biuletyn 42

***************************************************************************************

Biuletyn Internetowy

Stowarzyszenia Elektrotechników Polskich w Republice Czeskiej

BIULETYN SEP – numer 42

Czeski Cieszyn

6 / 2018

http://www.coexistentia.cz/SEP/index.html

***************************************************************************************

Zebranie członkowskie SEP – 2.3.2018 r., od lewej: Tomasz Stopa – wiceprzewodniczący SEP ds. technicznych, Stanisław Feber – sekretarz SEP, Tadeusz Parzyk – wiceprzewodniczący SEP ds. organizacyjnych, Tadeusz Toman – przewodniczący SEP, Władysław Niedoba, Władysław Drong (zdjęcie: Tadeusz Parzyk)

Rok 2018 Rokiem ks. Józefa Hermana Osińskiego

Prezydium Zarządu Głównego Stowarzyszenia Elektryków Polskich ustanowiło rok 2018 Rokiem ks. Józefa Hermana Osińskiego. W roku 2018 przypada 280. rocznica urodzin Osińskiego (1738-1802) – pierwszego polskiego elektryka i autora pierwszego podręcznika z elektrotechniki poświęconego ochronie odgromowej. Kazimierz Osiński (późniejsze imię zakonne Józef Herman) urodził się 4.3.1738 r. w Dobrzykowie, a zmarł 13.3.1802 r. w Warszawie. Jest nazywany pierwszym polskim elektrykiem i dlatego zajmuje pierwsze miejsce w poczcie zasłużonych polskich elektryków. Uznawany jest za pioniera techniki odgromowej w Polsce, która z uwagi na powszechne wykorzystanie, m.in. wrażliwość urządzeń elektronicznych, rozwija się bardzo dynamicznie i jest nadal ważnym działem współczesnej elektrotechniki. Do zakonu pijarów wstąpił 20.8.1755 r. Był pierwszym uczniem Kolegium Pijarskiego w Rzeszowie, następnie nauczycielem tegoż Kolegium, obecnie Liceum Ogólnokształcącego im. ks. Stanisława Konarskiego. Gruntowną wiedzę zdobywał w Wiedniu i Paryżu, był autorem wielu prac z zakresu fizyki, chemii, metalurgii i elektrotechniki. W Collegium Nobilium zorganizował pierwszą pracownię chemiczną. Był jednym z sześciu założycieli Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie. W 1784 r. ks. Osiński wydał pierwszą książkę z elektrotechniki w Polsce pt. „Sposób ubezpieczający życie i majątki od piorunów“. Sformułował w niej wskazówki, jak należy konstruować, montować i prawidłowo użytkować urządzenia piorunochronne oraz przedstawiał poradnik ratowania osób porażonych piorunami.

Spotkanie Noworoczne Oddziału Gliwickiego Stowarzyszenia Elektryków Polskich – 10.1.2018 r.

Dnia 10.1.2018 r. odbyło się Spotkanie Noworoczne Oddziału Gliwickiego Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP). Spotkanie to zaszczycili swą obecnością Prezes SEP Piotr Szymczak, Dziekan Wydziału Elektrycznego Politechniki Śląskiej prof. Paweł Sowa, Prezesi i członkowie sąsiednich oddziałów SEP i stowarzyszeń Naczelnej Organizacji Technicznej oraz zaproszeni goście, wśród których dominowali członkowie Koła Oddziału Gliwickiego SEP z Politechniki Śląskiej i przedstawiciele firm z regionu. Obecni byli również nasi przyjaciele z Stowarzyszenia Elektrotechników Polskich w Republice Czeskiej. Na początku Prezes Oddziału Jan Kapinos przedstawił relację z działalności Oddziału w mijającym 2017 roku i zarys zamierzeń na przyszłość, po czym głos zabrali zaproszeni goście, m. in, Prezes SEP Piotr Szymczak przedstawił krótko dokonania SEP w 2017 roku i wyzwania stojące przed Stowarzyszeniem w roku wyborczym a w towarzystwie przedstawicieli Bielsko-Bialskiego Oddziału SEP wręczył Medal im. Karola Pollaka, przyznany przez Oddział Gliwicki SEP przez ww. Oddział. Natomiast prezes Oddziału Zagłębia Węglowego SEP, prof. Jerzy Barglik, wręczył przyznany dla Oddziału Gliwickiego Medal im. dra inż. Zbigniewa Białkiewicza.

W następnej kolejności wręczone zostały również liczne odznaczenia honorowe i medale przyznane poszczególnym członkom Gliwickiego Oddziału SEP za wyróżniające się osiągnięcia w pracy na rzecz elektryki oraz wkład w działalność SEP (…). Z rąk Dziekana prof. Pawła Sowy i sponsorów XLIX Konkursu na najlepszą pracę dyplomową z elektryki w 2017 roku nagrody otrzymali laureaci ww. Konkursu (…).

W części artystycznej Spotkanie swym niebanalnym głosem i nadzwyczajnym wdziękiem przy wspaniałym akompaniamencie gitarowym oczarowała uczestników gliwicka wokalistka, Agnieszka Witomska, po czym Prezes Jan Kapinos wzniósł toast za pomyślność w 2018 roku. Spotkanie przy nader smacznym poczęstunku serwowanym przez organizatorów i przysłowiowej lampce wina oraz przy ożywionej dyskusji w miłej atmosferze trwało do późnych godzin wieczornych. www.sep.gliwice.pl

Prof. Jerzy Hickiewicz będzie gościem Stowarzyszenia Elektrotechników Polskich w Republice Czeskiej

Podczas Spotkania Noworocznego w dniu 10.1.2018 r. w Gliwicach przewodniczący Stowarzyszenia Elektrotechników Polskich w Republice Czeskiej, Tadeusz Toman, odbył rozmowę z profesorem Politechniki Opolskiej, Jerzym Hickiewiczem, dokumentalistą elektrotechniki i historii Stowarzyszenia Elektryków Polskich. Uzgodniono, że jeszcze w bieżącym roku pan profesor przyjedzie z wykładem do Czeskiego Cieszyna. Jego temat zostanie uzgodniony drogę korespondencyjną.

Zebranie członkowskie SEP – 2.3.2018 r.

W piątek 2.3.2018 r. obradowali w Czeskim Cieszynie, w siedzibie firmy Emtest, członkowie Stowarzyszenie Elektrotechników Polskich w Republice Czeskiej (SEP). W ramach obrad zebrania przedstawiono sprawozdanie z działalności i sprawozdanie finansowe za 2017 rok. Zarząd SEP w okresie 2018-19 będzie pracował w staro-nowym składzie: Tadeusz Toman – przewodniczący, Tadeusz Parzyk – zastępca przewodniczącego ds. organizacyjnych, Tomasz Stopa – zastępca przewodniczącego ds. technicznych, Stanisław Feber – sekretarz, Zygmunt Stopa – księgowy, a komisja rewizyjna w składzie: Władysław Drong, Władysław Niedoba, Józef Wita. Zaakceptowano plan pracy na 2018 rok. Ustalono, że odbędą się cztery spotkania członków i sympatyków stowarzyszenia, ekskursja i wyjazdowe Spotkanie Elektryków, na które zaproszeni będą goście z Stowarzyszenia Elektryków Polskich w Gliwicach i Bielsku-Białej. We wrześniu 2018 r. z wykładem do Czeskiego Cieszyna przyjedzie Jerzy Hickiewicz, profesor Politechniki Opolskiej, dokumentalista elektrotechniki i historyk Stowarzyszenia Elektryków Polskich. W 2018 roku wydane będą dwa kolejne numery Biuletynu Internetowego SEP – numer 41 i 42. Na zebraniu dyskutowano również o planowanej imprezie jubileuszowej, która powinna odbyć się w marcu 2019 roku z okazji 20-lecia działalności stowarzyszenia. Tadeusz Toman

Do cieszyńskiej CELMY nie można

Tadeusz Toman w imieniu Stowarzyszenia Elektrotechników Polskich w Republice Czeskiej przekazał list przedsiębiorstwu CELMA Indukta S. A., ul. 3 Maja 19, 43-400 Cieszyn w sprawie możliwości zwiedzenia zakładu, następującej treści: „W imieniu Stowarzyszenia Elektrotechników Polskich w Republice Czeskiej – Sdružení polských elektrotechniků v České republice proszę o umożliwienie naszym członkom zwiedzenia zakładu w terminie kwiecień-maj 2018 r., najlepiej w piątek po godzinie 15-tej. Członkowie Stowarzyszenia są fachowcami w dziedzinie elektryki, znają teorię maszyn elektrycznych i mają opanowany język polski. Proszę o wyznaczenie terminu, dalsza komunikacja może być prowadzona e-mailem: tad.toman@gmail.com. inż. Tadeusz Toman, przewodniczący Stowarzyszenia Elektrotechników Polskich w Republice Czeskiej. W Czeskim Cieszynie, 28.3.2018 r.“.

W dniu 10.4.2018 r. otrzymaliśmy odpowiedź, praktycznie bezimienną: „Dzień dobry, w nawiązaniu do Państwa pisma z dnia 28.3.2018 r. dotyczący zwiedzenia zakładu Celma Indukta SA w Cieszynie z przykrością informuję, iż Zarząd mnie wyraził zgody na Państwa prośbę. Z wyrazami szacunku sekretariat Prezesa.“

Takiej odpowiedzi doprawdy nie spodziewaliśmy się.

W Republice Czeskiej działa Stowarzyszenie Elektrotechników Polskich

Artykuł wysłany 19.3.2018 r. do redakcji „SPEKTRUM“ – biuletynu organizacyjnego i naukowo-technicznego Stowarzyszenia Elektryków Polskich w Warszawie:

W Republice Czeskiej mieszka dziś około 60 tysięcy Polaków. Ogromna większość to autochtoni zamieszkujący zachodnią część Śląska Cieszyńskiego, czyli tzw. Zaolzie. Na terenach zamieszkałych przez Polaków działa kilkanaście samodzielnych polskich stowarzyszeń obywatelskich. Najliczniejszym i najprężniejszym jest Polski Związek Kulturalno-Oświatowy (PZKO) posiadający 80 miejscowych kół w poszczególnych miastach i gminach. Jednak niemniej ważna jest działalność mniejszych organizacji branżowych, między innymi Stowarzyszenia Elektrotechników Polskich.

Stowarzyszenie Elektrotechników Polskich w Republice Czeskiej (w skrócie SEP), Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Republiki Czeskiej zarejestrowało 19.2.1999 r., następnie 3osobowy komitet przygotowawczy w składzie Edwin Macura, Henryk Toman i Tadeusz Toman zwołał na 11.3.1999 r. pierwsze zebranie członkowskie, na którym wybrano zarząd i komisję rewizyjną. Przewodniczącym został kol. Tadeusz Toman, który funkcję tę pełni nieprzerwanie do dnia dzisiejszego. W zarządzie od samego początku działają również kol. Tadeusz Parzyk i kol. Tomasz Stopa, od 2004 roku kol. Stanisław Feber, a od 2012 roku kol. Zygmunt Stopa. Statut organizacji i jej działalność nawiązuje do Ogniska Techników, które istniało przy Zarządzie Głównym PZKO już w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Od początku istnienia w ramach działalności statutowej najważniejszymi zadaniami SEP są: integrowanie środowiska elektryków i tworzenie więzów koleżeńskich i organizowanie życia towarzyskiego, doskonalenie kwalifikacji zawodowych, podniesienie rangi branży elektrotechnicznej w społeczeństwie, wymiana najnowszych informacji technicznych, udostępnienie polskiej literatury fachowej i periodyków. Stowarzyszanie się Polaków-elektryków w warunkach Zaolzia jest potrzebne, bo nadrzędnym celem jest zachowanie polskiej tożsamości narodowej.

