básník Jan Pyszko, schází informace o činnosti PZKO,sboru „Godulan”, jak rovněž to, že Jan Kubisz napsal „Památník starého učitele” v jazyce polském. Reagoval Kongres Poláků v ČR dopisem jeho předsedy Józefa Szymeczka, který soudí, že nejde o náhodu. Autor knížky, Rudolf Bydlošek, byl po roce 1945 členem strany národně-socialistické Františka Uhlíře, známého z protipolských projevů.

 

Ukraińcy coraz aktywniejsi

 

„Ukraińcy coraz aktywniejsi” – pod takim tytułem opublikował „Głos Ludu – gazeta Polaków w RC” artykuł na temat działalności mniejszości ukraińskiej i rusińskiej w RC. W ramach Dni Kultury Ukraińskiej odbyła się 26.11.2005 r. w Ostrawie prelekcja nt. współczesnej demokratycznej Ukrainy, którą wygłosił przewodniczący ostrawskiego koła Stowarzyszenia Ukraińców i Sympatyków Ukrainy (SUPU) oraz przewodniczący Ukraińsko-Rusińskiej Sekcji Narodowej Ruchu Politycznego Coexistentia, Vasil Vaník. Imprezę połączono z wystawą ukraińskich książek, czasopism i gazet wydawanych w Czechach i na Słowacji. Ukraińska i rusińska mniejszość narodowa są zorganizowane w ramach dwóch stowarzyszeń obywatelskich. Oprócz SUPU działa Inicjatywa Ukraińska. W języku ukraińskim ukazuje się dziś w Republice Czeskiej kilka czasopism, m. in. ilustrowany kwartalnik „Porohy”, greko-katolicki miesięcznik wyznaniowy „Jedynym sercem” i ostrawski kwartalnik „Ostravska Proswita”. (Źródło: „Głos Ludu” –  3.12.2005 r.) / Resumé: V rámci Dnů ukrajinské kultury se 26.11.2005 konala v Ostravě přednáška na téma současné demokratické Ukrajiny, kterou přednesl předseda Ostravské organizace Sdružení Ukrajinců a příznivců Ukrajiny a předseda Ukrajinsko-Rusínské národní sekce Politického hnutí Coexistentia, Vasil Vaník. Akce byla spojena s výstavou ukrajinských knih, časopisů a novin, vydávaných v Čechách a na Slovensku. Ukrajinská a rusínská národní menšina jsou organizovány v rámci dvou občanských sdružení. Kromě SUPU působí Ukrajinská iniciativa. Dnes v ukrajinském jazyce vychází v ČR několik časopisů, m. j. barevný čtvrtletník „Porohy”, řecko-katolický náboženský měsíčník „Jedynym sercem” a čtvrtletník „Ostravska proswita”.

 

„Głos Ludu – gazeta Polaków w RC” zamieścił w numerze z dnia 3.12.2005 r. artykuł „Ukraińcy coraz aktywniejsi”, przyczynek informuje o imprezie Stowarzyszenia Ukraińców i Sympatyków Ukrainy w Ostrawie 26.11.2005 r. oraz omawia działalność stowarzyszeń obywatelskich ukraińskiej i rusińskiej mniejszości narodowych. / „Głos Ludu (Hlas lidu) – noviny Poláků v ČR” zveřejnil v čísle z 3.12.2005 článek „Ukrajinci stále více aktivní”, příspěvek informuje o akci Sdružení Ukrajinců a příznivců Ukrajiny v Ostravě 26.11.2005 a popisuje činnost občanských sdružení ukrajinské a rusínské národní menšiny.

 

Podróż po gminach przed wyborami

 

Miesięcznik „Zwrot” nr 10 (str. 58-60) i nr 11 (str. 71-74) zamieścił pierwsze dwa odcinki z cyklu „Podróż po gminach przed wyborami 2006”, których autorem jest Władysław Drong. / Měsičník „Zwrot” č. 10 a č. 11 zveřejnil první dva díly článku „Cestování po obcích před volbami 2006”, jejichž autorem je Władysław Drong.