SEP działa na miarę swoich sił i środków finansowych. Aktualnie zrzesza 15 członków. Stowarzyszenie wydaje „Biuletyn SEP“, który ukazuje się regularnie dwa razy rocznie, do dnia dzisiejszego wydaliśmy 41 numerów. Prowadzimy również strony internetowe na portalu www.coexistentia.cz. Wydaliśmy czesko-polski i polsko-czeski słownik elektrotechniczny. Oprócz działalności wydawniczej są organizowane odczyty i prelekcje oraz ekskursje do zakładów przemysłowych w Republice Czeskiej i Polsce. Odwiedziliśmy już elektrownię cieplną Dziećmorowice, Elektrociepłownię CIESZYN, elektrownie szczytowo-pompowe Dlouhé stráně i Porąbka-Żar, czy Wydział Energetyczny Huty Trzynieckiej. W 2013 roku zorganizowaliśmy wizytę w firmie HUDECZEK SERVICE sp. z o. o. w Olbrachcicach, która oferuje przede wszystkim projekty oraz serwis elektrosystemów i maszyn. Natomiast w siedzibie firmy Emtest odbyła się prezentacja inwestycyjna firmy Emtest sp. z o. o. i omówienie działania urządzeń odsiarczania montowanych przez firmę na Litwie.

Spotkania organizujemy od 2010 roku w siedzibie firmy Emtest w Czeskim Cieszynie.

W 2015 roku zorganizowaliśmy spotkanie, w którym wzięła udział kol. Katarzyna Zorychta, nauczycielka elektrotechniki teoretycznej i pomiarów elektrycznych oraz przewodnicząca szkolnego koła SEP przy Zespole Szkół Technicznych w Cieszynie. W ramach spotkania przedstawiliśmy historię stowarzyszenia skupiającego elektryków-Polaków w Republice Czeskiej, nasz gość z kolei przedstawił swoją szkołę, która wychowuje średnie kadry techniczne, w tym elektrotechników po polskiej stronie Śląska Cieszyńskiego, choć zdarzają się też uczniowie z Zaolzia. W 2017 roku odbyło się spotkanie p. t. „Młodzież a elektrotechnika“. Motywację do zaangażowania społecznego u studentów szkół wyższych można by zbudować na fakcie poszukiwania dobrej pracy po studiach. Natomiast cele młodzieży szkół średnich są często bardzo nieczytelne, czy też absolutnie nie związane z karierą. Członkowie SEP, którzy brali udział w dyskusji, proponowali zorganizować wyjazdy na różne targi przemysłowe do Polski, co umożliwiłoby nawiązywanie kontaktów z firmami, personalistami. Dyskusja dotyczyła również wynaradawiania młodzieży w szkołach zawodowych, czy technikach. SEP widzi konieczność wprowadzenia języka polskiego do szkół średnich w Jabłonkowie, Trzyńcu, Karwinie, Hawierzowie. Firmy i zakłady przemysłowe w naszym przygranicznym regionie zgłaszają zapotrzebowanie na dwujęzycznych pracowników i z tym często jest problem. Natomiast w szkołach podstawowych trzeba przywrócić lekcje warsztatowe, które zainteresowałoby młodzież techniką. Niektórzy zwracali uwagę na brak zainteresowania młodzieży uzyskaniem wykształcenia elektrotechnicznego. Doświadczeni elektrycy często nie mogą przechodzić na emeryturę, bo zawiodła wymiana generacyjna i nie ma ich kto, zwłaszcza w zakładach przemysłu hutniczego i maszynowego, zastąpić. A zatrudnianie niedoświadczonych „elektryków”, bez odpowiedniego wykształcenia i praktyki zawodowej, grozi poważnymi wypadkami przy pracy. Na kolejnych spotkaniach dyskutowano na temat planu pracy prelekcyjnej i wydawniczej, z uwzględnieniem konieczności aktywizacji czynnych elektryków. Na razie aktywni są przede wszystkim elektrycy-emeryci i aby zapewnić ciągłość działalności, trzeba zwrócić się do młodszych kolegów.

Ostatnia impreza jubileuszowa SEP, Spotkanie Koleżeńskie Elektryków, odbyła się 7.10.2017 r. w Domu Polskim w Cierlicku-Kościelcu. W ramach spotkania mogliśmy wysłuchać prelekcji na temat katastrofy polskich lotników Żwirki i Wigury i zwiedzić Izbę Tradycji. W części towarzyskiej z programem wystąpił zespół regionalny „Nowina” z Jabłonkowa.

Ważne jest również utrzymywanie kontaktów z Stowarzyszeniem Elektryków Polskich, Oddziałem Gliwickim i Oddziałem Bielsko-Bialskim. Inicjatorem tej współpracy był nieżyjący już kol. Kazimierz Nabzdyk. Delegacja naszego stowarzyszenia regularnie uczestniczy w Spotkaniach Noworocznych w Gliwicach, czy też w imprezach w Bielsku-Białej. W 2015 roku wzięliśmy udział w obchodach 55lecia Oddziału Bielsko-Bialskiego SEP, które odbyły się w Żywcu. W imprezach jubileuszowych, które najczęściej organizujemy w Czeskim Cieszynie lub Cierlicku, biorą udział działacze SEP z Polski. Mieliśmy zaszczyt gościć u nas delegacje Oddziału Gliwickiego SEP: kol. Jana Kapinosa, kol. Andrzeja Grabowskiego, kol. Szymona Ciurę, kol. Kazimierza Gierlotkę, kol. Tadeusza Skubisa, kol. Tadeusza Lipińskiego, kol. Józefa Pinko i przewodniczącego Oddziału Bielsko-Bialskiego SEP, kol. Krzysztofa Sitkiewicza. Nasz członek, kol. Zygmunt Stopa, był odznaczony Medalem Honorowym im. prof. Obrapalskiego, który ustanowiony był przez Oddział Gliwicki SEP i Wydział Elektryczny Politechniki Śląskiej. Aktywnie współpracujemy z kol. Vítezslavem Stýskalą z Wyższej Szkoły Górniczej (Vysoká škola báňská) w Ostrawie i Mieczysławem Hudeczkiem z Morawsko-Śląskiego Związku Elektrotechnicznego (Moravskoslezský elektrotechnický svaz).

W ramach naszych spotkań przypomnieliśmy zasługi naszych działaczy, którzy odeszli już do wieczności, Edwina Macury, Bogusławy Michałka, Henryka Tomana i Franciszka Jeżowicza. TT

W załączeniu przesyłano zdjęcia z archiwum SEP: ad 1: Spotkanie Elektryków (25.5.2017 r.), od lewej: Edward Kajfosz, Władysław Niedoba, Władysław Drong, Zygmunt Stopa (księgowy SEP), Stanisław Feber (sekretarz SEP), ad 2: Zebranie członkowskie (2.3.2018 r.), od lewej Tomasz Stopa (wiceprzewodniczący SEP ds. technicznych), Stanisław Feber, Tadeusz Parzyk (wiceprzewodniczący SEP ds. organizacyjnych), Tadeusz Toman (przewodniczący SEP), Władysław Niedoba, Władysław Drong.

Prof. Jerzy Hickiewicz gościem Stowarzyszenia Elektrotechników Polskich w RC – 1.6.2018

W piątek 1.6.2018 r. z wykładem do Czeskiego Cieszyna przyjechał Jerzy Hickiewicz, profesor Politechniki Opolskiej, dokumentalista elektrotechniki, historyk Stowarzyszenia Elektryków Polskich i przewodniczący Pracowni Historycznej SEP w Opolu.

Jerzy Hickiewicz jest autorem wielu publikacji, m.in. książki „Roman Dzieślewski – pierwszy polski profesor elektrotechniki i Jego współpracownicy”, która jest poświęcona kierowanej przez Romana Dzieślewskiego pierwszej Katedrze Elektrotechniki Politechniki Lwowskiej w okresie międzywojennym, encyklopedii „Polacy zasłużeni dla elektrotechniki,” ze szczególnym uwzględnieniem początków elektrotechnicznego szkolnictwa wyższego i przedstawienie sylwetek pionierów elektryki oraz „Kazimierz Tadeusz Szpotański 1887-1966”, która poświęcona jest wybitnemu inżynierowi, założycielowi zakładu elektrotechnicznego w międzywojennej Polsce, który skutecznie konkurował z takimi potęgami branży elektrotechnicznej jak Siemens czy AEG i w doskonałej kondycji przetrwał światowy kryzys gospodarczy.

Przed spotkaniem z elektrykami odbyło się spotkanie profesora Jerzego Hickiewicza z przewodniczącą PZKO, Heleną Legowicz, która przedstawiła działalność Związku. Profesor interesuje się położeniem Polaków zamieszkałych za granicami Polski, sam urodził się na Ukrainie. Na Zaolziu był jednak po raz pierwszy.

Tematem prelekcji, jaka odbyła się w biurze Emtestu, siedzibie Stowarzyszenia Elektrotechników Polskich w Republice Czeskiej, był Ignacy Mościcki (1867-1946), elektryk-samouk, wynalazca, naukowiec, budowniczy polskiego przemysłu chemicznego, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1926-1939. Prelegent skoncentrował się na jego działalności naukowej i technicznej. Ignacy Mościcki studiował na wydziale chemicznym w Rydze (1987-91), którego nie ukończył. Wyjechał do Londynu, gdzie pracował dorywczo. Od 1897 r. w szwajcarskim Fryburgu studiował matematykę i fizykę i rozpoczął karierę naukową. Prowadził badania w dziedzinie elektrochemii, produkował kwas azotowy za pomocą energii elektrycznej wiążąc azot z powietrzem. Prowadził podstawowe badania materiałowe dielektryków. Wyniki swoich prac opublikował w 1904 r. w „Rozprawach Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Akademii Umiejętności“. Pracował nad wdrożeniem produkcji kondensatorów, zajął się również zabezpieczeniem przed wyładowaniami elektrycznymi. W 1906 r. opracował nową metodę utleniania azotu. W okresie 1912-25 objął we Lwowie Katedrę Elektrochemii, a w 1925 r. był wybrany Rektorem Politechniki Lwowskiej. Jednocześnie objął Katedrę Elektrochemii Technicznej na Politechnice Warszawskiej. Był autorem ponad 60 prac naukowych. TT

Ignacy Mościcki – Wikipedia

Ignacy Mościcki (ur. 1.12.1876 w Mierzejowie, zm. 2.10.1946 w Versoix) – polski chemik, polityk, w latach 1926-1939 prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Naukowiec, wynalazca, budowniczy polskiego przemysłu chemicznego. Początkowo związany z ruchem socjalistycznym. W latach 1912-1922 profesor Politechniki Lwowskiej, autor nowatorskiej metody pozyskiwania kwasu azotowego z powietrza, założyciel Unii Narodowo-Państwowej w 1922 r. W 1926 r. wybrany na urząd Prezydenta RP, w 1933 r. wybrany na II kadencję. Blisko związany z obozem sanacyjnym Józefa Piłsudskiego. W 1927 r. był inicjatorem budowy Państwowych Zakładów Związków Azotowych pod Tarnowem. Autor ponad 40 patentów polskich i zagranicznych, po wyborze na prezydenta RP użytkowanie praw do patentów nieodpłatnie przekazał państwu polskiemu. Po agresji ZSRR na Polskę 17.9.1939 r. przekroczył wraz z rządem RP granicę polsko-rumuńską. Został internowany przez władze Królestwa Rumunii. 30.9.1939 r. zrezygnował z prezydentury, wyznaczając uprzednio na swego następcę Władysława Raczkiewicza. W grudniu 1939 r. władze rumuńskie zezwoliły na jego wyjazd do Szwajcarii, gdzie mieszkał do śmierci.

Wczesne lata – Pochodził z rodziny szlacheckiej, pochodzącej z mazowieckich Mościc. Był synem Faustyna Walentego (1835-1885) i Stefanii z Bojanowskich (ur. 1846 r.). Dziadek Ignacego Mościckiego, Walenty, brał udział w powstaniu listopadowym, natomiast jego ojciec oraz stryjowie, Jan i Kazimierz, byli uczestnikami powstania styczniowego. Ignacy Mościcki miał piątkę rodzeństwa: Witolda Jana (1857-1937), Aleksandrę (ur. 1861 r.), Władysława (1863-1891), Zofię (1865-1896) i Ludwika Hipolita (1870-1938). Początkowo uczył się w gimnazjum w Płocku. Później, gdy rodzice Ignacego Mościckiego przenieśli się do Skierbieszowa, gdzie ojciec dzierżawił majątek ziemski, zaczął uczęszczać do gimnazjum w Zamościu. Ze względu na niechęć do rusyfikacji, jakiej był poddawany, przeniósł się do Warszawy, gdzie kontynuował naukę najpierw w szkole Pankiewicza a później w szkole realnej Babińskiego (ukończył ją w 1887 r.). Był szczególnie uzdolniony w zakresie nauk matematyczno-przyrodniczych. Studiował chemię na Wydziale Technologii Chemicznej w Rydze. Podczas studiów został członkiem, a wkrótce potem gospodarzem Korporacji Akademickiej „Welecja“. W Rydze zawiązał wśród polskich studentów i żołnierzy miejscowego garnizonu konspiracyjne tzw. „kółko oświatowe“. Wraz i innymi korporantami z „Welecji“ został członkiem Ligi Narodowej, a później także Związku Młodzieży Polskiej „Zet“. Studia na ryskiej politechnice ukończył w 1891 roku. 22.2.1892 r. Ignacy Mościcki poślubił w Płocku Michalinę Czyżewską. Był z nią blisko spokrewniony (była córką ciotki Mościckiego), ślub wymagał więc dyspensy udzielonej przez papieża. Ze względu na to, że działalność „Zetu“ nie odpowiadała Mościckiemu, nawiązał on kontakt z niepodległościowym ruchem socjalistycznym. Był współpracownikiem II Proletariatu. Brał nawet udział w przygotowaniach do zamachu na generał-gubernatora warszawskiego Josifa Hurko. Miał on zostać zabity w eksplozji nitrogliceryny, której kilogram wyprodukował Mościcki w swoim mieszkaniu przy ul. Widok. Ustalono, że Mościcki i Michał Zieliński wtargną w mundurach rosyjskich oficerów na nabożeństwo w warszawskim soborze prawosławnym przy ul. Długiej i zdetonują ukryte pod mundurami ładunki wybuchowe. Mieli zginąć razem z licznymi przedstawicielami rosyjskiej elity. Zamach jednak się nie udał, o przygotowaniach dowiedziały się władze carskie. Mościcki uprzedzony o grożącym aresztowaniu na żądanie Zielińskiego na początku lipca 1892 r. opuścił wraz z żoną zabór rosyjski i przez Prusy Wschodnie, Berlin i Rotterdam dotarł do Londynu, gdzie nie znając języka angielskiego imał się dorywczych prac. Zieliński, mimo zagrożenia ze strony władz, fanatycznie kontynuował próbę zamachu, został pojmany i zmarł przegryzając ampułkę z cyjankiem w momencie kiedy prowadzono go do policyjnego aresztu. W Londynie kontynuował studia w Technical College w Finsbury i w Patent Library. Pracował również jako robotnik, początkowo rzeźbił w drewnie, później był pomocnikiem fryzjerskim. Dzięki finansowej pomocy matki udało mu się nabyć zakład, w którym produkował kefir. Przedsięwzięcie zakończyło się jednak niepowodzeniem. Później zajął się stolarką. Podczas pobytu w Wielkiej Brytanii kontynuował działalność w ruchu socjalistycznym. Był członkiem sekcji londyńskiej Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich. W latach 1895 i 1896 został wybrany do zarządu organizacji. Wszedł również w skład delegacji polskich socjalistów na Kongres II Międzynarodówki. Zajmował się także m.in. wydawaniem czasopisma „Przedświt”. W 1896 r. poznał Józefa Piłsudskiego. W 1893 r. w Londynie Mościckiemu urodziła się córka, która jednak szybko zmarła na koklusz. Ignacy przypłacił ten fakt załamaniem nerwowym. W 1894 r. przyszedł na świat syn Michał, a w 1897 r. córka Helena (zm. 1962, pierwsza żona Tadeusza Zwisłockiego i druga żona Aleksandra Bobkowskiego). W 1897 r. uniwersytet w Liége zaoferował mu pracę. Podobna propozycja wpłynęła w tym samym roku z Fryburga. Względy bezpieczeństwa i znajomość języka niemieckiego zadecydowały o tym, że Mościcki zdecydował się wyjechać do Szwajcarii. Tam rozpoczął karierę naukową. 19.7.1898 r. Mościckiemu urodził się syn Józef Wiktor (późniejszy dyplomata, zm. 1955), a 1.5.1899 r. Franciszek Ludwik (zm. 1927). Wszyscy trzej synowie zostali oficerami rezerwy Wojska Polskiego, a Józef i Franciszek byli odznaczeni Krzyżem Walecznych.