 

Jak minął 2005 rok

 

Rok 2005 był dla świata rokiem olbrzymich zagrożeń i komplikacji, ale też rokiem wielkich nadziei. Setki tysięcy ofiar przyniosły huragany i trzęsienia ziemi w USA, Pakistanie i na Dalekim Wschodzie, pojawiła się groźba ptasiej grypy, nie maleje zagrożenie chorobą AIDS. W polityce oddaliła się nadzieja, że przy użyciu siły militarnej uda się naprawić świat. Zrozumieliśmy, że demokracja nie przyjmie się łatwo w krajach przywykłych do dyktatury. Zwiększyły się różnice między biednymi i bogatymi. Utrwalanie nędzy, to bomba z opóźnionym zapłonem, a skutków wybuchu takiego ładunku nie da się przewidzieć, krwawe zamieszki mogliśmy obserwować nawet na przedmieściach Paryża. Rok ubiegły przyniósł również optymistyczne wiadomości. W Iraku podjęto próbę zbudowania demokratycznego ustroju. Unia Europejska uczyła się działać w nowym składzie, powiększonym o 10 krajów. Powiało nadzieją na Bliskim Wschodzie, Izrael wycofał się ze Strefy Gazy, Libia umocniła w świecie swój umiarkowany wizerunek, zaś Syria wycofała się z Libanu. Świat w 2005 roku jest bardziej demokratyczny niż  latach 1939-1990. W 2005 roku na kanclerza Niemiec wybrano Angelę Merkel, co w wypadku Niemiec jest wydarzeniem na miarę światową. Jeśli świat przejdzie w ręce kobiet – a jest szansa, że prezydentem USA zostanie wybrana w 2008 roku Hillary Clinton – to nadzieja na bardziej dynamiczną naprawę świata, likwidację głodu, dyskryminacji rasowej itp. Taki rozwój wydarzeń również jest w interesie mniejszości narodowych, bo maleć będą wpływy państw, a rosnąć wartości ogólnoludzkie. / Resumé: Rok 2006 byl ve světě rokem velkých hrozeb a komplikací, ale také rokem velkých nadějí. Stovky tisíc smrtelných obětí přinesly uragány a zemětřesení, objevilo se nebezpečí ptačí chřipky a přetrvávající nebezpečí nemoci AIDS. V politice se vzdálila naděje, že pomoci zbraní je možno vylepšovat svět. Pochopili jsme, že ve státech s tradiční diktaturou bude těžké zavádět demokracii. Zvětšily se rozdíly mezi chudými a bohatými. Neřešení chudoby je bombou se zpožděným zapalováním, a následky jejího možného výbuchu si nelze domyslet. Minulý rok přinesl i optimistické zprávy. Svět v 2005 roce je více demokratický než v letech 1939-1990. Kancléřem Německa byla zvolena žena, je naděje na dynamičtější řešení problému světa, hladu, rasové diskriminace atd. Takový vývoj je v zájmu národních menšin, protože vliv státu se bude zmenšovat, a zvětšovat se budou obecné všelidské hodnoty.

 

Rok wyborczy w Polsce

 

Dnia 23.12.2005 urząd prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej objął Lech Kaczyński. W tym właśnie dniu zakończyła się w Polsce jesienna batalia wyborcza – ukonstytuowały się wszystkie organy przedstawicielskie państwa polskiego. W wyborach parlamentarnych zwyciężyło niechętnie przyglądające się integracji europejskiej Prawo i Sprawiedliwość, pokonując bardziej proeuropejską Platformę Obywatelską. W ławach sejmowych zasiedli również posłowie Samoobrony, Sojuszu Lewicy Demokratycznej, Ligi Polskich Rodzin i, co nas szczególnie cieszy, Polskiego Stronnictwa Ludowego. Od spektakularnego sukcesu rozpoczął swe rządy premier Kazimierz Marcinkiewicz. Wywalczony przez niego kompromisowy budżet na 2006 rok to wielki sukces premiera. Polska otrzymała 91 mld. euro, w tym 59,6 mld. euro na fundusze strukturalne. Zagraniczni komentatorzy nie szczędzili pochwał nowej polskiej dyplomacji. Również Polacy z Zaolzia wierzą w sukces nowego rządu. Społeczny i gospodarczy rozwój Polski jest bowiem w interesie Polaków z Zaolzia. / Resumé: Dne 23.12.2005 převzal úřad prezidenta Polské republiky Lech Kaczyński. Tímto se uzavřelo uzákonění všech zastupitelských sborů polského státu. Úspěchem, prosazením kompromisního rozpočtu Evropské unie na rok 2006, začal své úřadování premiér Kazimierz Marcinkiewicz. Společenský a hospodářský rozvoj Polska je v zájmu Poláků z Zaolzí.