Kariera naukowa – 19.10.1897 r. rozpoczął studia uzupełniające w zakresie fizyki i matematyki na Uniwersytecie we Fryburgu. W latach 1897-1901. W latach 1897-1901 był asystentem prof. Józefa Wietusz-Kowalskiego na tej uczelni, specjalizując się w elektrochemii. Później objął stanowisko kierownika technicznego w firmie Société de l’Acide Nitrique, które sfinansowało badania Mościckiego. Spółka otworzyła fabrykę kwasu azotowego, który produkowano autorską metodą Mościckiego za pomocą energii elektrycznej, wiążąc azot z powietrza. W tym czasie zapotrzebowanie na kwas azotowy było ogromne. Wiązało się to m.in. z wyczerpywaniem się złóż saletry chilijskiej, której używano do jego produkcji. Do wykorzystywania metody Mościckiego potrzebne były kondensatory wysokiego napięcia (50 kV). Nie były one wówczas produkowane, dlatego naukowiec musiał osobiście zająć się ich konstrukcją. Wkrótce sam zbudował szklany kondensator wysokonapięciowy i go opatentował. Wartość wynalazku oceniono na milion franków. Mościcki kontynuując eksperymenty w kierunku pozyskiwania azotu, prowadził badania w zakresie elektryczności, w którym stał się światowym autorytetem. Do jego osiągnięć należało wynalezienie sposobu zabezpieczania sieci przewodów elektrycznych przed niszczącym działaniem wyładowań elektrycznych, które natychmiast zastosowano w całej Europie. Przedstawione przez niego na Kongresie Elektrotechników we Fryburgu widowisko, w trakcie którego wywoływał 100 sztucznych piorunów na sekundę zapisało się trwale w annałach elektryfikacji. W trakcie współzawodnictwa o rozwiązanie „problemu azotowego” okazało się jednak, że w Norwegii opracowano tańszą metodę produkcji kwasu azotowego niż ta autorstwa Mościckiego. Mościcki, uznawszy się za pokonanego, otwarcie oświadczył udziałowcom Société de l’Acide Nitrique, że nie jest uzasadnione budowanie fabryki kwasu azotowego według jego projektu. Aby zrekompensować udziałowcom poniesione nakłady, wspaniałomyślnie ofiarował spółce swoje patenty kondensatorowe o wartości wielokrotnie wyższej wobec kapitału założycielskiego wynoszącego 90 000 franków. Oferta ta została przyjęta z zadowoleniem przez zarząd, który nie poczuwał się ze swej strony do żadnych świadczeń względem darczyńcy. Boleśnie rozczarowany taką postawą Mościcki, nie mając innych przychodów ani rezerw, stracił środki do życia. Mościcki zatrudnił się w innej spółce Société Générale des Condensateurs Electriques, gdzie opracował i wdrożył do produkcji wiele rodzajów kondensatorów i bezpieczników, które z uwagi na wysoką jakość były stosowane powszechnie i przez lata w całej Europie. W 1907 roku wykorzystano jego urządzenia w największej baterii kondensatorów (100 000 V) na świecie, zainstalowanej w urządzeniach nadawczych na wieży Eiffla. Jednocześnie Mościcki kontynuował badania nad metodą pozyskania azotu z atmosfery, czego wynikiem było opracowanie wydajniejszej technologii reakcji tlenu i azotu w łuku elektrycznym z wykorzystaniem wirującego płomienia w polu magnetycznym. Znalazła ona uznanie Crookesa i Einsteina, który był wtedy ekspertem urzędu patentowego. Na wieść o jego sukcesie zarząd Société de l’Acide Nitrique zwrócił się z propozycją wznowienia współpracy, co o dziwo zostało zaakceptowane przez wynalazcę. Zastrzegł sobie jednak wyłączność na decyzje w sprawie wykorzystania patentów na terenie Austro-Węgier i Rosji, wierząc w odzyskanie niepodległości przez Polskę. Wydaje się, że nie miał nadziei, by w możliwej do przewidzenia perspektywie czasowej ziemie zaboru pruskiego weszły w skład odrodzonego państwa polskiego. W 1908 roku duże szwajcarskie przedsiębiorstwo Aluminium Industrie A.G. Neuhausen rozpoczęło budowę fabryki kwasu azotowego w Chippis. Dwa lata później w zakładzie zaprojektowanym, wybudowanym i uruchomionym przez polskiego chemika wyprodukowano pierwszą cysternę kwasu azotowego. W czasie pracy nad kwasem azotowym Mościcki opracował technologię syntezy cyjanowodoru, wkrótce również wdrożoną do produkcji. Pozbawiony wszelkich zmartwień natury finansowej, zamieszkiwał wraz z żoną i czwórką dzieci w willi „Mont Blanc” u podnóża Alp, gdzie chętnie udzielał życzliwej gościny podróżującym polskim studentom. Gościł u niego również przy każdej bytności w Szwajcarii Józef Piłsudski, darzący go zażyłą rówieśniczą przyjaźnią. W początkach 1912 roku odrzucił propozycję pracy w prywatnym laboratorium w Zurychu, lukratywną finansowo i z możliwością prowadzenia własnej pracy badawczej. Wiedziony tęsknotą za ojczyzną skorzystał z oferty Politechniki Lwowskiej. Środowisko naukowe przywitało słynnego wynalazcę bardzo życzliwie, problem braku stopni naukowych rozwiązano szybko: został mianowany profesorem zwyczajnym technologii chemii nieorganicznej i elektrochemii technicznej na Politechnice Lwowskiej. W tym samym roku uczelnia ta nadała mu tytuł doktora honoris causa za zasługi na polu nauki i przemysłu. Wyjeżdżając ze Szwajcarii, Mościcki odkupił od Société de l’Acide Nitrique kilkanaście ton aparatury, które podarował lwowskiej uczelni w zamiarze pozostania tam do końca swojej działalności pedagogicznej. Był on uczonym-praktykiem, tworzącym w zaciszu laboratorium, okazał się niezwykłym antytalentem dydaktycznym. Po latach spędzonych na obczyźnie nie znał polskiej terminologii naukowej, miał kłopoty w wysławianiu się po polsku. Wykłady czytał z kartki, co skutkowało tym, że audytorium świeciło pustkami. Pewnego dnia wkroczył na salę wykładową w towarzystwie swojego asystenta, zastając tylko jednego studenta. Zawahał się przez chwilę, lecz wnet odzyskał pewność siebie, uśmiechnął się i powiada: „Jest nas łącznie trzech, a tres faciunt collegium. Wobec tego wykład może się odbyć. I Mościcki wygłosił wykład dla jednego studenta”. Odniósł jednak sukces jako wychowawca i dydaktyk, wspierając pracę zespołową, dążąc do uchwycenia istoty problemu i zaproponowania całościowego rozwiązania. „Należał do kategorii uczonych-praktyków, wśród których obok Thomasa Edisona zajmował jedną z najwyższych lokat”: W tym czasie zajmował się projektowaniem aparatury chemicznej, pracował nad metodami otrzymywania kwasu azotowego, cyjanków, produktów naftowych. Efektem tych prac były kolejne patenty (m.in. na oddzielanie ropy naftowej od wody), które wkrótce uczyniły z Mościckiego człowieka stosunkowo zamożnego. Był także doradcą technicznym firm „Gazolina” i „Gaz ziemny”: Zaprojektował zakład kwasu azotowego w Miluzie i fabrykę żelazocyjanków w Borach pod Jaworznem, wytwórnię chloroformu w majątku Siutiska nad Bohem i kwasu azotowego w Jaworznie. Wskutek wybuchu I wojny światowej udało się zrealizować tylko ostatnią z tych inwestycji. W 1915 roku został dziekanem Wydziału Chemicznego Politechniki Lwowskiej. 30.10.1916 r. zarejestrowano spółkę z wyłącznie polskim kapitałem „Instytut Badań Naukowych i Technicznych – Metan”, którą kierował Mościcki wraz z dr Kazimierzem Klingiem z Uniwersytetu Lwowskiego. Przedsiębiorstwo za sprawą sprzedaży technologii okazało się zyskowne, utworzono przy nim fundusz stypendialny dla młodych inżynierów. Wydawano poważny naukowy miesięcznik chemiczny „Metan”, następnie przemianowany na „Przemysł Chemiczny”. W Instytucie Mościcki opracował i opatentował metodę wykorzystania emulsji ropnej, dotąd bezużytecznej i szkodliwej dla środowiska. W latach 1919–1920 profesor zarejestrował 6 patentów z zakresu destylacji i frakcjonowania ropy w procesie ciągłym, zaprojektowana przez niego instalacja destylacji ropy w Jedliczach okazała się tak wydajna, że zaczęto jej powszechnie używać w Stanach Zjednoczonych, w Polsce zabrakło na to funduszy. Opracował też metody uzyskiwania gazoliny z gazu ziemnego, opatentował sposób chlorowania metanu, rozwiązał problem wykorzystania zalegającego na hałdach w Borysławiu wosku ziemnego. W 1917 r. kierował zebraniem konspiracyjnej Ligi Niezawisłości Polski, której celem była konsolidacja partii i organizacji niepodległościowych. Jego żona była jedną ze współzałożycielek koła Ligi Kobiet we Lwowie, a obaj synowie zaciągnęli się do Legionów Polskich. Gdy Ignacy Mościcki pod koniec 1919 roku wybierał się do Szwajcarii, otrzymał od ówczesnego ministra robót publicznych zadanie, polegające na przekonaniu Gabriela Narutowicza, pracującego wówczas na politechnice w Zurychu, do powrotu do kraju. W tym czasie Mościcki podkreślał wagę złej sytuacji przemysłu chemicznego w Polsce, postulując oparcie tej gałęzi gospodarki państwa polskiego na surowcach krajowych, co miało ją uniezależnić od zagranicznych koncernów. Opowiadał się także za własnością państwową zakładów chemicznych oraz budową zaplecza technologicznego skoncentrowanego w jednym ośrodku badawczym. Te propozycje nie zostały podjęte przez władze państwowe, dlatego Mościcki zdecydował się je zrealizować przy pomocy środków społecznych. Z jego inicjatywy 22.3.1922 r. udziałowcy spółki „Metan” przekazali jej majątek na rzecz nowo powołanego Chemicznego Instytutu Badawczego. Ignacy Mościcki kierował Instytutem od 1922 do 1926. Budowę siedziby instytutu na warszawskim Żoliborzu rozpoczęto w sierpniu 1925 (instytut otworzył 14.1.1928 r. Ignacy Mościcki, już jako prezydent Polski). Po odzyskaniu niepodległości i objęciu przez Polskę części Górnego Śląska w lipcu 1922 został mianowany dyrektorem Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie (Stickstoffwerke/Azoty) opuszczonego przez niemiecki wykwalifikowany personel inżynierów i majstrów. Przedsiębiorstwo było pozbawione wszelkiej dokumentacji technicznej i splądrowane. Mimo opinii wykluczających rozruch bez niemieckiej współpracy i aktów sabotażu, zakłady zostały w ciągu dwóch tygodni wstępnie uruchomione, a po kilku miesiącach wprowadzania udoskonaleń Mościckiego, produkcja azotniaku i karbidu została wielokrotnie powiększona (np. azotniaku z 70 do 170 tys. ton rocznie) i rozszerzona o amoniak, kwas azotowy, azotan amonu, saletrzak i nitrofos – co całkowicie uniezależniło Polskę w tym zakresie od importu. Opisał to m.in. Melchior Wańkowicz, w książce Sztafeta – książka o polskim pochodzie gospodarczym (1939). W 1923 roku mianował dyrektorem technicznym i szefem działu ekonomicznego Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie Eugeniusza Kwiatkowskiego, późniejszego wicepremiera, ministra skarbu, przemysłu i handlu II Rzeczypospolitej. W roku akademickim 1925/1926 został wybrany na stanowisko Rektora Politechniki Lwowskiej. Przyjął ten wybór, ale nie podjął obowiązków z tego wynikających, gdyż jesienią 1925 objął Katedrę Elektrochemii Technicznej Politechniki Warszawskiej. Był budowniczym w latach 1928–1930 Państwowych Zakładów Związków Azotowych w Tarnowie. Fabrykę z 53 budynkami wybudowano kosztem 100 mln. zł osiągając znacznie większą produkcję niż w Chorzowie. Dzielnicę, gdzie zbudowano tę fabrykę, na jego cześć nazwano Mościcami. Był autorem ponad 60 prac naukowych i ponad 40 patentów polskich i zagranicznych (po wyborze na prezydenta RP użytkowanie prawa do swych patentów nieodpłatnie przekazał państwu polskiemu). W latach 20. był prezesem zarządu lwowskiego Polskiego Towarzystwa Chemicznego. Był członkiem czynnym Akademii Nauk Technicznych w Warszawie i Towarzystwa Naukowego we Lwowie. Członek Polskiej Akademii Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, członek honorowy Polskiego Towarzystwa Chemicznego. Doktor honoris causa 17 uczelni, m.in. Politechniki Lwowskiej, Politechniki Warszawskiej (dwukrotnie), Sorbony, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Wileńskiego, uniwersytetów w Dorpacie i Fryburgu.

Prezydent RP – Po przewrocie majowym Józef Piłsudski poszukiwał osoby, która zechciałaby objąć urząd prezydenta Polski. Sam marszałek nie chciał nim zostać, ponieważ jego zdaniem konstytucja marcowa dawała głowie państwa zbyt skromne uprawnienia. 31.5.1926 r. Zgromadzenie Narodowe wybrało Piłsudskiego na prezydenta. Otrzymał on 292 głosy, a jego endecki kontrkandydat, Adolf Bniński – 193. Marszałek jednak wyboru nie przyjął. Jak podaje Andrzej Garlicki, Piłsudski planował, aby stanowisko prezydenta RP powierzyć Zdzisławowi Lubomirskiemu, Marianowi Zdziechowskiemu lub Arturowi Śliwińskiemu. Zwolennik Piłsudskiego, premier Kazimierz Bartel zaproponował, aby siły sanacyjne wysunęły kandydaturę naukowca Mościckiego, którego znał ze wspólnej pracy na uczelni. Marszałek miał na to zareagować słowami: Ignaś? A to bardzo dobra myśl. Kandydaturę Mościckiego poparł także marszałek Sejmu, Maciej Rataj. Mościcki miał być kandydatem pozornie niezależnym i apolitycznym. Był jednak oddanym zwolennikiem Piłsudskiego, którego znał jeszcze z działalności w ruchu socjalistycznym. W pierwszym głosowaniu otrzymał on 215 głosów członków Zgromadzenia Narodowego, Bniński – 211, a socjalista, poseł Zygmunt Marek – 56. 1.6.2016 r., w drugim głosowaniu, Mościcki dostał 281 głosów, podczas gdy Bnińskiego poparło 200 członków Zgromadzenia Narodowego. Tym samym szerzej nieznany ogółowi naukowiec został trzecim, po Gabrielu Narutowiczu i Stanisławie Wojciechowskim Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej. Został zaprzysiężony 4.6.1926 r. Zamieszkał wraz z rodziną na Zamku Królewskim w Warszawie. Za życia Józefa Piłsudskiego Ignacy Mościcki jako prezydent pełnił funkcje przede wszystkim reprezentacyjne i honorowe. Pomimo zwiększenia uprawnień głowy państwa przez tzw. nowelę sierpniową, ośrodkiem decyzyjnym był marszałek. Sam prezydent skupił się przede wszystkim na patronowaniu rozwojowi gospodarczemu kraju. Pomimo zdecydowanej dominacji na scenie politycznej Józefa Piłsudskiego i grupy jego najbliższych współpracowników, już w 1929 roku zaczęła się tworzyć grupa polityków, która wiązała nadzieje z osobą Ignacego Mościckiego, w którym widziała przywódcę po śmierci marszałka. W czerwcu tego roku o konieczności zgromadzenia zwolenników wokół głowy państwa poinformował prezydenta Wojciech Świętosławski. W późniejszych latach w skład grupy współpracowników Mościckiego weszli także: Eugeniusz Kwiatkowski, Juliusz Poniatowski, Stefan Ossowski, Henryk Gruber, Juliusz Ulrych i Emil Kaliński. W 1930 r. rozpoczęły się szczególnie mocne ataki opozycji na osobę Mościckiego. Członkowie tzw. Centrolewu ostatecznie przekonali się o tym, że prezydent nie sprzeciwi się żadnym działaniom Piłsudskiego. W odpowiedzi na te ataki obóz rządzący starał się lansować popularność osoby Mościckiego, równolegle do rozwoju kultu marszałka Piłsudskiego. Np. 1.2.1930 r. obchodzone były uroczyście imieniny Mościckiego i z tej okazji publikowane były artykuły, w których wychwalano dokonania prezydenta, a także panegiryczne wiersze jak np. wiersz Janiny Królińskiej Uśmiech Pana Prezydenta. 18.8.1932 r. zmarła na serce pierwsza żona Mościckiego, Michalina. Rok po tym wydarzeniu prezydent ożenił się ponownie. Jego wybranką została jego była sekretarka, Maria Nagórna z Dobrzańskich. W 1933 roku upływała kadencja Mościckiego na stanowisku prezydenta Polski. Posiedzenie Zgromadzenia Narodowego, które miało wybrać kolejnego prezydenta, wypadało 1.6.1933 r. Piłsudski zdecydował jednak, że odbędzie się ono o miesiąc wcześniej. Marszałek początkowo nie wyrażał swej opinii na temat tego, kto powinien zostać prezydentem. Przypuszczano, iż na to stanowisko przewidywał Walerego Sławka lub sam zdecyduje się kandydować, zwłaszcza ze względu na trwające prace nad nową konstytucją. Ostatecznie jednak Piłsudski poparł Mościckiego, który został ponownie wybrany na stanowisko prezydenta RP 8.5.1933 r. Posiedzenie Zgromadzenia Narodowego zbojkotowały Stronnictwo Narodowe, Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji, Narodowa Partia Robotnicza, Stronnictwo Ludowe i słowiańskie mniejszości narodowe. Mościcki otrzymał 332 głosy (na 343 parlamentarzystów biorących udział w posiedzeniu Zgromadzenia). Ponowny wybór umocnił pozycję Mościckiego w obozie sanacyjnym. Od tego czasu zaangażował się mocniej w bieżącą politykę, wpłynął m.in. na powołanie Janusza Jędrzejewicza na stanowisko szefa gabinetu w maju 1933, dymisję rządu Leona Kozłowskiego, a w skład Rady Ministrów zaczęli wchodzić ludzie kojarzeni z Mościckim: Emil Kaliński, Juliusz Poniatowski i Marian Zyndram-Kościałkowski. W 1934 roku (podczas tzw. wielkiego kryzysu) Mościcki zaproponował wprowadzenie do obiegu tzw. pieniądza wewnętrznego, który według zamysłów prezydenta miał zwiększyć siłę nabywczą ludności, bez wywoływania dewaluacji złotówki. Ekonomiści, którym przedstawiono plany prezydenta, orzekli, iż projekt ten był wyjątkowo nietrafionym pomysłem. Został on także odrzucony przez ówczesnego premiera Janusza Jędrzejewicza i ministra skarbu Władysława Mariana Zawadzkiego, ale w taki sposób, aby prezydent nie poczuł się urażony. W kwietniu 1935 weszła w życie konstytucja kwietniowa, która nadała prezydentowi Polski niezwykle szerokie uprawnienia. 12.5.1935 r. zmarł Józef Piłsudski. Pośród jego byłych współpracowników rozpoczęła się rywalizacja o władzę. Dla Mościckiego problemem pozostawał fakt, iż został zaprzysiężony na stanowisku prezydenta w oparciu o artykuły konstytucji marcowej. Domniemywano, że po wejściu w życie nowej ustawy zasadniczej powinien złożyć rezygnację. Ponadto na stanowisko głowy państwa przewidywany był przez Piłsudskiego najprawdopodobniej Walery Sławek, jeden z głównych autorów założeń konstytucji kwietniowej. Sławek uważał, że zgodnie z wolą marszałka po jego śmierci Mościcki powinien zrezygnować z urzędu głowy państwa i namaścić go na swego następcę. Tak się jednak nie stało, prezydent odpowiedział na żądanie Sławka, że Marszałek sugerował mu rezygnację jedynie wówczas, gdy poczuje się zmęczony pełnioną godnością. Mościcki posiadał także ekspertyzy przygotowane przez profesorów prawa, które stwierdzały, iż nie musi on podawać się do dymisji. W jednym z wywiadów prasowych, udzielonym 7.7.1935 r. dziennikarzowi Konradowi Wrzosowi, nazwał się najstarszym piłsudczykiem. Nie odpowiedział wprost, czy ma zamiar zrezygnować ze stanowiska, stwierdzając jedynie, że zawsze robi to, co jest potrzebne państwu. Kolejnym posunięciem Mościckiego było potajemne zawarcie nieformalnego porozumienia z gen. Edwardem Rydzem-Śmigłym, którego celem było wykluczenie Sławka z obozu rządzącego. Mościcki mianował go na stanowisko Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych tuż po śmierci Piłsudskiego, licząc na to, że nie będzie on osobą aktywną politycznie. W tym czasie Mościcki był bardzo zaniepokojony sytuacją gospodarczą państwa, na którą uwagi raczej nie zwracał Sławek. Po odsunięciu od władzy grupy skupionej wokół byłego premiera, powołał na to stanowisko Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego. W jego gabinecie znalazł się także inny protegowany prezydenta, wicepremier Eugeniusz Kwiatkowski, z którym Mościcki wiązał spore nadzieje, licząc na poprawę sytuacji ekonomicznej kraju. Skład kolejnego gabinetu, w którym premierem został Felicjan Sławoj Składkowski, został ustalony wspólnie przez Mościckiego i Rydza-Śmigłego. Niemal każdy z ministrów w nim zasiadających związanych był z „Zamkiem” (współpracownicy prezydenta) lub „GISZ-em” (tzw. „ministrowie Rydza”). 10.11.1936 r. Ignacy Mościcki mianował Edwarda Rydza-Śmigłego marszałkiem Polski, wręczając mu buławę. Wydarzenie to (nazywane pejoratywnie buławizacją), spotkało się z niechętnym przyjęciem części, zwłaszcza starszych, piłsudczyków. 13.9.1938 r. prezydent Mościcki rozwiązał Sejm i Senat IV kadencji oraz zarządził wybory parlamentarne na dzień 6.11.1938 r. Rydz-Śmigły i Mościcki ustalili także, że ten pierwszy będzie kandydatem na urząd prezydenta po upłynięciu kolejnej kadencji tego drugiego w 1940 roku. Na początku 1939 Mościcki ciężko zachorował. W związku z tym pojawił się pomysł, aby przyspieszyć wybory. Prezydent jednak stosunkowo szybko wrócił do zdrowia i plany te porzucono. Latem 1939, w obliczu rosnącego zagrożenia niemieckim atakiem, Mościcki odrzucił propozycję utworzenia rządu obrony narodowej, w skład którego, poza przedstawicielami obozu rządzącego, mieliby wejść także reprezentacji opozycji. Podobnego zdania był Rydz-Śmigły. Po rozpoczęciu wojny (która zastała prezydenta w Spale) 1.9.1939 r. Ignacy Mościcki wydał odezwę: „Obywatele Rzeczypospolitej! Nocy dzisiejszej odwieczny wróg nasz rozpoczął działania zaczepne wobec Państwa Polskiego, co stwierdzam wobec Boga i Historii. W tej chwili dziejowej zwracam się do wszystkich obywateli państwa w głębokim przeświadczeniu, że cały naród w obronie swojej wolności, niepodległości i honoru skupi się dookoła Wodza Naczelnego i sił zbrojnych oraz da godną odpowiedź napastnikowi, jak to się już nieraz działo w historii stosunków polsko-niemieckich. Cały naród polski, błogosławiony przez Boga, w walce o swoją świętą i słuszną sprawę, zjednoczony z armią, pójdzie ramię przy ramieniu do boju i pełnego zwycięstwa“. Ze względu na zagrożenie bombardowaniem Zamku Królewskiego prezydent został przewieziony do podwarszawskiej miejscowości Błota. Zgodnie z art. 13 konstytucji kwietniowej Mościcki wyznaczył swego następcę na stanowisku prezydenta RP, został nim Rydz-Śmigły. Ze względu na szybkie postępy wojsk niemieckich głowa państwa została zmuszona 8.9.1939 r. do wyjazdu do Ołyki na Wołyniu. Następnie 14.9.1939 r. prezydent przeniósł swą siedzibę do dworu rodziny Krzysztofowiczów w Załuczu nad Czeremoszem.. Gdy 17.9.1939 r. do prezydenta i rządu dotarła informacja o agresji ZSRR na Polskę i natarciu jednostek pancernych Armii Czerwonej na teren przedmościa rumuńskiego, co zagrażało bezpośrednio znajdującym się tam władzom Rzeczypospolitej, podczas narady z udziałem Mościckiego, Rydza-Śmigłego, ministra spraw zagranicznych Józefa Becka i premiera Składkowskiego w Kutach zadecydowano o konieczności przekroczenia granicy ze sprzymierzoną Rumunią. Mościcki przekroczył granicę na Czeremoszu 17.9.1939 o godzinie 21:45. W Krajowej Mościcki został internowany (podobnie jak polski rząd i Naczelny Wódz). Około południa 18.9.1939 r. minister Beck otrzymał decyzję rządu rumuńskiego o przewiezieniu prezydenta do miejscowości Bicaz. W miejscu internowania prezydent zamieszkał w leśniczówce, skąd prowadził ożywioną korespondencję z Rydzem-Śmigłym i Beckiem. Ze względu na fakt internowania nie mógł w efektywny sposób sprawować swojego urzędu. Na podstawie art. 24 konstytucji Mościcki wysłał do Paryża, gdzie tworzył się nowy ośrodek władzy emigracyjnej, zalakowaną kopertę z nazwiskiem swego następcy. Okazało się, że wybrał na niego gen. Bolesława Wieniawę-Długoszowskiego, ówczesnego ambasadora Polski we Włoszech. To posunięcie spotkało się z niezadowoleniem opozycji emigracyjnej skupionej wokół gen. Władysława Sikorskiego, a rząd francuski stwierdził, iż nie będzie mógł uznać żadnego rządu polskiego, powołanego przez gen. Wieniawę. W efekcie tego Mościcki nominował na swego następcę Władysława Raczkiewicza, wojewodę pomorskiego, wcześniej marszałka Senatu. 30.9.1939 r. w Bicaz Ignacy Mościcki złożył swój urząd.

Ostatnie lata – Mościcki po złożeniu urzędu planował wyjazd do Szwajcarii. W latach 1908-1920 posiadał obywatelstwo tego kraju, był także honorowym obywatelem gminy fryburskiej. Władze Rumunii wyraziły wstępną zgodę na jego wyjazd, ale sprzeciwili się temu Niemcy. Gościnę zaoferował Mościckiemu prezydent USA, Franklin Delano Rooswelt. Były prezydent zdecydowany był na wyjazd do Szwajcarii. Interwencja rządu USA zmusiła władze Rumunii do wyrażenia na to zgody. Również generał Sikorski polecił ambasadzie polskiej w Bukareszcie udzielenie wszelkiej pomocy Mościckiemu. W Rumunii prezydent przebywał do grudnia 1939. Do Szwajcarii trafił przez Mediolan. Początkowo mieszkał we Fryburgu, gdzie umożliwiono mu kontynuowanie pracy naukowej. W tym okresie spisywał m. in. wspomnienia (doprowadził je do roku 1932), opublikowane przez wydawane w Nowym Jorku czasopismo „Niepodległość“ w latach 1979-1981. Mościcki przekazywał pieniądze na rzecz żołnierzy Armii Polskiej we Francji, warszawian przebywających w obozach jenieckich, obozach koncentracyjnych i obozach pracy przymusowej. Przez pięć miesięcy prowadził zajęcia na uniwersytecie we Fryburgu. Później zmuszony był podjąć pracę zarobkową. W 1940 roku przeprowadził się do Genewy, gdzie pracował w laboratorium chemicznym Hydro-Nitro. Stan jego zdrowia gwałtownie pogorszył się w 1943 roku. Zmarł 2.10.1946 r. w Versoix niedaleko Genewy. Zgodnie ze swoim życzeniem został pochowany na tamtejszym cmentarzu.

W 1984 r. planowano przeniesienie szczątków Ignacego Mościckiego i jego małżonki ze Szwajcarii do Polski. Z prośbą taką zwróciła się rodzina. Odpowiednie władze polskie wyraziły zgodę, pogrzeb miał się odbyć w Warszawie jako całkowicie prywatny bez żadnego ceremoniału państwowego. Jednak władze kantonu Genewa w Szwajcarii cofnęły zgodę z przyczyn politycznych po protestach środowisk emigracyjnych.

W 1993 roku szczątki Ignacego Mościckiego przeniesiono, z inicjatywy Lecha Wałęsy i prymasa Józefa Glempa, do Polski i złożono w krypcie prezydenckiej bazyliki archidiecezjalnej św. Jana w Warszawie. Symboliczny grób Mościckiego znajduje się w alei zasłużonych na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Archiwum Ignacego Mościckiego stworzone przez jego żonę Marię Mościcką oraz zbiór pamiątek z nim związanych znajduje się w archiwum klasztoru na Jasnej Górze.