 

LISTA NIEOBECNOŚCI 2005

 

Szymon Wiesenthal (96) – doprowadził przed wymiar sprawiedliwości 1100 zbrodniarzy nazistowskich, Brat Roger z Taize (90) – założyciel wspólnoty ekumenicznej, zamordowany przez 36-letnią kobietę, Peter Drucker (95) – ekonomista, twórca tezy że społeczeństwo industrialne powoli przekształci się w „społeczeństwo informacyjne”, Robin Cook (59) – brytyjski polityk, Wim Duisenberg (70) – holenderski ekonomista, „ojciec euro”, Rainier III (81) – przez 56 lat stał na czele Księstwa Monako, Pavel Dostál (62) – czeski minister kultury, Jan Nowak Jeziorański (91) – legendarny Kurier z Warszawy, polityk i dziennikarz, uczestnik Powstania Warszawskiego, przez 24 lata szef Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, Edward Moskal (81) – działacz polonijny, prezes Kongresu Polonii USA, przeciwstawiał się wejściu Polski do Unii Europejskiej, Eugeniusz Priwiezeńcew (59) – aktor, reżyser i dramaturg, Andrzej Grubba (47) – sportowiec, Marek Perepeczko (59) – aktor, współpracował z Sceną Polską  Teatru Cieszyńskiego, Stella Zázvorková (83) – aktorka, Rudolf Janik (89) – pochodzący z Zaolzia pracownik Katedry Mikrobiologii Żywności Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie.

 

Jan Rucki (76) – prezes Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych w RC, specjalista w zakresie ziołolecznictwa, Alojzja Frankowa (105) – najstarsza mieszkanka Czeskiego Cieszyna, Józef Szkopek (74) – działacz MK PZKO Karwina-Frysztat, Józef Siostrzonek (87) – działacz MK PZKO w Olbrachcicach, Wincenty Szeliga (80) – zasłużony członek Sekcji Folklorystycznej ZG PZKO, działacz MK PZKO w Skrzeczoniu, Józef Firut (71) – działacz MK PZKO Karwina-Nowe Miasto, Henryk Sumera (63) – nauczyciel muzyki, działacz ruchu śpiewaczego na Zaolziu, współzałożyciel Festiwalu Piosenki Polskiej i zespołu wokalnego „Bukanýři”, członek przedstawicielstwa miejskiego w Trzyńcu za Coexistentię, Marek Michałek (37) – działacz Kongresu Polaków w RC, SMP i stowarzyszeń obywatelskich w Stonawie, Tadeusz Supik (55) – prezes MK PZKO Łyżbice-Wieś, Bogusław Michałek (82) – działacz Stowarzyszenia Elektryków Polskich z Mostów koło Jabłonkowa, Karol Mrózek (82) – członek Sekcji Historii Regionu ZG PZKO, działacz MK PZKO Trzyniec-Osiedle i Coexistentii, Jiří Leskovar (78) – członek Rady Wykonawczej Coexistentii, Gustaw Słowik (87) – działacz PZKO, emerytowany dyrektor szkół w Błędowicach i Stanisłowicach, Alojzy Babiński (80) – długoletni dyrygent chóru Lutnia w Lutyni Dolnej, Elżbieta Ocisk (72) – nauczycielka,  działaczka MK PZKO w Łąkach, Erwin Bilan (76) – członek PZKO-wskiego zespołu śpiewaczego w Błędowicach, Stefania Majewska-Szmeja (104) – zamieszkała w Cieszynie, pochodząca z Rychwałdu nauczycielka i działaczka społeczna, Władysław Oszelda (98) – nestor dziennikarstwa polskiego z Cieszyna, Helena Szücsowa (89) – działaczka MK PZKO w Wędryni, Ewa Sekulowa (79) – działaczka Sekcji Kobiet ZG PZKO, Henryk Toman – działacz MK PZKO w Piotrowicach koło Karwiny, członek Koła Polskich Kombatantów i Coexistentii, Tadeusz Wratny (76) – malarz i fotografik z Karwiny, Jan Szmek (83) – członek Koła Polskich Kombatantów, Józef Ćmiel (45) – wójt Bukowca.    

 

Wiadomości – Zprávy“, wydawca / vydavatel: Obecně prospěšná společnost Koexistencia o.p.s., IČO: 68899289, adres wydawcy / adresa nakladatelství: 737 01 Český Těšín / Czeski Cieszyn, Střelniční / ul. Strzelnicza 28, przewodniczący rady nadzorczej / předseda správní rady: Stanisław Gawlik, rada redakcyjna / redakční rada: Tadeusz Toman, Alfred Kołorz, Władysław Drong, zamknięcie numeru / uzávěrka čísla: 9.1.2006, gratis / zdarma