Powołanie Rady Firm Przemysłu Elektrotechnicznego i Energetyki SEP

Jak informuje „SPEKTRUM“ nr 3-4/2018, zbliżając się do obchodów 100-lecia swojego powstania, Stowarzyszenie Elektryków Polskich pragnie wrócić do „korzeni“ i wspomóc poprzez konkretne działania polski przemysł elektrotechniczny i polską energetykę. Efektem tego jest inicjatywa powołania Rady Firm Przemysłu Elektrotechnicznego i Energetyki SEP. Zorganizowane zostały trzy posiedzenia Grupy Inicjatywnej, dotyczące utworzenia Rady. Zadaniem Rady jest inspirowanie działań merytorycznych, opiniowanie wybranych zagadnień, według potrzeb określanych przez przedstawicieli przemysłu, lobowanie na rzecz rozwoju przemysłu elektrotechnicznego i energetyki, opracowywanie raportów. Będzie dążyć do tego, aby głos środowiska SEP przekładał się na konkretne akty prawne, służące całemu społeczeństwu. Rada Firm Przemysłu Elektrotechnicznego i Energetyki SEP jest organem o charakterze otwartym.

Opolskie Dni Elektryki

W dniu 6.3.2018 r. w auli Politechniki Opolskiej odbyły się XXVIII Opolskie Dni Elektryki. Ta cykliczna impreza organizowana jest corocznie przez Zarząd Opolski SEP oraz Politechnikę Opolską i ma na celu propagowanie wśród młodzieży, społeczności lokalnej oraz instytucji i zakładów przemysłowych zagadnień związanych z ogólnie rozumianą elektryką. Ponieważ jednym z głównych organizatorów jest Politechnika Opolska i działające przy niej Koło SEP, Opolskie Dni Elektryki są również okazją dla młodzieży szkół średnich na zapoznanie się z możliwościami kontynuowania nauki na Wydziale Elektrotechniki, Automatyki i Informatyki Politechniki Opolskiej, który w tym dniu udostępnia zwiedzającym swoje laboratoria i sale wykładowe. Impreza cieszyła się dużym zainteresowaniem. Wzięło w niej udział ponad 400 osób, przedstawicieli przemysłu, uczelni oraz młodzież szkolna i akademicka. Uczestnicy z zainteresowaniem wysłuchali referatów jak i z ciekawością zwiedzali obiekty Politechniki Opolskiej. „SPEKTRUM“ nr 3-4/2018

Krajowa konferencja w Krakowie o urządzeniach piorunochronnych

W dniu 19.10.2017 r. w Domu Technika NOT w Krakowie odbyła się VIII Krajowa Konferencja Naukowo-Techniczna „Urządzenia piorunochronne w projektowaniu i budowie“. Organizatorem konferencji był Oddział Krakowski SEP. Celem konferencji organizowanej cyklicznie jest wymiana poglądów specjalistów, naukowców i praktyków na temat normalizacji, prowadzonych badań oraz metod projektowania, montażu i eksploatacji instalacji odgromowych i ochrony przeciwprzepięciowej. W szczególności dużo uwagi poświęcono zmianom w zakresie normalizacji ochrony odgromowej obiektów budowlanych, w tym zmianom wprowadzonym przez normę europejską PN-EN 62305. W ramach konferencji przedstawiono i przedyskutowano 11 referatów przygotowanych przez autorów z pięciu ośrodków krajowych zajmujących się zagadnieniami ochrony odgromowej i przeciwprzepięciowej. Po każdym referacie miała miejsce ożywiona dyskusja. „SPEKTRUM“ nr 3-4/2018

Czas przełomu i wyzwań

W gospodarce hossa – rosną PKB, wynagrodzenia i produkcja przemysłowa. Jednak brak rąk do pracy przeszkadza coraz bardziej, widać też pierwsze sygnały spowolnienia (…). By zachować zagraniczne zamówienia, firmy muszą utrzymać, a nawet podnieść jakość. Ważny jest też wzrost wydajności – bez tego nie będzie atrakcyjnych cen dla odbiorców. A to wszystko wymaga niemałych inwestycji. Przemysł musi przy tym poradzić sobie z coraz silniej odczuwalnym brakiem pracowników. Rąk do pracy brakuje niemal w każdej dziedzinie. Na potęgę poszukiwani są pracownicy produkcji lub do prac prostych. Brakuje również specjalistów, i to w różnych branżach.

Konieczność konkurowania na europejskim i globalnym rynku nie tylko ceną w połączeniu z brakiem rąk do pracy powoduje, że wyczerpał się dotychczasowy model rozwoju znakomitej większości polskich firm produkcyjnych. Celnie konieczność wielkiej zmiany przedstawiono w raporcie „Polski przemysł w 2018 roku w liczbach. Wyzwania cyfryzacji“, przygotowany przez firmę wdrożeniową JComerce. „Transformacja ustrojowa i gospodarcza (red. po 1989 r.) doprowadziła do likwidacji wielu największych polskich zakładów pracy, w związku z tym na niewidzianą od dłuższego czasu skalę ujawniły się w kraju dwa zjawiska: bezrobocie i przedsiębiorczość. Oba przeobraziły polskie społeczeństwo i stały się motorem rozwoju gospodarczego“ – czytamy w podsumowaniu tego raportu. Zdaniem jego autorów prywatni przedsiębiorcy weszli w próżnię po państwowych zakładach pracy. Tworzyli miejsca pracy i sukcesy polskiej transformacji, w tym ciągły i wyraźny wzrost gospodarczy, jakiego Polska doświadczyła w ciągu 27 lat. „Jednak głównym czynnikiem ich sukcesu były niskie koszty pracy i nieograniczona liczba rąk chętnych, żeby tę pracę wykonywać“ – podkreślają. Oba te czynniki w 2018 r. według autorów raportu pierwszy raz od początku transformacji przestały być motorem napędowym polskiej gospodarki.

Odpowiedź na pytanie, czy polskie firmy produkcyjne dostosują się do wymagań czasów i sięgną po konieczne cyfrowe rozwiązania, można znaleźć z kolei w raporcie „Smart Industry Polska“, stworzonym przez Siemensa przy współpracy z Ministerstwem Przedsiębiorczości i Technologii. Informuje on o poziomie innowacyjności w małych i średnich przedsiębiorstwach produkcyjnych. „Według danych GUS innowacyjne rozwiązania wprowadza w Polsce jedynie kilkanaście procent przedsiębiorców przemysłowych“ – czytamy w raporcie. „Polscy przedsiębiorcy nadal słabo znają koncepcję czwartej rewolucji przemysłowej. Jednak obraz wyłaniający się z raportu nie jest jednoznacznie pesymistyczny. „Pocieszający może być fakt, że znacząca większość polskich przedsiębiorców rozumie korzyści wynikające z wdrażania nowych technologii“.

Źródło: „Newsweek Biznes“, opracował: T.T.

Przepisy prawne obowiązujące w Republice Czeskiej, dotyczące elektryki

Nařízení vlády č. 101/2005 Sb. o podrobnějších požadavcích na pracoviště a pracovní prostředí, Rozporządzenie rządu nr 101/2005 Dz U., o bardziej szczegółowych wymaganiach na stanowiska pracy i środowisko pracy,

vyhláška č. 50/1978 Sb, o kvalifikaci v elektrotechnice, ve znění pozdějších předpisů, ogłoszenie nr 50/1978 Dz.U., o kwalifikacji w elektrotechnice, w brzmieniu późniejszych przepisów,

Zákoník práce č. 262/2016 Sb., včetně změn, ve znění pozdějších předpisů, Kodeks Pracy nr 262/2016 Dz.U., łącznie ze zmianami, w brzmieniu późniejszych przepisów,

zákon č. 251/2005 Sb. o inspekci práce, ustawa nr 251/2005 Dz.U., o inspekcji pracy,

zákon č. 266/2005 Sb., kterým se mění některé zákony v souvislosti s přijetím zákona o inspekci práce, Ustawa nr 266/2005 Dz.U., która zmienia niektóre ustawy w związku z przyjęciem ustawy o inspekcji pracy,

vyhláška č. 266/2005 Sb., kterou se stanoví vzor a provedení průkazu inspektorů Státního úřadu inspekce práce a oblastních inspektorátů práce, ogłoszenie nr 266/2005 Dz.U., które określa wzór i wykonanie legitymacji inspektorów Państwowego Urzędu Inspekcji Pracy i rejonowych inspektoratów pracy,

zákon č. 338/2015 Sb., kterým předseda vlády vyhlašuje úplné znění zákona č. 174/1968 Sb., o státním odborném dozoru nad bezpečnosti práce, jak vyplýva ze změn provedených předchozími zákony, ustawa nr 338/2005 Dz.U., którą premier rządu ogłasza pełne brzmienie ustawy nr 174/1968 Dz.U., o państwowym nadzorze technicznym nad bezpieczeństwem pracy, jak wynika ze zmian przeprowadzonych poprzednimi ustawami,

zákon č. 22/1997 Sb., o technických požadavcích na výrobky a o změně a doplnění některých zákonů, ve znění pozdějších předpisů, ustawa nr 22/1997 Dz.U., o wymaganiach technicznych na produkty i o zmianie i dopełnieniu niektórych ustaw, w brzmieniu późniejszych ustaw,

zákon č. 102/2001 Sb., o obecné bezpečnosti výrobků a o změně některých zákonů, ve znění pozdějších předpisů, ustawa nr 102/2001 Dz.U., o ogólnym bezpieczeństwie produktów i o zmianie niektórych ustaw, w brzmieniu późniejszych przepisów,

zákon č. 505/2008 Sb. o metrologii, ustawa nr 505/2008 Dz.U., o metrologii,

zákon č. 314/2009 Sb., kterým předseda vlády vyhlašuje úplné znění zákona č. 458/2005 Sb., o podmínách podníkání a výkonu státní správy v energetických odvětvích, ve znění pozdějších předpisů (energetický zákon), ustawa nr 314/2009 Dz.U., którą premier rządu ogłasza pełne brzmienie ustawy nr 458/2005 Dz.U., o warunkach działalności i prowadzenia administracji państwowej w energetyce, w brzmieniu późniejszych przepisów (ustawa o energiach),

zákon č. 183/2006 Sb., o územním plánování a stavebním řádu (stavební zákon), ustawa nr 183/2006 Dz.U., o planowaniu przestrzennym i regulaminie budowlanym (ustawa budowlana),

nařízení vlády č. 118/2016 Sb.o posuzování shody elektrických zařízení určených pro používání v určitých mezích napětí při jejich dodávání na trh, rozporządzenie rządu nr 118/2016 Dz.U., o ocenie zgodności urządzeń elektrycznych przeznaczonych do zastosowania w określonych granicach napięć podczas ich dostawy na rynek,

nařízení vlády č. 117/2016 Sb. o posuzování shody výrobků z hlediska elektromagnetické kompatibility při jejich dodávání na trh, rozporządzenie rządu nr 117/2016 Dz.U., o ocenie zgodności produktów z punktu widzenia mieszalności elektromagnetycznej podczas ich dostawy na rynek,

nařízení vlády č. 116/2016 Sb. o posuzování shody zařízení a ochranných systémů určených k použití v prostředí s nebezpečím výbuchu při jejich dodávání na trh, rozporządzenie rządu nr 116/2016 Dz.U., o ocenie zgodności urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do stosowania w środowisku z niebezpieczeństwem wybuchu podczas ich dostawy na rynek,

nařízení vlády č. 97/2016 Sb. o technických požadavcích na výbušniny, rozporządzenie rządu nr 97/2016 Dz.U., o wymaganiach technicznych na materiały wybuchowe,

nařízení vlády č. 481/2012 Sb. o omezení používání některých nebezpečných látek v elektrických a elektronických zařízeních, rozporządzenie rządu nr 481/2012 Dz.U., o ograniczeniu zastosowania niektórych substancji niebezpiecznych w urządzeniach elektrycznych i elektronicznych,

nařízení vlády č. 391/2016 Sb., kterým se mění nařízení vlády č. 481/2012 Sb., o omezení používání některých nebezpečných látek v elektrických a elektronických zařízeních, rozporządzenie rządu nr 391/2016 Dz.U., które zmienia rozporządzenie rządu nr 481/2012 Dz.U., o ograniczeniu zastosowania niektórych substancji niebezpiecznych w urządzeniach elektrycznych i elektronicznych,

nařízení vlády č. 591/2016 Sb. o bližších minimálních požadavcích na bezpečnost a ochranu zdraví při práci na staveništích, rozporządzenie rządu nr 591/2016 Dz.U., o dokładniejszych minimalnych wymaganiach dla bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na placach budowy,

nařízení vlády č. 136/2016 Sb., kterým se mění nařízení vlády č. 591/2006 Sb., o bližších požadavcích na bezpečnost a ochranu zdraví při práci na staveništích, a nařízení vlády č. 592/2006 Sb., o podmínkách akreditace a provádění zkoušek z odborné způsobilosti, rozporządzenie rządu nr 136/2016 Dz.U., które zmienia rozporządzenie rządu nr 591/2006 Dz.U., o dokładniejszych minimalnych wymaganiach na bezpieczeństwo i ochronę zdrowia na placach budowy, i rozporządzenie rządu nr 592/2006 Dz.U., o warunkach akredytacji i wykonywaniu egzaminów z kwalifikacji fachowej,

nařízení vlády č. 592/2016 Sb. o podmínkách akreditace a provádění zkoušek z odborné způsobilosti, rozporządzenie rządu nr 592/2016 Dz.U., o warunkach akredytacji i wykonywaniu egzaminów z kwalifikacji fachowej,

nařízení vlády č. 86/2011 Sb. o technických požadavcích na hračky, rozporządzenie rządu nr 86/2011 Dz.U., o wymaganiach technicznych na zabawki,

nařízení vlády č. 24/2013 Sb., kterým se mění nařízení vlády č. 86/2011 Sb., o technických požadavcích na hračky, rozporządzenie rządu nr 24/2011 Dz.U., które zmienia rozporządzenie rządu nr 86/2011 Dz.U., o wymaganiach technicznych na zabawki,

nařízení vlády č. 339/2013 Sb., kterým se mění nařízení vlády č. 86/2011 Sb., o technických požadavcích na hračky, ve znění nařízení vlády č. 24/2013 Sb., rozporządzenie rządu nr 339/2013 Dz.U., które zmienia rozporządzenie rządu nr 86/2011 Dz.U., o wymaganiach technicznych na zabawki, w brzmieniu rozporządzenia rządu nr 24/2013 Dz.U.,

nařízení vlády č. 151/2015 Sb., kterým se mění nařízení vlády č. 86/2011 Sb., o technických požadavcích na hračky, ve znění pozdějších předpisů, rozporządzenie rządu nr 151/2015 Dz.U., które zmienia rozporządzenie rządu nr 86/2011 Dz.U., o wymaganiach technicznych na zabawki, w brzmieniu późniejszych przepisów,

nařízení vlády č. 406/2004 Sb. o bližších požadavcích na zajištění bezpečnosti a ochrany zdraví při práci v prostředí s nebezpečím výbuchu, rozporządzenie rządu nr 406/2004 Dz.U., o dokładniejszych wymaganiach na zapewnienie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia podczas pracy w środowisku z niebezpieczeństwem wybuchu,

nařízení vlády č. 11/2002 Sb., kterým se stanoví vzhled a umístění bezpečnostních značek a zavedení signálů, rozporządzenie rządu nr 11/2002 Dz.U., którym ustala się wygląd i umieszczenie znaków bezpieczeństwa i wprowadzenie sygnałów,

nařízení vlády č. 405/2004 Sb., kterým se mění nařízení vlády č. 11/2002 Sb., kterým se stanoví vzhled a umístění bezpečnostních značek a zavedení signálů, rozporządzenie rządu nr 405/2004 Dz.U., które zmienia rozporządzenie rządu nr 11/2002 Dz.U., którym ustala się wygląd i umieszczenie znaków bezpieczeństwa i wprowadzenie sygnałów,

vyhláška č. 407/2004 Sb., kterou se zrušuje vyhláška č. 18/1987 Sb., kterou se stanoví požadavky na ochranu před výbuchy hořlavých plynů a par, ogłoszenie nr 407/2004 Dz.U., które odwołuje ogłoszenie nr 18/1987 Dz.U., które określa wymagania na ochronę przed wybuchem łatwo palnych gazów i par,

nařízení vlády č. 194/2001 Sb., kterým se stanoví technické požadavky na aerosolové rozprašovače, rozporządzenie rządu nr 194/2001 Dz.U., które określa wymagania techniczne na rozpylacze aerosolowe,

nařízení vlády č. 80/2014 Sb., kterým se mění nařízení vlády č. 194/2001 Sb., kterým se stanoví technické požadavky na aerosolové rozprašovače, ve znění pozdějších předpisů, rozporządzenie rządu nr 80/2014 Dz.U., które zmienia rozporządzenie rządu nr 194/2001 Dz.U., które określa wymagania techniczne na rozpylacze aerosolowe, w brzmieniu późniejszych przepisów,

nařízení vlády č. 84/2013 Sb. o požadavcích na jednotné označování výbušnin pro civilní použití, rozporządzenie rządu nr 80/2013 Dz.U., o wymaganiach na jednolite oznakowanie materiałów wybuchowych dla zastosowania cywilnego,

nařízení vlády č. 176/2008 Sb. o technických požadavcích na strojní zařízení, rozporządzenie rządu nr 176/2008 Dz.U., o wymaganiach technicznych na urządzenia maszynowe,

nařízení vlády č. 170/2011 Sb., kterým se mění nařízení vlády č. 176/2008 Sb., o technických požadavcích na strojní zařízení, rozporządzenie rządu nr 170/2008 Dz. U., które zmienia rozprządzenie rządzu nr 176/2008 Dz.U., o wymaganiach technicznych na urządzenia maszynowe,

nařízení vlády č. 229/2012 Sb., kterým se mění nařízení vlády č. 176/2008 Sb., o technických požadavcích na strojní zařízení, ve znění nařízení vlády č. 170/2011 Sb., rozporządzenie rządu 229/2012 Dz.U., które zmienia rozporządzenie rządu nr 176/2008 Dz.U., o wymaganiach technicznych na urządzenia maszynowe, w brzmieniu późniejszych przepisów,

nařízení vlády č. 91/2010 Sb. o podmínkách požární bezpečnosti při provozu komínů, kouřovodů a spotřebičů paliv, rozporządzenie rządu nr 91/2010 Dz.U., o warunkach bezpieczeństwa pożarowego podczas pracy kominów, kanałów dymowych i odbiorników paliw,

nařízení vlády č. 34/2016 Sb. o čistění, kontrole a revizi spalinové cesty, rozporządzenie rządu nr 34/2016 Dz.U., o oczyszczaniu, kontroli i rewizji kanałów spalinowych,

nařízení vlády č. 173/1997 Sb., kterým se stanoví vybrané výrobky k posuzování shody, rozporządzenie rządu nr 173/1997 Dz.U., które określa wybrane produkty do oceny zgodności ,

nařízení vlády č. 88/2010 Sb., kterým se mění nařízení vlády č. 173/1997 Sb., kterým se stanoví vybrané výrobky k posuzování shody, ve znění pozdějších předpisů, rozporządzenie rządu nr 88/2010 Dz.U., które zmienia rozporządzenie rządu nr 173/1997 Dz.U., które określa wybrane produkty do oceny zgodności, w brzmieniu późniejszych przepisów,

vyhláška č. 73/2010 Sb. o stanovení vyhrazených elektrických technických zařízení, jejich zařazení do tříd a skupin a o bližších podmínkách jejich bezpečnosti (vyhláška o vyhrazených elektrických technických zařízeních), ogłoszenie nr 73/2010 Dz.U., o wyznaczeniu wyszczególnionych elektrycznych urządzeń technicznych, ich zaszeregowaniu do klas i grup i o dokładniejszych wyrunkach ich bezpieczeństwa (ogłoszenie o wyszczególnionych elektrycznych urządzeniach technicznych),

nařízení vlády č. 173/1997 Sb., kterým se stanoví vybrané výrobky k posuzování shody, rozporządzenie rządu nr 173/1997 Dz.U., które określa wybrane produkty do oceny zgodności,

nařízení vlády č. 78/1999 Sb., kterým se mění nařízení vlády č. 173/1997 Sb., kterým se stanoví vybrané výrobky k posuzování shody, ve znění nařízení vlády č. 174/1998 Sb., rozporządzenie rządu nr 78/1999 Dz.U., które zmienia rozporządzenie rządu nr 173/1997 Dz. U., które określa wybrane produkty do oceny zgodności, w brzmieniu rozporządzenia rządu nr 174/1997 Dz.U.,

nařízení vlády č. 323/2000 Sb., kterým se mění nařízení vlády č. 173/1997 Sb., kterým se stanoví vybrané výrobky k posuzování shody, ve znění pozdějších předpisů, a zrušuje nařízení vlády č. 174/1997 Sb., kterým se stanoví technické požadavky na střelné zbraně a střelivo, ve znění nařízení vlády č. 79/1999 Sb., rozporządzenie rządu nr 174/1997 Dz.U., które zmienia rozporządzenie rządu nr 173/1997 Dz.U., które określa wybrane produkty do oceny zgodności, i odwołuje rozporządzenie rządu nr 174/1997 Dz.U., które określa wymagania techniczne na broń palną i strzeliwo, w brzmieniu rozporządzenia rządu nr 79/1999 Dz.U.,

nařízení vlády č. 329/2002 Sb., kterým se mění nařízení vlády č. 173/1997 Sb., kterým se stanoví vybrané výrobky k posuzování shody, ve znění pozdějších předpisů, rozporządzenie rządu nr 392/2012 Dz.U., które zmienia rozporządzenie rządu nr 173/1997 Dz.U., które określa wybrane produkty do oceny zgodności w brzmieniu późniejszych przepisów,

nařízení vlády č. 464/2005 Sb., kterým se stanoví technické požadavky na měřidla, rozporządzenie rządu nr 464/2005 Dz.U., które określa wymagania techniczne na przyrządy pomiarowe,

nařízení vlády č. 246/2010 Sb., kterým se mění nařízení vlády č. 464/2005 Sb., kterým se stanoví technické požadavky na měřidla, rozporządzenie rządu nr 464/2005 Dz. U., które zmienia rozporządzenie rządu nr 464/2005 Dz.U., które określa wymagania techniczne na przyrządy pomiarowe,

nařízení vlády č. 201/2010 Sb. o způsobu evidence úrazů, hlášení a zasílání záznamu o úrazu, rozporządzenie rządu nr 201/2010 Dz.U., o sposobie ewidencji wypadków, oznajmiania i przesyłania notatki o wypadku,

nařízení vlády č. 170/2014 Sb., kterým se mění nařízení vlády č. 201/2010 Sb., o způsobu evidence úrazů, hlášení a zasílání záznamu o úrazu, rozporządzenie rządu nr 170/2014 Dz.U., które zmienia rozporządzenie rządu nr 201/2010 Dz.U., o sposobie ewidencji wypadków, oznajmiania i przesyłania notatki o wypadku,

nařízení vlády č. 495/2001 Sb., kterým se stanoví rozsah a bližší podmínky poskytování osobních ochranných pracovních prostředků, mycích, čisticích a dezinfekčních prostředků, rozporządzenie rządu nr 495/2001 Dz.U., które określa zakres i dokładniejsze warunki udzielania osobistych ochronnych środków roboczych, środków do mycia, środków czyszczących i desynfekcyjnych,

nařízení vlády č. 362/2005 Sb., o bližších požadavcích na bezpečnost a ochranu zdraví při práci na pracovištích s nebezpečím pádu z výšky nebo do hloubky, rozporządzenie rządu nr 362/2005 Dz.U., o dokładniejszych wymaganiach na bezpieczeństwo i ochronę zdrowia podczas pracy na stanowiskach pracy z niebezpieczeństwem upadku z wysokości lub do głębi,

vyhláška č. 352/2005 Sb., o podrobnostech nakládání s elektrozařízeními a elektroodpady a o bližších podmínkách financování nakládání s nimi, ogłoszenie nr 352/2005 Dz.U., o szczegółach likwidacji urządzeń elektrycznych i odpadów elektrycznych i o dokładniejszych warunkach finansowania ich likwidacji,

Połączenia wyrównawcze ochronne w instalacji domowej

Celem połączeń wyrównawczych jest obniżyć napięcia rażeniowe w razie uszkodzenia izolacji podstawowej oraz wzmocnić połączenie z uziemieniem instalacji W każdej instalacji przewody wyrównawcze ochronne są wymagane do połączenia zacisku (szyny) uziemienia ochronnego z częściami przewodzącymi obcymi, w tym z instalacją uziemiającą, za pośrednictwem głównej szyny wyrównawczej. Należy przestrzegać jak normę BS 7671-41 (ČSN 33 2000-4-41), ale również BS 7671-54 (ČSN 33 2000-4-54), które zawierają inne listy przedmiotów do objęcia połączeniami wyrównawczymi. Obszerna ich lista jest następująca: a) przewody ochronne obwodu (cpc), b) rury instalacji wodociągowej, c) rury instalacji gazowej, d) systemy rur i kanałów innych instalacji, e) odsłonięte metalowe elementy konstrukcyjne budynku, f) przewody uziemiające funkcjonalne, jeżeli są w użyciu, g) urządzenia piorunochronne (LPS) zgodnie z BS EN 61304 (ČSN EN 61305).

Pozostaje jeszcze pytanie, jak wykonywać połączenia wyrównawcze w nowoczesnej instalacji. Wcześniej rzeczą powszechną było łączenie przewodami wyrównawczymi wszelkich odsłoniętych części metalowych, włączając w to takie elementy, jak metalowe futryny okienne, pojedyncze metalowe płytki podłogowe czy sufitowe, słowem łączenie wszystkiego z prawie wszystkim, wzdłuż i wszerz. Jeżeli nawet projektant na to nie nalegał, to nalegał wykonawca instalacji. Współczesne tendencje daleko od tego odeszły, ale pozostaje pytanie co zrobić w sprawie ciągłości, powiedzmy, stali budowlanej lub instalacji przewodów klimatyzacyjnych.

CEA (stowarzyszenie wykonawców robót elektrycznych) popiera określone rozwiązania, my zamieszczamy najlepsze rozwiązanie dla typowego lokalu mieszkalnego. Wymagania odnośnie do głównych połączeń wyrównawczych w typowym lokalu mieszkalnym przedstawia rysunek.

a) Jednym przewodem należy wykonać połączenie wyrównawcze z przyłączem wody i gazu.

b) Jeżeli jest instalacja centralnego ogrzewania, wykonana rurami metalowymi, połączenie wyrównawcze z nią należy wykonać w jednym miejscu. Nie jest to konieczne, jeżeli jakakolwiek metalowa rura, objęta połączeniem wyrównawczym gdzie indziej (np. metalowy rurociąg wody) jest połączona z instalacją c.o. i próby ciągłości są zadawalające.

c) Jeżeli konstrukcja nośna jest metalowa, połączenie wyrównawcze z nią należy wykonać w jednym miejscu, nie jest to konieczne w odniesieniu do szkieletowych ścianek działowych ani do pojedynczych belek metalowych itp.

d) Instalacja centralnego ogrzewania prawdopodobnie nie będzie wymagała przyłączenia przewodu wyrównawczego, jeżeli jest połączona z rurami gazowymi lub wodociągowymi, które same są objęte połączeniami wyrównawczymi.

Grzejnik c. o. przyłączony rurami z tworzywa sztucznego nie wymaga połączenia wyrównawczego, jeżeli kocioł c. o. takim połączeniem nie jest objęty. Lepszym rozwiązaniem byłoby jednak przyłączyć przewód wyrównawczy do kotła lub rury w pobliżu kotła.

Dobór przekroju przewodów wyrównawczych może wprawić pewne zakłopotanie, kiedy czyta się BS 7671-54 (ČSN 33 2000-5-54). Wynika to z faktu, że sugerowane najmniejsze dopuszczalne przekroje odnoszą się do przekroju przewodu liniowego i przewodu uziemiającego przy zasilaniu z układu TN-S, a do przekroju przewodu neutralnego linii zasilającej przy zasilaniu z układu TN-S linii zasilającej przy zasilaniu z układu TN-C. Dobór mniejszego przekroju jest możliwy przy użyciu wzoru do obliczenia przekroju przewodu uziemiającego; główny przewód wyrównawczy powinien mieć przekrój co najmniej równy połowie obliczonej wartości, lecz nie wymaga się przekroju większego niż 25 mm². Najmniejszy dopuszczalny przekrój wynosi 6 mm². Przewody o przekroju nieprzekraczającym 10 mm² powinny być miedziane. Przekrój przewodów z innego materiału tak się dobiera, aby zapewnić równoważną konduktancję.

Wykorzystane skróty z angielskiego tłumaczenia norm:

PB (protective bonding) – przewody wyrównawcze ochronne

FB (funtional bonding) – przewody wyrównawcze funkcjonalne

Źródło: „INPE“ – nr 224, maj 2018 r.

Opracował Tadeusz Toman

Cieszyński tramwaj nieekonomiczny

„Tramwaj nie ruszy“ – przeczytaliśmy w „Głosie“ z 24.4.2018 r., gazecie Polaków w Republice Czeskiej. Chodzi o linię tramwajową, jaka istniała w Cieszynie od 1911 roku. Powodem są m. in. zbyt wysokie koszty przedsięwzięcia. Przez ostatnie pół roku samorządy Cieszyna i Czeskiego Cieszyna dyskutowały, czy można przywrócić dawną linię tramwajową i zrobić z niej wspólną atrakcję turystyczną. Sprawdzano uwarunkowania prawne. Tramwaj kursowałby bowiem między dwoma państwami. Szacowano wielkość koniecznych prac inwestycyjnych-rewitalizacyjnych i ich szacowany koszt. Zasięgnięto też opinii mieszkańców i turystów. Po miesiącach analiz, spotkań i badań eksperci orzekli, że obecnie taka komunikacja jest niemożliwa. Przywrócenie tramwaju byłoby przede wszystkim kosztowne, a także skomplikowane prawnie i technicznie. Polskie przepisy nie dopuszczają między innymi do ruchu tramwajów wąskotorowych, jakie kiedyś kursowały po mieście. Współczesne tramwaje muszą posiadać półtorametrowy rozstaw kół, co powodowałoby, że w niektórych miejscach na dawnej cieszyńskiej trasie takie pojazdy miałyby spore kłopoty na przykład ze skręcaniem. Zdaniem burmistrza Czeskiego Cieszyna, Víta Slováčka, przeprowadzone analizy pokazują, jak bardzo przez sto lat zmieniły się czasy. Współczesne nasze przejścia są mocno eksploatowane. Panuje na nich duży ruch samochodów i pieszych, do tego inne są wymogi stawiane transportowi publicznemu. Spełnienie wszystkich warunków byłoby więc niezwykle trudne i przede wszystkim bardzo kosztowne, w efekcie raczej nieuzasadnione ekonomicznie. Ryszard Macura, burmistrz Cieszyna, poinformował, że w okolicach mostu Przyjaźni chcemy ustawić wagon tramwajowy. Ten pomysł ma szansę zmaterializować się już w 2020 roku. Sceptycznie do tego projektu odnosi się czesko cieszyński architekt, Karol Cieślar, który przed półtora roku również wystąpił z ideą upamiętnienia cieszyńskiego tramwaju. – Starych wagonów tramwajowych wystawionych w różnych miastach jest bardzo dużo. To nie żaden nowy pomysł. Ja zaproponowałem natomiast, by zrekonstruowany, historyczny tramwaj woził turystów na przykład co 15 minut spod zamku do Avionu i spowrotem. To rozwiązanie byłoby żywe, łączyłoby historię z nowoczesnością, a przy okazji byłoby nietypową atrakcją turystyczną.

Linia tramwajowa kursująca w Cieszynie była jedną z najmłodszych. Wcześniej tramwaje woziły pasażerów m.in. w Bielsku, Ostrawie i Boguminie. Była też jedną z najkrótszych linii w całej Monarchii Austro-Węgierskiej. Liczyła tylko niespełna 1,8 km. Niestety nad Olzą tramwaj kursował zaledwie przez dekadę. W 1920 roku Cieszyn został podzielony między Polskę i Czechosłowację, co przyczyniło się do likwidacji linii w 1921 roku.

Spis treści

Rok 2018 Rokiem ks. Józefa Hermana Osińskiego 2

Spotkanie Noworoczne Oddziału Gliwickiego SEP – 10.1.2018 r. 2

Prof. Jerzy Hickiewicz będzie gościem SEP w RC 3

Zebranie członkowskie SEP – 2.3.2018 r. 4

Do cieszyńskiej CELMY nie można 4

W Republice Czeskiej działa Stowarzyszenie Elektrotechników Polskich 5

Prof. Jerzy Hickiewicz gościem SEP w RC – 1.6.2018 r. 9

Ignacy Mościcki – Wikipedia 10

Powołanie Rady Firm Przemysłu Elektrotechnicznego i Energetyki SEP 17

Opolskie Dni Elektryki 17

Krajowa konferencja w Krakowie o urządzeniach piorunochronnych 17

Czas przełomu i wyzwań 18

Przepisy prawne obowiązujące w RC, dotyczące elektryki 19

Połączenia wyrównawcze ochronne w instalacji domowej, INPE nr 224 23

Cieszyński tramwaj nieekonomiczny 26

Spis treści, okładka 27

Okładka

Zebranie członkowskie SEP – 2.3.2018 r. (zdjęcie nr 1) 1

Prof. Jerzy Hickiewicz gościem SEP w RC – 1.6.2018 r. (zdjęcie nr 2) 28

Prof. Jerzy Hickiewicz był gościem Stowarzyszenia Elektrotechników Polskich w RC – 1.6.2018 r. (zdjęcie: Tadeusz Parzyk)

„Biuletyn Internetowy SEP“ – BIULETYN SEP numer 42, wydawca: Sdružení polských elektrotechniků v České republice / Stowarzyszenie Elektrotechników Polskich w Republice Czeskiej (SEP), zamknięcie numeru: 4.6.2018 r., adres wydawnictwa: 737 01 Český Těšín (Czeski Cieszyn), ul. Střelniční (Strzelnicza 28/209), redaktor: inż.Tadeusz Toman, 737 01 Třinec-Konská (Trzyniec-Końska) 49, wydano w formie zeszytu dla członków SEP (gratis) i na www.coexistentia.cz/SEP/strona4.htm.